Atimwakoron te Onimaki: Te Karaki ibukin te Mwakuri korakora
Tii man ikotakina n taainako nakon aia atimwakoro are a kona te utu ae Coila ni kawakinna man te inako.
Nelson ao Dora Coila a maeka iaon te atimwakoro—tiaki aekan te atimwakoro are e karaoaki man te bwa ae matoatoa are e taketake man te marawa ke te nei—ma te atimwakoro ae uarereke are a bon karaoia man uteuten te nei are a beibeti iaon te nei ae Titicaca i Peru.
Karaoan te aba ao ni karikia bwa mweengam e bon tangira te onimaki. Tii tao aua te buuti (1.2 miita) matentenin te uteute are a beibeiti iai aia utu ao te tatin ke e raka riki taian auti aika uarereke iaon abaia iaon te ran ae 50-tikurii (10 °C), ao bwaai riki tabeua ake a tangiria n urua mweengaia n aia atimwakoro.
Ma ibukiia Nelson ao Dora, aia atimwakoro aei e tei n rabwata ibukin te bwai are a kataia ni kateia n te maiu n tamnei ibukin aia utu: atimwakoron te onimaki are e tauia ni bootaki ni kaaitara te aonaaba.
Terana te bwai are a tia n reiakinaki inanon te mwakuri aei bwa ni katean te onimaki e na riai n taainako n rimwiiaki ma te mwakuri korakora ni kateimatoa.
Bukin te Teimatoa ni Booraoi
Ibukiia aomata aika tenaan Uros, ake a tia ni karaoi ao ni maeka iaon atimwakoro aikai inanon rooro, te uteute ae te totora bon mwakoron maiuia ae kakaawaki ni katoa bong. Te uteute, are e maiu n te tabo aika a oora n te Nei ae Titicaca, e kona ni kamanenaaki ibukin te aia ibukin aian te amwarake. Wakaana e kona ni kanaki. Ewaninna e kona ni kamanenaaki ibukin bwaai n aoraki. Ao, eng, angiina bwaai ni kabane a karaoaki man te uteute: aia tabo ni maeka, waaia, aia taua n taratara, bon abaia, ao aia bwaene ni maange.
Te Uros a karika aia atimwakoro man kaweneakin rinan n uteute aika bati. Ma ni kabotauaki nakon bwaai ni kateitei ake tabeua, te uteute ae te totora e aki tiku ni maan. Taai e kamauia n tain te aki kakarau. Te mwaimwai n tain te kakarau e kawaekoa mkaia. Ao te karinan are inano are e mena iaan te ran e karaurau ni mka. Reitakina nakon kanakin abaia Coilas’ nanona bwa te Nelson e riai ni katikua inano te rinan n uteute ae boou ni katoa 10 nakon 15 te bong.
“Karikan te atimwakoro bon te moan waaki,” e taku. “Ngkana I katoka kabaean taian uteute, te atimwakoro e na karaurau ni maenako. Ma ikotakin riki rinanin uteute aika bati, e na rikirake ni matoatoa te atimwakoro n tainako.”
Kakamaakun te Kawaeremweremwe
Kamwaitan rinanin te uteute e bon aki kangaanga ke ni matoatoa, ma bon te mwakuri. Taonakin aki karaoakina e bon rangi ni beebete.
Kawaeremweana e ngae n anne, e karikirakea te kaangaanga nakoia kaain te utu bwa e na toua te tabo are e maraurau ao tokina bon te bwaka inanon te ran ae maitoro. Anne e kona n riki bwa te bwai ae e kaun nakoia ikawai, ma e bon rangi ni kamaamate nakoia ataei aika uarereke n aron natiia te mwaane te utu ae Coilas ae uoua ana ririki, ae Emerson.
Ai ngaia are Nelson e a kamwaita riki rinanin te uteuteu n te bong aei, n ataia bwa mauriia kaain te utu e wene iaona nakon te ingabong.
Bon te reirei ibukin te mwakuri korakora are e a tia ni karika te bitaki inanon maiun te Coilas.
Mwiin te Mwakuri korakora
Te Mwakuri Korakora e bon teimatoa inanon karaoan te bwai teuana e ngae ngke iai te kaitara.1 Dora e moan reireinna bwa e kangara kakaawakina—ao aron matoatoana—mwakuri korakora e kona n riki imwiin are e bwabetitoaki inanon 1998.
Ngke Dora ai 17, ngai ao tarina ae uarereke riki nakoina Alicia a bwabetitoaki—e a buoka kairan rikiraken te Ekaretia n ana atimwakoro te Uros. Tao teuana te namakaina imwiina, e ngae n anne, tamaia e ribaia man irekerekeia ma te Ekaretia.
Ma te bwai ae kamiimi ae riki nakoia ataeinaine. A karina n aki bati n raoiroi irarikiia ao e na kamwaita te kakauntaeka. Tamaia e ataia bwa inanon aia tai ngke a iirira ana waaki ni kakureirei te Ekaretia, a tia ni bitaki nakon ae e rangi n tamaroa.
“E a bita ana iango,” e taku Dora. “E a moanna ni kakautiira n te moaningaabong ni kakoaua bwa ti na roko n te taromauri n te tai.”
Anuan maiun Dora te bitaki n te euangkerio are e karaoia nakon maiuia nakon bwaai aika uarereke are ngaia ao Alicia a aki toki ni kakaraoia, n ai aron kabwakaan te kabwianibwai, tataro, kamatebwaian booki aika tabu, kaawakinan te bong ae te Taabati ni kamimitongnga, ao kabouan aia berita ni katoa wiiki n anaakin te toa.
Imwiina, n tia n nooria i bon irouna ake a roko man te onimaki ao te mwakuri korakora,2taman Dora e kaaina te Ekaretia ni ikotaki ma nikiran ana utu.
Kaniwangan te Mwakuri Korakora
Teimatoa ni karaoakin ae bon eti—n aki ongea te kakaitara—e bon kainnanoaki irouia ana aomata ni berita te Uea. E ngae n anne, te Uea e berita kakabwaia aika korakora nakoia ake a mwakuri korakora n te tataro,3 inanon kawakinan tuua,4 inanon kawakinan kaotioti,5 inanon te kakaae ni booki aika tabu,6 ao inanon am bekutata n Ana mwakuri.7
Rinanon ana mwakuri te utu ae Coila ni kateimatoaan aia atimwakoro n onimaki ni bon arona ae koaua ao ae kaanga te kabootau, a tia ni kunea kaniwanga ibukin te mwakuri korakora bwa e bon koaua. “N tabetai ao a bon bono ikera man wakinan te mwakuri ni katoabong, te kuuka ao a bati riki,” e taku Nelson. “Ngkana ti mwaninga te Atua, bwaai a rikirake ni kaangaanga. A rawata riki kaangaanga, ao bwaai a moanna ni maenako.”
Nelson e toki n taranako nakon a na rinan n uteute aika boou ake e a tibwa kawenei n te ingabong arei. “Ngkana ti teimatoa n aki bibitaki,” e taku, “ngkana ti tataro, kamatebwai, aki mamatam, ao ni kaakaraoa ara kainutu n te tairiki ni katoa tai, ti na rikirake ni korakora.”
Tamnei iroun Adam C. Olson
Nelson Coila (maing) e a ikotii rinanin te uteute ae te totora nakon Utama, te atimwakoro ae beibeiti are ngaia ma ana utu (ieta) a maekanna iaon Lake Titicaca.
Ibukin ana utu Coila—Nelson, Dora, ao Emerson—ao ana aomata te Uros ake a maeka iaon Lake Titicaca, te uteute ae te totora e bon kakaawaki ibukin kateimatoan te maiu. Ma n aekakin ana koaua te euangkerio, e riai ni kammwakuraki n taainako.