Na Veisorovaki
Ena veivanua cava ga era gole kina o ira na noda lewenilotu kei ira na daukaulotu, sa dua ga na itukutuku o ya na vakabauta kei na vakanuinui vua na iVakabula o Jisu Karisito.
E dusimaki na noqu itukutuku vei ira era vakaleqai tu ena keda maliwa, vakacolati tu ena yalo luvuci kei na malumalumu kei na sega ni taucoko, rarawa, kei na yalolailai.
Ena 1971, au a lesi meu gole ki na veikoniferedi ni iteki mai na Ra kei Samoa, oka kina na kena tauyavutaki e dua na iteki vou ena yanuyanu o Upolu. Ni oti na veivakatarogi eso keitou a sauma e dua na waqavuka lailai ki na yanuyanu o Savai’i me laki vakayacori na koniferedi ni iteki e kea. A ro yani na waqavuka ena kena rara veico e Faala ka dodonu me ia na ilakolako lesu mai ena yakavi e tarava me keitou lesu tale mai ki na yanuyanu o Upolu.
Na siga me sa ia na seredali mai Savai’i, a tau toka na uca. Ena kena kilai ni sega ni ro rawa na waqavuka ena vanua suasua, keitou a draiva sara yani ki na ucuna e ra ni yanuyanu oqo, ki na dua na rara ni waqavuka tuvaki ca e dela ni dua na baniua lase. Keitou wawa ka sa bogi, ia a sega ni yaco mai e dua na waqavuka. Oti, keitou rogoca sara ena retio ni sa liwa tiko e dua na cava, ka sega ni vuka rawa na waqavuka. Keitou a walesi lesu ni keitou sa na lesu yani ena waqa. E dua e dodonu me na sotavi keitou mai Mulifanua.
Ni keitou sa seredali mai na toba e Savai’i, a taro sara o kavetani ni waqa 40 na fute (12- na mita) vei peresitedi ni kaulotu ke tiko vua e dua na cina livaliva. E kalougata, ni tiko vua ka solia sara yani vei kavetani. Keitou takosova yani na 13 na maile (21 na kilomita) ki na yanuyanu o Upolu ena wasawasa voravora sara. E sega ni dua vei keitou e kila ni sa ravuta sara tikoga na yanuyanu e dua na cava rerevaki, ka keitou sa na saba donu.
Keitou yaco yani ki na toba e Mulifanua. E tiko kina e dua na icurucuru qiqo me keitou na curuma yani ena bati ni cakau. E tiko e dua na cina e delana ena baravi e cake kei na ikarua ni cina e ra e vakatakilakilataka na icurucuru qiqo. Ni vagolei yani e dua na waqa ena gadrevi me rau veidonui cake na cina, sa qai muataki yani kina vakadodonu na waqa me curu yani ena batini veivatu rerevaki ni icurucuru.
Ia ena bogi o ya sa dua tu ga na cina. Rau sa wawa tu mai matasawa na elda me sotavi keitou, ia na takoso a taura e dua na gauna balavu cake. Ni oti e vica na auwa nodrau vakaraica tiko mai me laurai na neitou waqa, rau sa wale na elda ka moce, ka guilecava me rau waqara na ikarua ni cina, na cina e ra. Sa yaco kina, me seva na icurucuru ena cakau.
A vagolea toka na waqa o kavetani ena kena a rawata rawa me veidonui ki na cina e cake e baravi ka dua na kaimua a taura toka na cina livaliva kerei mai me cinava na mua e liu, me laurai na veivatu e liu. Keitou rogoca na kena caroba na ua lelevu e cakau. Ni keitou sa raica rawa ena cina livaliva ni ra sa voleka, a kaila ena domobula o kavetani me vakasukasuka ka gole tani ka tovolei tale me kunei na icurucuru.
Ni oti e vuqa na sasaga, sa kila o koya ni sa sega ni kunei rawa na icurucuru. Keitou sa na tovolea ga me keitou yacova yani na toba e Apia ka 40 na maile (64 na kilomita) na kena yawa. Keitou sa sega ni vorata rawa na kaukauwa rerevaki ni draki. Au sega mada ni bau sotava e dua na butobuto me vaka o ya.
Keitou a sega ni toso ena imatai ni auwa, e dina ga ni sa taucoko na igu ni idini. E cola ua lelevu vakaitamera na waqa ka cegu dula e dela ni ua ka lasika mai na ivocevoce e dela ni wai. Na sautaninini ni ivocevoce e kurea vakalevu sara na waqa ni bera ni sisi yani ki yasana kadua.
Keitou a davo vakatetaba ena iubi ni kako, ka qumia toka e dua na yasana ka qamuta toka na yasana ka dua me kakua ni kuitaki laivi. A cawadru na ligai Brother Mark Littleford ka botolaki ena ba ni waqa kaukamea e ra. A mavoa kina na yadrena, ia a tarova na ba na nona rawa ni dokaulu i wai.
Sa yaco, me keitou toso yani ka sa voleka ni kida na mataka ena neitou sa yaco rawa ki na toba e Apia. Era sa vesuvesu vata tu na waqa mera taqomaki. A vica toka na ivakatao ena ikelekele ni waqa. Keitou a qasi takosovi iratou, ka saga me keitou kakua ni vakayadrati ira era moce toka ena dela ni waqa. Keitou a gole sara yani ki Pesega, vakamamacataka na neitou isulu ka mua yani ki Vailuutai me laki tauyavutaki e dua na iteki vou.
Au sega ni kila o cei so era sa waraki keitou tiko mai na baravi e Mulifanua. Au sega ni via rogoca me ratou tukuna mai. Ia e ka dina ni sega na cina e ra, a rawa sara ga me keitou yali yani.
E tiko ena noda ivola ni sere e dua na serenilotu makawa dau lagati vagauna ka dau vakaibalebale vakalevu vei au.
Cina caudre ni loloma
Ni Tamada mai lagi,
Ka me mai veitaqomaki
Veicina e baravi.
Waqa mai na cina rama;
Me cinavi na biau.
Dausoko era sasaga
Me ra veivakabulai.
Sa buto na bogi ni ca;
Cudru na biau mai wai.
Era tu na sa gadreva,
Na cina e baravi.
Au vosa kina nikua vei ira era sa rairai yali ka ra sa vakasaqara tiko na cina e ra me vukea na nodra dusimaki lesu mai.
Sa kilai taumada mai na ivakatekivu ni bula oqo eda na sega ni yaco meda uasivi sara. A sega ni namaki ni da na bula voli ka sega ni voroka e dua se rua na lawa.
“A sa veimecaki na itovo vakayago kei na Kalou me tekivu sara mai na lutu i Atama, ka na vaka tu kina me tawamudu kevaka eda sa sega ni vakarorogo ki na domo ni Yalo Tabu, meda biuta tani na itovo vakayago ka yaco me tamata yalo savasava ena vuku ni soro i Karisito na Turaga.”2
Mai na Mataniciva Talei, eda kila vakavinaka ni “sa sega na ka tawa savasava sa curu rawa ki na [matanitu ni Kalou],”3 ka sa vakarautaki kina e dua na sala kivei ira taucoko era ivalavala ca mera veivutuni ka yaco mera bula kilikili kaya ena iserau ni Tamada mai Lomalagi.
A digitaki kina e dua na Daunitataro, na Dauveivueti, e dua ka bulataka vakauasivi sara na Nona bula, sega ni caka cala, ka “vakacabori koya me isoro ni ivalavala ca, me vakayacori kina na ka sa tukuni ena vunau vei ira sa yalo raramusumusu ka bibivoro; raica sa sega ni dua tani tale sa rawa me vakayacora na ka sa tukuni ena vunau.”4
Me baleta na bibi ni Veisorovaki, eda vulica ena Alama, “Raica sa kilikili me vakayacori e dua na isoro; … kevaka e sega era na rusa vakaidina na tamata kece ga.”5
Kevaka o sega ni vakayacora e dua na ka cala, sa na sega ni yaga vei iko na Veisorovaki. Kevaka o sa cakava eso na cala, ka da sa cakava taucoko, ka lailai se ka levu, sa qai gadrevi sara vakalevu mo vakasaqara na kena rawa ni bokoci laivi ka mo kakua ni tiko tale ena butobuto.
“Sai [Jisu Karisito] na rarama kei na vu-ni-bula kei vuravura.”6 Ni da rai vakatabakidua tikoga ena Nona ivakavuvuli, eda na dusimaki ki na toba ni veitaqomaki vakayalo.
E vakaoqo na ikatolu ni yavu ni vakabauta, “Keimami vakabauta ni na vakabulai na tamata kecega ena isoro nei Karisito, kevaka eda sa muria na vunau kei na ivakavuvuli ni itukutuku vinaka.”7
E vakavulica kina o Peresitedi Joseph F. Smith: “Era na sega ni rawa mera vosota ga vakataki ira na nodra ivalavala ca na tamata; era na sega ni rawa ni vakasavasavataki ira mai na vatuka ni nodra ivalavala ca. Eda sa rawa ni muduka na noda caka ca ka vakayacora na veika vinaka ena gauna mai muri, ka me vakadonuya na Turaga na nodra itovo ka [yaco] me kilikili. Io, o cei me vakadodonutaka na cala era sa vakayacora vakaiira kei ira tale na so, ni ra sega ni rawa ni vakadodonutaka o ira vakataki ira? Mai na veisorovaki i Jisu Karisito na nona ivalavala ca o koya sa veivutuni e na bokoci laivi; e dina ga ni ra sa damuvakula era na vulavula me vaka na vutika ni sipi [raica na Aisea 1:18]. Oqo na veiyalayalati e soli vei iko.”8
Eda sega ni kila vakaidina sara na sala a vakayacora rawa kina na Turaga na Veisorovaki. Ia eda kila ga ni veivakararawataki tawaloloma ni Mate ena kauveilatai a tiki walega ni mosi vakadomobula ka a tekivu e Kecisemani—na vanua tabu ni veivakararawataki—ka laki vakacavari e Kolikoca.
E vola o Luke:
“A sa sudra tani vei ira e vaka na kena yawa e viritaki e dua na vatu, a sa tekiduru ka masu,
“Ka kaya, Tamaqu, kevaka ko ni sa vinakata, ni kauta tani vei au na bilo oqo: ia me kakua ni yaco na noqu lewa, me yaco ga na nomuni lewa.
“A sa rairai mai vei koya e dua na agilosi mai lomalagi, a sa mai vakaukauwataki koya.
“Ia ni sa yaluma sara, sa masu vagumatua cake kina: ia na nona buno sa vaka na titiri ni dra sa lutu ki na qele.”9
Me yacova na kena au a sa tukuna rawa, e dua ga na gauna ena nona vosa sara ga na iVakabula e vakamacalataka na veika a sotava vakararawa ena Were o Kecisemani. E tukuni ena ivakatakila:
“Raica ko i au na Kalou, au sa vosota oti na veika oqo, me ra bula kina ko ira era sa veivutuni;
“Ia kevaka era sa sega ni veivutuni, era na vakararawataki me vakataki au;
“Raica ko i au na Kalou sa Kaukauwa sara; au sa sautaninini e na mosi ni veivakararawataki ko ya, au a bunotaka na dra.”10
Ena veigauna taucoko ni nomuni bula eso beka na gauna ko ni a gole ki na veivanua e sega ni dodonu mo ni gole kina ka cakava na veika e sega ni dodonu mo ni a cakava. Kevaka mo ni gole tani mai na ivalavala ca, ena rawa ena dua na siga mo ni kila na vakacegu e yaco mai ena kena vakamuri tiko na salatu ki na taucoko ni veivutuni.
Se cava ga na noda ivalavala ca taumada, se vakacava sara beka na levu ni noda ivalavala veivakamavoataki vei ira eso, na ca o ya ena rawa me bokoci laivi. Vei au, na malanivosa ena ivolanikalou taucoko e vaka me totoka duadua o ya ena gauna a kaya kina na Turaga, “Raica ko koya sa veivutunitaka na nona ivalavala ca, e na vosoti, ia ko i au na Turaga, au na sega ni nanuma tale na nona ivalavala ca.”11
Oqori na yalayala ni kosipeli i Jisu Karisito kei na Veisorovaki: me ciqoma e dua sa lako mai, o koya ena mai lewena, ka tuvanaki ira ki na dua na ituvaki ka me qai cava na nodra bula, sa na rawa mera lako curuma na ilati ni ra sa veivutunitaka na nodra ivalavala ca ka ra sa vakasavasavataki ena dra i Karisito.12
Oqori na veika era cakava na Yalododonu Edaidai e vuravura taucoko. Oqori na rarama eda sa solia yani vei ira era tiko ena butobuto ka ra sa lako sese tu. Ena veivanua cava ga era gole kina o ira na noda lewenilotu kei ira na daukaulotu, sa dua ga na itukutuku o ya na vakabauta kei na vakanuinui vua na iVakabula o Jisu Karisito.
A vola o Peresitedi Joseph Fielding Smith na qaqani serenilotu “Does the Journey Seem Long?” A noqu itokani lomani o Koya. E umani tu kina na veivakayaloqaqataki kei na dua na yalayala kivei ira era vakasaqara mera muria na ivakavuvuli ni i Vakabula:
E rui yawa beka na ilakolako,
E voravora ka baba sobu na sala?
Era tu beka kina na co veicoka kei na ka vakavotovotoa?
Era tava beka na yavamu na vatu gagata
Ko sa dredre beka ni tucake
Ki delana ena todra ni siga?
Sa malumalumu ka rarawa beka na yalomu,
Sa malumu mai na lomamu,
Ni ko sa sasagataka na nomu icolacola ni oga?
Sa bibi beka na icolacola
Ko sa vakasaurarataki oqo mo laveta?
E sega beka e dua me vukea na nomu icolacola?
Mo kakua ni yalolailai
Sa tekivu na ilakolako;
E Dua sa kacivi iko tikoga.
Mo rai cake ena reki
Ka mo taura na ligana;
Ena liutaki iko ki na delana cecere sa vou—
Ki na vanua vakalou ka savasava,
Sa oti kina na leqa kecega,
Ka sa galala na nomu bula mai na ivalavala ca kecega,
Ka sa sega kina na tagi,
Sa sega kina na rarawa.
Taura na ligana ka drau curu vata mai kei koya.13
Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.