Ha’api’i

« 7 : Ha’api’i », Te ’itera’a i te pūai i roto i te Fatu : Te ’āteura’a pae manava (2020)

« 7 : Ha’api’i », Te ’itera’a i te pūai i roto i te Fatu : Te ’āteura’a pae manava

Ha’api’i—’Eiaha ’ia hau i te : 60 minuti

1. Te mau fāito o te ma’i fa’atītī

Tai’o :

Te ti’amāra’a, ’o te hō’ē ïa hōro’a hanahana nō ’ō mai i tō tātou Metua i te ao ra. Tē hina’aro nei te ’enemi e fa’anevaneva ia tātou ’e e tā’ōti’a i tō tātou tura nō te mā’iti maita’i. Tāna rāve’a nō te rave i te reira, e mea nā roto atu ïa i te ma’i fa’atītī. E nehenehe te ta’ata e topa i roto i te ma’i fa’atiti nā roto i te mau peu rau, ’aore rā i te mau rito rau. Mai te ’ava, te rā’au ta’ero, te hōho’a faufau, te ’āpeni, te ’ava’ava, te mā’a, te ’ihianoaha’a ’e te perē moni.

Tāu’aparau :

Nāhea ’outou ’ia tātara i te parau nō te ma’i fa’atītī ?

’Ohipa e rave (10 minuti)

Ta’ahira’a 1 : Tē mana’o nei vetahi pae ē, e ma’i fa’atītī tō rātou, ’aita nei ho’i. ’Āre’a vetahi ra, tē mana’o nei ïa ē, e mea maita’i te mau vahi ato’a, ’āre’a te parau mau, tei roto roa tō rātou huru i te mārei o te ma’i fa’atītī. ’Ei pupu, ’a tai’o i nā tuha’a e toru o te mau peu e tupu mai nā roto i te ma’i fa’atītī ’e te onoono i fa’a’itehia i raro nei ( paiohia mai roto mai i te a’ora’a a Dallin H. Oaks, « ’Ua ora i te marei o te hōho’a faufau », Liahona, ’Ātopa 2015, 32–37). ’A ha’amana’o ē, tē fa’a’ite nei teie mau fāito e mea nāhea te ta’ata ’ia ō pinepine i roto i te peu o te ma’i fa’atītī ’aore rā o te peu onoono. Te aura’a ra, ’ei hi’ora’a, e’ita teie mau fāito e parauhia ra nō te huru ’amu mā’a au ’e te ea maita’i, nō te huru ’arapo’a nui ra.

Te pa’era’a. E fāito teie nō te hō’ē ta’ata ’o tei rave i te hō’ē peu ’āpī ’e ’aore rā ’o tei ’amu hape ’e o tei inu hape i te mea ta’ero ’aore rā e ’ohipa tāmatamatara’a noa teie. E mea faufa’a ’ia ’ite ē, te reira peu ’āpi ’aore rā te inu-hape-ra’a ’aore rā te ’amu-hape-ra’a i te mea ta’ero e fa’arirohia te reira ’ei hape, ’o tē tītau nei i te fa’atītī’aifarora’a ’eiaha rā i te tātarahapa.
Te inura’a ’aore rā te ’amura’a i te mea ta’ero i te tahi mau taime. Noa atu ē, e’ita te reira e tupu i te mau mahana ato’a, ’aore rā i te tahi mau taime noa, te fifi o te inura’a ’e ’aore rā o te ’amura’a i te mea ta’ero i te tahi noa mau taime, nō te mea ïa e mea ’ōpuahia ’e nō reira, e fa’atupu te reira i te hina’aro ’ia tāmau ā. Noa atu ē, nō te tahi noa taime ’aore rā i te taime mana’o-’ore-hia, ’aita e ’apera’a, e fa’atupu te reira i te hia’ai rahi ’ia inu ’aore rā ’ia ’amu i te mea ta’ero ’aore rā ’ia rave tāmau i te reira peu.
Te inu-noa-ra’a ’aore rā te ’amu-noa-ra’a i te mea ta’ero. E nehenehe te inu-pinepine-noa-ra’a ’aore rā te ’amu-pinepine-noa-ra’a i te mea ta’ero e riro mai ’ei matarora’a, i muri iho ’ei peu ’e i reira e riro ai ’ei mea fifi ’ia ha’avī ’e fātata roa i te mea ’ahiti. Nā roto i te mātau o te inura’a ’aore rā o te ’amura’a i te mea ta’ero, e tupu te hina’aro i roto i te ta’ata ’ia ’imi i te tahi atu ā mau rāve’a nō te fa’atupu i tāua au ra i roto ia rātou ’ei ha’a-māha-ra’a i te hia’ai rahi ’e te onoono.

Ta’ahira’a 2 : ’Ei pupu, ’a tai’o i te fa’ahitira’a parau i muri nei a te peresideni Oaks ’e i muri iho ’a tāu’aparau i te mau uira’a i muri nei.

« Mai te mea ’ua titi’a-hape-hia te peu ’ei ma’i fa’atītī, e riro te ta’ata i te feruri ē, ’ua ’ere ’oia i tōna ti’amāra’a ’e i tōna tura nō te upo’oti’a i mua i te fifi. E nehenehe te reira e ha’aparuparu i tōna hina’aro ’ia maita’i mai ’e ’ia tātarahapa. Mai te mea rā ē, e māramarama maita’ihia te fāito o te fifi––’aita paha i a’a-roa-hia ’e ’aore rā e’ere paha i te fifi rahi roa mai tei mana’ohia––e roa’a mai te tia’ira’a ’e te tura nō te fa’a’ohipa i tōna ti’amāra’a nō te fa’a’ore i te reira mau mea ’e nō te tātarahapa » (« ’Ua ora i te marei o te hōho’a faufau », 34–35).

Nāhea e riro ai ’ei mea ataata ’ia pari hape i te hō’ē peu ’ei ma’i fa’atītī, ’aita nei ho’i ?

Nāhea e riro ai ’ei mea ataata ’ia mana’o ē, ’aita tō ’outou e ma’i fa’atītī, ’oia nei ho’i ?

2. Te ma’i fa’atītī ’o te hō’ē ïa ’ā’ara’a i te pae vārua ’e i te pae tino.

Tai’o :

E’ere te mau peu onoono o te ma’i fa’atītī i te ’ā’ara’a i te pae vārua noa, i te pae tino ato’a rā. ’Ua ha’api’i mai ’o Elder M. Russell Ballard ē : « Tē fa’a’ite nei te mau ’aivāna’a ia tātou ē, tē vai nei te hō’ē fa’anahora’a i roto i tō tātou roro tei parauhia te pū o te ’oa’oa [’a hi’o National Institute on Drug Abuse, Drugs, Brains, and Behavior—The Science of Addiction [Pataroro, Roro (2010), 18, drugabuse.gov/scienceofaddiction/sciofaddiction.pdf]. ’Ia fa’aara-ana’e-hia te reira pū nā te tahi mau rā’au ta’ero ’aore rā nā te tahi mau peu, e fa’atere ïa te reira i te tuha’a o tō tātou roro ’o tē fa’atere nei i tō tātou tura ’ia hina’aro, ’ia ha’avā, ’ia feruri, ’ia ’ite i te mea ti’a ’e ’ia rave i te mau peu mōrare. E arata’i te reira i te ta’ata i fa’atītīhia ’ia fa’aru’e i te mea tāna i ’ite ē, e mea ti’a » (« E te rave’a ha’avare a te mea ’ino ra », Liahona, Novema 2010, 108). Noa atu ē, tē ’imi rā tātou i te mau rāve’a ato’a nō te fa’aora ia tātou i te ma’i fa’atītī i te pae vārua, e tītau-ato’a-hia te fa’aorara’a i tō tātou tino, tō tātou iho ā rā roro. ’A ha’a noa ai tātou i ni’a i tō tātou mau peu nō te ma’i fa’atītī, e nehenehe tō tātou roro ’e taui ’e e ora.

Tē hōro’a nei ’Ia poro haere i tā’u nei ’evanelia i te hō’ē hi’ora’a nō te reira nā roto i te fa’ata’ara’a i te mau tītaura’a nō te mau ta’ata fa’afāriu-’āpī-hia, terā rā, e tano teie parau a’o nō te mau ta’ata ato’a tei topa i roto i te hō’ē ma’i fa’atītī : « E nehenehe te tātarahapa e fa’atupu i te hō’ē rāve’a i te pae mānava ’e i te pae tino. Nō reira, e taime roa tō te tātarahapa ’e te fa’aorara’a… E’ita paha te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a e fa’a’ore hope roa i te mau ’āehuehura’a i te pae mānava ’e i te pae tino i roto i te reira mau peu. Noa atu ē, e manuia te hō’ē ta’ata i te ha’amatara’a, e tītauhia te tahi atu fa’aorara’a i te pae mānava nō te tātarahapa hope roa ’e nō te ora mai » (’Ia poro haere i tā’u nei ’evanelia : Te hō’ē arata‘i nō te ’ohipa misiōnare [2018], 189).

Tāu’aparau :

Nō te aha e mea faufa’a ’ia māramarama ē, e tāmatara’a pae tino ’e pae mānava teie ma’i fa’atītī ?

3. Te ravera’a i tā ’outou tuha’a

Tai’o :

Noa atu ē, e nehenehe te rāve’a fa’aorara’a e riro ’ei ’ohipa fifi, tē hōro’a mai nei te mau pāpa’ira’a mo’a i te ti’aturira’a ē « E ti’a iā’u te mau mea ato’a nei i te Mesia, tei tauturu mai iā’u ra » (Philipi 4:13). Teie i raro nei te tahi mau parau tumu rahi e nehenehe e tauturu ia ’outou, nā roto i te tauturu a te Fatu, ’ia ora mai i te hō’ē haere’a ’aore rā i te hō’ē peu o te ma’i fa’atītī.

’A pure nō te ani i te tauturu. E nehenehe ’outou e ani i te Atua i te mau taime ato’a i tāna tauturu. Tei reira ’oia ’e e pāhono ’oia i tā ’outou pure.
’A ’imi i te ti’aturira’a ’Ia ’ite ’outou ē, e nehenehe te Fa’aora e fa’aora ia ’outou ’ia rave ana’e ’outou i tā ’outou tuha’a.
’Ia riro ’ei ta’ata ha’avare ’ore. E roa’a i te ma’i fa’atītī te mana i roto i te huna, terā rā e paruparu te reira i roto i te parau-ti’a.
’A ’āmui atu ia vetahi ’ē. E nehenehe te ’āmui e fa’a’ī i te mau hina’aro ’o tā te ma’i fa’atītī e pinepine nei i te fa’aiti.
’A fa’anaho. ’A feruri nā roto i te pure i te mau tauira’a e ti’a ia ’outou ’ia rave, nō te ’ape i te mau tupura’a fifi, ’e ’ia ha’api’i mai nā roto mai i tā ’outou mau hape. ’A feruri ia Moroni ’e i te mau pārurura’a e rave rahi i mua i te ’āti Lamana tāna i fa’aue i tōna mau ta’ata ’ia patu (hi’o Alama 49).
’A amo i te hōpoi’a. ’A ani i te tauturu i te hō’ē ta’ata tā ’outou e ti’aturi nei, ’a fa’anaho ’āmui i te hō’ē hi’opo’ara’a ’e tō ’outou ta’ata ti’aturihia, ’e ’a hi’opo’a tāmau i tō ’outou haerera’a i mua.
’A ani i te pāturura’a. ’Eiaha ’outou e rave i te reira ’o ’outou ana’e. ’A paraparau ’e tō ’outou ’utuāfare, te ’episekōpo, te feiā fa’atere, ’aore rā te mau hoa.
Ha’amana’o ē, e tamari’i ’outou nā te Atua. ’Eiaha e fa’ata’a ia ’outou ’ia au i tō ’outou ma’i fa’atītī. ’Ia aroha ’outou ia ’oe iho ’e ia vetahi ’ē.
’Eiaha e taora i te tauera. Noa atu e hape ’outou, ’aita hō’ē tauto’ora’a e mau’a. E ravera’a maoro ’ia fa’aora. ’A fa’a’oroma’i ia ’oe iho.

Hi’o i te pene 2, « Te mau hōho’a nō te ferurira’a maita’i », nō te tahi atu ā mau mana’o.

Tai’o :

E tītauhia paha i te tahi mau ta’ata ’ia rave i te mau ta’ahira’a faufa’a hau atu nō te fa’aora. ’O te anira’a ïa i te tauturu i te hō’ē taote, te haerera’a i te hō’ē putuputura’a 12 ta’ahira’a nō te fa’aorara’a i te ma’i fa’atītī, te ’ohipara’a ’e te hō’ē taote rapa’āu ’aore rā te hō’ē fa’anahora’a rapa’āura’a, ’aore rā te hō’ē ’āno’ira’a o te mau ravera’a.

Mana’o :

Nō te mau ha’amāramaramara’a hau atu, ’a hi’o fa’ahou i te tahi atu mau rāve’a tauturu a te ’Ēkālesia, mai teie i muri nei.

AddressingPornography.ChurchofJesusChrist.org
AddictionRecovery.ChurchofJesusChrist.org
« Te ma’i fa’atītī » i roto i te tuha’a « Tauturu nō te orara’a » ’o te fa’anahora’a vaira’a buka ’evanelia

4. Te pāturura’a i te feiā e fa’aruru rā i te ma’i fa’atītī

Tai’o :

Te mau ta’ata e fa’aruru nei i te peu o te ma’i fa’atītī e hina’aro rātou i te pāturura’a ’e te tauturu a te feiā ’ati a’e ia rātou. Mai te mea e toro mai te hō’ē ta’ata i tōna rima nō te ani i te tauturu, ’a ha’amāuruuru iāna nō tōna itoito i te fa’a’itera’a i te parau mau ia ’outou ’e ’a fa’aro’o maita’i i tāna e parau mai. ’A pure nō te ani i te tauturu nō te arai i tō ’outou mānava, mai te riri, te māuiui, ’aore rā te ino’ino. ’A parau i te reira ta’ata ē, ’ua here ’outou iāna ’e tē hina’aro ra ’outou e tauturu iāna. ’A fa’aitoito iāna ’ia fārerei i te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia ’e i te tahi atu mau ta’ata ’o tē nehenehe e tauturu.

Mai te mea tē ti’aturi rā ’outou ē, tē hina’aro rā te hō’ē ta’ata tā ’outou i here i te tauturu, ’aita rā ’oia i fa’a’ite mai ia ’outou, ’a fa’a’ite i te reira ta’ata i tō ’outou māna’ona’ora’a. ’A fa’a’ite i tō ’outou here, ’a fa’a’ite i tō ’outou mau māna’ona’ora’a, ’e ’a fa’a’ite i tō ’outou hina’aro ’ia tauturu. Noa atu ē, e pāto’i te reira ta’ata i tā ’outou pūpūra’a nō te tauturu, ’a tāmau noa i te fa’a’ite i tō ’outou here ’e ’eiaha e fa’aru’e.

’A tāmata ai te ta’ata tei herehia e ’outou i te ora mai, e tae mai paha i roto iāna te mana’o paruparu ’e te ti’aturi ’ore. E nehenehe ’outou e hōro’a i te fa’aitoitora’a ’e te pāturura’a nā roto i te fa’a’itera’a i te haerera’a i mua o te ta’ata tā ’outou i here ’e te fa’a’ite-pāpū-ra’a ē, tē vai tāmau noa rā te ti’aturira’a ’e tē here nei te Fatu iāna.

Tai’o :

E nehenehe ’outou e pāturu i tei herehia e ’outou nā roto i te ha’apūaira’a i tāna mau tauto’ora’a ’ia haere mai i te Mesia ra ’e ’ia ora. I te tahi mau taime, e nehenehe tā ’outou tauturu e riro ’ei tauturu maita’i roa ’e ’ei fa’aorara’a ato’a. Terā rā, e ti’a ia ’outou ’ia ha’apa’o maita’i ’eiaha e turu i tei herehia e ’outou i roto i te ravera’a i te mau mā’itira’a hape ’aore rā e fa’ati’a iāna ’ia rave i te hara. Mai te mea e topa ’outou i roto i te marei o te fa’aora-tāmau-ra’a i tei herehia e ’outou, e riro ’outou i te ha’afifi i tōna fa’aorara’a ’e ’ia fa’atāere i tei herehia e ’outou ’ia fāriu atu i te Fatu nō te ani i te tauturu. E mea ta’a ’ē te huru tupura’a o te mau ta’ata ato’a ’e e riro i te tītau i te pāhonora’a ta’a’ē. ’A pure ’ia arata’i mai te Vārua ia ’outou, ’e ’a feruri ’ia ani i te tauturu i te feiā ’ite ’e te ’aravihi.

E nehenehe te fa’anahora’a ’e te mau ture e tauturu i te hō’ē ta’ata i roto i te ma’i fa’atītī ’ia fa’aruru i te ’ohipa o te fa’aorara’a. E nehenehe hō’ē ta’ata tei ro’ohia i te reira fifi— hō’ē ānei metua ’aore rā hō’ē hoa fa’aipoipo, ’ei hi’ora’a—e fa’ata’a ’e e fa’a’ite pāpū i te mau ’ōti’a, e ha’amau i te mau ture, ’e vaiiho i tei herehia e ’outou ’ia amo i te hōpoi’a o tāna mau mā’itira’a, nō te mea, e nehenehe te fāri’ira’a i te mau hope’ara’a e hōro’a i tei herehia e ’outou i te hina’aro pūai ’ia ora. ’Aita teie mau ’ohipa i ravehia nō te ha’avī i tei herehia e ’outou ’e ’aore rā i tō ’outou hoa, nō te fa’aiti rā i te ’ino o tāna mau ma’itira’a i roto i tō ’outou orara’a ’e i te orara’a o te tahi atu mau ta’ata tei herehia ’ati a’e iāna.

’Ohipa e rave (10 minuti)

Ta’ahira’a 1 : ’Ei pupu, ’a tai’o i te fa’anahora’a i muri nei.

’Ua fa’aipoipohia Jorge ’e ’o Juanita e 18 matahiti te maoro ’e e na melo fa’afāriuhia i roto i te ’Ēkālesia. Hou ’a tomo mai ai i roto i te ’Ēkālesia, e inu Jorge i te ’ava i te tahi taime, ma te inu rahi i te tahi mau taime, terā rā, e rave rahi matahiti i teie nei tōna fa’aeara’a i te inu. I te hō’ē mahana, ’ua ’ite ’o Juanita ia Jorge i te inura’a i te pia. ’Ua huna ’oia ē, e fifi tōna, ’ua fa’aiti ’oia i te reira ’ohipa i tupu, ’e ’ua hōro’a i te parau ē e fa’aea ’oia. Tē mana’o nei Juanita ē, ’aita ’o Jorge e fa’a’ite nei i te parau mau iāna, ’ua vaiiho rā ’oia i taua tumu parau ra ’e ’ua huru ’ē ri’i ’oia ’ia paraparau i te reira iāna. E rave rahi matahiti tō Jorge rirora’a ’ei metua tāne ’e ’ei tāne fa’aipoipo itoito, ’ua fa’aātea roa rā ’oia iāna i tōna ’utuāfare ’a rahi noa ai tāna ’ohipa inu ’ava. E hina’aro huna tō Jorge e fa’aea, terā rā, noa atu tāna mau tauto’ora’a maita’i roa a’e, ’ua rahi noa atu te ’inora’a o tāua ’ohipa ra. ’Ua ri’ari’a ’oia ’ia fa’a’ite i te parau mau ia Juanita ’e ’aita ’oia i paraparau i te hō’ē noa a’e mea i tōna ’episekōpo.

’Ta’ahira’a 2 : Paraparau ’e te pupu i te mau pāhonora’a tā Juanita e nehenehe e fāri’i. E aha te mau pāhonora’a maita’i ? E aha te mau pāhonora’a e ’ere i te mea maita’i roa ?

5. Te hoa fa’aipoipo, te mau melo o te ’utuāfare ’e te mau hoa

Tai’o :

E nehenehe e riro ’ei ’ohipa teimaha ’ia ’ite ana’e te hō’ē ta’ata ē, tē fa’aruru rā te hō’ē ’o tei herehia i te hō’ē peu tu’utu’u ’ore ’aore te hō’ē peu nō te ma’i fa’atītī. E riro teie ta’ata i te fa’ahapa hape noa iāna iho, i te riri ’e ’aore rā i te ha’ape’ape’a ē, ’aita e tia’ira’a. E hina’aro te hō’ē hoa fa’aipoipo, hō’ē melo o te ’utuāfare, ’aore rā te hō’ē hoa i te mana fa’aora o te Fa’aora tae noa atu i tei herehia e ana tei topa i roto i te hō’ē peu tu’utu’u ’ore ’aore rā te hō’ē peu nō te ma’i fa’atītī.

Teie i raro nei te tahi mau mana’o nō te hoa fa’aipoipo, te mau melo o te ’utuāfare, ’e te mau hoa o te hō’ē ta’ata e fa’aruru nei i te ma’i fa’atītī :

E ’ere teie i te fifi nō te ta’ata noa tei herehia e ’outou. E ’ere i te mea tano, noa atu rā, e ha’uti ato’a te reira i ni’a ia ’outou. ’A fa’auta i tā ’outou mau hōpoi’a i ni’a i te Fatu ’e ’a ’imi i tō ’oe iho fa’aorara’a.
’A pure nō te ani i te tauturu ’e te arata’ira’a. ’A ’imi i te Fatu. ’A fa’aea i pīha’i iho i te mau ta’ata tei here ia ’outou.
E ’ere nā ’outou i fa’atupu i te ma’i fa’atītī, e’ita tā ’outou e nehenehe e arai i te reira, ’e e’ita tā ’outou e nehenehe e tātā’i i te reira. Teie te tītaura’a a tei herehia e ’outou.
’A tītau i te pāturura’a. ’A paraparau i te mau ta’ata tā ’outou e ti’aturi nei ’e tā ’outou e ’ite i te pārurura’a. ’Aita e tītauhia ia ’outou ’ia māuiui ma te muhu ’ore.

Mana’o :

Nō te tahi atu mau ha’amāramaramara’a, ’a hi’o i te Spouse and Family Support Guide [te arata’i tauturu nō te hoa fa’aipoipo ’e te ’utuāfare] ’aore rā ’a haere i te rurura’a a te hō’ē pupu tauturu nō te hoa fa’aipoipo ’e nō te ’utuāfare (AddictionRecovery.ChurchofJesusChrist.org/spouses-and-families)

Ti’a rautī

Mā’iti hō’ē o te mau video i raro nei nō te māta’ita’i e te pupu.

Feruri :

E aha tā ’outou i ha’api’i mai i roto i te video ’o tē nehenehe e tauturu ia ’outou ?

6. Te āraira’a i te ma’i fa’atītī

Tai’o :

E nehenehe te rahira’a o te ma’i fa’atītī e araihia mai te mea ē, e ’ite pāpū tō ’outou ia ’oe iho ’e i te mau mea ’o tē nehenehe e tura’i ia ’outou i roto i te mau peu nō te ma’i fa’atītī. Nō te mau ta’ata e rave rahi, pinepine te mau huru peu nō te ma’i fa’atītī i te ha’amata i te hope’a o te mau matahiti taure’are’ara’a. E nehenehe te mau parau tumu i roto i te tāpura i muri nei e tauturu i te araira’a i te ma’i fa’atītī.

Parau tumu	Fa’ata’ara’a
Parau tumu 1. Ha’api’ira’a	Fa’ata’ara’a ’A ha’api’i ia ’oe iho nō ni’a i te mau mea fa’atītī ’e e aha tā te ma’i fa’atītī e fa’atupu i ni’a i te hō’ē ta’ata. Te ’itera’a e nāhea te ma’i fa’atītī i te ha’afifi i tō ’outou tino, tō ’outou ferurira’a, ’e tō ’outou vārua, e nehenehe te reira e riro ’ei rāve’a āraira’a maita’i roa.
Parau tumu 2. Te rave-au-noa-ra’a	Fa’ata’ara’a ’Ua ha’api’i mai te mau peropheta i te roara’a o te tau i te faufa’a o te rave-au-noa-ra’a. Te fa’ata’ara’a i te mau ’ōti’a i roto i tā ’outou mau peu ’e te fa’aotira’a i te mea tā ’outou e rave ’e e’ita e rave, e nehenehe te reira e tāpe’a ia ’outou ’eiaha ’ia topa i roto i te ma’i fa’atītī.
Parau tumu 3. Aura’a	Fa’ata’ara’a E nehenehe te hō’ē aura’a pūai ’e te Fa’aora ’e te tahi atu mau ta’ata e riro ’ei rāve’a pāruru pūai nō te tīnai i te mau peu nō te ma’i fa’atītī. E nehenehe te mau ta’ata maita’i i roto i tō ’outou orara’a e tauturu ia ’outou ’ia ’ite i te here o te Atua ’e ’ia rahi atu ā te pūai.
Parau tumu 4. Te huru ateate	Fa’ata’ara’a Te vai-ha’avare-’ore-ra’a i ni’a i te hō’ē ta’ata nō ni’a i tā ’outou mau ’ohipa, e nehenehe te reira e tauturu ia ’outou ’ia ha’apae i te mau peu e ’āpiti-pinepine-hia i te ma’i fa’atītī, mai te ha’avarera’a, ’e te fa’ati’ara’a iāna iho. E ha’afifi te huru ateate i te mau peu nō te ma’i fa’atītī ’ia a’ahia.
Parau tumu 5. Te arara’a	Fa’ata’ara’a Nō te mau metua, te ’itera’a ē, ’o vai te mau hoa o tā ’outou mau tamari’i, te ’itera’a e aha te mau ’ātivite tā rātou e ’āpiti atu, ’e te ha’amaura’a i te mau ture pāpū, e nehenehe te reira e pāruru ia rātou i te ma’i fa’atītī. ’A ’āparau tāmau ’e tā ’outou mau tamari’i nō ni’a i teie mau tumu parau.

Feruri :

’A feruri ia ’oe iho ’aore rā, i te ta’ata tā ’outou e aupuru nei. E aha te mau parau tumu i roto i te video ’e i roto i te tāpura tā ’outou e hina’aro e fa’aō i roto i teie tā’amura’a ? ’A ha’amana’o i te fa’a’ite i tā ’outou fa’anahora’a i tō ’outou ’āpiti ’ohipa.