Ana Mition ao ana Mwakuri Iesu Kristo
Man te maroro n te taromauri n Aokati 18, 1998, n te Brigham Young University. Ibukin bwaninin raoi te rongorongo n te Ingiriti, naako nakon speeches.byu.edu.
Te kabanea n tamaroa n ara karinerine nakon Iesu bon ara katoto Irouna.
Ngkai ngaia temanna ibuakoia taan kakoaua aika onoti n aran Kristo ni kabuta te aonaaba (taraa D&C 107:23), I kakoaua bwa I karoa raoi te beku ngkana I reirei ao ni kakoaua Ibukina. Te moan, N na bae n titiraki naba titiraki aike e titiraki iai nakoia Bwaritaio: “Tera nanomi nakon te Kristo? ante natina?” (Mataio 22:42).
I aki toki n iangoi titiraki aikai ngkana I kaitibo ma taan kairiiri n te tauateka ao kaain aro aika kakaokoro. Tabeman a kakoaua bwa “Iesu bon te tia reirei ae kakannato.” Tabeman a taku, “Ngaia bon te burabeti.”Tabeman a bon aki ata te bwai teuana ibukin Maiuna. Ti na aki bane ni mimi. N tokina, ti tabeman aomata aika a tia ni karekea te euangkerio ae koaua ae kaokaki ae iroura. Membwa n Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira boni ngaia ma te koraki ae uarereke ibuakoia aika a kakoaua bwa ngaiia Kiritian.
Arora n te bong aei a kaman nooraki iroun Nibwaai inanon tienture n nako:
“Ao e koro bukina bwa I a noora naba ana ekaretia Ana Tiibu te Teei te Atua, aika a karako … ; e ngae n anne ao I noora ana Ekaretia te Tiibu te Teei, aika bon ana aomata te Atua aika a itiaki, aika a mena naba iaon te aonaaba ni kabuta; ao e uarereke korakoraia iaon te aonaaba. …
“Ao e koro bukina bwa Ngai ae Nibwaai, I a noora korakoran mwaakan Ana Tiibu te Teei te Atua, ae e ruo nako aoia aika a itiaki aika kain ana ekaretia te Tiibu te Teei, ma iaoia ana aomata inanon te berita ae tabu te Uea, ake a maenako nako aon te aonaaba; ao a irianaki n te raoiroi ma mwaakan te Atua ao te mimitong ae korakora” (1 Nibwaai 14:12, 14).
Te raoiroi anne, te mwaaka anne, ao te mimitong anne—ni koauana, ara kakabwaia ni kabane aika mwaiti—a roko man ara atatai n te, ongotaeka nakon, ao te kakaitau ao ana tangira te Uea Iesu Kristo.
N Ana tai ni maiu ae uarereke, te Tia Kamaiu e kakoroi nanon uoua ana kouru are e raoni naba Ana kouru ake tabeua. Teuana bon Ana mwakuri ao Ana mimitong ni uota te aki mamate ao te maiu are akea tokina iroun te aomata” (Moses 1:39). E taekin ake tabeua: “Bwa I angani ngkami te bwai ni kakairi, bwa kam na katotonga ae I karaoia” (Ioane 13:15).
Ana moan kouru ae ti ataia n te Mwakuri ni Kamaiu. Aio ana mition ae kakawaki n te maiu ae mamate aei. Te Uea ae mangauti e anga taian rongorongo aikai ibukin Ana mition nakoia kaain America ngkoa:
“I roko nakon te aonaaba ni karaoa nanon Tamau, ibukina bwa e kanakomaia Tamau.
“Ao e kanakomaiai Tamau bwa I aonga n tabekaki rake iaon te kaibangaki, ao I mwiina ngkana I tabekaki rake I aon te kaibangaki, N na burimaunia aomata nakoiu” (3 Nibwaai 27:13–14).
N reitanakoan Ana kabwarabwara, E kaoka Ana kauoua ni kouru—n riki bwa ara katooto: “Ao kam atai bwaai ake kam riai ni karaoi … ; bwa mwakuri ae kam noorai ni karaoi ao anne ae kam riai naba ni karaoi” (3 Nibwaai 27:21).
Ana moan kouru ae I a tia ni kamatata bwa Ana mition. Ana kauoua ni kouru ae I tangiria bwa kam na ataia bon Ana mwakuri. Ti na rinanon bwaai aika uoua aikai ni Maiuna—Ana mition ao Ana mwakuri.
Ana Mition Iesu Kristo—te Mwakuri ni Kamaiu
Ana mition bon te Mwakuri ni Kamaiu. Te mition anne e katauaki ti Ibukina. Ngkai E bungiaki iroun te tina ae mamate ao te Tama ae aki mamate, bon ti Ngaia ae E kona n anga maiuna ao ni manga anaia (taraa Ioane 10:14–18). Mwiin Ana Mwakuiri ni Kamaiu aika a kakukurei bon akea tiaia ao akea tokiia. E ana te maraki man te mate ao ni karika te rawawata ae aki teimaan n te ruanimate (taraa 1 I-Korinto 15:54–55). Tabena ibukin te Mwakuri ni Kamaiu e ataaki imwain te Karikibwai ao te Bwaka. Tiaki n ae e na ti katauraoa te mangauti ao te aki mamate irouia aomata ni kabane, ma aonga naba ni kabwaraaki ara bure—iaon aron karaoakiia Irouna. Ngaia Ae Ana Mwakuri ni Kamaiu e kauka te kawai are ti na kona ni katiteuanaaki ma Ngaia ao ma ara utu n aki toki. Te kantaninga aei ti iangoia bwa te maiu are akea tokina—ana bwaintangira te Atua nakoia aomata taraa D&C 14:7).
Akea riki temanna ae kona ni karaoa te Mwakuri ni Kamaiu. Akea temanna riki te aomata, e ngae ngkana e korakora kaubwaina ao mwaakana, e aki kona ni kamaiua temanna te tamnei—riki bon ngaia (taraa Mataio 19:24–26). Ao akea riki temanna ae na kataningaki ke e na kariaiakaki bwa e na kawawaea te rara ibukin te kamaiu are akea tokina ibukin te aomata temanna. E karaoia Iesu “ti teuana te tai n anga” (Ebera 10:10).
E ngae ngke te Mwakuri ni Kamaiu e tia n tain te Nu Tetemanti, kanoan taai ake ngkoa n te O Tetemanti e a kaman taekina kakawakina n tainako. Atam ao Ewa a tungaki bwa a na anga karea are ti te arona ma ana karea te Tama iroun natina are te Riki temanna” (Moses 5:7). Ni kanga? A karaoia rinanon kawawanakoan te rara. Man oin aia atatai a kakoaua te boki ae tabu bwa “e mena te tamnei ae maiu n te iriko i nanon te rara” (Nakoaia Ibonga 17:11).
A ataia taan bwainaoraki bwa ngkana e toki butin te rara nakon te okan, e riki te kangaanga. Ngkana iai te kangaanga ni butin te rara nakon te wae, e na karekea te mka. Ngkana e toki butina nakon te kaburoro, e na karika te boo. Ngkana e aki butiraoi te rara rinanon te ia ae bubura are man te buroo, e na kona ni karika te toki ni buroo. Ngkana e aki kona n toki nakon te rara, e na karika te mate.
Atam, Ewa, ao rooro ake imwiina a reiakinna bwa n tainako ngkana a kawawaea te rara man te man, maiuna e toki. Ibukin wakin aia anga karea, tiaki ti aekan maan nako ae raoiroi. Bon moan natin te man ae na moa n raoiroi (taraa, ibukin te katoto, Te Otinako 12:5). Bwaai aika kainnanoaki aikai bon kanikina naba ibukin te karea ae kakauringaaki ana Tiibu te Atua ae kororaoi.
Atam ao Ewa anganaki te tua, bwa ana karaoi bwaai ake a karaoi n aran te Nati, ao a riai n rairinanoia ao ni wetea aran te Atua n aran te Nati n tainako (taraaMoses 5:8). Man te bong anne nakon nukan te tai, te angakarea n te man e teimatoa ni karaoaki bwa kanikinaean ana Mwakuri ni Kamaiu Natin te Atua.
Ngkana e korobukin te Mwakuri ni Kamaiu, te kabanea ni karea ae korakora anne e kakoroa nanon ana tua Moote (taraa Aramwa 34:13–14) ao ni katoki karaoan te angakarea n te man, are e a tia n reirei bwa “maiun te iriko [e] mena inanon te rara” (Nakoaia Ibonga 17:11). E kabwarabwara Iesu bwa e kanga karaoan te angakarea n taai akekei n aki kariaiakaki ibukin te Mangauti ao ni kabouaki n te kanikina n te toa. Taraai riki bwaai aika ana taraaki n te maiu, te iriko, ao te rara:
“Ao e taku Iesu nako ia, E boni koaua ae I a tungngkami ba ngkana kam aki kana irikon Natin te aomata, ao ngkana kam aki nima raraana, ao akea te maiu i nanomi.
“Ane kana irikou, ma n nima rarau, ao e reke i rouna te maiu are aki toki; ao N na kautia n te bong n toki” (Ioane 6:53–54).
Ibukin ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo, aomata ni kabane—engae ngke mwaitira aika a na karaoia—a na kabooaki. E moanna ni kawawaea Raraana te Tia Kamaiu ibukiia aomata ni kabane tiaki n te kaibangaki ma inanon te Onaroka are i Ketetemane. Ikekei E katoka Iaona rawawatan aia bure ni kabane aomata ake a na maiu. Iaan te rawawata ae korakora anne, E tinako raraana ni bwangabwangan rabwatana ni kabane (taraa D&C 19:18). Marakin te Mwakuri ni Kamaiu e tia raoi iaon te kaibangaki n te tabo ae aranaki bwa te Tabanou.
Kakawakin te Mwakuri ni Kamaiu e kakimototoaki ni kabwarabwaraaki iroun te Burabeti Iotebwa Timiti. E taku, “Aan te koaua n ara Ekaretia bon aia kakoaua Abotoro ma Burabeti, ibukin Iesu Kristo, bwa E mate, e taunaki, ao e manga uti n te kateniua ni bong, ao e waerake nako karawa: ao bwai ni kabane ake a i rekereke ma ara ekaretia bon ti bwai aika a kanimaki nako iai.”1
Ma te kariaiakaki anne ao ma te kakaitau ae korakora, I reirei ao ni kakoaua naba Irouna.
Ana Mwakuri Iesu Kristo—te Katooto
Ana kauoua ni kouru ae akea tokina te Uea n te maiu ae mamate bwa e na beku bwa te katooto ibukira. Iai inanon maiuna ni katooto Ana mwakuri n te maiu ae mamate. Iai inanona Ana reirei, karaki, ao te kabwarabwara. E airi ma Ana kakai, ana tangira, ana taotaonaki n nano ae korakora nakoia natiia aomata (taraa 1 Nibwaai 19:9). E irianaki ma Nanona ae korakora ni kabonganaan te kariaia n te nakoanibonga. E irianaki ma Unna ae raoiroi ngkana E karaoa te bure (taraa I-Rom 8:3) ao ngke E karangai nako aia taibora taan rai mwane (taraa Mataio 21:12). E irianaki naba ma Nanona ae maraki. E kamamaeaki, e kataereaki, ao ni kakeaaki taekana mairouia Ana botanaomata (taraa Motiaea 15:5)—e ngae ngke e kamwaneaki iroun temanna ana reirei ao e kakeaki iroun temanna (taraa Ioane 18:2–3, 25–27).
E ngae ngke waaki ake e karaoi n Ana tai ni mwakuri, a bon aki ao a teimatoa n aki kaineti Nakoina. Akea tiana nakon mwaitia aomata ake a na ira ana katooto Iesu. Aeka ni mwakuri aikai a tia ni karaoaki irouia Ana burabeti ao abotoro ao tabeman ibuakoia Ana toro aika iai irouia te kariaiakaki. A mwaiti aika a tia n rinanon te bwainikirinaki Ibukina (taraa Mataio 5:10; 3 Nibwaai 12:10). Inanon maiura, kam ataia tarimi ao mwanemi ake a tia ni kataia—riki ni boona ae rangin ni buakaka—n ira ana katoto te Uea.
N aron are e na kona n riki. Anne Ana kantaninga ibukira. E titirakiniira te Uea bwa ti na ira Ana katoto. E reiakina raoi te bwai aei:
-
“Aekan aomata ra ngkami? … N arou” (3 Nibwaai 27:27; taraa naba 3 Nibwaai 12:48).
-
“Mai ri mwiu, ao N na karaoi ngkami ba taan akawa aika konami aomata” (Mataio 4:19).
-
“Ba I angani ngkami te bwai ni kakairi, bwa kam na katotonga ae I karaoia, nako imi” (Ioane 13:15; taraa naba Ioane 14:6).
Aikai ao booki aika tabu riki tabeua aki koreaki n aron katautauakiia. Bon tuua mai ieta! Ti na ira Ana katooto!
Ni kabebetean nanora n Iria, tao ti kona n iangoi nimaua Kateina ni maiuna aika ti kona ni katotong.
Te Tangira
Ngkana N na titiraki tera kateina ni Maiuina ae ko na kina moa, n au iango ko na bae n arana Anuana n tangira. E na irianaki anne ma Ana nanoanga, akoi, tangira ae kororaoi, nanom ae korakora, kabwarabure, nanoanga, motiraoi, ao a mwaiti riki. Iesu e tangira Tamana ao Tinana (taraa Ioane 19:25–27). E tangiria Ana utu ao Aika Itiaki (taraa Ioane 13:1; 2 Tetaronike 2:16). E tangira te tia bure n aki kariaia te bure (taraa Mataio 9:2; D&C 24:2). Ao E reireiniira bwa ti na kanga ni kaota ara tangira Ibukina. “Ngkana kam tangirai, ao kam na tou mwin au tua” (Ioane 14:15). Ngkanne, ni kabwarabwaraan ana tangira bwa e aki inanonano, E reitia, “Ngkana kam kawakin au tua, ao kam maeka n tangirau; n ai arou ngkai I kawakin Ana tua Tamau, ao I maeka n tangirana” (Ioane 15:10; taraa naba D&C 95:12; 124:87).
Kabwaraan riki ana tangira te Tia Kamaiu bon Ana mwakuri n ibuobuoki. E beku ibukin Tamana, ao E beku ibukiia aomata ake E maeka ao ni mwakuri ma ngaia. Ni kawai aika uoua ti riai n iri Ana katooto. Ti na beku ibukin te Atua, “n nakonako i nanoni kawaina ni bane, ma te tangiria” (Te Tua Kaua 10:12; taraa naba 11:13; Iotua 22:5; D&C 20:31; 59:5). Ao ti na tangiria kaain rarikira ni beku ibukiia (taraa I-Karatia 5:13; Motiaea 4:15–16). Ti moanna man ara utu. Te tangira ae korakora are e kabaeia kaaro nakoia natiia e karikaki man te mwakuri n ibuobuoki nakoia rinanon aia tai n inanomata. Imwiina n te maiu ataei aika mwakuri korakora a na kona n reke aia tai ni manga oki ao ni kaota te tangira anne ngkana a beku ibukiia aia karo aika a kara.
Otenanti
Te kauoua n itera n ana katooto te Tia Kamaiu ni maiuna bon Ana kamatata iaon otenanti aika tabu. N tain ana mwakuri n te Maiu ae mamate E kamatata aron kakawakin taian otenanti ni kamaiu. E bwabetitoaki iroun Ioane n te Karaanga are i Ioretan. E titiraki naba Ioane, “Ibukin tera?”
E kabwarabwara Iesu, “Ba e riai ba ti na karaoa te raoiroi ni kabanea” (Mataio 3:15; e kairaki karawawatan te iango). Tiaki ti te otenanti ae kakawaki, ma te katoto are e kateia Iesu ao Ioane a kakawaki naba.
Imwiina ao e katea te Uea te otenanti n te toa. E kabwarabwarai kanikina n te toa ao taekinakin taekaia nakoia Ana reirei (taraa Mataio 26:26–28; Mareko 14:22–24; Ruka 24:30).
E anga naba kaetieti Tamara are i Karawa ni kaineti ma otenanti. E taekinna bwa ngkai ti bungiaki nakon te aonaaba aei n te ran, ao te rara ao te tamnei, ti riai ni manga bungiaki kaua nakon aba n uean karawa n te ran, iroun te Tamnei, ao n raraan Iesu Kristo. N te kawai aei ti kona ni kaitiakaki man ara bure ni kabane, ao ni kimwareirei n te aonaaba aei, ao n te maiu are akea tokina n te aonaaba ae na roko, riki te kimwareirei ae aki mamate (taraa Moses 6:59).
N tain ana mwakuri imwin te mate te Uea, otenanti ake a rietata n te karietataaki a kaotaki (D&C 124:40–42). E a tia ni katauraoi ibukin otenanti aikai bwa ana tauraoi n Ana tembora aika tabu. N taai aika aki maan n nako, te kaitiaki, te kabiribiri, ao te entaunmente a karekeaki nakoia n tatabemania nako ake a tauraoi raoi (taraa D&C 105:12, 18, 33; 110:9; 124:39). Inanon te tembora, temanna ma temanna a kona ni kabaeaki nakon te bumwaane ao te buaine, nakoia ara bakatibu, ao nakoia aia kariki (taraa D&C 132:19). Ara Mwatita bon Atuan te tua ao te babaire raoi (taraa D&C 132:18). Ana taraataraa iaon otenanti bon mwakoron Ana katoto ae korakora nakoira.
Tataro
Te katenua n itera n ana mwakuri ae tamaroa te Uea bon te tataro. E tataro Iesu nakon Tamana are i Karawa ao n reireiniira naba bwa ti na kanga n tataro. Ti na tataro nakon te Atua te Tama ae Akea Tokina n aran Natina, Iesu Kristo, rinanon mwaakan te Tamnei ae Raoiroi (taraa Mataio 6:9–13; 3 Nibwaai 13:9–13; Ana Rairairi Iotebwa Timiti, Mataio 6:9–15). I tangira te tataro ibukiia Ana reirei are e karaoaki iroun te Uea are e koreaki n Ioane mwakoro 17. Inanona te Nati e reitaki ma te Tama ibukiia Ana reirei, ake E tangiriia. Bon katoton te tataro ae nakoraoi man nanoanga.
Ataibwai
Te kaua n itera n ana katoto te Uea bon kabonganakin Ana ataibwai mai ieta. N aron are e taekinaki ma imwaina, a mwaiti aika tiaki Kiritian aika a kakoaua ae Iesu bon te tia reirei ae kakannato. Ni koauana, boni Ngaia. Ma tera raoi ae kanakoraoa Ana reirei? Ngaia te tia reirei rabakau iaon te intin, te numera, ke te tiaienti? Ngkai te Tia Karikibwai n te aonaaba aei ao n ake tabeua (taraa Moses 1:33), Ni boni koauana E na kona. Ke, ngkai te tia Kororongorongo ni booki aika tabu, E kona n reirei aron te koroboki.
Te bwai ae kinaaki iai aron Ana reirei iaoia taan reirei ake tabeman bwa E reirei koauan bwaai aika akea tokiia ni kakawakiia. Ti Ngaia ae E kona ni kaota ara kantaninga n te maiu. Ti n Rinanona ae ti kona iai n reirei taekan arora imwain te maiu aei ao n arora imwiin te maiu aei ma ara konabwai.
N te tai teuana te Tia Reirei te Mwatita e tuangiia taan kakauongo aika aki kakoaua bwa iai aia tia kakoaua aika teniman Ibukina:
-
Ioane te Tia Bwabetito,
-
Mwakuri ake e a tia Iesu ni kakoroi bukiia.
-
Ana taeka te Atua te Tama ae Akea Tokina (taraa Ioane 5:33–37).
Imwiina ngkanne E anga te ka aua ni kakoaua: “Kam ukeuke n te baibara; ba kam taku bwa e reke te maiu ae aki toki i roumi mai iai: ao boni ngaia are kaotioti i bukiu” (Ioane 5:39).
Te taeka ae iango n te kurubu n taeka anne e kona n te moan n taraaki bwa e riai n aki mena ikekei. Ma e kakawaki nakon nanon ae kataia Iesu n taekinna. E ataia bwa a mwaiti Ana taan ongora aika a iangoia rao bwa te maiu are akea tokina bon iai inanon koroboki aika tabu. Ma a bon kairua. Koroboki aika tabu n ti ngaia aki kona n anga te maiu are akea tokina. E koaua ae iai te mwaaka inanon koroboki aika tabu, ma te mwaaka anne e roko mairoun Iesu n ti Ngaia. Ngaia bon te Taeka: Logos. Mwaakan te maiu are akea tokina bon Irouna, are “ngke a tuai ni karikaki bwaai ao bon iai te Rokou, ao bon iai te Rokou, ao e memena te Rokou iroun te Atua, ao bon te Atua te Rokou” (Ioane 1:1; taraa naba 2 Nibwaai 31:20; 32:3). Ngkanne, ibukin kateina n imanono irouia aika aki kakoaua, Iesu e waaki nako ni kauringiia: “Ao kam aki kan nako Iu, ba e aonga n reke te maiu iroumi are [akea tokina]” (Ioane 5:40).
E kona te Mwatita ni kaoniira ma Ana atatai ma i karawa, ma E aki. E karinea inaomataraa n rinerine. E kariaira ni kakimwareirein te ukeuke. E kaungaira bwa ti na rairi nanora man ara bure. E kariaira bwa ti na rinanon te inaomata are e roko man nanora n ongotaeka nakon ana tua mai i karawa. Eng, te kawai ae E kabongana Ana atatai e karika te katoto ae moan te tamaroa nakoira.
Teimatoa
Te kanimaua n itera n ana mwakuri te Uea bon Katabeana bwa e na teimatoa ni ua te toki. E aki kona ni kerikaaki. E ngae ngke E kaitaraa ma karawawataaki aika a riaon ara atatai, Bon tiaki te tia kabuakaka. E ngae ngkana kataakina e rikirake ni buakaka ao ni buakaka E teimatoa ni ua tokin Ana mwakuri: ni karaoa te mwakuri ni kamaiu ibukin aia bure aomata ni kabane. Aika Ana kabanea n taeka ngke E tine n te kaibangaki, “E a tia” (Ioane 19:30).
Karaoakiia nakon Maiura
Iteran Ana mwakuri aika nimaua aikai a kona ni karaoaki inanon maiura. Eng te kabanea n tamaroa n ara karinerine nakon Iesu bon ara katoto Irouna.
Ngkana ti moanna n ataia bwa antai Iesu ao tera ae E a tia ni karaoia ibukira, ti kona n ataia, teutana, bukin te tua ae moan te korakora ao ni kakawaki: “Ko na tangira Iehova ae Atuam n nanom ni kabanea, ao n tamneim ni kabanea, ao ni wanawanam ni kabanea, ao ni korakoram ni kabanea” (Mareko 12:30). N taekana riki tabeua, bwaai ni kabane ake ti iangoi ao ni karaoi ao n taekin a riai n roko ma imwiin ara tangira Ibukina ao Tamana.
Titirakiniko ibon iroum, “Iai ae I tangiria riki nakon te Uea?” Ngkanne kabotaua am kaeka nakon kainibaire aikai aika karaoaki iroun te Uea:
-
“Ane tangira riki tamana ke tinana nako Iu ao e aki riai ba e na anganaki Ngai.”
-
“Ane e tangira riki natina te mwaane ke natina te aine nako Iu ao e aki riai ba e na anganaki Ngai” (Mataio 10:37).
Tangira ibukiia utu ao raoraom, n aekara aron tamaroana, e na rangin n iai riki nanona ngkana e boboto iaon ana tangira Iesu Kristo. Aia tangira kaaro ibukiia natiia iai nanoia riki ikai ao n taai aika ana roko Ibukina. Reitaki aika kakukurei ni kabane a bane n nakoraoi Irouna. Te tangira iroun te Tama are i Karawa ao Iesu Kristo e katauraoa kamatata, te kairi, ao te ungannano n tangiriia tabeman n te kawai ae tamaroa riki.
Otenanti a katauraoa te nano ibukin te mwakuri n ibuobuoki ae tau are akea tokina. A riai kaaro n iangoia bwa te otenanti raa ae kainnanoaki imwiina irouia ataei n tatabemaniia nako. A riai taan kakawari n te reirei n iangoa te otenanti ae riai ae kainanoaki n taian utu ake a kawari.
Ana katooto te Tia Kamaiu n tataro e kauringiira bwa te tataro bon iroum, tataro n utu, ao te tataro mwaaka ni ukoukora katabeakira n te Ekaretia a na riki bwa iteran maiura. N ataia ao ni karaoa nanon te Tama e karekea te korakora ao te onimaki ae korakora (taraa D&C 121:45). Ti tangiria ni mena n ana itera te Uea.
Atatai “ni bwaai n aroia ae ngkai, ao nakon taai aika ana roko” (Iakobwa 4:13) a kariaira bwa ti na waaki iaon reirei ao tua aika koaua. Te atatai anne e na katamaroa aroarora. Mwakuri ake a na kona n riki imwiin naano ao namakin ni babakanikawai a na oneaki mwiia ma mwakuri aika kairaki ni bukina aika riai ao te etieti.
Te katabeaki bwa ko na teimatoa n ua te toki e nanonaki n ae ti na aki tuatua ibukin kamotirawakira man te wewete nakon te beku. E nanonaki bwa ti na teimatoa ni kakoroa nanon te kouru ae tau. E nanonaki bwa ti aki bwarannano iaoia aika tangiraki ake a tia ni bua. Ao e nanonaki bwa ti na mwaneia n akoia ara reitaki n aki toki ma ara utu, e ngae ngke rinanon kangaangan boong n aoraki, aki konabwai, ao te mate.
Ma nanou ni kabane I tataro bwa ana kairoro ni bitii naano te Uea e na karaoa te bitaki ae korakora inanon maium. Ana mition ao Ana mwakuri e kona ni kakabwaiaira n tatabemaniira nako ngkai ao n aki toki.
E Otinako Iesu n Nako Betania n te Tairiki, iroun James Tissot
Neiko, Noria Natim Anne (Stabat Mater), iroun James Tissot © Brooklyn Museum, Brooklyn, New York; inanona: kamatata man Inanon te Onaroka are Keketemwane, iroun Carl Heinrich Bloch
Kabwarabwara i aon te Maunga, iroun James Tissot; inanona: kamatata man Christ and the Rich Young Ruler, iroun Heinrich Hofmann, mwamwannano man te C. Harrison Conroy Co.
A Bane Kaain te Kaawa ni Bootaki, iroun James Tissot