Na Sala Me Na Vakarautaki Iko ki na Nomu Veisiga ni Mataka
Ke o gole ki na koliji, vaqara cakacaka, se vulica e dua na kilaka vakacakacaka, o sa tauyavutaka tiko e dua na itovo sa yaga sara ki na kena tarai cake na matanitu ni Kalou.
Au sega ni vakabauta me tatadra ni dua na goneyalewa yabaki 14 me laki cakacaka ena vanua duka ni maroroi manumanu, se sivisivi tiko ena dua na isivi veveka, se samaka e dua na vale ni ose boi ca. Ia au a tu kina e kea ni oti mai na vuli e veisiga me yacova niu sa qase cake ka dua na noqu cakacaka vou.
A sega sara ni noqu madigi donu meu cakacaka niu vuli tiko ena koronivuli torocake, ia au kila vinaka ena gauna o ya kevaka me dua na noqu cakacaka au taleitaka dina—na kena e sega ni caka kina na samaka na benu ni manumanu—meu vuli ena koliji, ia na vuli ena koliji, e gadrevi kina na ilavo. Au kila kina vei au, ni vuli sa ikalawa dodonu ki na dua na (inuinui) ni kena rawati e dua na cakacaka tudei.
Na ka e vinaka kina ni sala au sa digitaka sa dua vei ira ena rawa ni vukea nomuni vulica na cakacaka ka vakarautaka na veika ko ni gadreva. E vakatokai oqo mo sa na bula-rawati iko vakayago ka vakayalo. Ni ko vakasamataka nomu digidigi, tovolea mo digitaka na sala o vakila ni na vakarautaki iko vakavinaka.
Oqo na nodra italanoa era a yabaki vata kei kemuni ena vica ga na yabaki sa oti. Ni ko muria na nodra ivakaraitaki na itabagone qase cake oqo, o na kunea kina na nomu sala mo bula-rawati iko vakavinaka.
Raica na Gagadre Era Tu Voliti Iko
Maivei Oudom Piseth, mai Cambodia
Ni gadrevi meu rawata noqu lalawa, au dau tukuna vei au ni cakacaka vagumatua sa ka bibi sara, ia e dua tale na sala mo cecere kina o ya mo cakacaka vakavuku. Ni oti noqu kaulotu mai Igiladi, au a lesu ki Cambodia ka vakasaqaqara ena makete ni cakacaka. Au sa raica na veika me vakataka na balavu ni vuli meu qai cakacaka rawa kei na isau ni vuli.
Au raica sara ni parokaramu ni vuli meu dauvolitaki isulu rawa kina e lekaleka ia e vakaibolebole, ka lailai na tamata era cakava oqo. Au raica ni sa madigi vinaka kau sa lewa meu sa taura. Ena gauna oqo au sa vakacavara na parokaramu kau sa cakacaka tiko vaka-dauvolivolitaki ena dua na kabani ni isulu.
Na kunei ni dua na cakacaka tudei ena dau dredre sara, ia sa tiko na iVakabula me vukei au ka laveti au cake.
Vakayagataka na Vuli me Dolavi na Katuba
Maivei Iolanda Teixeira, mai Cape Verde, Aferika
Sa dau vakayaloqaqataki au o tinaqu ena malanivosa “Na vuli sa idola ki na rawa-ka.” Au a vinakata me vinaka sara na noqu siga ni mataka vakabibi ki na noqu matavuvale, me yaco oqo, sa gadrevi kina meu tomana na noqu vuli. Ni sega na ilavo me laki vuli ena koliji ena gauna o ya, au a kerea e dua na sikolasivi meu vuli tara na gacagaca ni kompiuta kei na kena vakavinakataki.
Ena gauna ni noqu vuli au a sotava na ibolebole eso, ia a sega niu tarovi kina meu toso ki liu ka vakanamata tikoga ki na veisiga vinaka cake. A vukei au vakalevu na masu; au sa dau kere ivakasala tu ga vua na Turaga. Au a yalodina sara ki na noqu vuli, ia nikua au sa dinati au ki na noqu cakacaka, kau solia noqu vinaka taucoko vaka-idinia ni kompiuta ka ivukevuke ni daunimakete.
Cakacakataka Nikua na Nomu Siga ni Mataka o Vinakata
Maivei Ann-Sophie kei Lawrence Cavin, mai Scotland, UK
Ann-Sophie: Au dau gadreva tu na laki vuli e univesiti, ia na noqu ituvatuva ni ka meu vulica a veisau vakalevu ena yabaki ni noqu itabagone. Ni oti noqu vuli torocake, au a volodia ena dua na valenibula me ono na vula. Sa vakatekivu mai kina na noqu taleitaka meu nasi, ia au sega ni nanuma niu na rawa ni cakava.
Ena noqu kalasi ni bula-rawati koya, keimami a tarogi na cakacaka cava keimami vinakata dina ga ni sega ni rawata rawa na kena vuli lavaki. Au sa masulaka na ka meu cakava, ka yaco tikoga ki na noqu vakasama na nasi. Au sa mani muria ga na veivakauqeti ni Turaga.
Na sasaga ena sala oqo a sega ni rawarawa. Me tekivu, au a vakadikeva na parokaramu ni nasi ka cava meu cakava meu vuli kina. Au a veivosaki kei ira era a curuma mai na parakoramu vata oqo. Na imatai ni gauna au a kerekere kina ena parokaramu ni nasi, a biu na yacaqu me tu vakawawa. Ia au a sega ni soro; kau a kerekere tale kau rawata sara. Eso na gauna e gadrevi mo vosota mada ka nuitaka na Turaga ni sa vakarautaka tu na Nona ituvatuva baleti iko.
Lawrence: Niu se cauravou kina, au a lalawataka meu vinaka duadua se cava ga na vuli au na vulica se cakacaka cava. Au dau saga meu vuli ka torocake me noqu na madigi vinaka meu rawa-ka kina.
Au sa cakacaka tiko oqo vaka-manidia ni dua na kabani ni isulu, ia au vinakata tiko meu lewena na ovisa. Mai Scotland, e gadrevi mo vakaitikotiko e kea ena tolu na yabaki veitaravi ni bera mo kere curu ki na ovisa. Me vaka ga ni rua na yabaki noqu a tiko e taudaku ni matanitu ena noqu kaulotu, sa gadrevi meu wawa me vica na vula meu qai rawa ni ovisa.
Dina ga ni oqo sa dua sara na vakatatao levu, au sega tikoga ni soro. Au sa cakacaka vinaka tiko me bula na noqu matavuvale, kau sa cakacaka vagumatua tu mai me vinaka na kequ itukutuku me baleta na cakacaka vou e yaco mai.
Me vakataki ira na itabagone qase cake oqo, o na raica ni tu e vuqa na sala o na vakarautaki kina mo bula-rawati iko kei na nomu matavuvale e ni mataka. Ni vakasamataki tiko na lalawa oqo, sa rawa mo tuvanaka mo rawa-ka. E vakavulica o Elder Dieter F Uchtdorf ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua, “Meda cakava na noda vinaka duadua ka teivaka e dua na itukutuku vakasakiti ni cecere ena veika kece eda cakava. Meda vakarautaka na noda vakasama kei na yagoda ki na madigi lagilagi ni cakacaka e kauta mai na veisiga vou yadua” (“Two Principles for Any Economy,” koniferedi raraba ni Okotova 2009). Ni ko vakatabakiduataka mo vuli ka cakacaka, o na tauyavutaka na itovo ena vukei iko mo yalonuidei cake me baleta na veisiga ni mataka.
Kunea na Nomu Sala
-
Mo Kilai Iko Tiko
Na cava soti o vinaka kina? Na cava o dau taleitaka mo cakava? Na nomu sauma na taro oqo ena vukea mo kila rawa e dua na cakacaka tudei e vinakati kina na nomu kila, gagadre, kei na taledi sa tu rawa vei iko.
Vakasama: Sa rawa mo tarogi rau nomu itubutubu, qasenivuli, kei na itokani na taledi cava era raica vei iko. O na rawa n i kurabui ena ka era na kaya mai!
-
Mo Kila na Veika ni Vuravura Era Tu Voliti Iko
Na cakacaka cava e gadrevi vakalevu ena vanua o tiko kina? Na kabani cava e veivakacakacakataki tiko? Ena vinaka cake me digitaki e dua na cakacaka tudei ena vanua e tubu cake tiko ka na yaco kina na veimadigi ni veisiga ni mataka.
Vakasama: Era kila vinaka tu na koliji, univesiti, se koronivuli ni veivoli na kila cava e gadrevi vakalevu tiko kei na kabani cava sa tubu cake tiko.
-
Mo Kila Na Veika e Tarava o Gadreva
Na vakavakarau cava e gadrevi ena cakacaka o vinakata? Ena vanua cava mo na laki tuberi ka vuli kina? O na sauma vakacava na vuli oqo? Ni gadrevi me rawati e dua na lalawa balavu ni cakacaka tudei, ena vinakati mo kila na sala mo na yaco rawa kina.
Vakasama: Sa rawa mo veivosaki kei na dua sa cakava tiko na veika o gadreva mo cakava. Mo vakatarogi ira. E vuqa na tamata era dau taleitaka na soli ivakasala kei na vakatutu.