“Pagtambayayong sa Usag Usa nga mga Alantuson”
Ni Elder Jeffrey R. Holland
Sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles
Gikan sa pakigpulong ngadto sa mga empleyado sa LDS Family Services niadtong Hunyo 2017. Gipahiangay ni Elder Holland kini nga bersyon alang sa mas lapad nga tigpaminaw.
Tingali dili nato mausab ang panaw, apan masiguro nato nga walay maglakaw nga mag-inusara. Sa pagkatinuod mao kana ang gipasabut sa pagtambayayong sa usag usa nga mga alantuson.
Litrato gikan sa Getty Images
Si Apostol Pedro misulat nga ang mga disipulo ni Jesukristo kinahanglang “magbinatiay” (1 Pedro 3:8). Kadaghanan kaninyo nagtuman niana nga sugo sa madungganon ug dalayegon nga paagi kada adlaw sa inyong kinabuhi. Sa pagkatinuod, ang panginahanglan sa kalooy sama ka importante karon sukad masukad. Ang datos karon nagsugyot nga mga usa sa lima ka hamtong sa Estados Unidos (43.8 ka milyon ka tawo) nakasinati og sakit sa panghunahuna kada tuig.1 Ang pornograpiya midagsang, ang usa ka website nakadawat og 23 ka bilyon nga nanan-aw niadtong 2016 lang.2 “Ang mga panimalay nga dunay duha ka ginikanan [paspas] nga nagkagamay sa Estados Unidos samtang ang diborsyo, … puyo-puyo, [ug pagpanganak sa mga ginikanan nga wala makasal] nagkadaghan. … Karon dili moubos sa upat sa napulo ka pagpanganak mahitabo sa mga babaye nga single o nagpuyo uban sa dili kinasal nga pares.”3
Aron tawagon nga katawhan sa Manluluwas ug mobarug diha sa Iyang Simbahan, kinahanglan nga kita “andam sa pagtambayayong sa usag usa nga mga alantuson, nga sila mahimo nga magaan; oo, ug [mga] andam sa pagbangutan uban niadto nga nagbangutan; oo, ug sa paghupay niadto nga nagkinahanglan sa kahupayan, ug mobarug ingon nga mga saksi sa Dios sa tanan nga mga panahon ug diha sa tanan nga mga butang” (Mosiah 18:8–9).
Alang nako, ang pagtambayayong sa usag usa nga mga alantuson usa ka yano apan gamhanan nga kahulugan sa Pag-ula ni Jesukristo. Kon kita magtinguha sa pagtambayayong sa usag usa nga mga alantuson, kita mahimong “mga manluluwas … sa bukid sa Zion” (Abdias 1:21). Simbolo kitang nakigtambayayong sa atong kaugalingon uban sa Manunubos sa kalibutan ug sa Iyang Pag-ula. Aron “pagbugkos sa mga dugmok og kasingkasing, … pagmantala sa kagawasan sa mga binihag, ug … pag-abli … sa bilanggoan alang kanila nga ginagapus” (Isaias 61:1).
Balaan nga Empatiya
Padayunon nato ang paghisgot sa Pag-ula ni Kristo sa makadiyot. Kon ako makasabut sa sakto nga doktrina, sa kasinatian sa Pag-ula, si Jesukristo matugyanong nakasinati—ug nagpas-an sa palas-anon—sa mga sala ug mga kasubo ug mga kasamok ug mga luha sa tanang katawhan, gikan ni Adan ug Eva hangtud sa katapusan sa kalibutan. Niini, Siya Mismo wala gayud makasala, apan gibati Niya ang kasakit ug sangputanan niadtong nakasala. Wala siya makasinati sa personal sa nabungkag nga kaminyoon, apan gibati Niya ang kasakit ug sangputanan niadtong nakasinati. Wala siya makasinati sa personal og pagpanglugos o schizophrenia o kanser o pagkamatay sa usa ka anak, apan Iyang gibati ang kasakit ug sangputanan niadtong nakasinati, ug padayon pa sa nagkalain-laing mga palas-anon sa kinabuhi ug masulub-ong mga kasingkasing.
Kana nga panglantaw kon sa unsa nga paagi ang Pag-ula naglihok nagsugyot sa usa ka tinuod nga balaang ehemplo sa empatiya nga nailhan sa kalibutan sukad. Klaro, nga walay pulong nga makahatag og kaangayan sa labing importante nga buhat sa kalibutan, apan karon wala koy mas maayo nga ikapuli, mao nga gamiton nako kini.
Ang empatiya gipatin-aw nga “ang aksyon sa pagsabut … ug matugyanong nakasinati sa mga pagbati, mga hunahuna, ug kasinatian sa laing tawo kaniadto o karon.”4 Sa gipahibalo na, mao gayud kana ang maayong pamahayag sa maulaong proseso, ilabi na kon atong idugang ang “umaabut” ngadto sa “kaniadto” ug “karon.”
Nasayud kitang tanan nga daghan kaayong mga anak sa Dios ang nag-antus sa hilom ug nag-inusara. Pananglitan, ang usa ka batan-ong lalaki nga misulat nako nagpadayag sa iyang pagpamatuod sa usa ka talagsaon nga maayong pagkahimo nga sulat apan dayon midugang nga naguol siya tungod kay wala siya makakita og bisan unsa nga katumanan o umaabut nga kalipay alang kaniya isip usa ka tawo nga maibug sa sama og sekso:
“Tibuok kinabuhi nag-atubang ako og masulub-ong mga kagabhion ug laay nga mga kabuntagon. Matinud-anon akong motambong sa akong YSA ward ug matag semana mobiya sa simbahan nga nakahibalo nga ako dili gayud mohaum. Dili gayud ako makatudlo sa akong anak nga lalaki sa pagbiseklita. Dili gayud nako mabati ang akong anak nga babaye nga mogunit sa akong tudlo samtang magkat-on siya sa paglakaw. Dili gayud ako makabaton og mga apo.
“Mouli ko sa balay nga walay tawo, kada adlaw, kada bulan, dekada human sa usa ka dekada, naghawid lamang tungod sa akong paglaum diha ni Kristo. Usahay makahunahuna ko ngano nga gibuhat ni Niya nako ug mihangyo nako sa paghimo sa maong imposible nga sakripisyo. Maghilak ko magabii kon walay makakita nako. Wala koy gisultihan bisan kinsa, bisan akong mga ginikanan. Sila ug ang akong mga higala … masalikway nako kon makahibalo sila, sama sa ilang pagsalikway niadtong nagsubay niini nga dalan nga nag-una na kanako. Magpuyo ko og kinabuhi nga lahi sa ubang mga tawo. Duna koy opsyon nga mahasol ug likayan tungod sa pagka-single, o kaloy-an ug ibaliwala tungod sa pagsulti sa rason. Ingon og ako adunay taas kaayo ug miserable nga kinabuhi. Wala bay balsamo sa Galaad?”5
Uban sa tumang kasakit ug kahiubos, pagkawalay paglaum, usa ka butang nga atong ikahatag sa maong tawo mao ang kasiguroan nga wala siya mag-inusara. Kinahanglang determinado kita sa pagpasabut nga ang Dios nag-uban kaniya, ang mga anghel nag-uban kaniya, ug kita nag-uban kaniya.
Empatiya. Ingon og dili pa andam, apan mao kini ang dapit sa pagsugod. Tingali dili nato mausab ang panaw, apan masiguro nato nga walay maglakaw nga mag-inusara. Sa pagkatinuod mao kana unsay gipasabut sa pagtambayayong sa usag usa nga mga alantuson—sila ang mga palas-anon. Ug kinsa ang nakahibalo kanus-a o kon sila bayawon ba gikan sa pagka-mortal. Apan mahimo kitang magdungan sa paglakaw ug yayungan ang palas-anon. Mabayaw nato ang atong mga igsoon sama sa pagbayaw ni Jesukristo nato (tan-awa sa Alma 7:11–13).
Ug pinaagi niining tanan, makaangkon gayud kita og bag-o ug mas dakong pasalamat sa unsay gibuhat sa Manluluwas kanato. Sama sa makausa nga ako miingon:
“Sa pagpaningkamot alang sa kalinaw ug pagsabut niining lisud nga hilisgutan, importante nga hinumduman nga kita buhi—ug mipili nga magpakabuhi—sa nalaglag nga kalibutan diin ang atong balaanong mga katuyoan sa tinguha sa pagka-diosnon kanunayng pagasulayan. Ang labing sigurado sa plano sa Dios mao nga may usa ka Manluluwas nga gisaad, usa ka Manunubos, nga pinaagi sa atong pagtuo ngadto Kaniya kita malampusong makabuntog niining mga pagsulay, bisan ang paghimo niini mahimong lisud kaayo para sa Amahan kinsa mipadala Kaniya ug para sa Anak kinsa mianhi sa yuta. Ang pagdayeg lang niining balaanong gugma ang makapahimo sa atong dili kaayo bug-at nga pag-antus nga madala ra sa sinugdanan, dayon masabtan, ug sa katapusan makaluwas.”6
Makat-on kita og dali nga ang atong labing maayo ug labing dili hinakog nga pagserbisyo sa kasagaran dili igo sa paghupay o pag-awhag sa paagi nga gikinahanglan sa mga tawo. O kon magmalapuson kita sa makausa, sa kasagaran dili kita makahimo sa pag-usab niini. Ni kita makahimo lapas sa atong mga abilidad sa pagpugong nga mokunhod niadtong atong gimahal. Kining tanan ang hinungdan ngano nga kinahanglan nga moduol ngadto ni Jesukristo ug mosalig Kaniya (tan-awa sa 2 Nephi 9:21).
Sa kasagaran dili kita makatabang—o dili pirme nga makatabang o dili makausab niini bisan kon kita usahay magmalampuson. Apan si Kristo makatabang. Ang Dios nga Amahan makatabang. Ang Espiritu Santo makatabang, ug kita kinahanglan nga maningkamot nga mahimo Nilang mga tinugyanan, sa pagtabang kanus-a ug asa kita makatabang.
Lig-una Pag-usab ang Inyong Kaugalingon
Alang kaninyo kinsa nagtinguha sa pagtambayayong sa usag usa nga mga alantuson, importante nga inyong lig-unon ang inyong kaugalingon ug maghimo og back up kon ang uban magdahum og maayo gikan kaninyo ug mikuha gayud og daghan gikan kaninyo. Walay usa nga lig-on kaayo nga dili sila mobati og kakapoy o makahibalo sa panginahanglan sa pag-atiman sa ilang kaugalingon. Nakasinati gayud si Jesus niana nga kakapoy, mibati nga nawala ang Iyang kusog. Sige lang Siya og hatag, apan adunay bili nga nakataput niini, ug gibati Niya ang mga epekto sa daghan kaayo nga nagsalig Kaniya. Sa dihang ang babaye nga gitalinug-an mihikap Kaniya diha sa panon sa katawhan, giayo Niya siya, apan nakahibalo usab Siya “nga may gahum nga migula gikan kaniya” (tan-awa sa Marcos 5:25–34).
Kanunay akong natingala nga Siya makahimo sa pagkatulog taliwala sa unos sa Dagat sa Galilea nga seryuso kaayo ug grabe nga ang Iyang eksperyensyado nga mangingisda nga mga disipulo nagtuo nga malunod na ang barko. Gikapoy gayud Siya pag-ayo? Pila ka wali ang inyong mahatag ug mga panalangin nga mapangalagad nga dili gayud kapuyon? Ang mga tig-atiman kinahanglan usab og pag-atiman. Dili ka makatabang sa uban kon ikaw walay kalagsik sa pagbuhat sa ingon.
Si Rosalynn Carter, presidente sa board sa Rosalynn Carter Institute for Caregiving, sa makausa miingon, “Adunay upat lamang ka matang sa mga tawo niining kalibutana: kadtong kinsa mga tig-atiman, kadtong mga tig-atiman karon, kadtong mahimong mga tig-atiman, ug kadtong magkinahanglan og mga tig-atiman.”7
Klaro nga, “ang relasyon tali sa usa ka tig-atiman ug ang pag-atiman nga nadawat usa ka [seryuso nga butang, gani usa ka] sagrado nga butang.”8 Hinoon, sa atong pagsinati sa hagit sa pagtambayayong sa usag usa nga mga alantuson, mahinumduman nato nga walay usa nato nga makalikay sa epekto sa pag-empatiya sa kasakit ug sa pag-antus sa usa ka tawo nga atong giatiman.
Pagtinguha og Balanse
Importante ang pagpangita og mga paagi sa pagbalanse sa inyong tahas sa pag-atiman sa ubang mga aspeto sa inyong kinabuhi—lakip sa trabaho, pamilya, mga relasyon, ug mga kalihokan nga inyong ganahan. Sa usa ka pakigpulong sa kinatibuk-ang komperensya bahin niini nga hilisgutan, naningkamot ko sa “pagpasidungog ninyong tanan, ngadto sa tanan nga daghan ang gihimo ug nag-atiman pag-ayo ug nagtrabaho uban ‘ang katuyoan sa pagbuhat og maayo.’ Daghan kaayo ang manggihatagon. Nasayud ko nga ang pipila kaninyo [makigbisog sa emosyunal o sa pinansyal] sa inyong kaugalingong kinabuhi ug sa gihapon adunay ikapaambit [sa uban]. Sama sa gipasidaan ni Haring Benjamin sa iyang katawhan, dili kinahanglan nga kita modagan nga labaw pa kay sa atong kusog ug ang tanan nga mga butang kinahanglan gayud nga mabuhat diha sa kahusay (tan-awa sa Mosiah 4:27).”9 Apan bisan pa niana, nasayud ko nga daghan kaninyo modagan og kusog kaayo ug nga kamo wala na kaayoy kusog sa pagtabang sa uban.
Kon ang mga problema ingon og dako na kaayo, hinumdumi kining mga linya gikan ni David Batty:
“Ang paglaum dili usa ka pagbati—dili kini usa ka dako nga pagbati sa dili kapugngan nga kalipay sa tunga-tunga sa usa ka problema.
“… Ang paglaum dili dayon makasulbad sa problema. Ang paglaum mao ang suporta nga makatabang ninyo nga dili mabuntog sa mga problema sa kinabuhi.
“Kon inyong ibutang ang inyong paglaum diha kang Jesus, inyong gibutang ang inyong pagsalig sa Iyang mga saad nga dili gayud Siya mobiya kaninyo o mosalikway kaninyo—nga Iyang buhaton unsay labing maayo alang kaninyo. Bisan og kamo anaa sa tunga-tunga sa dako kaayong problema, ang paglaum makapahimo ninyo nga magmalinawon, nga nakahibalo nga si Jesus anaa kaninyo sa matag lakang sa dalan.”10
Ganahan ko kon giunsa ni Pablo pag-atubang kini nga pakigbisog ug pagbati sa kakulang. Diha sa mga kasulatan, gipasabut sa Ginoo nga ang Iyang grasya igo alang ni Pablo ug nga, gani, ang Iyang gahum “ginahingpit diha sa kahuyang.” Dayon misulat si Pablo, “Sa ingon niana labi pang igakalipay ko diay hinoon ang pagpasigarbo tungod sa akong mga kahuyang, aron ang gahum ni Kristo magapandong kanako” (2 Mga Taga-Corinto 12:9).11
Salig sa Amahan ug sa Anak
Kinahanglan kitang mosalig nga ang atong Langitnong Amahan ug si Jesukristo tinud-anay nga nag-atiman kanato ug sa unsay atong gibuhat, nga Sila gusto nga kita mahimong “hingpit diha sa kahuyang”—sama sa unsay inyong gusto niadtong inyong giatiman.
Mosaksi ko nga ang Dios nakahibalo sa atong mga palas-anon ug molig-on nato sa paglig-on sa uban. Wala kini magpasabut nga ang atong mga problema mawala o ang kalibutan sa kalit magmalinawon. Apan wala kini magpasabut nga ang inyong mga pag-ampo dili dunggon. Ug ingon man ang mga pag-ampo niadtong inyong giatiman—ang biyuda, ang gidiborsyuhan, ang masulub-on, ang nabug-atan, ang naadik, ang masakiton, ang walay paglaum—ang tanan.12
Mga kaigsoonan, ang serbisyo nga atong gihatag kon kita motambayayong sa usag usa nga mga alantuson importante kaayo—sa tinuod mao ang buhat sa Agalon. Ang gidaghanon sa mga sulat nga nadawat sa akong opisina nagpakita kon unsa ka daghan ang gikinahanglan nga tabang. Kana nga tabang mao ang tabang gikan sa langit ngadto niadtong nakigbisog.
Miingon ko sa makausa: “Kon maghisgot kita niadtong mga gihimong mga instrumento sa Dios, kita napahinumduman nga dili tanang mga anghel gikan sa pikas bahin sa belo. Ang uban kanila nakauban ug nakaistorya nato—dinhi, karon, matag adlaw. Ang uban kanila nagpuyo sa kasilinganan. Ang uban nila maoy mipanganak kanato, ug sa akong bahin usa kanila miuyon nga makigminyo kanako. Sa tinuod ingon og dili duol ang langit kay sa makita nato ang gugma sa Dios nga gipakita sa kabuotan ug debosyon sa mga tawo nga maayo ug putli kaayo nga anghel mao ang bugtong pulong nga moabut sa hunahuna.”13
Alang nako, kon kamo maningkamot sa pagpagaan sa mga alantuson sa uban, kamo tinuod nga mga anghel sa kalooy sa labing literal nga pagsabut. Hinaut nga madawat ninyo pagbalik sa gatusan ka pilo ang tanan nga inyong gipaningkamutan nga ihatag.