Ha’api’i

« 10 : Ha’api’i mai », Te ’itera’a i te pūai i roto i te Fatu : Te ’āteura’a pae manava (2020)

« 10 : Ha’api’i mai », Te ’itera’a i te pūai i roto i te Fatu : Te ’āteura’a pae manava

Ha’api’i—’Eiaha ’ia hau i te : 60 minuti

1. ’Itera’a i tō tātou mau nu’ura’a i mua

Tai’o :

Nā roto i te pūai ’e te aroha o te Fatu e ha’amaita’ihia tātou i roto i te ’ohipa, te fa’a’oroma’i ’e te upo’oti’ara’a i ni’a i te mau mea ato’a. I te mau hepetoma i ma’iri a’enei, ’ua huti mai tātou te pūai i roto i te Fatu ’e ’ua roa’a ia tātou te mau ’aravihi e rave rahi nō te ha’amaita’i i tō tātou ’āteura’a pae manava.

’Ohipa e rave (15 minuti)

Ta’ahira’a 1 : ’A fāito i tō ’oe nu’ura’a i mua i roto i te tuha’a tāta’itahi i muri nei ma te tūpe’a i roto i te ’oehā ’o tā ’oe e mana’o ra ē ’ua maita’i mai ’oe i te haerera’a mai i roto i teie ha’api’ira’a.

Aupuru i te ea o tō tātou tino
Pairati i tō tātou mau mana’o
Pairati i tō tātou mau mana’o hōhonu nō te urupu’upu’u ’e te ahoaho
Pairati i tō tātou mau mana’o hōhonu nō te ’oto ’e te ’aravī
Pairati i tō tātou mau mana’o hōhonu nō te ’iriā
Patu i te mau aura’a maita’i
Pairati i tō tātou mau ’ā’aina
Fa’a’ite i te māuruuru
Hōro’a i te pūai i roto ia vetahi ’ē
’Ite ’ia mapu pae manava
Tupura’a i roto ia tātou iho te pūai i te pae vārua

Ta’ahira’a 2 : ’A pāpa’i e toru ravera’a i ha’amaita’ihia e ’oe nō tō ’oe ’āteura’a pae manava i roto i teie piha ha’api’ira’a.

Ta’ahira’a 3 : I te ’ōmuara’a o teie mau rurura’a pupu, ’ua tohu ’oe i te hō’ē tauira’a nō ’oe iho ’o tā ’oe e hina’aro e fa’atupu. ’A rave i te hō’ē taime nō te pāhono i te mau uira’a i raro nei nō ni’a i te reira tauira’a.

E aha taua tauira’a ra tā ’oe i hina’aro e fa’atupu ?

E aha te mea i mara’a māite i roto i tā ’oe mau tauto’ora’a ?

E aha te mau fifi tā ’oe i fa’aruru ?

E aha tā ’oe fa’anahora’a i muri mai ?

Tāu’aparau :

’A fa’a’ite i tō te pupu i te tahi mau mana’o tā ’oe i pāpa’i i roto i te ’ohipara’a i ni’a nei. E aha tei mara’a maita’i ?

E aha te mau fifi tā ’oe i fārerei i roto i tā ’oe mau tauto’ora’a nō te taui, ’e e mea nāhea tō ’oe nu’ura’a i mua i roto i taua mau ’ā’ara’a ra ?

2. Ha’api’i mai nā roto i tō tātou mau ’ati

Tai’o :

’Ua riro te mau ’ati ’ei tuha’a mau nō te orara’a ’e ’ei tuha’a tīa’ihia nō te mau tauto’ora’a ato’a ’ia taui. E ’ite ’oe nā roto i tō ’oe mau ’ati nāhea ’ia haere tāmau i roto i tō ’oe nu’ura’a i mua. ’Ia fa’aruru ana’e ’oe i te mau ’ati, ’a rōtahi i ni’a i te nu’ura’a i mua ’eiaha i ni’a i te maita’i-roa-ra’a. ’Ua ha’api’i ’o Elder Kim B. Clark : « ’Aore hō’ē o tātou i hope roa i te maita’i. I te tahi taime e fifi tātou. E nevaneva tātou ’e ’aore rā, e paruparu te mana’o. E hāruru tātou [i raro]. Mai te mea rā ē, e hi’o tātou i ni’a ia Iesu Mesia ma te ’ā’au tātarahapa, e fa’ateitei ’oia ia tātou, e tāmā i tā tātou mau hara, e fa’a’ore i tā tātou mau hapa, ’e e fa’aora i tō tātou ’ā’au. E mea fa’a’oroma’i ’oia ’e te maita’i; e ’ore roa tōna here tāra’ehara e hope ’e e ’ore ho’i e mou. »(« ’A hi’o ia Iesu Mesia », Liahona, Me 2019, 56).

Tē ha’api’i nei te mau pāpa’ira’a mo’a : « E ’ati rahi tō te ta’ata parau-ti’a-ra ; e fa’aorahia rā ’oia e Iehova i taua mau ’ati ato’a ra » (Salamo 34:19).

’Ia fāriu ’oe i te Fa’aora ra i roto i tō ’oe mau ’ati, e fa’ahotu ’oe i te hō’ē hi’ora’a ātea i ha’amauhia i ni’a i te nu’ura’a i mua ’eiaha rā i ni’a i te maita’i-roa-ra’a. Te rāve’a nō te ’aro i te mau fifi, o te parau fafau ïa i te reira mau fifi i te hō’ē tere. ’Ei hi’ora’a, ’a feruri na tē tere ra ’oe i te hō’ē ’oire tāpiri mai. ’A tere ai ’oe, e puta te hō’ē huira o te pereo’o. E ho’i fa’ahou ānei ’oe i te vāhi i ha’amata ai ’oe i tō ’oe tere nō te tātā’i i te huira ? ’Aita. E ’imi rā ’oe i te rāve’a nō te tātā’i i te reira i te vāhi tei reira ’oe ’e ’ia oti ’a tere fa’ahou ai. Mai te reira ato’a ’ia ’aro ’oe i te hō’ē fifi, e mana’o ’oe ’ua māu’a tō ’oe haerera’a i mua ’e e ha’amata fa’ahou ’oe mai te ’ōmuara’a, e ’ere rā te reira i te parau mau. E ’imi ’oe i te mau rāve’a no te fa’a’āfaro i te fifi i te vāhi tei reira ’oe ’e ā tāmau noa ai i te haere i mua. Hau atu ā, nā roto i te mau ’ati e itehia ia ’oe te mau tuha’a e au ia ’oe ’ia ha’amaita’i atu ā.

Tāu’aparau :

E aha tā ’oe i ha’api’i mai nā roto i tō ’oe iho mau ’ati ?

3. Fa’a’oroma’i māite i tō tātou mau tāmatara’a

Tai’o :

I roto i te orara’a tāhuti nei, e tītauhia ia tātou ’ia ha’api’i mai i te ora i roto i te mau tāmatara’a ’e te mau ’ati. Noa atu tō tātou hia’ai rahi ’ia matara i rāpae i te mau ’ā’ara’a pae manava ’e ’ia tūtava i te maita’i-roa-ra’a, e’ita roa atu tā tātou mau tauto’ora’a maita’i roa a’e e fa’a’ore hope roa i te mau tāpa’o o te reira mau ’ati. ’Eiaha roa rā tātou e tāora i te tauera. Tītauhia rā ia tātou ’ia ha’api’i mai i te ora e teie mau tāmatara’a ’a haere ai tātou i mua ma te fa’aro’o. ’Ia nā reira tātou, e tupu te hau i roto i tō tātou ’ā’au ’e e riro mai tātou ’ei feiā ’ite i te mapu ia tātou iho.

’Ua ha’api’i o Elder Dieter F. Uchtdorf : « Tē vai nei te hō’ē atamanava faufa’a rahi i’ō nei : e ’ere te fa’a’oroma’i i te tāorara’a i te tauera, e ’ere ato’a i te tūpa’i mahana nō tō tātou ri’ari’a. Te fa’a’oroma’i o te tīa’i-onoono-ra’a ïa ’e te haerera’a i mua ma te itoito. Te aura’a, o te amora’a ïa i te ’ohipa ma te ’imi i te mau rāve’a ato’a e mara’a ai ia tātou—nā roto i te ravera’a i te ’ohipa, te tīa’ira’a i te mea maita’i ’e te fa’a’ohipara’a i te fa’aro’o ; te fa’arurura’a i te mau ’ati ma te ’ā’au itoito, noa atu ’aita te mau hia’ai o tō tātou ’ā’au e tupu i te reira taime. Te fa’a’oroma’i, e ’ere ïa i te tāpe’ara’a ē tae noa atu i te hope’a ; o te tāpe’a-māite-ra’a rā ē tae noa atu i te hōpe’a ». (« Tāmau noa i te fa’a’oroma’i », Liahona, Mē 2010, 57).

Tāu’aparau :

E aha te mana’o nō roto mai i teie video tā ’oe e fa’a’ohipa i roto i tō ’oe orara’a ?

4. Ha’amau i te mau fā nō te tauira’a ia ’oe iho

Tai’o :

I roto i teie ha’api’ira’a tā’āto’a, ’ua ha’api’i mai ’oe i te mau ’aravihi nō te tauturu ia ’oe ’ia fa’atupu i te mau tauira’a i roto i tō ’oe orara’a. ’Ua ha’amau ’oe i te mau fā nō te fa’a’ohipa i teie mau ’aravihi, ’ua ’ohipa ’e ’ua fa’a’ite ’oe. ’Ua ha’api’i te peresideni M. Russell Ballard : « ’A ha’amau i te mau fā tau poto e mara’a ia ’outou. ’A ha’amau i te mau fā i fāito maita’ihia—’eiaha ’ia rahi roa, ’eiaha ato’a ’ia iti roa ; ’eiaha ’ia teitei roa, ’eiaha ato’a ’ia ha’eha’a roa. ’A pāpa’i i te mau fā e mara’a ia ’outou ’e ’a ’ohipa nō te fa’atupu i te reira ’ia au i te faufa’a o tō rātou faufa’a. ’A pure ’ia arata’ihia ’outou e te Atua i roto i te mau fā tā ’outou i ha’amau » (« Keeping Life’s Demands in Balance [Tāpe’a i te mau tītaura’a o te orara’a i roto i te ’aifāito] », Ensign, Mē 1987, 14).

’Ua parau pinepine te Peresideni Heber J. Grant ē : « Te mea ’o tā tātou e rave ma te tu’utu’u ’ore, e riro mai ïa ’ei mea ’ōhie nō tātou ’ia rave ; ’eiaha nō te mea ’ua taui te nātura o taua mea ra, nō te mea rā ’ua maita’i mai tō tātou ’aravihi nō te rave i te reira. » (ta’ata pāpa’i ’ite-’ore-hia ’e te vāhi nō reira mai te reira).

’Ohipa e rave (10 minuti)

Ta’ahira’a 1 : E hina’aro paha ’oe e tāmau i te haere i mua i roto i te mau tuha’a o tō ’oe mau tauira’a ’e o tā ’oe mau fā i teienei, ’aore rā e nehenehe ’oe e mā’iti i te hō’ē fā ta’a ’ē nō te ha’amaita’i i tō ’oe ’āteura’a pae manava. ’A rave i te taime nō te tāpa’o i raro nei tā ’oe fā e ravehia nei ’e ’aore rā i tā ’oe fā ’āpī. ’A nā reira ai ’oe, ’a ha’amana’o i te parau a te peresideni Ballard nō ni’a i te mau ’ōpuara’a i roto i te tuha’a nā mua atu.

Ta’ahira’a 2 : Pāhono i te mau uira’a i raro nei.

E aha te mau ’aravihi tā’u i ha’api’i mai e ’o tā’u e nehenehe e fa’a’ohipa nō teie fā ?

I ni’a i teihea o tō’u mau pūai ’e mau rāve’a tauturu e ti’a ai iā’u ’ia tūru’i ?

E aha te mau ta’ahira’a tā’u e rave nō te fa’atupu i teie fā ?

’Ia vai au e fa’aho’i ai i te parau ? ’O vai te nehenehe e pāturu iā’u i roto i teie fā ?

Tai’o :

« Tā tātou ’ohipa i roto i te orara’a nei, e ’ere ’ia hemo vetahi ’ē ia tātou, ’ia hemo rā tātou ia tātou iho. Te fā mau—o te tūpa’ira’a ïa i te fāito o tō tātou mau manuiara’a teitei roa a’e, o te tūra’ira’a ’ia maita’i a’e teie mahana i te mahana nō ’inanahi nei, o te fa’a’oroma’ira’a ma te ruperupe i tō tātou mau tāmatara’a mai tei ’ore ā i mana’ohia e tātou, te ravera’a i tā tātou ’ohipa ma te pūai rahi ’e te ruperupe i roto i te mau mea iti ha’iha’i i mai tei ’ore ā i tāu’ahia na » (Thomas S. Monson, « A Message to the Youth of the Church », Ensign, Fepuare 2001, 5).

Tāu’aparau :

Nāhea te ha’amaura’a i te hō’ē fā i riro ai ’ei tuha’a nō te fa’anahora’a a te Atua nō tātou ?

5. ’Imi i te tauturu a te Fa’aora

Tai’o :

’Ua ha’api’i te taea’e Tad R. Callister i te mau mea i muri nei nō ni’a i te Fatu :

« ’Ei pū’ohura’a, tē hōro’a mai nei te tāra’ehara a te Fa’aora i te ora ’ei mono i te pohe, ‘te ’una’una ’ei mono i te rehu auahi’, te fa’aorara’a ’ei mono i te pēpē ’e te maita’i roa ’ei mono i te paruparu. E rā’au arai teie nō te mau fifi ’e te mau tāfifira’a o teie nei ao.

I te hepetoma hope’a o te Fa’aora i te tāhuti nei, ’ua parau ’oia : ‘E pohe tō ’outou i teie nei ao : E fa’aitoito rā, ’ua riro te rē o teie nei ao iā’u’ [Ioane 16:33]. Nō tō te Fa’aora ravera’a i tāna tāra’ehara, ’aita e pūai ’ē atu ’aore rā e ta’ata ’ē atu—’aita e hara ’aore rā e pohe ’aore rā e fa’ata’ara’a—e ārai ia tātou ’ia tāpae i te fa’ateiteira’a, maoti rā e ha’apa’o tātou i te mau fa’auera’a a te Atua. Nā roto i teie ’ite, e nehenehe tātou e haere ti’a atu i mua ma te ’oa’oa ’e te pāpū hope ē, tei pīha’i iho te Atua ia tātou i roto i teie tere nō te ra’i » (« Te tāra’ehara a Iesu Mesia », Liahona, Mē 2019, 87).

’Ua hina’aro te Fatu e tāmāhanahana ’e e pāturu ia tātou. ’Ua fafau mai ’oia ē, « ’Ia vai ha’eha’a noa ’oe ; ’e nā te Fatu tō ’oe Atua e arata’i ia ’oe nā te rima, ’e e hōro’a atu ia ’oe te pāhonora’a i tā ’oe mau pure » (Te ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 112:10). Teie i muri nei te tahi mau rāve’a nō te ’imi i te tauturu nō ’o mai i te Atua ra :

’A fa’a’ore i tā ’oe iho hapa ’e i tā vetahi ’ē.
’A pure ma te fa’aro’o, te ha’eha’a ’e te ā’au mehara.
’Ei tāmā’ara’a ari’i nō ’oe te mau pāpa’ira’a mo’a ’e te mau parau a te mau peropheta ora.
’A haere i te hiero.
’A ha’amana’o ’e ’a ha’amo’a i te mahana Sābati.
’A rave i te ’ōro’a mo’a, ’e ’a ha’amana’o noa i te Fa’aora.
’A ha’amana’o ē, te uiuira’a mana’o ’e te mau uira’a, ’ua riro ïa ’ei tuha’a faufa’a nō te fāri’i i te heheura’a.
’A ha’amana’o ē tē hina’aro nei te Fa’aora e tauturu ia ’oe ’ia manuia i roto i tā ’oe mau fā.

Tāu’aparau :

E mea nāhea ’oe i te hutira’a mai i te pūai i roto i te Fatu i te roara’a o teie ha’api’ira’a ?

6. ’Imi i te tauturu a vetahi ’ē

Tai’o :

’Aita te Atua e hina’aro nei ’ia haere ’o tātou ana’e nei nā roto i tō tātou mau ’ā’ara’a. Te rahira’a o te taime, e mea nā roto ia vetahi ’ē ’oia e pāhono ai i tō tātou mau hina’aro. E tu’u mai te Atua i te ta’ata i roto i tō tātou orara’a nō te tauturu ia tātou ’e nō te pāturu ia tātou i roto i tō tātou mau tāmatara’a. Teie te mau vāhi tā tātou e taui ’ei tauturu :

Te ’utuāfare ’e te mau hoa ti’aturihia.
Te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia ’e te mau tuahine ’e te mau taea’e nō te aupurura’a.
Te mau rāve’a tauturu a te ’āmuira’a ’oire.
Tauturu a te feiā tōro’a tāmau.

Tāu’aparau :

Nāhea vetahi ’ē i te tauturura’a ia ’oe i roto i teie ha’api’ira’a ?

’Imira’a i te tauturu a te feiā toro’a tāmau

Tai’o :

E mea fifi ’ia ’ite e ani ānei i te tauturu a te hō’ē ta’ata tōro’a tāmau ’aore rā ’aita. E riro te mau hete i muri nei ’ei tāpa’o fa’aarara’a i tō ’oe hina’aro i te tauturu a te ta’ata tōro’a tāmau.

Tē tupu onoono nei tō ’oe riri, te ’oto, te mata’u, te māuiui pae manava, ’aore rā te moura’a te ti’aturira’a. E rau noa atu ā tā ’oe mau ravera’a, e vai mai ā teie mau mana’o hōhonu ’e i te rahira’a o te taime e mea rohirohi te reira pae manava ’e i te pae tino.
Noa atu e tauiui noa te mau mana’o hōhonu i te tahi mau taime, e vai mai ā teie mau fifi e rave rahi ’āva’e i muri mai.
E mana’o ’oe ’ua riro mai ’oe ’ei huma, ’e e taui te mau peu i mātauhia e ’oe nō te tāmā’a ’e nō te ta’oto.
E tupu te mana’o vī ’ore i roto ia ’oe nō te pe’ape’a ’e te ri’ari’a ’ia tupu mai te ’ati.
Tē mana’o nei ’oe i te ha’amaui ia ’oe iho ’e ’aore rā ia vetahi ’ē.
Tō ’oe ’aravihi ’ia tupu māite te mau mea ato’a i te mau mahana ato’a, e riro te reira i te fifihia ma te tā’ōti’a i tō ’oe hotura’a.

Mai te mea tē tupu ra i roto i tō ’oe orara’a te tahi o teie mau tāpa’o fa’a’ara ātea ’e tē ha’ape’ape’a nei ’oe nō tō ’oe ea, a paraparau i te hō’ē ta’ata tōro’a tāmau ’e ’aore rā i te hō’ē ta’ata ’o tā ’oe e ti’aturi nei.

Fa’ata’ara’a : Tē vai nei te tahi atu mau ha’amāramaramara’a nō te mā’iti i te utuutu rave tāmau i te pae nō te ea maita’i, i roto i te tuha’a « Mau rāve’a tauturu » i te pae hope’a o teie pene.

7. Pū’ohura’a

Tai’o :

Tē ha’apoupou atu nei mātou ia ’oe i te fa’aotira’a i teie ha’api’ira’a ! E rave rahi mau mea tā tātou i ’āparau tē ’ore e oti i roto i te 10 hepetoma. Terā rā, ’ua fa’ananea paha ’oe i te tahi mau peu ’o tē nehenehe e tauturu ia ’oe ’ia nu’u ē tae atu i te ’āteura’a pae manava. ’A hi’o fa’ahou i te mau pene i roto i teie buka ’ohipa nō te ha’amana’o ’e nō te fa’a’ohipa i teie mau parau tumu ’e teie mau ’aravihi.

Tāu’aparau :

’Ei pupu, ’a fa’a’ite i te mau ’ohipa i tupu nō ’outou nō ni’a i teie ha’api’ira’a. ’A feruri i te fa’a’ite atu i te ’aravihi rahi roa a’e tā ’outou i ’apo mai, te mau ’itera’a pae vārua tā ’outou i fāri’i, te huru o tō ’outou mau tauira’a ’aore rā te huru i ha’amaitai ai te Fatu ia ’outou i roto i teie ha’api’ira’a.

Tai’o :

I muri a’e i te otira’a teie ha’api’ira’a, e mā’iti te tahi mau pupu ’ia fa’aiti i te fārerei pinepine. Tē ’ite nei rā te tahi pae i te faufa’a nō te tāmau ā i te ha’api’i ’āmui, te turura’a i te tahi ’e te tahi, ’e te amora’a i te ohipa ’ia upo’oti’a i ni’a i te mau ’ā’ara’a. ’Ua mātau vetahi pae i te hāpono i te mau poro’i nā nia i te natirara e ’aore rā i te mau ha’apararera’a sōtiare nō te fa’atae tāmau i te fa’aitoitora’a ’e nō te fa’a’ite i te mau ve’a, te mau video e te tahi atu mau mea e vai ra nō te ha’amaita’i.

Tāu’aparau :

’Ei pupu, ’a ’āparau mai te mea e hina’aro ’outou ’ia tāmau noa i te fārerei i te tahi ’e te tahi. Mai te mea ’ē, e nāhea ïa ’outou ’ia rave i te reira ?