2010–2019
Tupon me Uwonukunuk non ach nuku Kraist
October 2018


Tupon me uwonukunuk non ach nuku Kraist

Ren ach sipwe sopweno tupon me uwonukunuk non ewe nuku non Kraist mi namot kapas allimen Jises Kraist epwe tonong non netipen emon me ngunun.

Non uruwon ewe Testamen nomw, sia aneani ekoch uruwo nupwen kewe aramasen Israel mi ofona ar kewe pwon ngeni Siowa me piningeni me fan ekoch rese chiwen ofona ar kena pwon me ra piningeni nios usun chok Baalim.1

Ewe muun Ahab a ew fansoun rochopwak non ewe muun ennefen non Israel. Ewe soufos Elijah non ew fansoun a ereni King Ahab epwe ochu ekewe aramasen Israel me pwan ekewe soufos ika ekewe prisen Baal non Mount Carmel. Nupwen kewe aramas ra chufengen, Elijah a apasa ngenir, “Epwe ifa nangatamen ami oupwe finata met oua mochen? [ika non ekoch kapas, “inet oupwe ne osen finata?”] Ika ewe Samol i God, oupwe pin ngeni. Nge ika Baal i God, oupwe pin ngeni! Nge ekkewe aramas ra chok fanefaneno.”2 Iwe Elijah a erenir pwe iir me noun Baal kewe soufos repwe katei emon kukun kou iwe repwe anomwu won ew pinukun emwuuch won ar kewe nenien asor, nge “resap keni.”3 Iwe mwurin, “Iwe noun Baal kewe soufos repwe iotek ngeni nour we god, nge ngang upwe iotek ngeni ewe Samol, iwe ewe a ponuweni ren an tinatiw ekkei, ina i ewe God. Ekkewe aramas ra puchoruta pwe ra tipeew ngeni.”4

Oupwe chechemeni pwe kewe pris non Baal ramen pwarano ar achocho me kekeri neur ewe Kot ese ennet non chomong awa an epwe tinatiw ewe ekei, nge “ese mo ponuwenir ika rese mo rong ekis mongungun.”5 Nupwen a tori an Elijah’s fansoun, a fori safan ewe chepenin asor mei ta an ewe Samon, a watiw kewe mwuuch me asor won, iwe a apasa pwe epwe unusen chechen ren konik, esapw fan ew, esapw fan ruu, nge fan unungat. Ese wor nukunukumang pwe esapw ii ika emon aramas epwe tongeni ekuu ew ekei non an manaman.

“Fansoun a tori ewe asoren murin neonowas, ewe Soufos Elijah a feinno ren ewe antare o a iotek, ‘Samol, ewe Goden Abraham, Isaac me Jacob, iei kopwe ne pwarata pwe en ewe Goden Israel o ngang emon noum chon angang ua fen fori ekkei metoch meinisin ka annuk ngeni ei. …

“Ewe Samol a tinatiw ekkei o a kenano ewe asor me muchun kewe, pwan foun kewe me ewe pwun o a apwaseta ewe konik non ewe warar.

“Nupwen ekkewe aramas ra kuna ei napanap, ra chapeno won ewe pwun o ra apasa, ‘Ewe Samol i God. Ewe Samol i chok God!’”6

Ikanai Elijah epwe tongeni apasa:

  • Ika mwo Kot, Samach non Nang, mei manaw, ika ese, nge ika mei manaw, piningeni.

  • Ika mwo Jises Kraist ii ewe Noun Kot, ewe Chon Angasano aramas mei manaw sefan, ika I ese, nge ika I mi fen, tapweno mwurin.

  • Ika mwo ewe Pukel Mormon ina ewe kapasen Kot, ika esapw, nge ika ina, iwe kopwe “arap ngeni Kot seni [ami anneani me] manaueni annukun ei puk.”7

  • Ika mwo Joseph Smith a kuna me pworous ngeni ewe Sam me we Nau non ewe ran non 1820, ika ese, nge ika mei kapas ngenir, iwe tapweno mwurin an ewe soufos eurour, kapach ekewe kien ririfengen pwe ngang, Elijah, uwa watiw won I.

Non ewe mwichenapen mwichefen a keran wesino, Preseten Russell M. Nelson a afata: “Kosapw tipemwaramwar ren met mei pwung [nengeni Moroni 10:5]. Kosapw oureki ren ion kopwe nukunuk non. Non om pwusin pwarata, en mi tongeni angei om sinei kopwe pwusin kuna pwe ewe Puken Mormon ina ewe kapasen Kot, pwe Joseph Smith ii emon soufos, me pwan iei an ewe Samon Mwichefel. Sisapw ekieki ren met ekoch repwe apasa ika fori, esapw wor emon epwe tongeni angei met ka sinei me non netipomw me omw ekiek usun met mi enet.”8

Nupwen James a pwon pwe Kot “mi kisasew or kirokiroch ngeni” ekewe ra kuta an tipachem,9 i a pwan fonou:

“Nge nupwen oupwe iotek oupwe chok nuku nge osap tipemwaramwar. Ika emon a tipemwaramwar, a ussun chok ekkewe no nemataw ra chok mwokutukut fetan ren asepwan.

“Ena sokkun aramas ese tongeni sinei pwisin netipan nge a chok tipemwaramwar fansoun meinisin,

“Iwe esap ekieki pwe epwe angei och mettoch seni ach Samol.”10

Ach chon Amanaw, sipwe nongoni, ii ewe chon epuru non nikitu. A apasa, ewe Sam “ese mo nikitieino, pun ua chok fori minnee epwe apwapwai i fansoun meinisin.”11 Ekieki ekkei awewe seni ewe Pukfel ren mwan me fefin ion, ra usun ewe chon Amanaw, iir mei tupon me uwonukunuk:

Chokewe ra siwin ngeni ewe nuku mei ennet; me resapw suseni, pwokiten ar tupon, me uwonukunuk, me nukuchar, ra mochen repwe unusen amwochu ekewe annuk an ewe Samon.”12

“Ar ekiek mi pochokun, me ra soposopono ne wanong ar apinukunuk non Kot.”13

“Iwe nengeni, ami mi pwisin sinei, pun oua fen kuna, pun meinisin me neir ekkewe ra emmwenito ngeni ewe miritin ennet … ir mi pochokun me tipepos non ewe nuku, me non ewe mettoch ren minne ra fen ngaseno me non.”14

“Me ra sopwosopwono me uwonukunuk non kewe anukun chon kuno me piningeni, me non katan ewe pinawa, me non kewe iotek.”15

Ren ach sipwe sopweno tupon me uwonukunuk non ewe nuku non Kraist mi namot kapas allimen Jises Kraist epwe tonong non netipen emon me ngunun wewen pwe ewe kapas allim esapw wewengeni pwe ew chok me nein kewe chomong ekesiwinin manawen emon aramas, nge ewe euchean akaewin nonomwun manawan. Ewe Samon a apasa:

“Ew netip minafo upwe pwan ngonuk, me ew ngun minafo upwe ngonuk: me upwe uweano netipwomw mei kukun seni inisumw, me upwe ngonuk ew ngasasen inis.

“Me upwe wanong nguni non en, me fori met kopwe fetan non ai annuk, me oupwe amwochu ai kewe pwungupung, me forir.

“Me … oupwe nei aramas, me ngang upwe ami Kot.”16

Iei ewe pwon sia fori ren ach sia papatais me angangen non tempel. Nge ekoch resamwo angei unusechun ewe kapas allimen Jises Kraist non manawer. Ina mwo, usun Paul a apasa, ra fen “ireireno fiti [Kraist] ren papatais,” iir mei chiwen misini ewe kinikin ewe “usun an Kraist manaweta seni mano … , pwan mwo kich … sipwe fetan non [ew] minafon manaw.”17 Ewe kapas allim ese mwo awewe ir. Rese mwo nonomw non Kraist. Ra nifinifin won kewe annuk repwe fori me ian me inet repwe aninis non ewe Mwichefel. Ai upwe anonow, ar repwe anomwu ar ewe pwon non ennetin io kewe “repwe kefinin ngeni ewe pwon”18 kosapw chofona ngeni ekoch me kopwe achocho me tupon non omw nuku Kraist.

Chomong neich sia kuna kich non ru kinikin ren ach fiti ewe kapas allim ren ach chok mochen kutta chiechiach nge netip mi towau, me emon mi fiti non unusen netipwan me pwan aweteno, fori usun an Kraist kewe angang fan iten Kot. Ekis non ei foforun fiti ruu wewe, ewe pworous mei eech fan iten ewe kapas allimen Jises Kraist epwe tonong non netipach me nemeni non ngunuch. Meni esap fis chok iei, nge kich meinisin sipwe fokun mwokut ngeni ena fansoun feioch.

Mei aweires nge auchea ach sipwe chok tupon me awonukunuk nupwen manawach a ekesiwin “non ewe nenian sosot,”19 och metoch epwe mwitir ika mang ngeni kich meinisin non ei manaw. Ika esapw wor Kot, ekkei sosot epwe fori ach sipwe apwangapwang, nichipung, me pwan netipengaw. Ren Kot, ngasono a siwini metek, kinamwe a siwini osukosuk, me epinukunuk a siwini netipechow. Sopwesopeno non uwonukunuk non ewe nukunukun Kraist epwe uweato an umeumechun chen me aninis.20 Epwe ekesiwini riafow ngeni feioch me, non an Isaiah kapas, “fangono … ningoch ngeni pwun.”21

Ouse mwochen upwe pworous usun unungat awewe ren met uwa pwusin sinei:

Mei wor emon fefin a riafow ren ew samwaw, a nakatam ngeni ina mwo ika mei wor chon safeni, iotekin pristut, me echikipin me iotek. Ina mwo ngo, an nuku non manamanen iotek me an Kot ewe tong ngeni ese kukununo. A achocho iteitan ran me ran (me fan ekoch awa me awa) angang fan iten wisan non ewe mwichefel me, fiti pwunuwan, me tumunu an ewe kukun famini, nie takirikir ichok non an tongeni, an tong ngeni ekkoch mi saa anonon, asofosefani ren an kewe riafou, me a menuki an kewe osukosuk non an iamwiri ekoch. A sopweno an uwonukunuk, me aramas ra mefi pwapwa ar nomw ren.

Emon mwan a marita non ewe Mwichefel, a wes ne fori wisan wisen misineri, me a pwunuweni emon fefin mei tong a mairu nupwen ekoch pwin me fefinan kewe ra pwopwuta fosongaw fan iten ewe Mwichefel me Prophet Joseph Smith. Mwurin ew fansoun ra suseni ewe Mwichefel me rapwan pesei me fori an pwe pwan fitireno. Usun mei fifis fan ekoch, ra efeiengawa non met a mak, podcasts, me kachito ra for meren chon ungeni Mwichefel, nap ngeni ir ekewe ra song chon ewe Mwichefel akomw. Pwin me fefinan kewe ra esita an nuku, ra ereni pwe mei mecheres an epwe fitano emon me nuku met mei mwan. Ese wor met epwe penueni ngeni ar kewe esit, me an nuku a pwopwuta apwangapwang fan iten kewe chon ungeni. A ekieki ika epwene wes me fiti fan. A kapas ngeni pwunuwan ewe. A kapas ngeni ion kewe ra nuku.A iotek. Nupwen a ekiekii met epwe anisi non ei fansoun mei weires a chemeni fansoun nupwen a mefi ewe ngunupin me angei an kuna ewe enet seni ewe ngunupin. A mefata, “Ika ngang mei enet ngeni manawei, Upwe fokun pwarata pwe ewe ngunupin afen swiniei esap choki fan ew me ewe pwaratan ewe ngunupin mei enet.” A wor an pwapwa safan me kinamwe fengen nefinan me pwunuwan ewe me neur kewe.

Ew pean pwupwunu ir ra fori me pwapwaiti angei ar ourour meren kewe Nouwis non manawer ra riafow ren weiresin met a fis ngenir ren neunow semirit. Ra neunono waten moni angang fengen me ekkewe chok tekian sousafei me, mwurin ew fansoun, ra feiech ar ra neuni emon at. Amairu, ngo, mwurin chok ew ier, ewe semirit a nomw non ew akseten esapw tipisin emon nge a fori met epwe osen pneno fiti waten feiengawen tupwuwan. Afen angei kewe echun aninis, nge tokter rese tongeni sinei ifa usun met epwe fis ngeni me mwurin. Ewe semirit kewe pwupwunu ra angang me iotek weires ar repwe wato non fonufan non ew wewe emon a angei senir, me rese sinei ika epwe niwin safan ngenir. Ra weires iei ne fori met mei euchea ngeni me pwan fori wiser kewe ekoch. Non ei unusen weiresin fansoun, ra fen sapengeni ewe Samon. Ra wata ar nongonong won ewe “pinawan fansoun meinisin” ra angei meren. Ra tumun meren chiener kewe me famini me pechekun seni kewe feiechun pristut.Ir rafen fori met repwe kanefengen nefiner, ar tipew non ar famini afen pechekunono me echuno nap seni met epwe fen tongeni fis.

Non July 23, 1837, ewe Samon a fori ew pwarata ngeni minenomw-Presetenin ewe Quorum of the Twelve Apostles, Thomas B. Marsh. Ikei met a nomw:

“Me iotek fan iten pwi achengicheng ren kewe Engon me Ruemen. Awana ir fan itei, me mwut ngenir repwe enumamau fan iten ar tipis, me repwe nuku memwen mesei non itei.

Me mwurin ar kewe sosot, me chomong weires, nengeni, ngang, ewe Samol, upwe tongei ir, me ika rese aweiresi netiper, me repwe rongorong ngeniei, repwe tongeni ekesiwin netiper, me ngang upwe angasereno.22

Uwa nuku ekei nongongong non ekei wokisin a namot ngenikich meinisin. Ekewe sosot me weires sia kuna, fiti fengen me ekoch test ewe Samon a ekieki pwe a euchea ngenikich, a tongeni emwenikich ngeni ach sipwe unusen siwin netipach me epochokuna kich. Nge ei a fis ika, me ika chok, sise nukumach me sapeseni I . Ika sipwe chok sopweno ach tupon me uwonukunuk, ina mwo ika met mei fis, sia tufichin angei ach enetin siwin ewe Samol a mwochen nupwen a apasa ngeni Peter, “Atun ka siwin, epechekuna pwiim kewe,”23 ew ekesiwin a unusoch ese tufich sipwe atai. Ewe pwonen epochokun ina nimetin me pininon manawach mei-fituk apangapang, a fori ach sipwe aramas pin.

A chemeto an inem ewe fon: “eni onomw kana vegetables; pwe repwe anisuk.” Inach kewe mei pwung, me non awewen ewe uwonukunuk non nuku, “eni onomw kewe vegetables” wewen iotek iteitan, oupwe aneani ewe Pukfel iteiten ran, oupwe aninisis me piningeni non ewe Mwichefel, oupwe angei ewe sakramen iteiten wiik non nimenimoch, oupwe tongei chon orumwi, me uwei omw irapenges non aneasochisi Kot iteiten ran.24

Kopwe chechemeni iteitan ewe pwon ren metoch mei eech epwe waroto, chufengen me iei me non ekan ran mwach, ren ekewe ra tupon me uwonukunuk non ar nuku Kraist. Chechemeni “manaw ese much, me ewe pwapwan kewe aramas mi pin non fansoun sopwonon.”25 “Ren meinisin kewe a unusech manawemi, neneta me angei kapasen Kot, me kametip won an tong; pwe ii epwe, ika omw ekeik a tupon, feinfeino.”26 Non iten Jises Kraist, amen.

Printini