“Ena Gauna Mada Ga ni Ko sa Qase Kina, E Sega ni Mudu na Loloma,” Liaona, Maji 2023.
Matua Cake Ena Yalodina
Ena Gauna Mada Ga ni Ko sa Qase Kina, E Sega ni Mudu na Loloma
Kacivi me lewena e dua na mataveiliutaki ni iSoqosoqo ni Veivukei ena nodra veiyabaki e muri, era kauta mai na marama oqo na veikila kei na matua ni nodra veiqaravi.
“Keitou sa rairai mataveiliutaki qase duadua beka ni iSoqosoqo ni Veivukei ena Lotu,” e kaya o Sharon Alexander. Se qai yabaki 89 tiko ga qo. Kei rau na nona daunivakasala o Marlene Peterson kei Dorothy Arnold erau sa yabaki 90 kei na 91.
“Sa qai neitou yabaki ni bula vakatautauvata na 90,” e kaya ka dredre sara o Dorothy.
Na mataveiliutaki ni iSoqosoqo ni Veivukei oqo e veiqaravi ena dua na tabana ena dua na vale ni tiko vakataki koya e Ogden, Utah, Amerika. Na vale oqo e nodra itikotiko e vuqa na lewe ni Lotu qase sara, ka rawa ni ratou dau laurai na mataveiliutaki ni ratou ququmi tiko ena nodratou titoko ni ratou gole yani ki na veikatuba yadua, ka vakayadra vei ira na tamata ka raica ni ra sa tu vinaka kece na tamata yadua.
Ena dua na gauna, era a vakarautaka na tamata mai na veitabana e kea mera laki veisiko vakaveiqaravi vakaoqo. Sa qai vakauqeti o peresitedi ni iteki me vakayaloqaqataki iratou na mataveiliutaki ni tabana me ratou taroga vua na Turaga na leweni itkotiko cava e rawa ni veiqaravi kei na veikacivi cava.
Sa Vakalougatataki Vakalevu ka Dredre me Kaya na Sega
“Ena gauna sa kacivi au kina o peresitedi ni tabana meu peresitedi ni iSoqosoqo ni Veivukei,” a kaya o Sharon, “Au nanuma, sa rui levu na veivakalougatataki au sa ciqoma meu kakua ni kaya na sega.” A yaco kina, me ciqoma o koya na veivakauqeti vakayalo me baleta o cei me nona daunivakasala. “Au a vakasamataki Marlene taumada,” a kaya o koya. “Keirau a cakacaka vata ena dua na iteki, ena vakarautaka na yaca me baleta na cakacaka ni valetabu. Au kila ni a mai takali o watina ena dua na gauna lekaleka sa oti, ka dina ga ni a sotava tiko na dredre oya, au kila ni yalodina tiko o koya.”
Ni oti e dua na soqoni ni sakaramede, a veiraiyaki o Sharon ena rumu, ka vakasaqara na veivakauqeti. “Au raici Dorothy sara. A matadredredre mai, kau kila ni o koya na daunivakasala kadua. A dusimaki au na Turaga kivei rau ruarua, ka sega ni cala nona digitaki rau yadua.”
Me Vaka e dua na Matavuvale Levu
E kaya talega o Sharon ni rawa ni raica na kena vinaka mera veiqaravi ga na na tamata mai na itikotiko e kea ena loma ni itikotiko vata ga. “Eda sa volekata tiko na ituvaki oqo,” e kaya o koya. “Eda kila ni so na gauna keitou dau veilecayaki, ena so na gauna keitou guilecava e levu na ka, ka so na gauna keitou sega ni bula vinaka. Ka keitou dau kila na sala me keitou dredrevaka kina na veileqa keitou dau sotava vata.”
“O ira na tamata era bula tiko eke era sa vaka e dua na matavuvale levu,” e kaya o Marlene. “Keimami dau kana vata, ka keimami sota vata vakai keimami vakatolu ena dua na siga. Ka so na gauna keimami dau sota vata talega ena itaviqaravi. Kau nanuma ni a vakauqeti na peresitedi ni iteki ena gauna e vakila kina ni ra tu na tamata eke ka rawa ni ra veiqaravi vakai ira.”
“Eda kila na veika e yaco tiko ena veisiga yadua. Keitou dau kila ke dua e gadreva na veivuke se kevaka e dua e tauvimate,” e kaya o Dorothy.
Me ikuri ni veiqaravi kei na nodra vukei eso me ra veiqaravi, era na vakarautaka na lewe ni mataveiliutaki na veivakavulici ni iSoqosoqo ni Veivukei. Era vakatura na lewenivanua era rawa ni kacivi me veivakavulici, ka ra moica na itavi kei na ituvatuva me vaka na nodra gagadre na qasenivuli.
Nanuma tiko, na Turaga e Lomani Iko!
“Ia na neitou cakacaka levu o ya me keitou veivakananumi vei ira na lewenivanua tale eso ni lomani ira na Turaga,” e kaya o Marlene. “Ni keitou cakava oqo, keitou dau vakila talega na Nona loloma.”
“Keimami sotava kece tiko na dredre,” e kaya o Sharon. “Au sa sotava tiko na leqa eso ena gauna oqo a sega niu sotava ena lima na vula sa oti. Ia niu vakila niu sa vakalomalomani au, au vakasamataka sara, ‘Isa, oqo e sega ni vakatauvatani rawa ki na veika a lako curuma na iVakabula.’ Eda mai tiko oqo meda toso ki liu ka tubu. Ni ko sa qase sara, kevaka o vakatara me vakavulici iko na veika o sotava, sa rawa mo vuli tikoga me tawamudu.”
Baleta ni ra sa yali yadua na nodra daulomani, era sa vulica talega na lewe ni mataveiliutaki e vuqa na ka me baleta na yalololoma. E ratou kila na sala me ra vukei kina o ira era gadreva tu na vakacegu. Me kena ivakaraitaki, ena dua na yabaki a takali kina e va na lewe ni vuvale nei Marlene kei na dua na itokani vinaka duadua.
“Baleta ni keimami a sotava na veika dredre,” e kaya o koya, “a rawa me keimami vukei ira na tamata ni ra lako curuma talega na veika dredre. Kevaka o sotava tiko na dredre ena dua na ka, mo soli iko ki na veiqaravi vei ira na tamata. Oqori na ka sa vukei au kina na veikacivi oqo meu cakava.”
O iratou na lewe ni mataveiliutaki eratou kauta mai na vutuniyau ni kila kei na matua ki na nodratou veikacivi. E ratou a bula voli ka cakacaka ena vuqa na vanua—California, Ohio, Wyoming, kei Utah. E ratou sa veiqaravi oti ena valetabu, ena veikacivi ni tabanalevu kei na iteki, ena Lalai, Goneyalewa, kei na veiqaravi raraba ni kawatamata. Ia a sega mada ni bau dua na ilesilesi nei Dorothy ena iSoqosoqo ni Veivukei, me yacova ni sa yaco oqo.
“Na cava na ibole ni iSoqosoqo ni Veivukei?” e kaya o koya. “‘Sa Sega ni Mudu na Loloma’ E dina oqori ni o se gone, ia e tautauvata na kena dina ni o sa qase cake. Me vaka e dua na mataveiliutaki, keitou sa vulica tiko oqori e veisiga.”
“Au vakabauta ni keitou sa cakacaka vata tiko vakavinaka,” e kaya o Sharon, ni vakamatadua mai, “me baleta e dua na mataveiliutaki e ratou sa yabaki 90 vakatautauvata.”