Tiaienti ao Ara Kakae ibukin Koaua
E maeka te tia korokaraki i Utah, USA.
Ana bon akea te raraoma ngkana e taraa ni iai te kaaitara imarenan am atatai n te euangkerio ao are ko reiakinna inanon te tiaienti.
Ko kona ni karioa am iango bwa ko kawara te taokita ibukin te kun ma am keiti iaon aorakin kunim ao ko tuangaki bwain aorakina e na kanakoaki teutana raraam? Anne e na aki tangiraoi taekana nakoim, ma e na aki karekea taekan raoi iangoana tabeua te tienture n nako. Imwina ngkanne, anaakin mwaitin te rara are e baireaki n aron bwainaorakina ibukiia angiin mwakuri ni kuakua, n aron aki nakoraoi rinin kanam, aorakin te iaongo, ao riki aorakin te kun. Akea ae titiraki n anne. Bukin tera a na karaoa anne? E ngae anne, te anga rara e a kaman kamanenaaki inanon nga ririki irouia aaba aika kakaokoro.
E aki kona ni karaoaki ni karokoa taokita a moana karokoan bwaai n aoraki man ana kakae te tiaienti are ni kabane aomata a titiraki te waaki anne. Ngke te anganako rara e a roko n tokina n tuoakiia riki raoi, taokita a katoka kabonganana ni kabane ma tabeua taekan mwakuri ni kuakua ae onoti.1
Man taekan katooto n rimoa aio, ti taraia bwa ti ibukin te kaoua e tabangaki kariaiakakina ke e a kaman tei inanon te tai ae maan akea kakawakin koauana. Ao ti noria bwa te tiaienti e na riki bwa bwaai ni mwakuri ae korakora n kaota te koaua.
Ibukiia Aomata Aika Itiaki ni Bong aika Kaitira, bon te bwai ae bubura. Tiaki ti ibukin ataakin te koaua e anganiira moan tamaroa ibukin karaoan mwakurian babaire (“Aki, Akea raraau ae N na kanakoaki n te bong aei, e rabwa!”), ma e reitaki nakon ara atatai n te euangkerio. Beretitenti Brigham Young (1801–77), E Reirei, “Bon akea te koaua ma tii bwain te Euangkerio. … Ngkana ko kona ni ukera te koaua i karawa [ke] iaon te aba, … e bon kaineti nakon ara bwai reirei.”2
Bukin tera ao E a era ti Kaitarai
Ngaia anne, Ngkana ti taekina n taekana bwa e kanga te tiaienti n tibwatibwa nakon te koaua ae ti ataia, ti karekea te otaraoi n ataa tera taekan te koaua n tiaienti ae kona ni kaotaki—ao tera taekana ae e aki kona. Teuana te kawai n taraia ti na titiraki bwa tera taekan te titiraki n tiaienti are e kona ao e aki kona.
Titita Ellen Mangrum, are e kamatebwaia te kemikoro intiniia i Rensselaer Polytechnic Institute in New York, USA, e kabwarabwara n aron aei: “Te Tiaienti e kabwarabwara bwa e Kangaa. Ma e toki n kimototo ni kabwarabwara bukin tera.” E reitia bwa tera te aro e kabwarabwara bwa bukin tera, n aron ae bukin tera te aonaaba e karikaki ao bukin tera ti katukaki ikai.
Te taokita ae kinaakii Albert Einstein e kakoaua naba bwa te aro ao te tiaienti iai kaokoroia, taeka ni kaunga ae iai bukiia.
“Tiaienti e kona n riki ni bwai imwin te ukeuke ni kakaei iaona bwa tera, ma tiaki tera e na riki,” e koroia. “Itinanikun [tiaienti] mwaitin, kakawakin motikan taekan bwaai ni kabane e tiku ni kakawaki.”3
Tera are e nanonaki nakoia Aomata aika Itiaki ni Bong aika Kaitira? Te Moan, ti ataa ana atatai te tiaienti e na teimatoa ni bibitaki. E ngae n anne, te tiaienti bon taekan ukoukoran kawai aika a tamaroa n ataaia bwa e “Kangaa” te aonaaba ni katobibira. Ataakina bwa, ti aki kainanoa tarakin te kabanea ni kamatebwai nakon n te ataa “bukin tera” ke “riain” te maiu. Ti kona n tiku iaon aki bibitakin ana euangkerio Iesu Kristo ni buokiira ni karaoi babaire imarenan te eti ao te bure.
A bane n Nakoraoi
Beretitenti Russell M. Nelson, Beretitenti n Katengaun ma Uoman n Abotoro ao te taokita ibukin te buro ae kinaaki, e a tia n taetae bwa a kanga te aro, ao te tiaienti bwa ana kanga n nakoraoi.
“Akea te kaaitara imarena te tiaienti ao te aro,” e taku. “Ti te kaaitara e na riki man aki taun te atatai n te tiaienti ke te aro, ke ni kauoua. … Tao te koaua e roko man te tabo n tiaienti ke man te kaotioti mairoun te Uea, e bon boraoi nanoia.”4
Ngkana ko a tia ni karekei titiraki bwa e kanga ana ririki te aonaaba ke te taainatiooa ke te bitaki ke bwaai riki tabeua ake ko a tia n reiakinna n te tiaienti ni booraoi ma te euangkerio, anne e tamaroa! E bon bane n nakoraoi ni kaououa, ma bon iai titiraki aika a mwaiti aika ti reitinako ni kamatebwai. Tari Brian Down, te tiaienti taokita iaon bwaain aoraki i Quebec, Canada, e taku bwa e ingainga nakon te tai are bwaai ni kabane ana bane ni kaotaki nakoira (taraa D&C 101:32–34).
Inanon taina, “A karako ara atatai ni kabwarabwara kamimiin bwaai ni kabane n te aonaaba ae katobibira rinanon ana kekeiaki te tiaienti,” e taku. “Ai aron, a karako ara atatai ni kamimiin te Atua ao tamaroan Ana babaireibukiia Natina.”
Ana bon akea te raraoma, ngkanne, ngkana iai te kaaitara imarenan am atatai n te euangkerio ao are ko reiakinna inanon te tiaienti. Ni koauana, akea are e kaotia te tiaienti ni kona ni urua am onimaki.
Ngaia ngkana ko tatangira te tiaienti, reiakina ni kabane taekan kakaongoran am tabo! Am onimaki e na kona n anganiko rakan tamaroana. Tari Richard Gardner, te burobetia n te biorotii i Southern Virginia Uniwitiri, e taku bwa ana onimaki n ana euangkerio Iesu Kristo bon te buoka ae bubura nakoina.
“Inanon te tai ngke te kakae e roko ni matoana, ao akea te bwai ae taraa ni mwakuri—te kakae kanga ai aron are e mwaiti—karekean kawain te aroaro iaon kakabwaia n te euangkerio ni buokai n rinanona,” e taku.
Te Tari Down e namakinna naba bwa ana onimaki e buokiia n ana mwakuri n te tiaienti.
“I aki toki ni mwamwakuri ma te onimaki bwa iai reirei ni kairi n aron te mwakuri ao te oota ni bwaai ni kabane ao are ngkana I teimaan iaon te titiraki ao e bon kanganga, Tamau are i Karawa e kauka au iango ni kaeka,” e taku.
Kukurei n Ana Kukune te Tiaienti
Ara onimaki iroun Kristo ao Ana euangkerio e kona naba ni buokiira n tiku n nanorinano ao ni mataata nakon te koaua are ti ukoukoria, bwa te tiaienti ke te tamnei.
“A mwaiti ake ti aki atai n te tiaienti, ao a mwaiti taekan te Atua ake E tuai ni kaotii,” e taku Burobetia Gardner. “Ngaia e bon kakawaki kaukan ara iango n aron rokon rongorongo nakoira, ao n aki raraoma inanon te taina.”
N aron te katotooto, tabeman aomata e bebete kakoauaan te Atua ibukina aki nora te kakabwarabwa ibukin aia koaua n taraan te aonaaba. Aio e atongaki bwa kakoauaa “Ana marena te Atua,” ao e kona ni karaoia aomata n namakina te ingainga ni maaku ibukin ana kukune te tiaienti. Burobetia Gardner e anga ana katotooto:
“Tabeman aomata a karekea aia koaua iroun te Atua ibukina iai marena n taekan tauan mwiin riia maan ke aroka ngkoa (nanonaki, nakoia, iaon reirei ni kairi ake aaki kona ni kabwarabwara bwa ti kanga n roko ikai). Ma tera ae riki nakon ara onimaki ngkana marena aikai a kainaki man kukuneakin rii ke aroka aika a boou ngkoa? Nakon, ti kainanoia ni karekea te kakoaua raoi te Atua, rinanon te Tamnei ae Raoiroi, ao ngkanne ti kona ni kukurei n ana kukune te tiaienti nakon raraomaeakinana.”
Ngkana ti anaa te kawai aei, ti na uringnga bwa ni kauoua te tiaienti ao te aro a kona ni buokiira iaon ara ukeuke ibukin te koaua, ao bwa, tokin kawaira, ni kabane koaua ti tebo rokoia man oiia ni koaua: bwa te Atua.
“Te Atua e kona ni kaotii bwaai ni kabane ngkana E tangiria, ni ikotaki ni kabane koauan te tiaienti,” e taku Burobetia Gardner. “Ao ni kamatataana E tuangiia tiaientiiti, taan kunei karaon bwaai, ao intinia—ma E aki ti anganiia ni kabane kaekaaia. E tangiriia, ao ngaira, ni kamanenai ara kaburoro, ngaia are E anganiira mwakurian te tiaienti, ao Ana kaotioti nakon te Ekaretia are bon aron kawakan te Ekaretia, ao riki ni kona n roko nakon Kristo ao ni kamaiuaki.
“Ana kaotioti nakoira e kona n roko iaon bwaai ni kabane, ma riki n tuangiira bwa E maiu ao E tangiriira, bwa Kristo e karaoa te mwakuri iaon te babaire ni kamaiu, are iai ara burabeti ae maiu n te bong aei, are ti na kona n ririmwin ana babaire te Atua, ao are e bon riai kakawakin karaoana.”