“Ai Se Talia i Latou ua Talia A’u”
By Elder Neil L. Andersen
Of the Quorum of the Twelve Apostles
O tamaiti i nei aso ua i ai i latou i le tele o foliga eseese ma lavelave faaleaiga. E manaomia ona tatou aapa atu ia i latou o loo lagonaina le tuuatoatasi, faagaloina, pe tuulafoaiina i tuāpā.
E alofa le Atua i tamaiti. E alofa o Ia i tamaiti uma. Sa fetalai mai le Faaola, “Ina tuu mai ia o tamaiti e o mai ia te au, … aua e faapei o i latou nei o e o i le malo o le lagi.”1
O tamaiti i nei aso ua i ai i latou i le tele o foliga eseese ma lavelave faaleaiga.
Mo se faataitaiga, o le taimi nei, ua faaluaina le toatele o tamaiti i le Iunaite Setete o loo nonofo faatasi ma se matua se toatasi nai lo le 50 tausaga talu ai.2 Ma o loo toatele aiga ua faaitiitia le tuufaatasia i lo latou alolofa mo le Atua ma le naunautaiga e tausi Ana poloaiga.
I le faateleina o lenei vāvāō faaleagaga, o le a faaauau pea ona tauave e le talalelei toefuataiina le tulaga faatonuina, le faataitaiga atoa, le mamanu a le Alii.
“Ua i ai i fanau le aia e fananau mai ai i totonu o noataga o le faaipoipoga a ni matua, ma ia tausi ae e se tama ma se tina o e e faamamaluina tautoga faaleulugalii ma le faamaoni a’ia’i atoa. …
“O le tane ma le ava ua i ai se tiutetauave paia e alofa ma tausi e le tasi le isi ma a la fanau. … Ua i ai i matua se tiute paia e tausia a latou fanau i le alofa ma le amiotonu, ia tuuina atu i ai mea e manaomia faaletino ma le faaleagaga, ma ia aoao i latou e alolofa ma feauaunaa’i, ia tausia poloaiga a le Atua.”3
Matou te faamamaluina le tele o matua lelei i le lalolagi atoa, o faatuatuaga uma, o e tausia ma le agaalofa a latou fanau. Ma e matou te faamamaluina ma le agaga faafetai ia aiga i totonu o Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai o e ua ta’ui i le tausiga a se tama ma se tina ua liua i le Faaola, o e ua faamauina i le pule o le perisitua, ma o e ua aoaoina i totonu o o latou aiga ia alolofa ma faalagolago i lo latou Tama Faalelagi ma Lona Alo, o Iesu Keriso.
O Se Aioiga mo le Autalavou
Ae o la’u augani i le asō e mo le faitau selau o afe o fanau, o talavou, ma talavou matutua o ē, ona o le leai o se upu sili atu, e o mai mai ni aiga “atoatoa.” Ou te talanoa atu e le gata mo le autalavou ua oo i le maliliu, tete’a, po o le faaitiitia o le faatuatua o o latou matua, ae faapena foi i le faitau sefulu o afe o alii talavou ma tamaitai talavou i le lalolagi atoa uma o e ua taliaina le talalelei e aunoa ma se tina po o se tama e o mai faatasi i le Lotu ma i latou.4
E ulufale mai nei talavou o le Au Paia o Aso e Gata Ai i le Ekalesia ma le faatuatua tele. Latou te faamoemoe e fatua’i le faataitaiga o le aiga i o latou lava olaga i se aso o lumanai.5 I taimi tatau ai, o le a avea i latou ma se vaega taua o lo tatou malosiaga faafaifeautalai, o a tatou talavou matutua amiotonu, ma i latou o e tootutuli i se fata faitaulaga e amatalia o latou lava aiga.
Nofouta
O le a tatou faaauau pea ona aoao atu le mamanu a le Alii mo aiga, ae o le taimi nei faatasi ma le faitau miliona o tagata o le ekalesia, ma le eseesega ua tatou maua i fanau a le Ekalesia, ua manaomia ona tatou mafaufau atili ma nofouta. O la tatou aganuu faale-Ekalesia ma le auala e tautatala ai e i ai taimi e tulagaese ai. O le a le taofia lava le pepese o tamaiti o le Peraimeri “E Mafai Ona Faavavau Aiga,”6 ae a latou pepese, “fiafia a’u ua foi mai tama”7 po o le “o tama ma tina o loo taitaia le ala,”8 e le o fanau uma o le a pepese e uiga i lo latou lava aiga.
Sa faasoa mai e le ma uo o Peti se aafiaga na ia oo i ai i le lotu ina ua 10 ona tausaga. Sa ia fai mai, “Sa faasoa mai e lo matou faiaoga se lesona e uiga i le faaipoipoga i le malumalu. Sa ia fesili patino mai lava ia te au, “Peti, sa le‘i faaipoipo ou matua i le malumalu a ea?’ Sa iloa e [lo’u faiaoga ma le vasega atoa] le tali.” Sa sosoo ai ma le lesona a le faiaoga, ma sa mafaufau Peti i se tulaga sili ona leaga. Fai mai Peti, “Sa tele ni po na ou tagi ai. Ina ua i ai ni faaletonu i lo’u fatu i le lua tausaga mulimuli ane ma manatu o le a ou oti ai, sa ou atuatuvale lava, i lo’u mafaufau o le a tuua na o a’u e faavavau.”
Sa auai la’u uo o Leifi i le lotu na o ia. I se tasi taimi, a o i ai i le Peraimeri, sa talosagaina ai o ia e fai sina lauga puupuu. Sa leai sona tina po o se tama i le lotu e tu i ona autafa ma fesoasoani ia te ia pe a galo ia te ia le mea e ta’u atu. Sa matua fefe Leifi. Nai lo le faalumaina o ia lava, sa ia taumamao ese ai lava ma le lotu mo le tele o masina.
“Ona valaau atu ai lea o Iesu i le tamaitiiti, ua faatu ia te ia i o latou luma …
[Ma fetalai atu] “Ai se talia se tamaitiiti faapenei ona o lo’u igoa, ua ia talia a’u.”9
Loto Talitonu ma Meaalofa Faaleagaga
O nei tamaiti ma talavou ua faamanuiaina i ni loto talitonu ma ni meaalofa faaleagaga. Sa ta’u mai e Leifi ia te a’u, “Sa ou iloa i se auala autu o le Atua o lo’u Tama ma sa Ia silafia a’u ma alofa ia te a’u.”
Sa fai mai le ma uo o Veronika, “Ina ua ou aoao i mataupu faavae o le talalelei ma suesue le Tusi a Mamona, sa peisea’i sa ou manatuaina ni mea ua uma ona ou iloaina ae sa galo.”
O le ma uo o Sulika e sau mai Alegrete, Pasila. E ui sa le o ni tagata lolotu lona aiga, ae i le 12 tausaga, sa amata ai e Sulika ona faitauina le Tusi Paia ma asiasi atu i lotu i le lotoifale, e saili ina ia iloa atili e uiga i le Atua. Faatasi ai ma le faatagaga musuā a ona matua, sa ia suesue ai faatasi ma faifeautalai, maua ai se molimau, ma sa papatiso ai. Sa ta’u mai e Sulika ia te a’u, “I taimi o talanoaga, sa faaali mai ai ia te a’u se ata o le Malumalu o Sate Leki ma faamatala mai ia sauniga o faamauga. Mai lena taimi, sa ou maua ai se manao ia ulufale atu i se aso i le maota o le Alii ma maua se aiga e faavavau.”
E ui atonu o se tulaga faalelalolagi o se tamaitiiti e le atoatoa, ae o se tupuaga faaleagaga o se tamaitiiti e atoatoa, ona o le faasinomaga moni o se tasi o se atalii po o se afafine o le Atua.
Sa saunoa mai Peresitene Thomas S. Monson e faapea: “Fesoasoani i fanau a le Atua ia malamalama po o le a le mea e faamaoni ma taua i lenei olaga. Fesoasoani ia i latou ia atiaeina le malosi e filifili ai ala o le a faatumauina ai lo latou saogalemu i luga o le ala i le ola e faavavau.”10 Se’i o tatou faaloaloa tele atu o tatou lima ma tatala tele atu o tatou loto i isi. O loo manaomia e nei talavou o tatou taimi ma a tatou molimau.
O Brandon, sa auai i le Ekalesia i Kolorato i le aoga maualuga, sa saunoa mai ia te a’u e uiga ia i latou sa aapa atu ia te ia a o lei faia ma ina ua uma lona papatisoga. Sa ia fai mai, “Sa ou i ai i fale o aiga na ola i le talalelei. Sa faaali mai ia te a’u se tulaga faatonuina sa ou lagonaina na mafai ona ou mauaina i lo’u lava ia aiga.”
O Veronika sa fanau i Netherlands, sa a’oga faatasi ma lo ma afafine, o Kristen, a o matou nonofo ai i Siamani. Sa matau e Veronika e faapea, “O tamaiti a’oga o e o tagata o le Ekalesia sa siomia e se malamalama i latou. Sa oo ina ou iloa o lena malamalama sa sau mai lo latou faatuatua ia Iesu Keriso ma le ola ai i Ana aoaoga.”
O la’u uo o Max sa papatisoina ina ua valu ona tausaga. O lona tama sa lei avea ma se tagata o soo se ekalesia, ma sa mafai e Max ona filifili pe alu i se lotu pe leai.
A o talavou, ina ua le toe auai mo le tele o masina, sa maua e Max se lagona e manaomia ona ia toe foi mai i le lotu, ma tonu ai i le tasi taeao o se Aso Sa o le a ia toe foi mai. Ae sa faavaivaia lona naunautaiga a o ia latalata atu i le faitotoa i luma o le falesa; sa popolevale lava o ia.
O iina, sa tu ai i le faitotoa le epikopo fou. Sa lei iloaina o ia e Max, ma sa ia mautinoa foi sa lei iloaina e le epikopo ia Max. A o latalata atu Max, sa fiafia le epikopo, ma tuu mai lona lima ma fai mai, “Max, fiafia lava ua vaai ia te oe!”
“A o ia fai maia na tala,” sa fai mai ai Max, “sa oo mai ia te a’u se lagona mafanafana ma sa ou iloa ai ua ou faia le mea sa’o.”11
O le iloaina o le igoa o se tagata e mafai ona faia ai se eseesega.
“Ma sa oo ina poloai mai [Iesu] ia avatu a latou fanau laiti [ia te Ia]. …
“Ma sa ia ave [i latou], taitoatasi, ma faamanuia i latou, ma tatalo atu i le Tama mo i latou.
“Ma ina ua uma ona ia faia o lenei mea sa toe tutulu o ia.”12
Autalavou E Lei Papatisoina
I talosaga e fai i matua, e toatele le autalavou e fiafia i le talalelei e faatalitali i tausaga e tele ina ia papatisoina.
Sa tete’a matua o Emily a o laitiiti lava o ia, ma sa ia lei mauaina le faatagaga ina ia papatiso ai seia oo ina ua 15. Na talanoa fiafia lava le ma uo o Emily e uiga i se taitai o Tamaitai Talavou o le sa “aapa atu pea ma fesoasoani e faamalosia [lana] molimau.”13
O Colten ma Preston o ni talavou e nonofo i Iuta. Ua tete’a o la matua, ma la te lei mauaina lava le faatagaga e papatiso ai. E ui e le mafai ona la tufaina le faamanatuga, ae la te aumaia lava le falaoa i vaiaso taitasi. Ma e ui lava e le mafai ona la ulufale atu i le malumalu e faia papatisoga faatasi ma le autalavou pe a o le latou uarota i le malumalu, ae saili lava e le auso toalua lenei igoa faaleaiga i le asiasi atu i le nofoaga autu o talafaasolopito o aiga e lata ane. O le faatosinaga aupito silisili i le fesoasoani i a tatou talavou ia lagona le faaaofiaina, o isi talavou amiotonu.
Elder Joseph Ssengooba
Ou te faamaea atu i le faataitaiga a se uo fou, o se tasi na ma feiloai i ni nai vaiaso talu ai a o asiasi atu i le Misiona a Zambia Lusaka.
O Elder Joseph Ssengooba e sau mai Uganda. Sa maliu lona tama ina ua fitu ona tausaga. I le iva o ona tausaga, sa le mafai e lona tina ma lona aiga ona tausi o ia, o lea sa ia ola ai na o ia. I le 12 o ona tausaga, sa ia feiloai ai i faifeautalai ma sa papatiso ai.
Sa ta’u mai e Joseph ia te a’u lona aso muamua i le lotu: “Ina ua maea le sauniga faamanatuga, sa ou manatu o le taimi lea e o ai i le fale, ae sa faailoa atu a’u e faifeautalai ia Joshua Walusimbi. Sa ta’u mai e Joshua ia te a’u o le a avea o ia ma a’u uo, ma sa ia tuu maia ia te a’u se Tusipese a Tamaiti ina ia ou le alu saeleele i le Peraimeri. I le Peraimeri, sa tuu ai e Joshua se isi nofoa i ona talaane. Sa valaaulia a’u e le peresitene o le Peraimeri e alu atu i luma, ma fai i le Peraimeri atoa e pepese mo a’u: ‘O au se atalii o le Atua,’ Sa ou lagona le matua faapitoa lava.”
Sa avatu e le peresitene o le paranesi Joseph i le aiga o Pierre Mungoza, ma avea ai ma ona aiga mo le isi fa tausaga na sosoo ai.
I le valu tausaga mulimuli ane ina ua amata le misiona a Elder Joseph Ssengooba, na matua faateia o ia i lana faiaoga o Elder Joshua Walusimbi, le tamaitiiti sa faauo ia te ia i lona aso muamua i le Peraimeri. Ma o lana peresitene o le misiona? O ia o Peresitene Leifi Erickson, le tamaitiiti lea na sola ese mai le Peraimeri ona sa matua popole i le tuuina atu o se lauga. E alofa le Atua i Ana fanau.
Sa Taufetuli mai Tamaiti
Ina ua ma i ai ma lo’u toalua o Kathy i Aferika i ni nai vaiaso talu ai, sa ma asiasi i Mubji-Mayi, Ripapilika Faatemokalasi o Congo. Ona sa lei lava le telē o le falesa mo le 2,000 tagata, sa matou fono i fafo i lalo o tapoleni sa faatutu i pou ofe. Ina ua amata le fonotaga, sa mafai ona ma vaaia le toatele o tamaiti o matamata mai ia i ma’ua, o loo fepiiti i uamea i fafo atu o le pa uamea na siomia ai le fanua. Sa musumusu lemu mai Kathy, “Neil, e te manatu e te fia ono manao e valaaulia tamaiti ia o mai i totonu?” Sa ou faalatalata atu i le Peresitene o le Itu o Kalonji i le pulelaa ma talosagaina o ia pe mafai ona ia valaauliaina tamaiti o i fafo o le pa ia o mai e faatasi ma i matou i totonu.
Sa faateia a’u, i le valaaulia a Peresitene Kalonji, sa lei gata na o mai tamaiti ae sa taufetuli mai foi—le silia ma le 50, masalo e toa 100—o nisi i ofu masaesae ma leai ni seevae ae sa taufai laumata fiafia uma ma ni foliga faagaeetia.
Sa matua ootia lava a’u i lenei aafiaga ma sa vaaia ai o se faatusa o lo tatou manaomia ona aapa atu i le au talavou o loo lagonaina le tuuatoatasi, faagaloina, pe tuulafoaiina i tuāpā. Ia tatou mafaufau ia i latou, faafeiloai i latou, talia i latou, ma faia mea uma tatou te mafaia e faamalosia ai lo latou alolofa mo le Faaola. Sa fetalai mai Iesu, “Ai se talia se tamaitiiti faapenei ona o lo’u igoa, ua ia talia a’u.”14 I le suafa o Iesu Keriso, amene.