Karaipiture
Ko ngā Kawenata me ngā Whakahaunga 107


Wahanga 107

He whakakitenga ma roto i a Hohepa, te Poropiti, i homai i Katarana, Ohaio, mo runga i te Tohungatanga: ko te wahi tuatahi, ara ko nga rarangi e rima tekau ma waru tuatahi, no te 28 o Maehe, 1835, i homai ai; ko te toenga atu no etahi wa noa mai i homai ai.

1. E rua nga Tohungatanga kei roto i te Hahi, ara, ko to Merekihereke, raua ko to Arona, a kei roto i to Arona te Tohungatanga o nga Riwaiti.

2. Ko te take i huaina ai te mea tuatahi ko te Tohungatanga o Merekihereke, ko Merekihereke he tino Tohunga Nui.

3. I mua atu i ona ra ko taua Tohungatanga e karangatia ana, ko te Tohungatanga Tapu i muri i te ritenga o te Tama a te Atua;

4. Heoi, na te hopohopo ki te ingoa o te Nui Rawa, kia kahore ai e auau te whakahuahua i tona ingoa, ka huaina e ratou, e te Hahi i mua, taua Tohungatanga, ko te Tohungatanga o Merekihereke.

5. Ko era atu mana katoa, turanga nei i roto i te Hahi, he apiti no taua Tohungatanga;

6. I roto i te mana e rua nga wahanga—tetahi ko te Tohungatanga o Merekihereke, tetahi ko te Tohungatanga o Arona, ara to nga Riwaiti.

7. Ko te turanga o te kaumatua kei raro i te Tohungatanga o Merekihereke.

8. No to Merekihereke Tohungatanga te mana whakahaere o nga Tumuaki, kei a ratou hoki te kaha me te mana i runga i era atu turanga o te Hahi, i roto i era atu wahi katoa o te ao, hei whakahaere i nga mea whaka-te-wairua.

9. Kei te Tumuaki o nga Tohunga Nui, i raro i te ritenga o Merekihereke, te mana ki te whakarite i era atu turanga i roto i te Hahi.

10. Ko nga Tohunga Nui i roto i te Tohungatanga o Merekihereke, e whai mana ana ki te whakarite i o ratou ake turanga i raro i nga tohutohu a te Tumuakitanga, ki te whakarite i nga mea wairua; me nga turanga ano hoki o te kaumatua, o te piriti (i raro i te ritenga o Riwai), o te kai-whakaako, o te rikona, me nga mema.

11. E whai mana ana te kaumatua ki te whakahaere me he mea kahore he Tohunga Nui i reira.

12. Ko te Tohunga Nui, me te kaumatua hei whakahaere i nga mea wairua, kia rite pu ki nga kawenata me nga whakahaunga o te Hahi; kei a raua hoki te mana ki te whakarite i era atu turanga o te Hahi me he mea kahore he Tohungatanga nui atu i reira.

13. Ko te tuarua o nga Tohungatanga e karangatia ko te Tohungatanga o Arona, no te mea i whakamana ki runga ki a ia me ona uri, puta noa i o ratou whakatupuranga.

14. Ko te take i karangatia ai ko te Tohungatanga iti, no te mea e haere ana i raro i to Merekihereke Tohungatanga, a e whai mana ana ki te whakahaere i nga tikanga o waho.

15. Ko te pihopatanga, ko ia te tumuakitanga o tenei Tohungatanga, kei a ia e pupuri ana nga kii me nga mana o reira.

16. Kahore he tangata whai mana i tenei turanga me te mau ki nga kii o tenei Tohungatanga, me he mea, e hara ia i te uri no Arona.

17. Engari, ko te Tohunga Nui o to Merekihereke Tohungatanga e whai mana ana ki te whakarite i nga turanga o raro. No reira ia i whai mana ai ki te whakarite i te turanga pihopa, me he mea kahore e kitea he uri tuturu o Arona, me he mea ra kua oti marie ia te karanga, te whakarite i raro i te kaha, i te whakapanga o nga ringaringa o te Tumuaki o to Merekihereke Tohungatanga.

18. Ko te kaha, ko te mana o te Tohungatanga Nui, ara to Merekihereke, e whai mana ana ki nga kii o nga manaakitanga whaka-te-wairua katoa o te Hahi—

19. Me te rironga mai hoki o te matauranga ki nga mea o te kingitanga o te rangi—me te whakatuwheratanga o nga rangi ki a ratou—me te nohoanga tahitanga ki nga ropu o te Hahi o te Matamua, me te haringa, me te nohoanga tahitanga ki te aroaro o te Atua, o te Matua, me Ihu Karaiti, te Takawaenga o te Kawenata Hou.

20. Ko te kaha, ko te mana o te Tohungatanga iti, ara to Arona Tohungatanga e whai mana ana ki nga kii o te minitatanga o nga anahera, me te whakarite i nga tikanga o waho, me te kupu o te Rongo-pai, ara te rumakanga o te ripenetatanga mo te murunga o nga hara, e rite ana ki nga kawenata me nga whakahaunga.

21. No reira, e tika ana hoki ko nga tumuaki, ara ko nga turanga kai whakahaere me ahu mai i roto i te hunga e whakaturia ana ki roto i enei Tohungatanga e rua.

22. Mo te Tohungatanga o Merekihereke kia toru nga Tumuaki Tohunga Nui, ma te Hahi e whiriwhiri, e ata whakarite hoki ki taua turanga, ma ratou hoki e tautoko, e awhina ki a ratou inoi: na ko ratou he ropu o te Tumuakitanga o te Hahi.

23. Ko nga kaunihera haereere Tekau-ma-rua, e karangatia ana ratou ko nga Apotoro Tekau-ma-rua, ara ko ratou nga kai whakaatu tuturu mo te ingoa o te Karaiti i roto i te ao katoa, kei konei te rereketanga o to ratou na karangatanga i o era atu apiha o te Hahi.

24. A, ko ratou katoa ka ropu, a ka rite to ratou mana ki to nga Tumuaki tokotoru kua kiia ake nei.

25. Ko nga whitu tekau ano hoki e karangatia ana ratou hei kauwhau i te Rongo-pai, hei tino kai whakaatu hoki ki nga tauiwi, me te ao katoa. Koia tenei te rereketanga o a ratou mahi i nga mahi o era atu apiha i roto i te Hahi;

26. A, ko ratou katoa he ropu, a ko tona mana ka rite ki to nga tino kai whakaatu Tekau-ma-rua kua korerotia ake nei.

27. A, ko nga whakataunga katoa e whakataungia ana e enei ropu, me puta mai i runga anake i te reo whakaae o ratou; ara me matua whakaae rawa nga mema katoa o nga ropu ki nga whakataunga, kia tino whai mana ai aua whakataunga ki a ratou katoa.

28. (Me he mea, ki te kore e taea, kaati, me tau he ropu ki runga ki te tokomaha o nga mema.)

29. Ki te kahore hoki e pera, e kore e tau he manaakitanga ki a ratou whakataunga pera me nga whakataunga a nga Tumuaki tokotoru i nga wa onamata, ko ratou hoki i whakaritea ki te ritenga o Merekihereke, a he tangata tika, he tangata tapu ratou.

30. Ko nga whakataunga o enei ropu, a te mea kotahi ranei o ratou, me mahi anake i runga i te tika, i te tapu, i runga i te ngakau papaku, i te whakaiti me te manawanui, i te whakapono, me tapu hoki te tinana i te poke, me mahi i runga i te whai whakaaro, kaua te hikaka, engari kia mahi i runga i te ata hanga, kia rite te ahua ki to te Atua i runga hoki i te aroha, ano he tuakana he teina;

31. No te mea, ko te whakaari e penei ana, ki te noho enei ahuatanga i roto i a ratou, e kore ratou e hapa i te matauranga o te Ariki.

32. Na, me he mea ki te tupono te he ki tetahi whakataunga o enei ropu, me mau mai taua whakatau ma tetahi huihuinga kowhiri o nga ropu nei e ata titiro, ko ratou hoki nga kai whakahaere mo nga mahi wairua o te Hahi. Ki te kahore aua whakatau e hoatu ki a ratou, e kore e taea te tono ano te whakatau tuatahi.

33. Ko te Tekau-ma-rua e kiia ana ratou ko te Tumuaki Hai Kaunihera haereere, me mahi ratou i nga mahi o o ratou karangatanga i runga i te ingoa o te Ariki, i raro ano i te tohutohu a te Tumuakitanga o te Hahi, rite tonu ki ta nga whakaritenga o te rangi; hei hanga ake i te Hahi, me whakatikatika i ona mea katoa, puta noa i nga iwi katoa; tuatahi ki nga Tauiwi, muri iho ki nga Hurai.

34. Ko nga whitu tekau me mahi ratou i runga i te ingoa o te Ariki, i raro ano i te tohutohu a te Tekau-ma-rua, ara te Hai Kaunihera haereere, hei hanga ake i te Hahi, me te whakariterite i nga mea katoa o te Hahi i roto i nga iwi katoa—tuatahi ki nga Tauiwi, muri iho ki nga Hurai.

35. Ko te Tekau-ma-rua e tonoa ana, me te pupuri ano ratou i nga kii, hei huaki i te tatau, ara i runga i te kauwhautanga o te Rongo-pai o Ihu Karaiti—tuatahi ki nga Tauiwi, tuarua ki nga Hurai.

36. Ko nga Hai Kaunihera i roto i nga Takiwa (Stakes) o Hiona, ina tu to ratou ropu e rite tonu ana to ratou mana, i runga i nga tikanga o te Hahi, ara, a ratou whakatau ki ta te ropu o te Tumuakitanga, (tuatahi) ki ta te Hai Kaunihera haereere ranei.

37. Ko te Hai Kaunihera o Hiona, ina tu to ratou ropu, e rite atu ana to ratou mana i roto i a ratou whakatau mo nga raruraru o te Hahi, ki ta te Kaunihera o te Tekau-ma-rua, i roto i nga Takiwa o Hiona.

38. Ki te hiahia te Kaunihera haereere kia awhinatia ratou ki te kauwhau i te Rongo-pai, me karanga ke ratou ki nga whitu tekau, hei whakaki i nga karangatanga ki te kauwhau, ki te minita ranei i nga tikanga o te Hahi.

39. Ko te mahi ma te Tekau-ma-rua, i roto i nga peka nunui katoa o te Hahi, hei whakatu i etahi tangata hei minita, kia rite tonu ki ta te whakakitenga whakaaturanga.

40. Ko tenei ritenga o te Tohungatanga i whakapumautia kia heke iho i te matua ki te tama, a e tino tika rawa ano mo nga tino uri ake o te purapura i whiriwhiria, i hoatu hoki nga kupu whakaari ki a ia.

41. Ko tenei ritenga no nga ra mai ra ano o Arama i whakatungia ai, a koia tenei te hekenga iho, mai i te matua ki te tama;—

42. I a Arama ki a Heta, na Arama hoki ia i whakarite hei pera i a ia e 69 ona tau, a i manaakitia ia e Arama e toru nga tau i mua atu i tona, i to Arama, matenga, a i hoatu ki a ia ta te Atua kupu whakaari ma roto i tona papa, ara ko ona uri hei iwi whiriwhiri ma te Ariki, a e kore ratou e ngaro tae noa ki te mutunga o te ao,

43. Ko te take o taua whakaari, he tangata tino tika rawa hoki a Heta, tuarua i tino rite tonu ahau ki tona papa, heoi ano e mohiotia ai to raua rereketanga kei a raua tau.

44. Nga tau o Enoha 134 me nga marama e wha, ka whakaritea ia e Arama.

45. E wha tekau nga tau o Kainana ka karangatia ia e te Atua i te koraha, a i a ia e haere ana ki Hetaromaka ka tutaki ia ki a Arama. E 87 ona tau katahi ano ia ka whakaritea ki tenei turanga.

46. E 496 nga tau, e whitu nga ra te pakeke o Maharareere ka whakaritea ia i raro i te ringa o Arama, nana ano hoki ia i manaaki.

47. E 200 nga tau o Iarere ka whakaritea ia i raro i te ringa o Arama, i manaaki ano hoki a Arama i a ia.

48. E 25 nga tau o Enoka ka whakaritea ia i raro i te ringa o Arama, e 65 ona tau ka manaakitia ia e Arama.

49. I kite ia i te Ariki, i haereere tahi hoki me ia, a i mua tonu ia i tona mata i nga wa katoa; e 365 nga tau i haereere tahi ai ia me te Atua, na reira e 430 ona tau ka kahakina atu ia ki te rangi.

50. Ko Metuhera 100 ona tau ka whakaritea ia i raro i te ringa o Arama.

51. E 32 nga tau o Rameka ka whakaritea ia i raro i te ringa o Heta.

52. E 10 nga tau o Noa ka whakaritea ia i raro i te ringa o Metuhera.

53. E toru nga tau i mua atu o te matenga o Arama, ka karangatia e ia a Heta, a Enoha, a Kainana, a Maharareere, hei Tohunga Nui katoa hoki ratou, kia huihui katoa mai ratou me te hunga tika o roto i ona uri, ki te raorao o Arama-onatai-Amana, a i reira ka hoatu e ia ki a ratou tana manaakitanga whakamutunga.

54. A i puta mai te Ariki ki a ratou, a ara ake ana ratou, whakapai ana i a Arama, me te karanga hoki ia ko Mikaera, ko te Piriniha, ko te Tino Anahera.

55. A ka minita te Ariki ki a Arama, he mea e marie ai tona ngakau, me te mea ano ki a ia, naku koe i whakanoho hei upoko, a puta mai hoki i a koe nga iwi maha, a ko koe hei Piriniha ki runga i a ratou mo ake tonu atu.

56. Me i reira ka tu ake a Arama i waenganui i te whakaminenga, ahakoa kua tuohu rawa ia i te nui rawa o ona tau, ki tonu hoki ia i te Wairua Tapu, ka poropiti mo nga mea e pa ki ana uri tae noa te whakatupuranga whakamutunga.

57. Ko enei mea katoa kua oti te tuhituhi ki roto i te pukapuka o Enoka, a kei te haere mai te ra e whakapuakina ai ano enei mea.

58. Ko te mahi ano ma te Tekau-ma-rua, hei whakatu, hei whakarite hoki i era Apiha o te Hahi, kia rite ki ta te whakakitenga e ki nei:

59. Ki te Hahi o te Karaiti i roto i te whenua o Hiona, hei tapiri ki nga ture o te Hahi mo nga mahi o te Hahi—

60. He pono taku e mea atu nei, e ai ta te Ariki o nga mano, me whakatu he kaumatua hei tumuaki mo nga mea i te turanga kaumatua;

61. Me nga tumuaki mo nga tohunga hei tumuaki mo nga mea e tu ana i roto i te turanga tohungatanga;

62. Me nga kai whakaako hei tumuaki mo nga mea i tohungia hei kai whakaako; hei pera ano me nga rikona;

63. No reira, atu o te rikona ki te kai whakaako, atu o te kai whakaako ki te tohunga, atu o te tohunga ki te kaumatua, he maha nga mea e tohungia, i te aronga ano ki nga kawenata me nga whakahau o te Hahi.

64. Ka tae atu ai ki te Tohungatanga Nui, koia nei te mea tino nui;

65. No reira, e tika ana kia tohungia tetahi o te Tohungatanga Nui hei whakahaere mo te Tohungatanga, a me ki ano ia ko te Tumuaki o te Tohungatanga Nui o te Hahi;

66. Ara, me ki, ko te Tumuaki o nga Tohunga Nui i runga i te Tohungatanga Nui o te Hahi.

67. Ma era ko te mahi i ona tikanga me nga manaakitanga ki te Hahi, i te whakapakanga ringaringa.

68. No reira, kahore te pihopa e rite atu ki tera; ko ta te pihopa hei mahi i nga mea whaka-te-tinana katoa.

69. Ko te pihopa me whiriwhiri ia i roto i te Tohungatanga Nui, ki te kahore he uri tuturu ia no Arona;

70. Me he mea, e hara ia i te uri tuturu o Arona, e kore ia e ahei te pupuri nga kii o taua Tohungatanga.

71. He ahokoa, ko te Tohunga Nui i roto i te Tohungatanga o Merekihereke, e wehea ano hei mahi i nga mea tinana, a i runga ano i te matauranga o te Wairua pono,

72. Hei kai whakawa ano mo Iharaira, hei mahi i nga mahi o te Hahi, hei noho i te whakawakanga i nga hara e whakaaturia ki tona aroaro i runga i te ture, ko ona kaunihera ano hei kai awhina mona, i tohungia nei e ia, a e tohungia ano i roto i nga kaumatua o te Hahi.

73. Koia nei te mahi o te pihopa me he mea ia e hara i te uri tuturu no Arona, a i meatia hei Tohunga Nui i roto ano i te Tohungatanga o Merekihereke.

74. Ka meatia he kai whakawa, a hei kai whakawa ano mo te hunga e noho ana i Hiona i roto ranei i nga Takiwa o Hiona, ia peka ranei o te Hahi, e whakamotuhaketia mo tera mahi, a whakanuia noatia nga rohe o Hiona, a e meatia ano etahi atu pihopa, kai whakawa ranei i roto o Hiona, o etahi wahi atu ranei;

75. A, i te mea e whakaritea ana etahi atu pihopa, e tu ano ratou i tera turanga.

76. Engari ko te uri tuturu o Arona e tino tika ana ia mo te Tumuakitanga o tenei Tohungatanga, ki nga kii o tenei mahi, ki te mahi pihopa i runga i te pai, haunga ia nga kaunihera, hei kai whakawa mo Iharaira, engari ano ki te noho ia hei kai whakawa mo tetahi Tumuaki o te Tohungatanga Nui i runga i to Merekihereke ritenga me whai kaunihera ia mo tenei.

77. A, ko te whakahau a nga kaunihera e rite tonu ana ki te ture e ki nei,

78. Me tenei ano, he pono taku e mea atu nei, ko te mahi tino nui a te Hahi me te mahi tino pakeke ano hoki, me he mea ki te kore e oti tika te whakatau ka tukua ma nga kaunihera o te Hahi e whakatau, i mua ano i te Aroaro o te Tumuakitanga o te Tohungatanga Nui;

79. Ko te Tumuakitanga o te Kaunihera o te Tohungatanga Nui e whai mana ki te karanga i etahi atu Tohunga Nui, e rite ana kia tekau-ma-rua, hei awhina i nga kaunihera; a ma te Tumuakitanga o te Tohungatanga Nui me ana kaunihera e whakatau i runga i nga whakaaturanga ki ta te ture o te Hahi.

80. A, i muri i tenei whakatau hei konei mutu ai i te aroaro o te Ariki; no te mea, ko tenei Kaunihera te mea tino nui o te Hahi o te Atua, he whakataunga mutunga hoki tenei mo nga tohetohe whaka-te-wairua.

81. Kahore he tangata o roto i te Hahi e kore ai e tau te here o tenei Kaunihera o te Hahi.

82. A ki te he te Tumuaki o te Tohungatanga Nui, ka maua ia ki te aroaro o nga kaunihera o te Hahi, me nga kaunihera ano hoki kotahi tekau ma rua o te Tohungatanga Nui;

83. Ko ta ratou e whakatau ki runga i tona matenga hei whakataunga whakamutunga ano ki a ia.

84. Ko te mea e pera, e kore rawa e taka taua he i runga i a ia tae noa hoki ki nga ture a te Atua, kia taua ai nga mahi katoa e mahia ana ki a ia i runga i te tikanga me te humarie ki mua i tona aroaro, i runga i te pono me te tika.

85. He pono ano tenei e meatia atu nei e ahau, ko te mahi a te tumuaki rikona he whakahaere i ona rikona kotahi tekau ma rua, he noho tahi me ratou ki te whakarite, he ako, he tohutohu ki nga mahi ma ratou—he awhina tetahi i tetahi, e ai nga whakaaturanga a nga kawenata.

86. A ko te mahi ma te tumuaki o nga kai whakaako he ako, he tohutohu i ona kai whakaako e rua tekau ma wha, a he whiriwhiri tahi me ratou, he ako i nga mahi o o ratou karangatanga e mau nei i roto i nga kawenata.

87. Ko te mahi a te tumuaki o nga tohunga, ara o te Tohungatanga o Arona, he whakahaere i nga tohunga e wha tekau ma waru, he whiriwhiri tahi me ratou, he ako i nga mahi ma ratou o roto i o ratou karangatanga e mau nei i roto i nga kawenata.

88. Taua tumuaki hei te pihopa; kota nei hoki tetahi mahi o tenei tohungatanga.

89. Ko te mahi a te tumuaki o nga kaumatua, he whakahaere i nga kaumatua e iwa tekau ma ono, a he noho tahi me ratou ki te whiriwhiri, a he ako i a ratou penei me ta nga kawenata.

90. Ko tenei tumuakitanga he mea motuhake ke ia i te whitu tekau, a he mea whakarite ko nga mea kahore nei ratou e tukua ki roto i te ao katoa haere ai.

91. Ko te mahi a te Tumuaki o te Tohungatanga Nui, he whakahaere i te Hahi katoa, ara he pera me Mohi.

92. Na, tenei ia te matauranga; ae ra, kia matakite, kia kite, kia whakamaori me te mahi poropiti, kia riro katoa mai nga homaitanga a te Atua i homai nei e ia ki runga i te upoko o te Hahi.

93. Ko te mea ki ta te whakakitenga, e whakaatu nei i te tikanga o te whitu tekau, kia whitu nga tumuaki hei tumuaki mo ratou, me whiriwhiri ano i roto i taua hunga e whitu tekau;

94. Ko te tuawhitu o aua tumuaki hei tumuaki ia mo te hunga tokoono;

95. Ma enei tumuaki e whitu e whiriwhiri etahi atu whitu tekau i tua atu i te whitu tekau tuatahi, ko ratou ano hei tumuaki mo ratou;

96. Me etahi atu whitu tekau, a taea noatia te whitu tekau whitu, ina hiahiatia e te kai mahi o te maara-waina.

97. Ko enei whitu tekau hei te minita haereere ki nga Tauiwi i mua, ki nga Hurai ano hoki;

98. No te mea ko etahi atu o nga apiha o te Hahi, e hara nei ratou i roto i te hunga kotahi Tekau-ma-rua, e hara ano hoki i roto i te whitu tekau, e kore ratou e tukua ki roto i nga iwi katoa, engari ka tukua ratou kia haere i raro ano i o ratou ake tikanga, ahakoa pehea te teitei o o ratou turanga.

99. No reira kia akona e ia tangata ana mahi, e mahi ano hoki i runga i tona karangatanga i whakaritea ai ia, i runga i nga tino matauranga.

100. Ko te tangata mangere e kore ia e tau kia tu, a ko ia kahore nei e ako i ana mahi a kahore nei e tae ki te whakaatu i tona painga ake, e kore rawa ia e tika kia taungia tahitia hei tu. Koia ano. Amine.