Te Wewete ibukia ae Rairaki
Ngai I a tibwa rairaki ao akea rabakau ni katanga te biano. Ma ai kukureira ngai ibukin bitakin maiu ni weteau bwa te tia katangitang n te mwaanga.
Bon imwiin au bwabetito n au ririki ae 10 i Lappeenranta, Finland, I karekea moan weteakiu nakon te nakoa n te Ekaretia. Aio n 1960, ao n ara mwaanga ae e uarereke ao e rangi ni kainnanoaki temanna bwa e na katangitang n raonii anene n taromauri ibukin te botaki n toa. I a tuangaki bwa N na karaoa te tibwanga aei.
Ngkai tinau e a tia n tainako ni kaunga mwaneu ao ngai bwa ti na karekei tarena n te katangitang, I aki ata aron katangan te biano, ao akea ara biano. Ma I kan kakoroa bukin weteakiu, ngaia are I a karaoa au iango.
N tairikin te kainutu, ti maroroakina taekan nanon te wewete aei nakoira ni kabane. E ngae n anne, ibukina bwa tinau bon akea buuna ao iai uoman natina, ti ataia bwa bon te kakaewenako ae korakora nakoira karekean te biano ao ni kabwakaroo ibukin te reirei. Ti baireia bwa ti na bane n anganano ni karaoa are e kantaningaaki.
Te moan anganano are e karaoia ara utu bon iaon te mwane. Ti baireia bwa man te tiburing nakon te outom ti na bwatika nakon ae ti na bwati. Mwaneu, Martii, e korakora nanona ao ea riki bwa te tia bwatika ae bane arona—iaon naba te tino ao te aiti. I katoka kabooan au kunnikai ao I reireinai ni waewae. Ti reiakina naba aron te maiu n tiatianaki. Ti karaoa ara onaroka n abara irarikin aia auti tibura ao ti kaawakin amwarake ibukin te winta. Ara motirawa e a riki bwa mwanangan tinara nakon te tembora i Switzerland ke te bikiniki ao te kaembwa n uakaan nakon mweengara.
Te kauoua n anaganano are e karaoia au utu bon te tai. Ti tibwai ara mwakuri ao ni manga katei tain ara mwakuri ao karaoan ara bwai n reirei bwa ti aonga n reke ara tai ni kataneiai ni biano. Ibukin ara anganano ao ara mwakuri korakora, Tinara e taekinna n tabetai bwa akea ara tai ae mwaawa n reke n te kangaanga n aroia ataei ake rorora. Ni koauana, weteau e riki bwa wetean ara utu ae abwabwaki imwain ae I kona ni katanga te nooti.
I a waaki n reirei iroun te tia reirei n te katangitang n te reirei n ara tabo. I waaki ni kabongana te kiiboote ae te beeba ao iaon te biano n te taromauri. Ngke e a mwaewe au tia reirei n te biano, ti kabooa ana biano ni kamatebwai ma ara tia reirei n te biano ae boou n te aono.
I reiakin anene n taromauri i bon irou ao e mwaiti au kataneiai ma au tarekita n te katangitan n te mwaanga. Ni kabane a kaungaai—e ngae ngkana e katangaki te noote ae bure. Au tia reirei e rangi ni maaku ngke e kunea bwa I katangitang imataia aomata imwain ae I reiakina raoi katangin mwakorokoro. Ma katangakina n te bai teaina e tamaroa riki nakon are bon akea te katangitang.
I bwatika ni kaea au reirei, ao ngke e a roko te winta, I kataia n rianna ke n tikii ngkana I kona. Ni katoa Tabati I rianna n ti ngai ni kaea botakin te Ekaretia bwa I aonga n roko teuana te aoa imwaina ao n reke au tai ni kataneiai. I baireia n toka n te bwati tii ngkana te mwaitoro e roko iaan -15ºC (5ºF). Karau ma te tino I bon aki bwerengaki iai; e birimwaaka te tai ngke I rianna ibukina bwa e mwaiti te kuna n taromauri ake N na katangi. Ngke I rianna, I rinuukan te aba ma bwaeoniia (taraa “Waaki Ngkami Aika Kam Raoiroi,” anene n taromauri, no. 30), rianna n rieta riaon taubukin maungan Tion (taraa “High on the Mountain Top,” Hymns, no. 5), ao n tei ma kairake ake aki toki n totokanikai (taraa “True to the Faith,” Hymns, no. 254). I aki toki ni kakorakoraaki n te kaunganano anne rinanon au utu ao Ngai are bon ti ngaira Aomata aika Itiaki ni Boong aika Kaitira n ara kaawa i maeaon Finland, n uakaan ma tian Russia.
Inanon ririki I a rikirake ni bwaati ni kangitang ao ni karaoi anene nakon katangan nooti aika a eti. I reiakinna n tataro mwaaka n rinean katangitang bwa e aonga ni mena te Tamnei n te botaki. Ao ae kakaawaki riki, au koaua n te euangkerio e reke irou rinanon te katangitang. I kona n uringi raoi namakin, taeka, ao rongorongon kuuna n taromauri ngkana I aki ota n te bwai teuana. I ataia bwa reirein te euangkerio ao otenanti a koaua, ngkai I a tia n reiakinna te rain iaon te rain ao nooti imwiin te nooti.
I uringa te bong teuana bwa au kakaonimaki nakon reirei akanne a kataai. Ai 14 au ririki; I tatangiria n uaua ao I kan uaua n te Orimbiki. I aki irii kabo n te Tabati, ma I teimatoa n rikirake. N tokina, ngke e a uakaan te Orimbiki ni kaawan Mexico, e kaoai te tia kairiiri bwa N na ira te kataneiai ae onoti.
E ngae n anne, te kataneiai, e katoa ingabong n te Tabati n tain te Reirei n Taabati. I a karakaa riki au tai bwa I aonga ni kona ni kataneiai ao n aki ira te Reirei n Tabati ibukina bwa I oanga ni kona n oki iaon te tai ibukin te botaki n toa. I kaikomwane ibukin kantokau n te bwati ao ni bairei bwaai ni kabane. Te Kaonobong imwain te moan kataneiai, I tuanga tinau ibukin au baire.
I noora te mata n nanokawaki ao n un ni matana, ma ti ana kaeka bwa te babaire bon ngai ao I a tia n reireinaki te bwai ae eti. Te tairiki anne I aki kona ni kaotinakoa te taeka n “Rinea ae Eti” (Anene n taromauri, no. 239) man au iango. Te taeka e tang i atuu n aron te bwanaa ae uruaki.
Ni moaniangabongin te Tabati, I anaa au baeki n uaua ni baiu teuana ao au baeki ni katangtang n are teaina, ni kantaningaia bwa tinau e na kakoaua bwa I nako n taromauri. I otinako nakon te kainibwati. E kangai bwa te kainibwai n te kabo n te uaua e mena n au itera n te kawai ao teuana are e nakon te Umwantabu e mena n te itera are e kaitaraai. Ngke I tataninga, I a rang n tabeaianga. Taningau e a beroro n tangin te kuna “Have I Done Any Good?” (Anene n taromauri, no. 223)—te annene n taromauri are e katangaki ibukin te Reirei n Tabati n te bong anne. I ataia bwa man te namakin anne, ma matoan taina, kangangan katangakina, ao rietata notina, e na riki bwa te kangaanga nakon te kuna aei n akean raonakina ae korakora.
Ngke I a tabe n iangoa au rinerine, a uaia n roko bwaati ni kauowa. Bwatin te tabo n uaua e tei ibukiu, ao te turaiwa nakon te taromauri e tei n taraai, ni mimii ibukina bwa e ataia I totoka n ana bwati. Ti karekei taraakira ibon iroura tabeua te teekan. Tera ae I taningaia? I rinea te Uea (taraa “Who’s on the Lord’s Side?” (Taian Anene n taromauri, nambwa 260) I a tia ni berita bwa N nako n te tabo are E tangirai bwa N na nako iai (taraa “I’ll Go Where You Want Me to Go,” Hymns, no. 270). Au babaire ni kawakin tuua e a kaman tia mai imwaina (taraa “Keep the Commandments,” Taian anene n taromauri, no. 303).
Imwaain aron au iango n airi ma nanou are I tangira, rabwatau e rimoa. I biri rinuukan te kawai ao ni katea baiu nakon te turaiwa are temanna. I kabwaka kantokau ao I nako bukin te bwati ni kaea te taromauri, ao miiu ni kan riki bwa te tia uaua a bane nako.
Aomata ni kabane a taku bwa I tang n te bong arei ibukina bwa I namakina te Tamnei. Ma te koaua, I tang ibukina bwa miiu ngke I uarereke e nang aki koro bukina ao bukina bwa I mama bwa I nano riki n iangoan te uaua n te Tabati. Ma n te Tabati anne, n ai aron Tabati ake imwiina, I kakoroa bukin weteakiu.
Man te tai are I a tauraoi iai nakon te reirei are iaona riki, I a tia n reireiniia membwa n te mwaanga ni kaira te katangitang ao katangan te biano. N te reirei I reitianko ni katang biano ao n reirei n te aokan. I taku bwa au iango n nako Latin America e a bua n aki toki ngke I aki iira te kabo n te uaua, ma imwiin reken au mwatita tikurii man te Brigham Young University, I karaoa au mitinare nako Colombia. Inanon aua mition, I angareirei n te biano. I tangiria ni kitaniia Aomata aika Itiaki ma te bwaintangira n te katangitang. Ataei ao kairake mai Colombia a rianna inanon te maire ni kabuebuen taai ni karekea tibwangaia ni katanga te biano. A waaki naba ma te bai teaina ni karokoa a bwaati ni katangitang ni bai uaai. Ao a anganano riki nakon are I karaoia n reiakiniia ni katang biano.
E raka iaon 50 te ririki n nako man te tai are I bwabetitoaki. I a tia ni kitana mwengau i Finland, ma n aki taraa te tabo ae I nako iai, iai n tainako kainnanoan temanna bwa e na katanga kuuna n taromauri. Ana taetae te katangitang n te aonaaba e a tia ni karekea te reitaki n ataibwai ao n tangira n tabo aika mwaiti.
N te bong aei baiu a bairemwe ao aikoa konabwai. A mwaiti riki taan katangitang aika konabwai aika a tia n onea mwiiu. Tinau e nanokawaki n tabetai ngkana e tarai taai akekei inanon te Ekaretia ao anganano ake I karaoi n rianna n ae raroa, ao bwaai ake I kabuai. E maaku bwa te mwaitoro ngaia teuana are e karika te mwauku nakou. E ngae n anne, I namakina naba te kukurei man uringakin au anganano. I anga kukurei ni kabane ao rawawatau nakon te katangitang. I reireinai ni ngare ao n tang rinanon tabonibaiu.
Nanou e anene ma te kakaitau ngkana I iangoa Tamau are i Karawa ao aia mwamwannano au taan tia kairiiri n tuanga te kairake n ataeinnaine bwa e na kakoroa bukin te tibwanga. Te wewete e buokai ni karekea te oota ae mataoa n te euangkerio ao ni kariaiakai ni buokiia tabeman n namakina te Tamnei rinanon te katangitang. I maiu ni kakoaua bwa aika tibwa rairaki a kainnanoa te wewete—aroia naba ataeinnaine ae akea rabakauia n te biano. Rinanon moan weteakiu, I kunea bwa ma te Atua akea te bwai ae kanganga ao iai Ana baire ao bonganaia Natina n tatabemaniia nako. Ao rinanon te katangitang, I karekea te koaua ae aki kamwaingiingaki n ana euangkerio Iesu Kristo are e kaokaki.
Kamataata iroun Mike Malm