Na Reki ni Nodra Vueti na Mate
“Ena vakadeitaka ko koya ki lomadra na gone na vosa ni yalayala a caka vei ira na qase, io ena vagoleya na lomadra na gone vei ira na nodra qase.”
A vakatakila na Turaga vua na Parofita o Josefa Simici na ivunau veivakauqeti me baleta na cakacakatabu vakalotu ni papitaiso. A yaco mai na ivakatakila oqori ena nodra vakavuvulitaka na veimatalotu Vakarisito ni na vakatau na vanua e tini kina na yalo ena ituvaki vakayalo e tu kina e dua ena gauna e mate kina ka na sega ni rawa ni veisau tale. Era vakavuvulitaka ni o ira era sa papitaisotaki ena nodra icovi na marau tawayalani ka ra na sotava na rarawa tawamudu o ira na kena vo ka sega na vakanuinui me ra na vueti.
Na nona ivakatakila na Turaga, ka kaya kina, ena vuku ni dodonu veiganiti ni matabete, sa rawa kina ni vakayacori na papitaiso vakaveisosomitaki ena vukudra na mate, e taqomaka na dodonu ni Nona itukutuku: “Kevaka sa sega ni sucu e dua ena wai kei na Yalo Tabu, ena sega ni curu rawa ki na matanitu ni Kalou.”1 Na papitaiso vakaveisosomitaki sa rawa ni vakarautaki kina ena yalololoma na cakacaka vakalotu veiganiti oqo ena vukudra kece sara na sa mate era bula kilikili ka ra a sega ni ciqoma ena bula oqo.
Na ivunau lagilagi oqo e dua tale na ivakadinadina ni kena taucoko ka uasivi sara na Veisorovaki nei Jisu Karisito. Sa vakarautaka ko Koya na veivakabulai vei ira vakayadua na yalo sa veivutuni. Sa vakadrukai mate na Nona Veisorovaki, ka vakatara ko Koya me ciqoma na veicakacaka vakalotu kece ni veivakabulai ena veisosomitaki ko ira na mate bula kilikili.
Ena dua na ivola ka volai ena 150 na yabaki sa oti, e kaya kina o Josefa Simici: “E nodra na Yalododonu na galala mera papitaiso ena vukudra … na wekadra era sa mate … ka ra ciqoma na Kosipeli e yalodra, mai vei … ira era sa lesi me ra vunau vei ira.”2 E muri a qai tomana tale, “O ira na yalododonu era vakaweleweletaka ena vukudra na wekadra era sa takali era sa biuta tiko na nodra vakabulai ena dua na vanua rerevaki.”3
A mai solia na parofita o Ilaitia na idola ni cakacaka vakaveisosomitaki vei Josefa Simici ena Valetabu mai Kirtland4 me vakataucokotaki kina na nona yalayala na Turaga “ena vakadeitaka ko koya ki lomadra na gone na vosa ni yalayala a caka vei ira na qase, io ena vagoleya na lomadra na gone vei ira na nodra qase.”5
Mai na ikuri ni ivakatakila vei Josefa Simici kei ira na parofita era taravi koya mai, sa basika kina na vakasama ka vakarautaki na cakacaka ni valetabu kei na sasaga ni vola kawa e tokona mai. O ira kece na parofita me tekivu mai vei Josefa Simici era sa dau vakabibitaka na kena gadrevi vakatotolo me vakarautaki na veicakacaka vakalotu kece me baleti keda kei ira na tubuda era sa takali.
Na cakacaka ni valetabu kei na volai ni kawa e dua na cakacaka ka rua na tikina. Erau semati vata me vaka na cakacakatabu vakalotu ni papitaiso kei na isolisoli ni Yalo Tabu. Eso na lewenilotu era na sega beka ni rawa ni cakava ruarua na cakacaka oqo ena vuku ni tauvimate se na kedra yawa mai valetabu.
E vakavuvulitaka o Peresitedi Howard W. Hunter:
“Sa dodonu me da qarava na veicakacaka vakalotu ni matabete ena valetabu ka gadrevi me rawa kina na noda dui bula vakalou; oti sa dodonu me da cakava na cakacaka e gadrevi ena vukudra a sega ni donumaki ira na madigi mera ciqoma na kosipeli ena bula oqo. Na qaravi ni cakacaka ena vukudra na tani ena rawati ena rua na ikalawa: taumada, ena vakadidike ni vola kawa mera kunei kina na tubuda; ka kena ikarua, ena kena qaravi na cakacakatabu vakalotu ni valetabu me soli kina vei ira na madigi vata ga a vakarautaki vei ira na bula.
“Ia era lewevuqa na lewe ni Lotu e vakaiyalayala ga na nodra rawa ni curu ki na valetabu. Era sasaga ena nodra igu taucoko. Era sasagataka na vakadidike ni vola kawa ka ra qai cakava eso tale na cakacaka vakalotu ni valetabu. E yasana kadua, era tu eso na lewenilotu era vakaitavi ena cakacaka ni valetabu ia era sega ni cakava na vola kawa ena vuku ni nodra matavuvale. E dina ni ra sa veiqaravi tiko vakalou ena nodra vukei na tani, era sa calata e dua na veivakalougatataki ena nodra sega ni vaqarai ira na nodra era sa mate me vaka na idusidusi vakalou mai vei ira na parofita ni gauna oqo. …
“Au sa vulica rawa ni o ira era vakaitavitaki ira ena vola kawa ka ra qai cakava na cakacaka vakalotu ni valetabu ena vukudra era sa kunea mai na yacadra, era na kila na reki ni nodra rawata na tiki ruarua ni veivakalougatataki.”6
E vinakati keda yadua na Tamada Vakalomalagi meda rawata na tiki ruarua ni veivakalougatataki ni cakacaka vakaveisosomitaki oqo. Sa tuberi ira eso me ra vakaraitaka vei keda na ivakarau me da rawata kina. Sa vakatau vei iko kei au na nodaru taura me nodaru na veivakalougatataki oqori.
Sa dau mate vinaka na gauna kece e vakayagataki ena cakacaka ni valetabu, ia na noda ciqoma vakaveisosomitaki na cakacaka vakalotu ena vukuna e dua na tubuda ena vakavuna me bibi vakalevu cake sara na gauna ena valetabu ka na rawati kina na veivakalougatataki cecere cake sara. Eratou sa tukuna na Mataveiliutaki Taumada, “Na noda itavi bibi duadua me da vakasaqarai ira ka kilai ira na noda qase era sa yali.”7
Ni vinakata beka na itabagone e dua na sala dei me kau laivi kina na veivakauqeti ni meca ki na nomuni bula? Ni luvuci kemuni ena cakacaka ni nodra vaqarai na tubumuni, vakarautaka na yacadra me baleta na veicakacaka vakalotu vakaveisosomitaki tabu ka ra tu ena valetabu, ka qai lako ki na valetabu mo ni sosomitaki ira ena kena ciqomi na cakacaka vakalotu ni papitaiso kei na isolisoli ni Yalo Tabu. Ni o sa qase cake, sa na rawa ni o vakaitavi ena kena ciqomi na veicakacaka vakalotu tale eso. Au sega ni rawa ni vakasamataka e dua tale na veitaqomaki vinaka cake mai na nona veivakauqeti na meca ena nomu bula.
Ena Tabana ni Kaulotu na Russia Rostov-na-Donu era a sureti na itabagone me ra dui tu-va vakamatanivola e 2,000 na yaca ka vakarautaka ke dua mada ga na yaca mai na nodra dui matavuvale me baleta na cakacaka vakalotu ni valetabu. O ira era rawata na sasaga oqori era qai sureti me ra lako ena dua na ilakolako balavu ki na Valetabu vou mai Kyiv Ukraine. A wasea e dua na cauravou na ka e sotava: “E levu na gauna au dau vakayagataka ena qito ena kompiuta. Ni sa tekivu na caka ituvatuva vakamatanivola, sa sega na gauna ni qito. Taumada au nanuma, ‘O sega! Me caka vakacava!’ Ni sa oti na cakacaka, au sa sega mada ga ni taleitaka na qito. … Na vola-kawa e dua na ka e rawa ni da cakava e vuravura qo, ka na tu talega mai lomalagi.”
E vuqa na Yalododonu yalodina era sa cakava na cakacaka ni kena dikevi na kawa ni nodra matavuvale ka ra vakayagataka na itukutuku maroroi ena FamilySearch me ra cakava na cakacaka vakalotu mera mai veisosomitaki ga kina na lewe ni nodra matavuvale. Na inaki ni kena biu tu vakawawa na yaca oya me soli kina e dua na gauna veirauti me rawa kina vei keda yadua me da cakava na veicakacaka vakalotu ena vukudra na tubuda kei na wekada tale eso. Ena gauna oqo e rauta ni 12 na milioni vakamilioni na cakacaka vakalotu era tu vakawawa tu. E vuqa na yaca era sa tu vakawawa tu mai ena vica vata na yabaki. E sega ni vakabekataki ni o ira na tubuda sa kune na yacadra era sa nanamaki ka marau ni sa vagalalataki na yacadra me caka na kena cakacaka vakalotu. Ia, e rawa ni ra na sega ni marautaka kevaka era na waraka tu vakabalavu me caka na nodra cakacaka vakalotu.
Keimami vakayaloqaqataki kemuni ka levu tu na nomuni yaca tu-vakawawa mo ni wasea me rawa ni ra vukei kemuni na kemuni isema vakadra se o ira na lewe ni nomuni tabanalevu se iteki me vakacavari na cakacaka oqori. E rawa ni caka oqori ena kena veisoliyaki na kadi ni yaca ni valetabu vei ira na lewe ni tabanalevu kei na iteki era sa tu vakarau me ra veivuke se ena kena vakayagataki na ivakarau vakompiuta ni FamilySearch me vakau kina vakadodonu ki na valetabu na yaca. Na kena icakacaka e muri e dau vakayacora voli mai o Cindy Blevins mai Casper e Wyoming, ena vica vata na yabaki.
A papitaiso o Sisita Blevins ni yabaki tinivakacaca ka lewe ni Lotu duadua ga ena nona matavuvale. Sa cakava oti e dua na iwiliwili levu ni ivola ni kawa. Ia sa rui sivia na yaca me ratou cakava ga o koya kei iratou na nona matavuvale dina. Ena vuku ni ka oqo, sa mani vakauta kina o Sisita Blevins na yaca ki na valetabu, oqori, me vaka nona itukutuku, e dau caka ga ena loma ni vica na macawa, vakawasoma ena dua ga vei rau na rua na valetabu voleka ki nona vale. E kaya ni taleitaka me dau nanuma ni ra dau oka talega na nona itokani kei ira na wekana ena nona tabanalevu kei na iteki vei ira na dau veivuke me vakacavari na cakacaka me baleti ira na tubuna. E vakavinavinaka kina vei ira.
E dau taleitaka na watiqu lomani, o Jeanene, na vola kawa. Ni ra se lalai na luvei keirau, e dau veisosomitaki gauna ni veimei kei ira nona itokani me rawa kina e vica na auwa ena vica na macawa me cakava kina na neirau ivola ni kawa ni matavuvale. Ni sa biubiu mai vale na neirau itini, a vola toka ena nona ivolaniveisiga: “Au sa vakatauca e dua na lewa kau vinakata meu tucake ka kailavaka. Sa noqu rumu ni vola kawa na rumunimoce makawa nei Mike. Sa vakaiyaya vinaka tu me tuvai kina na ivolatukutuku ka caka kina na cakacaka. Sa na vakanamata na noqu bula ena gauna oqo ena veicakacaka bibi ni vakadidike vakamatavuvale kei na vakau yaca ki na valetabu. Au sa nanamaki ka vakanamata meu toso.”8
E dua tale na itukutuku ena ivolaniveisiga e vaqo: “Na … cakamana vei au e yaco ena valenivolavola ni Vola kawa nei Mel Olsen ka a vakaraitaka vei au e dua na pepa tabaki me baleta na kedra itukutuku kilai kece na noqu kawa ka tauri mai na kena vakadodonutaki na ivolatukutuku ena Ancestral File vakompiuta ka vakau yani ki na isoqosoqo ni vola kawa. Era kau mai vakalevu mai na parokaramu ni va na itabatamata ka a lavaka na Lotu ena vuqa na yabaki sa oti. Au a vakadrukai ena noqu vakasamataka na cakacaka vakaiyanaqa e tu e mataqu meu sokumuna na ivolatukutuku dikevi kece me baleti ira na tubuqu mai na veimatavuvale me biu ena kompiuta me baleta na imatai ni kena veisoliyaki vakompiuta na Ancestral File. Ka ra sa tu kece e kea, e totoka, tuvai vakamatau ka tabaki ka dabe tu ena desi e mataqu. Au marau ka vakadrukai, au dabe toka ga ka kurabui ka tekivu meu tagi, au sa rui marau vakalevu. … Vua e dua sa vakadidike tu mai ena nona igu ka sega ni cegu, ena loma ni tolusagavulu na yabaki, sa na dua na ka taleitaki vua na kena biu ena kompiuta na ivolatukutuku kece oqo. Ia niu vakasamataka na drau na udolu na tamata era sa na tekivu vakacuruma ki na kompiuta ena gauna oqo se ena dua na gauna walega oqo na umaitukutuku kilai vakaivola kei na disi ni vakadidike yadua … sa dua na ka na noqu nanamaki. Sa cakacaka dina ga ni Turaga ka liutaka tiko o Koya.”9
Au sa tovolea oti na vua ni cakacaka bibi duadua oqo ka rawa kina niu kila ni idola a vakalesuya mai o Ilaija vei Josefa Simici e rawa kina ni vauci vata na yaloda ka da semati o keda yadua vei ira na tubuda era waraka tu na noda veivuke. Mai na noda sasaga ena loma ni veivaletabu e vuravura oqo ka vakayagataki kina na dodonu e solia mai na iVakabula, era sa rawata kina o ira na tubuda na cakacaka vakalotu ni veivakabulai ka na rawa kina vei ira na marau tawamudu.
E liu, ni veivakauqeti na titobu ni kena gadrevi na veivakasavasavataki ni cakacaka oqo, era sotava kina ena yalodoudou na tamata e dua na bolebole ka tautauvata na nona bolea e dua me tamusuka duadua ga na itei sorenikau kece mai Nebraska. Oqo, era sa cakacaka tiko e vuqa sara na misini ni cakacaka. Ni da duavata, e rawa, ka da na rawata me da vakacavara na cakacaka e gadrevi.
Au vakadinadinataka ni sa ta-ra tiko e vuqa na yalodra na luvei Tamada e vuravura taucoko na Yaloi Ilaija, ka vakavuna me vakatotolotaki cake ena dua na ivakarau e sega vakadua ni namaki ena cakacaka me baleti ira na mate.
Ia e vakaevei o iko? O sa bau masulaka mada na cakacaka me baleti ira na tubumu? Vakatikitikitaka na veika ena nomu bula e sega na betena. Vakatulewataka mo cakava e dua na ka ena tawamudu na kena yaga. De o sa vakauqeti beka mo vakasaqarai ira na tubumu, ka qai nanuma ni o sega ni kenadau ena volakawa. Sa rawa beka ni o raica ni sa sega ni yaga me vakakina? E tekivu ga ena loloma kei na gagadre dina me ia kina na veivuke vei ira era sa tu ena daku ni ilati ka ra sega ni rawa ni vukei ira vakataki ira. Vakararai. E dua ena nomu yasayasa e rawa ni vukei iko mo qaqa kina.
Na cakacaka oqo e cakacaka vakayalo, e dua na sasaga levu ni duavata ena yasa ruarua ni ilati, ka soli kina na veivuke ki yasana ruarua. Na vanua cava ga o tu kina e vuravura, ena masu, vakabauta, igu, gugumatua, kei na so na solibula, sa na rawa ni o cakava e dua na cau qaqa. Tekivu ena gauna oqo. Au yalataka ni na vukei iko na Turaga mo raica e dua na sala. Ka na vakasakiti na veika o vakila. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.