“Vakamuria na iVakaraitaki i Karisito: Nodra Vukei na Vakaleqai Tu,” Liaona, Maji 2023.
Vakamuria na iVakaraitaki i Karisito: Nodra Vukei na Vakaleqai Tu
Mai na vakarautaki ni kakana ki na veivuke ni leqa tubukoso ki na veiqaravi, e vuqa tu na sala eda rawa ni vakaraitaka kina na noda loloma vei ira na wekada.
I Will Believe, mai vei Liz Lemon Swindle, me kakua ni lavetaki
Ni da sa daumuri Jisu Karisito, oi keda na lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai eda sa segata me da bulataka na rua na ivunau cecere: me da lomana na Kalou ka lomani ira na wekada (raica na Maciu 22:37–39). Na muria na rua na ivunau cecere oqo kei na ivakaraitaki i Jisu Karisito sai koya na kena dusimaki na Lotu kei ira na lewena mera vukei ira kina era vakaleqai tu.
Sa cakava vakacava kina na Lotu me vukei ira na vakaleqai tu? Ka na rawa vakacava vei ira na lewenilotu mera vakaitavi ena cakacaka cecere oqo?
Na Sala ni Veivuke
Ni da lewe ni Lotu, eda tovolea me da kunei ira era vakaleqai tu ka veivuke vei ira kece na luve ni Kalou se ra kawatamata cava, vanua, se lotu cava.
Eda dau vukei ira era vakaleqai tu ena vuqa na sala, oka kina:
-
Na lolo kei na vakayagataki ni isolisoli ni lolo;
-
Veiqaravi kivei keda yadua.
-
Parokaramu ni bula rawati iko.
-
Na veiparokaramu ni kakana e vuravura raraba, vuli, wai savasava, kei na qaravi ni bula.
-
Qaravi ni leqa tubukoso
-
Cakacaka ni volodia ena itikotiko raraba.
E dina ni so na sasaga ni veivuke raraba ni Lotu ki na kawatamata sa rabailevu sara, kei na sasaga lalai sara mada ga e rawa ni vakayaco-ka vakalevu sara. Oqo eso na ivakaraitaki ni sala era a veivuke kina na lewe ni Lotu vei ira era vakaleqai tu.
Vakatekivu ena Feperueri 2022, era a veivuke na Yalododonu Edaidai mai Poladi vei ira na se ni valu ena veilakoyaki, kakana, kei na vale.
Veiqaravi ena loma ni Veisaqasaqa
Rau a sega ni kila na ka me namaki o RaeAnn kei Sterling Jarvis—rau lewe ni Lotu mai Warsaw, Poladi—ni rau sa digitaka kina me rau ciqomi ira na se ni valu ena nodrau itikotiko. Ia sa lomadrau ga me rau veivuke ena sala cava ga e rau rawata.
Ni oti toka na tekivu ni tiko yavavala mai Iurope, a yaco yani e dua na matavuvale lewe lima mai Ukrain ena nodrau katuba ena 1:00 na bogilevu. Era sa lakova oti mai e volekata ni 500 na maile (800 km) me ra kunea na veitaqomaki. Rau a veikidavaki na Jarvises vei Maryna kei Serhii Bovt kei na tolu na luvedrau ki na nodrau itikotiko. Ni toso na gauna rau sa tara cake e dua na loloma dina kei na kauwai ki na matavuvale na Bovt. “Ni ko wasea na loloma, ena tubu,” e kaya o Maryna me baleta na ivakaraitaki ni veiqaravi ni Jarvises. “E vakavolekati keda vakai keda yadua ka vakakina vua na Turaga.”
Ni da lewe ni Lotu, eda saga meda muria na ivakaraitaki ni iVakabula ena noda qaravi ira era tu wavoliti keda. Me ra kakua ni dro mai na tamata ena ivalu se veivakacacani me ra qai gadreva na veivuke. Na veicakacaka yadua ni yalovinaka ena noda itavi—veitalia na kena lailai—e rawa ni vakayaco-ka ki na bula ni dua na tamata ena vinaka.
iTikotiko ni Veiwasei
Ena Laie Hawaii Crops Farm e taukena na Lotu, e sivia e 310 na matavuvale era tei kakana mera vukei kina na nodra lewe ni vuvale. Ena nodra vei 1.25 na eka, o ira na vuvale oqo era teivaka kina na dalo, tavioka, pateta, uto, quwawa, kei na so tale na kakana ni yanuyanu.
Na iteitei oqo e rau veiliutaki kina e dua na veiwatini daukaulotu ka rau tokoni mai vei ira na daukaulotu kei na lewenilotu tale eso. O ira na voladia oqo era vukea na kena samaki na vanua, vakarautaki na qele me teivaki, ka vakavulica na kila taumada ni teitei.
Me baleti ira na daukaulotu oqo, lewenilotu, kei ira na voladia, e vuqa na tamata era gadreva na kakana mai Hawaii era sa rawa mera qaravi ira ga ni sa sega na cakacaka. Sa kaukauwa cake na itikotiko ni ra cakacaka vata na tamata ni ra qarava na teitei wasea na veika era sa teivaka.
Na veivakatorocaketaki raraba ni Lotu e veivuke ena kena vakarautaki na kakana me laukana, vuli, wai savasava, kei na qaravi ni tiko bulabula me baleti ira e milioni vakamilioni na tamata e vuravura raraba. E vakarautaka talega na Lotu e vuqa na ivurevure me vakavinakataka cake na bula rawati koya, oka kina na lololo ni bisopi, vale ni cakacaka, sitoa ni Deseret Industries, veivakasalataki ni Veiqaravi Vakamatavuvale, vuli ni bula rawati koya, kei na veiteitei taukeni ni Lotu kei na vanua ni kauvuata me vaka na iTeitei ni Laie Hawaii Crops. Na veivakatorocaketaki oqo era dau veivukei vakawasoma kina na lewenilotu kei na daukaulotu, na nodra cau ena loloma ni nodra gauna, taledi, kei na ivurevure tale eso sa dau vakavu veisau sara vakalevu vei ira na vakaleqai tu.
E Dua na iValavala ni Veitokani
Ena 2021, e rauta ni 200 na lewe ni Lotu era a sauma yani e dua na kere veivuke. Era a gole ki na vale veivakarautaki e Jamani, e Amerika, kei na veivanua tale eso me veivuke ena kena cakacakataki e rauta ni 55,000 na se ni valu mai Afghanistan.
E vuqa na voladia era veiqaravi ena vale veivakarautaki oqo me rua se tolu na macawa, ka so era tiko tale vakabalavu. Era vukea na lewe ni Lotu na nodra gagadre bibi o ira era vakasaqara tiko na vakabulai ena kena vakarautaki na kakana, isulu, kei na iyaya tale eso.
Era raica na marama ena iSoqosoqo ni Veivukei mai Jamani ni so na marama ni Afghan era a vakayagataka tiko na sote nei watidra me ra ubia kina na uludra ka sega ni kena ka dina era dau dara, ka a rairai yali se vakacacani ena gauna ni veilecalecavi ena rara ni waqavuka. Era soqoni vata mai na marama ena iSoqosoqo ni Veivukei oqo me ra cula na nodra isulu vaka-Musolomani me baleti ira na marama era vakaleqai tu—vakaraitaka na yalovinaka kei na veidokai vei ira eso, ka ra biuta vakatikitiki na duidui ni nodra vakabauta.
E kaya o Sister Sharon Eubank, na dairekita ni Latter-day Saint Charities, “Na noda dui sasaga yadua e sega sara ni gadrevi kina na ilavo se vanua yawa; era sa gadreva ga na veidusimaki ni Yalo Tabu kei na yalo e gadreva me kaya vua na Turaga, ‘Koi au oqo; mo ni talai au’ [Aisea 6:8].”1
Na gagadre me veiqaravi ni yaco na leqa tubukoso sai koya na vuna e dau dua kina na Lotu vei ira na imatai ni ilawalawa me vakaio—ruarua ena veivuke vagauna kei na kena e balavu. Na nodra cakacaka na lewe ni Lotu kei ira na daukaulotu e vukei ira era tiko leqa era gadreva tu me ra taqomaki, ciqoma na veikauwaitaki vakayago kei na vakasama, ka vakila na loloma ni Kalou mai na nodra yalovinaka eso.
Evei na Lewe Ciwa? mai vei Liz Lemon Swindle, me kakua ni lavetaki
Kacivi ki na Cakacaka
Vunau kei na Veiyalayalati 4:3 e kaya, “Kevaka dou gadreva mo dou qarava na Kalou dou sa lesi ki na cakacaka.” Ena veika kece sa dau cakava tiko na Lotu, e vuqa tu na sala me da veiqaravi kina.
E vuqa na sasaga tauyavu ni Lotu me ra vukei kina o ira era vakaleqai tu ena rawa walega ena nodra veiqaravi na daukaulotu kei na lewenilotu. E sega ni tamata taucoko e rawa ni kauta ki nodratou e dua na matavuvale na ise ni valu, vakarautaka na nodra gagadre vakayago na tani, se biuta na ka kece e nodratou me laki veivuke ena tavuki ni vanua. Ia na tamata yadua e tiko na nona itavi, ka vakilai ka yaga na nodra cau na tamata yadua.
E dua vei ira na sala bibi duadua era cau kina na lewenilotu ki na cakacaka oqo o ya mai na isolisoli ni lolo kei na isolisoli ki na vukei ni kawatamata. E dau vakayagataki na isolisoli tabu oqo me vukei ira era gadreva tu vakalevu na veivuke ka vakayaco-vinaka ki na nodra bula o ira era vukei. Sa rawa vei ira na lewe ni Lotu mera veiqaravi vakadaukaulotu ni nodra vukei na kawatamata, vakarautaka na vuli ni bula rawati koya, kei na volodia ena lololo ni bisopi vakakina ena sitoa ni Deseret Industries. E rawa talega ni o qaravi ira era vakaleqai tu ena noda veiqaravi, soli dra, ilesilesi ni veiqaravi, masumasu, kei na vuqa tale.
Eda sa kacivi ki na cakacaka. Eda sa kacivi meda muria na ivakaraitaki i Jisu Karisito ka lomana na Kalou ka lomana na wekada. Na ka ga eda gadreva me sa yaloda dina.