Ma Bon Iai te Amwarake
Ngkai ti ukoukoria bwa ti na tauraoi n te maiu n rabwata, ti konaa ni kaitarai kakatai n te maiu n te onimaki ae rikirake.
Imwain katabuan te mwananga ibukin te buti n aoraki. I a oki man katabeau ni kawarii aba ake tabeua ma, ibukin bitaki mwamwananga, I a tiku nakon te bong are imwiina ae te Tabati. E reke au tai imarenan tain kiiba ni ira te toa, ike e reke naba au tai n taetae n tibwaua te rongorongo ae uarereke. Imwiin te taromauri, te riikan ae tatauraoi e kawarai ao e titirakinai bwa I kinaa Beretitenti Nelson ao ngkana e tia n reke au tai ni iobai ma ngaia. I kaeka bwa I kinaa teuanne, bwa I taubai ma ngaia ao bwa ngkai te membwa n te Bitiobiriki n Tararua, E reke au tai n kaitibo ma Beretitenti Nelson ao ana kauntira uoua te tai ni katoa wiiki.
Te riikan ae ataei aio e tekateka iaon te kaintekateka, e tabekirake baina ieta, ao e takaruaia, “Bon aio te kabanea ni kakannato ni bong ni maiu!” Tariu ao mwaneu, I aki kona ni katei baiu nako eta ao n takarua, ma n aki toki I kukurei ibukin te burabeti ae maiu ao taian kairi aika ti karekei mairouia burabeti, taan mamata, ao taan kaotioti, riki n taai ni kangaanga.
Man moanakin te tai, E a tia te Uea ni katauraoa te kairi ni buokiia Ana aomata ni katauraoia n te aro n tamnei ao n rabwata ni kaitarai kangaanga ake E atai bwa a na roko aika mwakoron namakin n te maiu ae mamate. Taian kangaanga aikai a konaa n rang n onoti ke n tabangaki, ma ana kairi te Uea e na katauraoa te kamanomano ao te boutoka ti ngkana ti ongo ao ni karaoa nanon Ana reirei. Te katoto ae kamimi e katauraoaki n te rongorongo man te boki ae Karikan Bwaai, ike ti reiakina taekan Iotebwa i Aikubita ao ana kabwara mii ae kamimi ni miin Barao.
“Ao e taku Ioteba nakoni Barao, … Ae E nang karaoia te Atua ao e kaotia nakon Barao.…
“Nooria, A nang roko iti ririki aika e na karuonako te tai iai i aon te aba ae Aikubita ni kabuta:
Ao a nang roko imwiia iti ririki n rongo, ao ane e bane ni mwanuokinaki te amarake are e bati i aon te aba ae re ikubita.”1
E kakauongo Barao iroun Iotebwa, ni kaeka nakon are e kaotia te Atua inanon te mii, ao ni waetata ni katauraoi ibukin te bwai are na roko. A koreaki ni koroboki aika a tabu:
“Ao e karika te amarake aontano i nanon ririki ake iti ririki ake a mari ni kabatia.
“Ao e kabane n ikoti amaraken ririki ake iti ririki. …
“A Ioteba e kaiko uita n ai aron tanoni marawa, … aika uatao, ao e toki ni wareki maitiia .”2
Ni mwaitin te tai ni mari are itiua te ririki, ti tuangaki bwa “a roko ririki ake a rongo, n ai aron ana taeka Ioteba: ao iai te rongo i aon aba ni bane; ma bon iai te amarake n te aba are Aikubita.”3
Te bong aei, ti kakabwaiaki ni kairaki irouia burabeti ake a atai kainnanora ni katauraoi ni kaitara te kangaanga “are e na roko”4 ao ake a ataa te tia ke katabuaki are ti na kaitara ma ngaia inanon te kakorakora ni iri nanon aia reirei.
Iai te atatai ae itiaki bwa mwiin te COVID-19, n ai aron naba urubwai aika riki, akea iai te inanonano, n aki tianaki mwiina n te katei, n te aro n reitaki, ao tian aro iaon aaba ni kabane. A bua taian mwakuri ao e karako aron te karekemwane ngkai taai ni mwakuri a rootaki man kabaneakiia taan mwakuri ao te konabwai ni mwakuri e a rotaki man aron te marurung ao kakaewenako n waakin te kairiiri n te tua.
Nakoia ni kabane ake a tia n ituaki, ti kaota ataakina ao tabeaiangara n ami kangaanga, ai arona naba ma matoan ami koaua bwa iai boong aika raraoi aika a na roko. Kam a tia ni kakabwaiaki ma bitiobi ao beretitenti ake a ukoukoriia membwa ake kaain aia nanai ake iai kainanoia ni maiuia iai aia konaa ni karekei bwaai ao ibuobuoki are a na buoki ngkami ni kaeta maiumi ao ni kairiko iaon te kawai n riki n toronibwai ngkai kam karaoi kanoan reirei ibukin te katauraoi.
N aron maekara ngkai, ma te buti n aoraki are e a tia ni uruani kaubwai ao maiuia tabeman, e na aki teimatoa ma ana nanoanga te Tia Kamaiu n aki mutiakina koauana raoi ae a mwaiti aika rotaki ao n tuangiia bwa a na moana kaikoan te amwarake ao te mwane ibukin taai aika a na roko. E ngae n anne, e aki nanonaki bwa ti na aki iri nanon tuua ibukin te katauraoi—ma taian tua aikai a na ti karaoaki “n te wanawana ao te tangira”5 n te aro bwa n te tai ae na roko ti na kangai, n aron Iotebwa i Aikubita, “Ma bon iai te amarake.”6
Te Uea e aki kantaningaira bwa ti na karaoa ae raka nakon are ti kona ma E kantaningaira bwa ti na karaoa are ti kona ni karaoia, ngkana ti kona ni karaoia. Beretitenti Nelson e kauringira n ara maungatabu ni kabuta ae nako, “Te Uea e tangira te korakora.”7
Taan kairiri n te Ekaretia aki toki ni kaungaia kaain te aro “ni katauraoia ibukin kangangan te maiu man karekean te ran ao te amwarake ao tabeua te mwane ae kaawakinaki.”8 N te tai naba anne, ti kaungaaki bwa ti “na wanawana” ao n “aki riaon ara kekeiaki”9 n ara kabanea ni kona ni katea te mweenga ni kawakinan bwaai ao ni kawakinmwane. Aran te buoka aei Te Kawakinmwane ae Onoti ibukin te Riki n Toronibwai, e koreaki inanon 2017 ao iai ngkai n tauraoi iaon ana webutiaite te Ekaretia inanon 36 taian taetae ni moanaki n te rongorongo mairoun te Moan Beretitentii, are kaotia:
“E taku te Uea bwa ‘Bon au kantaninga bwa N na katauraoi kainnanoia au aomata aika itiaki’ [Reirei ao Berita 104:15]. Te kaotioti aio bon te berita mairoun te Uea bwa E na katauraoi kakabwaian te maiu n rabwata ao ni kauka mataroan te riki n toronibwa. …
“… Butimwaean ao maiuakinan reirei aikai e na katamaroa kariaiakam ni karekei kakabwaia n te rabwata ake e beritanii te Uea.
Ti kaoi ngkami bwa kam na kamatebwai ao ni karaoi nanon tuua aikai ao n reiakini nakoia kaain am utu. Ngkai ko karaoia, e na kakabwaiaki maium …[bukina] bwa ngkoe natin Tamara are i Karawa. E tangiriko ao e na aki kona ni kitaniko. E ataiko ao n tauraoi ni karababa nakoim te kakabwaia n tamnei ao n rabwata n riki n toronibwai.”10
Bwaai ni ibuobuoki aikai a raonaki n taian mwakoro aika katauaki ni karikan ao ni maiu inanon te kataumwane, ni kamanoa am utu ni kaitarai kangaanga, tararuaan kangaanga n te mwane, ao karinimwane ibukin taai aika a na roko, ao e tauraoi ibukia aomata n tatabemaniia iaon ana Webutiaite te Ekaretia ke rinanoia taan kairiri. n te tabo.
Ngkana ko iangoa te tua iaon te kakatauraoi, ti kona n tanrikaaki nakon Iotebwa i Aikubita ibukin kairam. Ataakin te bwai ae na riki e na bon aki tau buokakina rinanon ririkin te “rongo” ngke arona bwa akea te mwakuri korakora inanon ririki ake e rawata iai te amwarake. Irarikin are a kabaneaki naba amwarake ake a tia ana aomata Barao ni bobotii, e kateaki aron tianakina ao e iraki, ni karekeaki are e bon tau ibukiia aia utu, irarkin naba kainanoia n taai aika a na roko. E aki tau bwa a na ataaki tain kanganga bwa na roko ningai. A na riai ni mwakuri, ao ibukin korakoraia, “bon iai te amwarake.”11
Aio ae kairiiiri nakon te titiraki ae boongana: “Tera te botoniango n te karaki aei?” Te tabo ae tamaroa ni moanna bon te oota bwa bwaai ni kabane bon bwain te tamnei nakon te Uea, “ao akea te tai teuana” E a tia n anganiira “te tua ae bwain te rabwata.”12 Bwaai ni kabane, ngkanne, a kotea Kristo bwa te aa are iaona ti na kateitei bon ara katauraoi n rabwata.
Te riki n tauraoi n te rabwata ao te riki n toronibwai nanona “kakoauana bwa rinanon te nanoanga, ke te mwaaka ni konabwai, iroun Iesu Kristo ao oin ara kekeiaki, ti a kona ni karekei ni kabane bwaai ibukin te tamnei ao te rabwata n te maiu are ti tangiria ibukira ao ara utu.”13
Raon bwaai n aan te maiu n tamnei ibukin te katauraoi n rabwata n raonaki n te mwakuri “ma te wanawana ao te tangira,”14 are kaota kawakinan te amwarake ao te kaikomwane n te tai ae maan, ao te kauoua butimwaean “bwaai aika uarereke man aki kaangaanga” nanona,15 boni kaotan te onimaki bwa te Uea e na kakorakoraa ara kekeiaki ae karako man teimatoa.
Ngkana e tauraoi aara n te maiu n tamnei, ti kona ngkanne n tokanikai ni karaoi bwaai aika uoua aika rangi ni kakawaki n te katauraoi n te rabwata—tararuakin te mwane ao te kai n tatabwi n te mweenga.
Boton raoi te tua n tararuaan te mwane bon kabwakaakin te kabwianibwai ao anganano, kanakoa ao n aki kariaia te tarau, katauraoa ao maiu inanon te kataumwaane; ao ni kaikoiko ibukin te tai ae na roko.
Boton te tua n te kaikobwai n te mweenga bon kawakinan amwarake, kawaakinan te ran, ao bwaai ake a kainanoaki ibon iroun temanna ao te utu, bukina bwa “te kabanea n tamaroa n tabo ibukin te kaikobwai”16 bon te mweenga, are riki bwa te tabo ae “moan te kaan n tain te kainnano.”17
Ngkai ti kawakin reirei n tamnei ao ni ukora te kairi mairoun te Uea, ti na kona ni kairaki n ataa ana kantaninga te Uea ibukira, n tatabeman ao n aroia utu, ao e kanga tamaroan kakawakin maiuakinan reirei ni katauraoa maiura n rabwata. Te moan mwaneka ae rangi ni bongana bon waakinana.
Unimwaane David A. Bednar e reirei ma te mwaaka n te koaua aio ngke e taku, “Karaoan te mwakuri bon kataneiaan te onimaki. … Te onimaki ni koaua e boboto inanon ao iaon te Uea ae Iesu Kristo ao e kairi nakon karaoan te mwakuri.”18
Tariu ao mwaneu, inanon bitakin te aonaaba ae aki konaa n toki ti na riai ni katauraoi nakon baika a na riki. Ni boong aika a tamaroa riki aika imwaaira, ti ataia bwa maiun te rabwata n taai aika raraoi ao aika kangaanga n te maiu ae mamate a na bon waaki nako. Ngkai ti ukoukoria bwa ti na tauraoi n te maiu n rabwata, ti konaa ni kaitarai kataitai n te maiu n te onimaki ae rikirake, te rau i nanora, ao n aron Iotebwa i Aikubita, ti na konaa ngkanne ni kangai, e ngae ngke inanon taai ni karawawata, “Ma bon Iai te kariki.”19 N aran Iesu Kristo, amen.