Seminelí mo e ʻInisititiutí
Talateu ki he Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (Lēsoni Fakalotu 275)


Talateu ki he Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (Lēsoni Fakalotu 275)

Ko e hā ʻoku fai ki ai e ʻamanakí mei ha faiako lēsoni fakalotu?

ʻI hoʻo teuteu ko ia ke faiakó, ʻoku mahuʻinga ke mahino ʻa e Taumuʻa ʻo e Seminelí mo e ʻInisititiuti Fakalotú:

“Ko ʻetau taumuʻá ke tokoni ke mahino mo falala ʻa e toʻu tupú mo e kakai lalahi kei talavoú ki he ngaahi akonaki mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, fakafeʻungaʻi kinautolu ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e temipalé, pea teuteuʻi kinautolu, honau fāmilí mo e niʻihi kehé ki he moʻui taʻengata mo ʻenau Tamai Hēvaní” (Ko Hono Akoʻi mo Ako ʻo e Ongoongoleleí: Ko ha Tohi Tuʻutuʻuni maʻá e Kau Faiako mo e Kau Taki ʻi he Seminelí mo e ʻInisititiuti Fakalotú [2012],xii).

Te ke lava ʻo aʻusia ʻa e taumuʻa ko ʻení ʻaki haʻo moʻui ʻaki e ongoongoleleí, akoʻi fakalelei ʻa e ongoongoleleí ki hoʻo kau akó, pea mo puleʻi fakalelei hoʻo kalasí pe polokalamá. ʻI hoʻo teuteu mo akoʻi ʻa e ongoongoleleí ʻi he ngaahi founga ko ʻení, te ke taau ai mo e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní. (vakai, T&F 42:14).

Ko ho faingamālie ke tokoniʻi ʻa e fānau akó ke nau ako ʻi he Laumālié koeʻuhí ke nau lava ʻo fakamālohia ʻenau tuí mo fakaloloto ʻenau uluí. Te ke lava ʻo tokoni ke ikunaʻi ʻeni ʻe he fānau akó ʻaki haʻo tataki kinautolu ke nau ʻiloʻi, pea mahino, mo ongoʻi ʻa e moʻoní mo hono mahuʻingá, pea teuteu ke fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni mahuʻinga ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.

Ko e tohi tuʻutuʻuni Ko Hono Akoʻi mo Ako ʻo e Ongoongoleleí ko ha maʻuʻanga tokoni mahuʻinga ia ke mahino ʻa e founga fakafaiakó mo e founga ke lavameʻa ai ʻi he loki akó.

Ko e hā ʻa e ngaahi taumuʻa mo e ʻuhinga ʻo e kalasi ko ʻení?

ʻOku ʻi ai e ʻamanaki ko e konga lahi ʻo e kau ako ʻi he toʻu ʻinisititiutí kuo nau ʻosi ako ʻa e Tohi ʻa Molomoná ʻi hono hokohoko totonu-mei he kamata ki he ʻosi—ʻi he seminelí, ʻi ʻapi, pe ʻi he ngāue fakafaifekaú. Ko e kalasi ko ení, ʻa e Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná (Lēsoni Fakalotu 275), ʻoku fokotuʻutuʻu ia ke tokoni ki he kau akó ke ngāue ʻaki ha founga kehe ki hono ako ʻo e Tohi ʻa Molomoná. Ko e ngaahi lēsoni ʻi he kalasi ko ʻení ʻoku fakatefito ia ʻi he ngaahi tokāteline mahinongofua ʻa ia ʻoku fakamamafaʻi ʻe he kau faʻu tohi ʻo e Tohi ʻa Molomoná.

Naʻe fakaafeʻi ʻe Palesiteni ʻĒsela Tafu Penisoni (1899-1994) ʻa e kau lautohi ʻo e Tohi ʻa Molomoná ke tukutaha ʻenau tokangá ki he tokāteline ʻoku ʻi aí:

ʻĪmisi
President Ezra Taft Benson

“Naʻe tohi e Tohi ʻa Molomoná maʻa hotau kuongá. … ʻIkai ngata pē ʻi he totonu ke tau ʻilo ki he hisitōlia mo e ngaahi talanoa langaki tui ʻi aí, ka ʻoku totonu ke mahino kiate kitautolu ʻene ngaahi akonakí. Kapau te tau fai ʻetau tafaʻakí pea fakatokāteline ʻa e Tohi ʻa Molomoná, te tau lava ʻo fakahaaʻi ʻa e ngaahi fehalākí pea maʻu ʻa e ngaahi moʻoni ke fakafepaki ʻaki ʻa e ngaahi fakakaukau halá mo e fakapoto ʻa e tangatá” (“Jesus Christ—Gifts and Expectations,” Ensign, Dec. 1988, 4).

ʻE ako ʻe he kau akó ʻi he kalasi ko ení, ʻa e ngaahi tohi mo e akonaki fakaepalōfita ʻoku maʻu ʻi he Tohi ʻa Molomoná, kae fakamamafa ki he palani ʻa e Tamai Hēvaní pea mo e tefitoʻi fatongia ʻa Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí. ʻE toe mahino lelei ange ki he kau akó ko e Tohi ʻa Molomoná ko ha toe fakamoʻoni ʻe taha ʻo Sīsū Kalaisi pea ʻe fakaloloto ange ʻenau ʻofá mo e fakamoʻoni kiate Iá. Te nau fakaleleiʻi ʻenau malava ke akó ʻa e ngaahi tokāteline ʻo e ongoongoleleí ʻi honau ʻuhinga fakafolofolá, ʻo tākiekina ki ha mahino mo ha ngāue fakaākonga fakafoʻituitui ʻoku toe lahi angé. Te nau mateuteu ke fakamatalaʻi mo fakamoʻoniʻi ʻa e mahuʻinga mo e faka-ʻOtua ʻo e Tohi ʻa Molomoná pea mo e tokāteline ʻoku ʻi aí.

Ko e hā ʻoku ʻamanaki atu ki ai mei he fānau akó?

Koeʻuhí ke lava ʻo maʻu ha maaka ke ʻosi mei he ʻinisititiutí, ʻoku fie maʻu e kau akó ke nau lau e ngaahi potufolofolá, ngaahi lea ʻo e konifelenisi lahí, mo e ngaahi nāunau kehe ʻoku hiki atu ʻi he konga ki he Laukonga ʻa e Tokotaha Akó ʻi he lēsoni takitaha. Kuo pau foki ke feau ʻe he kau akó ʻa e ngaahi fie maʻu ki he maʻu akó mo fakahaaʻi ʻoku nau ʻiloʻi ʻa e ngaahi nāunau ʻi he lēsoní ʻaki hono fakakakato ha sivi.

ʻOku fokotuʻutuʻu fēfē ʻa e ngaahi lēsoni ʻi he tohi lēsoni ko ʻení?

ʻOku fokotuʻutuʻu ʻa e kalasi ko ʻení ke semesitā ʻe taha hono lōloá ʻo ʻi ai ʻa e foʻi lēsoni ʻe 28 naʻe faʻu ki ha ngaahi kalasi taki miniti ʻe 50. Kapau ʻoku fakahoko tuʻo ua hoʻomou kalasí ʻi he uike, akoʻi ʻa e foʻi lēsoni ʻe taha ʻi he taimi kalasi kotoa pē. Kapau ʻoku fakahoko tuʻo taha pē hoʻomou kalasí ʻi he uike, ʻi ha miniti ʻe 90 ki he miniti ʻe 100, fakatahaʻi ha foʻi lēsoni ʻe ua pea akoʻi ia ʻi he foʻi kalasi kotoa pē. ʻOku ʻi ai ha konga ʻe fā ʻo e lēsoni takitaha:

  • Talateú

  • Laukonga ki Hono Puipuituʻá

  • Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

  • Laukonga ʻa e Tokotaha Akó

Talateú

ʻOku ʻomi ʻe he konga ko ʻení ha talateu nounou ki he ngaahi tefito mo e ngaahi taumuʻa ʻo e lēsoní.

Laukonga ki Hono Puipuituʻá

ʻOku fokotuʻu mai ʻe he konga ko ʻení ha ngaahi maʻuʻanga tokoni, hangē ko e ngaahi pōpoaki mei he kau palōfita ʻo onopōní mo ha kau taki kehe ʻo e Siasí, ʻe lava ʻo tokoni ke mahino lelei ange kiate koe ʻa e ngaahi tokāteliné, tefitoʻi moʻoní, mo e moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻoku kātoi ʻi he fokotuʻutuʻu ʻo e lēsoní.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

ʻOku kau ʻi he konga ki he Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí ha nāunau ke tokoni atu ke ke ʻiloʻi fakatouʻosi ʻa e ko e hā e meʻa ke akoʻí mo e founga ke akoʻi ʻaki iá (vakai foki, konga 4.3.3 mo e 4.3.4 ʻi he tohi tuʻutuʻuni ko e Ko Hono Akoʻi mo Ako ʻo e Ongoongoleleí ). ʻOku fokotuʻu atu ʻa e ngaahi ʻekitivitī ako kuo fokotuʻutuʻú ke tokoni ke ʻiloʻi, mahino, pea ongoʻi ʻe he kau akó ʻa e moʻoní pea mahuʻingaʻia, pea fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi moʻoni toputapú. ʻE lava pē ke ke fili ke fakaʻaongaʻi ha niʻihi pe kotoa ʻo e ngaahi fokotuʻú ʻi hoʻo filioʻi kinautolu ke feʻunga mo hoʻomou sīpinga faiakó takitaha pea mo feau ai e ngaahi fie maʻu pea mo e ngaahi tūkunga hoʻo fānau akó. ʻI hoʻo fakakaukauʻi e founga ke filioʻi ai ʻa e ngaahi fakamatala ʻo e lēsoní, muimui ʻi he faleʻi ko ʻeni meia ʻEletā Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
ʻEletā Dallin H. Oaks

“ʻI heʻeku fanongó, kuo faʻa akoʻi ʻe Palesiteni Peeka, ke tau ʻuluaki ohi mai, pea tau toki fakafelāveʻi. Kapau ʻoku nofo kakato ʻi he lēsoni kuo ʻomai, ʻa ia ʻoku tau ʻamanaki fakahokó, te tau lava leva ke muimui ʻi he Laumālié ke fakafelāveʻi ia. Ka ʻoku ʻi ai ha ʻahiʻahi, ʻi he taimi ʻoku tau talanoa ai ki he founga feliliuaki ngofuá ni, ke kamata ʻaki e fakafelāveʻí kae ʻikai ko e ohi maí. ʻOku napangapanga-mālie. Ko ha tukupā taʻe-tuku. Ka ko e founga ʻo hono ʻuluaki ohi mai pea toki liliú ko ha founga lelei ia ke tuʻu ai ʻi ha tuʻunga ʻoku mālohí” (“A Panel Discussion with Elder Dallin H. Oaks” [Seminaries and Institutes of Religion satellite broadcast, Aug, 7, 2012], si.lds.org).

ʻOku kau ʻi he kalasi ko ʻení ha ngaahi lea ʻa e kau taki ʻo e Siasí ʻoku ngalingali ʻe ala maʻu ʻi ha ngaahi lea fakafonua kehekehe. ʻI hoʻo teuteu ke faiakó, te ke lava ke filioʻi e lēsoní ʻaki hano fakaʻaongaʻi e ngaahi lea ʻa e kau takí ʻoku fekauʻaki mo e kaveingá.

ʻOku ʻi he konga ʻo e Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí ha fakamatala ki ha tokāteline pe tefitoʻi moʻoni ʻe taha, ʻa ia ʻoku ʻasi mataʻitohi mataʻāʻā. Ko e taimi ʻe ʻilo ai ʻe he fānau akó ʻa e ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení mo vahevahe ʻa e meʻa kuo nau akó, ʻe ala kehe ʻenau fakaleá mei he meʻa ʻoku tuʻu ʻi he tohi lēsoní. Tokanga ʻi he taimi ʻe hoko ai ʻení, ke ʻoua naʻá ke taku ʻoku hala ʻenau ngaahi talí. Neongo ia, kapau ʻe lava ke toe tonu ange ha fakamatala, tokoniʻi fakalelei ke fakamahinoʻi ʻa e fakakaukaú.

ʻOku ʻoatu ʻe he nāunau fakalēsoní ʻa e founga ki hono fakakau e ngaahi tefitoʻi meʻa mahuʻinga hono akoʻi mo ako ʻo e ongoongoleleí ki ha lēsoni fakataumuʻa ki ha kaveinga (vakai, Ko Hono Akoʻi mo Ako e Ongoongoleleí, 10, 36–42, 51–54).

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ha niʻihi ʻo e ngaahi lelei ʻoku maʻu mei hono ako fakafoʻitefito ʻo e ongoongoleleí:

ʻĪmisi
Elder David A. Bednar

“ʻHe ʻoku hanga ʻe hono lau ʻo e folofolá mei he kamataʻangá ki he ngataʻangá ʻo ʻomi ha faʻunga ʻo e ʻiló pea hanga ʻe hono ako fakafoʻi kaveingá, ʻo fakatupulaki e loloto ʻo ʻetau ʻiló. ʻOku langaki mo tānaki mai ki heʻetau ʻilo fakalaumālié ʻi heʻetau fekumi ki he ngaahi fakahaá ki ha ngaahi fehokotaki, sīpinga, mo ha ngaahi taumuʻá. … ; ʻokú ne fakalahi ʻetau mahino mo e fakakaukau ki he palani ʻo e fakamoʻuí.

“ʻKo ʻeku fakakaukaú, ko e fekumi faivelenga ke maʻu e ngaahi fehokotakí, sīpingá, mo e ngaahi kaveingá, ʻoku hoko ia ko ha konga ʻo e ʻkeinanga’ ʻi he ngaahi folofola ʻa Kalaisí. ʻE lava ʻe he foungá ni ʻo fakaava hake ʻa ʻetau tānakiʻanga vai fakalaumālié, fakamaama ʻetau mahinó ʻo fakafou he Laumālié pea mo ʻomi ha loto houngaʻia lahi ange ki he ngaahi folofola māʻoniʻoní pea mo ha tukupā fakalaumālie ʻoku ʻikai toe maʻu ʻi ha founga kehe. ʻOku tuʻunga he faʻa fekumi ko iá ʻa ʻetau malava ʻo langa ʻi he maka ʻo hotau Huhuʻí pea matuʻuaki e koví ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní” (“Ko ha Tānakiʻanga ʻo e Vai Moʻuí” [Brigham Young University fireside, Feb. 4, 2007], 3, speeches.byu.edu).

Laukonga ʻa e Tokotaha Akó

ʻOku hiki ʻe he konga ko ʻení ʻa e ngaahi potufolofola mo e lea ʻa e kau taki ʻo e Siasí pea mo ha ngaahi fakamatala kehe te nau fakatupulaki ʻa e mahino ʻa e tokotaha akó ki he ngaahi tefito ʻoku fakamamafaʻi ʻi he ngaahi lēsoní. Vahe pea mo poupouʻi ʻa e fānau akó ke nau lau ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení kimuʻa pea nau toki omi ki he kalasi takitaha. ʻI heʻenau ako ʻa e ngaahi fakamatala fakalaumālie ko ʻení, he ʻikai ngata pē ʻi heʻenau mateuteu lelei ange ke kau ʻi he ngaahi fealēleaʻaki ʻa e kalasí, ka te nau toe maʻu foki ha mahino lahi ange ki he ngaahi tefito ʻo e lēsoní. ʻOange ki he kau akó ha lisi ʻo e kotoa e Laukonga ʻa e Tokotaha Akó ʻi he kamataʻanga pē ʻo e semesitaá.

ʻE founga fēfē haʻaku teuteu ke faiakó?

ʻE tokoni’i koe ’e he ‘Eikí ʻi hoʻo teuteu ke faiakó. Mahalo te ke ʻiloʻi ʻi hoʻo teuteú ʻe ʻaonga ke ke fehuʻi loto pē ʻeni:

  • ʻOku ou feinga nai ke moʻui ʻaki e ongoongoleleí kae lava ke u ongoʻi ʻa e Laumālié ʻi heʻeku faiakó?

  • Kuó u lotua nai ke maʻu e fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní? (Vakai, T&F 42:14.)

  • Kuó u ʻosi ako nai ʻa e ngaahi potufolofola naʻe vahé mo e laukonga ki he puipuituʻá?

  • Kuó u ʻosi lau nai ʻa e nāunau fakalēsoní mo fakapapauʻi pe ʻoku ʻi ai ha faʻahinga meʻa ʻoku fie maʻu ke u fakafelāveʻi pe fulihi ke feau ʻa e ngaahi fie maʻu ʻeku kau akó?

  • Te u muimuiʻi fēfē ʻa e ngaahi laukonga ʻa e kau akó ke fakapapauʻi ʻoku nau maʻu e lahi taha ʻe lavá mei ai?

  • Te u tokoniʻi fēfē ʻa e fānau ako takitaha ke nau kau kakato ʻi he lēsoní?

Mahalo naʻa ala ʻaonga foki ʻa e ngaahi fokotuʻu ko ʻení:

  • Poupouʻi ʻa e fānau akó ke nau lau ʻa e ngaahi potufolofola mo e fakamatala naʻe ʻosi vahe ange kimuʻa ʻi he kalasí takitaha.

  • ʻAmanaki ʻe fakahoko ʻe he fānau akó honau fatongia ko e kau akó.

  • ʻOange maʻu pē ha ngaahi faingamālie ke fakamatalaʻi ai ʻe he fānau akó ʻa e ngaahi tokāteliné mo e ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻi heʻenau lea pē ʻanautolu, pea mo fakamoʻoniʻi ʻa e meʻa ʻoku nau ʻilo mo ongoʻí.

  • Fulifulihi ʻa e ngaahi ʻekitivitī akó mo e ngaahi founga ʻokú ke fakaʻaongaʻi fakaʻaho ʻi he kalasi takitaha.

  • Fokotuʻu ha ʻātakai ʻo e akó te ne fakaafeʻi ʻa e Laumālié mo lava ai ʻa e kau akó ke maʻu e faingamālie pea mo e fatongia ke akoʻi mo feakoʻakí (vakai, T&F 88:78, 122).

  • ʻOku ʻi he kalasi ko ʻení ha ngaahi fakamatala ki ha ngaahi taukei ako folofola. Fakaʻaongaʻi e ngaahi faingamālie ko ʻení ke tokoniʻi e kau akó ke nau fakafalala ange kiate kinautolu ʻi heʻenau ako folofolá pea faivelenga ange ke ako mei he folofolá ʻi he kotoa ʻo e moʻuí.

Naʻe akonaki ʻa ʻEletā Lisiate G. Sikoti ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Elder Richard G. Scott

“Fakapapauʻi ʻoku tokolahi ʻa e kau maí koeʻuhí he ko hono ngāue ʻaki ʻe ha taha ako ʻa e tauʻatāina ke filí, ʻokú ne fakamafaiʻi ai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke faiako. … Ko e taimi ʻoku fakamatalaʻi ai ʻe he kau akó ʻa e moʻoní, ʻoku fakapapauʻi ai ki honau lotó pea mo fakamālohia ai ʻenau fakamoʻoni fakafoʻituituí” (“To Understand and Live Truth” [an evening with Elder Richard G. Scott, Feb. 4, 2005], 3; si.lds.org).

Te u liliu fēfē ʻa e ngaahi lēsoní maʻanautolu ʻoku faingataʻaʻia fakaesinó?

ʻI hoʻo teuteu ke faiakó, manatuʻi ʻa e fānau ako ʻoku ʻi ai haʻanau ngaahi fie maʻu makehé. Liliu ʻa e ngaahi ʻekitivitií mo e ngaahi fie maʻú ke tokoni ke nau lavameʻa. Fekumi ki ha ngaahi founga ke tokoniʻi ai kinautolu ke ongoʻi ʻoku ʻofaʻi, tali, pea fakakau mai kinautolu. Fakatupulaki ha vā fetuʻutaki ʻo e falalá.

Fetuʻutaki ki he peesi Disability Resources ʻi he disabilities.lds.org ke maʻu ha ngaahi fakakaukau mo ha ngaahi maʻuʻanga tokoni lahi ange pea mo e konga ʻo e tohi tuʻutuʻuni ʻo e Seminelí mo e Ngaahi ʻInisititiuti Fakalotú ʻoku ui ko e “Filioʻi ʻa e Kalasí mo e Polokalamá maʻá e Kau Ako ʻOku Faingataʻaʻia Fakaesinó.

Paaki