Te mau iteraa papû a te mau papa‘iraa mo‘a
Eita te mau papa‘iraa mo‘a no te Faaho‘iraa mai e tata‘u i te Bibilia ; te turu nei râ ratou i te Bibilia.
![](https://www.lds.org/bc/content/shared/content/images/gospel-library/magazine/NelsonRM_04.jpg)
Te faaite nei matou i to matou here e to matou popou i te peresideni Henry B. Eyring, Elder Quentin L. Cook, e Elder Walter F. González e te pure nei i te mau haamaitairaa a te Fatu no to ratou ti‘araa i roto i to ratou mau piiraa apî.
E au mau taea‘e e au mau tuahine here e, te faatae atu nei matou i to matou mana‘o mauruuru mau ia outou tata‘itahi na. Ua riro to outou mau taviniraa e to outou aau aroha ei faahiahiaraa na te taata na te ao taato‘a nei. I te hoê â taime, te ui nei e rave rahi mau taata no ni‘a i te aamu e te mau haapiiraa a te Ekalesia. I rotopu i taua feia e ui ra o te tahi ïa o tei ma‘iti i te faahapa i te Buka a Moromona.1
Te pe‘ape‘a hohonu nei hoi to‘u aau no te vahavaha a te taata i te Buka a Moromona aore râ i te tahi atu mau papa‘iraa mo‘a. No te faaiteraa i taua mana‘o pe‘ape‘a ra ua topa vau i ta‘u mau parau « te mau iteraa papû a te mau papa‘iraa mo‘a ».
Te mau tatararaa
E tatara ïa vau i te ta‘o papa‘iraa mo‘a mai te Bibilia e te mau papa‘iraa mo‘a no te Faaho‘iraa mai.2 Te ti‘aturi nei te mau melo o te Ekalesia « o te Bibilia ra o te parau ïa a te Atua, ia ti‘a te iriti-raa-hia ; e te ti‘aturi atoa nei matou e, o te Buka a Moromona ra, o te parau ïa a te Atua ».3
Te faataa nei te hoê titionare i te ta‘o ite mai te hoê « faaiteraa papû no ni‘a i te hoê parau aore râ te hoê ohipa tei tupu: [te hoê] iteraa ».4 E auraa taa ê to te ta‘o ite ia faaohipa-ana‘e-hia te reira i te parau a te Atua. I roto i te Bibilia, te tai‘o nei tatou i teie nei parau faufaa rahi: « Tei te vaha o na ite toopiti e tootoru ra, e riro ai te mau parau atoa na ei parau mau ».5 Na te reira e haapapû i te mau tamarii a te Atua e ua haapapûhia mai te mau haapiiraa a te Atua na roto i te mau ite e rave rahi no roto i te mau papa‘iraa mo‘a.
Te faaite papû nei te mau papa‘iraa mo‘a no ni‘a ia Iesu Mesia
Ua riro te Bibilia e te Buka a Moromona ei na ite toopiti no Iesu Mesia. Te haapii nei raua e o Oia te Tamaiti a te Atua, e ua ora Oia i te hoê oraraa e au ia peehia, e ua faaora Oia i te taata atoa, e ua pohe Oia i ni‘a i te satauro e ua ti‘a-faahou-mai ei Fatu o tei ti‘a-faahou. Te haapii nei raua e o Oia te Faaora o te ao.
Te haapapû nei te mau ite no roto i te mau papa‘iraa mo‘a i te parau mau o te tahi e te tahi. Ua haamaramaramahia mai teie nei haapiiraa e mea maoro i teie nei a papa‘i ai te hoê peropheta e ua « papa‘ihia te Buka a Moromona no te hinaaroraa ia ti‘aturi outou i [te Bibilia] ; e mai te mea e ti‘aturi outou i [te Bibilia] e ti‘aturi atoa outou i [te Buka a Moromona] »6 Te faahiti nei na buka e piti i te tahi e te tahi. Te ti‘a nei na buka tata‘itahi ei haapapûraa e te ora nei e te paraparau nei te Atua i Ta’na ra mau tamarii na roto i te heheuraa i Ta’na mau peropheta.7
E faarahi te here i te Buka a Moromona i te here o te hoê taata no te Bibilia, e na reira atoa te tahi i te tahi. Eita te mau papa‘iraa mo‘a no te Faaho‘iraa mai e tata‘u i te Bibilia ; te turu nei râ ratou i te Bibilia. Ua aitarahu tatou i te feia tei pohe o tei horo‘a i to ratou mau ora ia nehenehe ia noaa ia tatou te Bibilia. Te haamau nei te reira i te natura mure ore o te evanelia e te rave‘a oaoa. Ua faaho‘i-faahou-mai e ua haapapû te Buka a Moromona i te mau haapiiraa a te Bibilia mai te tufaa ahuru,8 te hiero,9 te mahana sabati,10 e te autahu‘araa.11
Ua parau te hoê melahi e e haapapû te Buka a Moromona12 i te parau mau o te Bibilia.13 Ua heheu atoa mai oia e e ere te mau papa‘iraa i roto i te Bibilia, o te vai nei i to tatou nei tau, i te mea hope maitai mai te taime matamua a papa‘ihia ai te reira e te mau peropheta e te mau aposetolo.14 Ua parau oia e e faaho‘i-faahou-mai te Buka a Moromona i te mau mea papû ra e te faufaa tei iriti-ê-hia mai roto atu i te Bibilia.15
I faaara na te hoê tohuraa i roto i te Buka a Moromona e e pato‘i te tahi mau taata i te parau no te tahi atu â mau papa‘iraa mo‘a. Ia ratou o te mana‘o nei e « aore atu â Bibilia ta matou e hinaaro »,16 a feruri na i teie nei a‘oraa a te Atua:
« Aita outou i ite e, e rave rahi te mau nunaa, e ere i te hoê ana‘e ? Aita outou i ite e, i hamani au, o te Fatu to outou Atua,… i te taata atoa,… e te faatere nei au i roto i te mau ra‘i i ni‘a ra, i roto hoi i te ao i raro nei, e te faatupu noa nei â i ta‘u parau i te tamarii a te taata nei ; oia ïa, i te mau fenua o te ao atoa nei ?
« … Aore anei outou i ite e, ua riro te faaite a na fenua e piti ei faaite ia outou e, o vau nei to outou Atua, e hoê â to‘u haamana‘oraa i to te mau fenua atoa ? E no reira, hoê â ta‘u parau i to te tahi fenua e i to te tahi fenua. E… faariro-atoa-hia mai hoi te ite a to taua pue fenua ra ei hoê ».17
Ua riro mau te aamu o Iesu Mesia i roto i te mau papa‘iraa mo‘a ei aamu tei tupu i roto i na fenua e piti.18 I taua iho taime a faaineine ai o Maria e o Iosepha i te fenua hitiaa o te râ no te fanauraa o te tama mo‘a i Betelehema,19 te haapiihia ra o Nephi i te fenua i tooa o te râ e te Mesia hou to’na fanau-raa-hia. Ua parau te Fatu ia Nephi: « A faaitoito,… ananahi e tae mai ai au i te ao nei, e faaite i to te ao nei e, e faati‘a vau i ta‘u i faaite na roto i te vaha o ta‘u mau peropheta mo‘a ra ».20
I te mau taata e feââ ra i taua ite piti ra – te Buka a Moromona – ua horo‘a te Fatu i te hoê faaararaa: « No te mea hoi ua rave tapetepete noa outou i te mau mea ta outou i farii ra… e vai noa [outou] i raro a’e… i teie nei faahaparaa e tae noa’tu i te taime [outou] e tatarahapa’i e e hamana‘o ai… te Buka a Moromona e te mau faaueraa matamua o ta‘u i horo‘a…, [te Bibilia, e]… ia rave râ mai te au i ta’u i papai ra ».21
Ua horo‘a mai te Fatu i te tahi atu mau papa‘iraa mo‘a no te Faaho‘i-raa-hia mai22 e ua parau oia e e faati‘ahia taua mau parau ra.23 Na roto i teie nei mau ite no te papa‘iraa mo‘a, e faaorehia ïa te mau haapiiraa hape.24 Na roto i teie nei mau ite no te mau papa‘iraa mo‘a eita te mau haapiiraa a te Bibilia e haapapû-noa-hia e haamaramarama-atoa-hia râ.
Te haamaramarama nei te mau papa‘iraa mo‘a no te Faaho‘i-raa-hia te Bibilia
Nahea te mau papa‘iraa mo‘a no te Faaho‘i-raa-hia mai e haamaramarama ai i te Bibilia ? Te vai nei e rave rahi mau hi‘oraa. E faahiti ïa vau i te tahi, ma te haamata i roto i te Faufaa Tahito.
Ua papa‘i o Isaia, « e mai te mea no raro mai i te repo ta oe parauraa mai, e riirii mai to oe reo mai raro mai i te repo ra, na raro mai i te fenua to oe reo, mai te auba ra, e ei raro oe i te repo e mutamuta noa mai ai ia parau ».25 Eaha tu â ïa te mau parau e nehenehe e haamaramarama atu â no ni‘a i te Buka a Moromona o te haere mai « no raro mai i te repo » no te « mutamuta na raro mai i te fenua » i te taata i to tatou nei anotau ?26
E ere râ o Isaia ana‘e te peropheta no te Faufaa Tahito tei tohu i te Buka a Moromona. Ua papa‘i o Ezekiela:
« E rave â hoi oe i te hoê raau, a papa‘i ai i ni‘a iho, na Iuda e na te tamarii a Iseraela… : a rave ai i te tahi raau, a papai ai i ni‘a ihio, na Iosepha, te raau na Epheraima, te utuafare atoa o Iseraela… :
« A taati atu ai i te tahi i te tahi ia hoê â raau ; e ia riro ei hoê i roto i to rima na ».27
I teie nei mahana, te tape‘a hoê nei te feia mo‘a e ora nei i roto i te mau fenua e rave rahi o te ao nei i te Bibilia (te raau a Iuda) e te Buka a Moromona (te raau a Epheraima) i roto i to ratou mau rima.
E no te Faufaa Tahito ? Te ti‘a atoa nei te Buka a Moromona ei ite no te mau papa‘iraa mo‘a no ta’na mau haapiiraa. Te vai nei te tahi mau hi‘oraa mai te fanauraa semeio no te ai‘u i Betelehema.28 Ta’na a‘oraa i ni‘a i te mou‘a,29 e te mauiui rahi o te Faaora.30 E mea pinepine a‘e te haapiiraa no te Ti‘a-faahou-raa i te faahitihia i roto i te Buka a Moromona aita râ i roto i te Bibilia.31
Ua faahitihia te hinaaroraa i te Varua Maitai e Paulo. Ua ui oia e, « ua noaa anei ia outou te Varua Maitai… ? E ua parau maira ratou ia’na, aita matou i ite e i horo‘ahia mai te Varua Maitai ».32 Ua haamaramaramahia taua haapiiraa ra e te tahi atu ite no te papa‘iraa mo‘a, tei faaitehia mai na roto i te peropheta a te Fatu o te Faaho‘i-raa-hia mai. Ua haapii oia ia tatou ia « ti‘aturi i te horo‘araa a te Varua Maitai na roto i te tuuraa rima ».33 E noaa faahou taua horo‘araa faufaa ra e te puai i te mau tamarii a te Atua.
Ua faahiti o Paulo i na tuhaa e toru no te hanahana i muri a‘e i te poheraa a haapii ai oia e « e anaana ê to te mahana,… e anaana ê to te marama, e anaana ê to te mau fetia ».34 Ua haamaramaramahia mai taua hi‘oraa ra i roto i te hanahana i muri a‘e i te poheraa e te tahi atu ite no roto i te papa‘iraa mo‘a. Ua heheu mai te Fatu e « e o te hanahana o te tiretiera ra hoê ïa, mai te hanahana o te mahana i hoê atoa ra.
« E te hanahana o te teretetiera ra hoê ïa, mai te hananaha o te marama i hoê atoa ra.
« E te hanahana o te tiretia ra hoê ïa, mai te hanahana o te mau feti‘a i hoê ra ».35
Ua faahereherehia te basileia teitei roa‘e o teie nei mau basileia no te feia o tei haapa‘o i te ture no taua basileia ra:
« E o ratou o te ore e haamo‘ahia na roto i te ture… oia te ture a te Mesia ra, ia noa‘a ia ratou te hoê tuhaa no te tahi basileia ê atu e tia‘i, oia te basileia no te teretetiera, e aore rê atu e tia‘i, oia te basileia no te teretetiera, e aore râ te basileia no te tiretia.
« No te mea o oia o te ore e ti‘a ia haapa‘o i te ture no te basileia tiretiera ra e ore atoa e ti‘a ia’na ia faaea i roto i te hanahana tiretiera ».36
E tuati teie nei na ture e toru no te hanahana i te oraraa i muri i te poheraa. E tuati ratou i te tahuti-ore-raa o te varua taata. E riro mau taua horo‘araa ra no te tahuti ore ei ohipa o te tupu mai na roto i te Taraehara a Iesu Mesia.37 Ua faahitihi teie nei ta‘o faufaa rahi – taraehara – na roto i to’na mau huru atoa, i te hoê noa taime i roto i te Iritiraa a te Arii Iakobo no te Faufaa Tahito !38 I roto i te Buka a Moromona, ua faahitihia te reira e 39 taime !39
I to’na papa‘iraa i roto i te Apokalupo i roto i te Faufaa Apî, ua ite atea o Ioane « i te hoê melahi i te mau‘eraa na ropu i te reva nei: ma te evanelia e ti‘a i te vairaa ra ei pororaa’tu i te feia e parahi i te ao nei ra, i te mau fenua atoa, e te mau opu atoa, e te mau reo atoa, e te mau nunaa atoa ».40 I mau na te hoê melahi taa ê i te mau taviri no te hopoi‘a no te Buka a Moromona.41 O te melahi Moroni ïa ! Ua riro teie nei mau hi‘oraa tau haapiiraa noa o te mau haapiiraa e rave rahi i roto i te Bibilia o tei haamaramaramahia e te mau papa‘iraa mo‘a no te Faaho‘i-raa-hia mai.42
Te Buka a Moromona :Te tahi faahou ite no Iesu Mesia
Te faaite nei tatou ma te aau tae te mau papa‘iraa mo‘a no te Faaho‘i-raa-hia mai e te mau taata na te ao taato‘a nei. Ua papa‘ihia i roto i te Buka a Moromona te taviniraa a te Fatu tei ti‘a-faahou-mai i te mau taata i Amerika tahito ra. A feruri na i teie nei mau parau mau mure ore Ta’na i parau :
« Inaha, o vau nei o Iesu Mesia ïa, o te Tamaiti na te Atua. O vau tei hamani i te ra‘i e te fenua e te roto ra. Tei pihaiho vau i te Metua mai te matamua mai â…
« … Ua oti te parau papa‘i no to‘u ra taeraa mai i te faatupuhia…
« O vau te maramarama e te ora o te ao nei ».
Ua parau â te Faaora:
« … E oe o te haere mai ia‘u ma te aau tae e te varua mărû ra, o ta‘u ïa e bapetizo i te auahi e te Varua Maitai…
« … I haere mai nei au i roto i teie nei ao e faaora i to te ao, e faaora i to te ao i ta ratou mau hara.
« No reira, o te tatarahapa e te haere mai ia‘u mai te tamari aruaru ra, o ta‘u ïa e ite, mai ia ratou hoi to te basileia o te Atua… No ratou i pûpû ai au i to‘u tino, e rave faahou ai au i te reira ; no reira a tatarahapa, e haere mai ia‘u… e e faaorahia outou ».43
Ua haapoto taua mau parau a te Fatu e o vai mau râ Oia e o vai mau Ta’na e hinaaro mau nei e ia riro tatou. Ua hinaaro Oia ia tatou ia haere atu Ia’na e, ia tae i te taime, ia tauahi-hanahana-hia tatou i roto i To’na ra rima here.
Te faaite nei au i to‘u mauruuru rahi no te mau ite i roto i te mau papa‘iraa mo‘a. Ua ite au i te tauiraa puai o te tae i ni‘a i te mau taata o te faaohipa i te mau haapiiraa a te Fatu i roto i to ratou mau oraraa. E arata‘i taua huru tauiraa ra i te mau haamaitairaa no te ora mure ore.44
Ua ite au e te ora nei te Atua. O Iesu te Mesia. Ua faaho‘i-faahou-hia mai Ta’na ra evanelia i teie nei mau mahana hopea nei. O te peresideni Gordon B. Hinckley Ta’na peropheta i teie nei taime. Te faaite papû nei au i te reira i te i‘oa o Iesu Mesia, amene.