Tanimai Nakoiu n Ami Iango n Taai Nako
Kaitaraan kaririaki e kainnanoa te taningamarau ao te kakaonimaki. Ma taiaoka ataia bwa e tauraoi te Uea ni buokiira.
N tangiraoin ana anene n nebo, te tia korea te Areru e taekinna:
“Iehova, ko tirotiroai, ao ko ataai.
“Ko ata tekatekau ma teirakeu, Ko ata nanou mai kiraroa.
“Ko tirotiroa kawaiu ma weneu, ao ko atai aroarou ni kabane.”1
N tein te koroboki ni kabotau, te tia korei Taian Areru e kamoamoa mimitongin te Uea n anuana n atua ibukina E ata ara iango ao ana kantaninga nanora.2 Ataakin bwaai ni kabane aika a riai ibukira n te maiu aei, te Tia Kamaiu e kaoira bwa tina Ukoukoria n ara iango n taai nako ao n iriria ma nanora ni kabane.3 Aio e anganiira te berita are ti kona iai n nakonako n Otana ao Ana kairi e totokoa ana kariri te riaboro inanon maiura.4
Ukoukora Kristo n ara iango ao ni Iriria ma nanora ni kabane e kainanoa ae ti na kabooraoa ara kantaninga ao nanora ma Ngaia.5 Koroboki aika tabu e taekinna bwa te kabooraoi ni iango aei bon “te te[i] ni matoa inanon te Uea.”6 Te waaki aei e kaotia bwa tina reitinako ni kairi maiura ni boraoi ma ana euangkerio Kristo ao ni iangoi bwaai ni kabane aika raraoi ni katoabong.7. Mai ikanne tina kona ni karekea “te rau are mairoun te Atua, are te rau are e aki konaki n ataaki teutana” ao are e na “kawakin nano[ra] ao ara iango rinanon Iesu Kristo.”8 Te Tia Kamaiu e tuangia unimwaane n te Ekaretia n Beberuare 1831:, “Kawakin bwaai aikai inanom, ao katikui bwain karawa aika akea tokiia inanom.”9
E ngae ngkai ara mwakuri a reitinako n ukoukora te Uea, iango aika aki riai a kona n rota ara iango. Ngkana iango akanne a karinaki ao ni kariaiakaki tikuia, a kona ni bita te bwai ae e tangiria nanora ao ni kairiira bwa ti na riki nakon ae arora ngkai n te maiu aei ao n tokina nakon te bwai are tina kareke n te maiu ae akea tokina.10 Unimwaane Neal A. Maxwell e kamatata te reirei aei n taekinna “Nano … a baireia bwa teraa ae na riki imwiina ni ikotaki ma e aera ngkai ‘a mwaiti aika a weteaki, ma a karako aika rineaki.’”11
Ara burabeti n taai ake ngkoa ao ae ngkai a tia n teimatoa ni kauringiira bwa tina totokoa te kaririaki bwa ti aonga n aki buti rikaaki man karaoan te bure ao n riki n nanououa, aki ataibwai, ao n tiorobeke.
N te taetae ni kabotau, kaukan nanom nakon te kariri ai aron kainetan te maekineti ma bwaai aika karaoaki man te biti. Korakoran te maekineti ae aki nooraki e katika te bwai are e karaoaki man te biti ao e taua ni kamatoa. E bua korakoran te maekineti iaona ti ngkana e katukaki te biti anne ni kararoaki. Ai ngaia are, n ai aron te maekineti e aki kona n roko korakorana iaon bwaai aika biiti aika a raroa, ngkai ti totokoa te kariiri, e moana ni mamara ao e bua korakorana iaon ara iango ao nanora, ao n tokina, iaon ara mwakuri.
Te katoto aei e kauringai te bwai are e rinanona kain te Ekaretia ae kakaonimaki are e tibwaia nakoiu tabeua te tai n nako. Te membwa aei e tuangai bwa ngke e teirake neiei n te moaningabong teuana, te iango ae buakaka ae e tuai n rereke irouna mai imwaina e roko n ana iango. E ngae ngke e riki n akea kantaningakina, e katinanikua te aro anne inanon te tai ae waekoa, n taetae nakoina ao nakon te iango anne, “I aki!” ao e onea mwiina ma te bwai ae raoiroi ni bita ana iango man te iango ae aki butimwaeaki. E tuangai bwa ngkai e kamwakura ana konabwai n rinerine inanon te etieti, te iango ae aki raoiroi are e roko n ana iango e waekoa ni bua.
Ngke Moronaai e weteia aomata ake a aki kakoaua Kristo bwa a na rairinanoia, e kaumakiia bwa a na nakon te Tia Kamaiu ma nanoia ni kabane, ni kanakoi buakakaia ni kabane man aia iango ao aia mwakuri. Irarikina, Moronaai e tuangiia bwa a na butiia te Atua, ma te nanomwaaka n aki tokitoki, bwa aonga n aki bwaka n te kariiri.12 Karaoakin reirei aikai inanon maiura e kainnanoaki riki nakon tii atakiia; e bon riai bwa tina biti ara iango ma nanora nakon reirei mai karawa aikai. Bitaki akanne a kainnanoa ana kekeiaki temanna ni katoabong, irarikin are ti katanira iaon te Tia Kamaiu, ibukina bwa ara namakin n aomata e na bon aki mauna nako ibon irouia. Kaitaraan kaririaki e kainnanoa te taningamarau ao te kakaonimaki. Ma taiaoka ataia bwa te Uea e tauraoi ni buokiira n ara kekeiaki ao e anga berita ni kakabwaia aika rianako ngkana ti teimatoa ni ua te toki.
Inanon te tai ni kangaanga ngke Iotebwa Timiti ao raona a kabureaki n te karabuuti i Liberty te bwai ae a inaomata ni karaoia bon iangoan te bwai ae a tangiria ni karaoia, te Uea e karekea te reirei ae ibuobuoki ao te berita nakoia are e kaineti naba nakoira ni kabane:
“E riai nanom naba n onrake n te tangira ae kororaoi nakoia mwaane ni kabane [ao aine], ao nakon te mwenga ae onimaki, ao e riai te raoiroi ni katamaroa am iango n aki toki; ngkanne matoan nanom e na korakora imatan te Atua; …
“Te Tamnei ae Raoiroi e na riki bwa raom n taai nako, ao am kainuea te kainuea ae aki bibitaki n te raoiroi ao te koaua.”13
Ni karaoan aei, iango aika mimitong a na reitinako ni kaon ara iango ao nano aika itiaki a na kairiira nakon mwakuri aika raraoi.
Moronaai e kauringiia naba ana aomata bwa a na aki kairaki n naano ni kaibwabwaru.14 Te taeka ae kaibwabwaru e nanonaki nakon te nano ni kan karekea ao te nano ae aki itiaki ibukin te bwai teuana.15 E kairi naano aika a roo ke iango aika buakaka are e karika te aomata bwa e na kabanea nanona ni mwakuri n tiorobeke nakon riki karaoan ae raoiroi, n akoi, ao ni kawakina ana tua te Atua, n waaki nako. E aki toki ni kaoti rinanon te namakin ibukin kakukureian te rabwata. Te Abotoro Bauro e kaoti tabeua aekan namakin aikai, n aron te kammaira, te kaitatan, … taian riribai, … te kauntaeka, tauannen, taian un, … taian mamataai, … ao aekakina nako.16 Irarikin anuan te kaibwabwaru ni kabane aika bubuaka, ti aki kona ni mwaninga bwa Tatan e kabonganai bwa ana bwai ni buaka ni karaba ni kaitaraira ngkana e kaririira bwa tina karaoa te bwai ae bure.
Tariu ao mwaneu aika kam tangiraki, I kakoaua bwa ngkai ti katan iaon te baa ni kamaiu, te Tia Kamaiui tamneira, ao n ira ana reirei Moronaai, ara konabwai n tiana ara iango e na rikirake n tamaroa. I kona ni kakoaua nakoimi bwa rikirakera n te maiu n tamnei e na rikirake ni birina ae rikirake, ni biti nanora, bwa tina riki n ai aron riki Iesu Kristo. N reitaki ma anne, ana wirikiriki te Tamnei ae Raoiroi e na korakora riki ao n reitinako inanon maiura. Ana kariri ara kairiribai, teutana imwiin teutana, e na bua korakorana mai iaora, are n tokina te maiu ae kakukurei riki ao n tamaroa.
Ibukiia naake, tao tera bukina, ae a bwaka n te kariiri ao a tiku inanon waki aika aki raraoi, I kamatoa nakoimi bwa iai te kawai n oki, bwa iai te kantaninga iroun Kristo. Tabeua te ririki n nako, e reke Au tai ni kawara te membwa n Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira are e rinanon te tai ae moan te kangaanga inanon maiuna imwiin karaoan te bure ae moan te korakora. Ngke I moan noora teuaei, I kona n noora te nanokawaki i matana, n raonaki ma te kantaninga ae tamaroa i moana. Taraakin moana e kaota te nanorinano ao te bitaki n nano. E a tia n riki bwa te Kiritian ae kakaonimaki ao e a tia kakabwaiaki n ae korakora iroun te Uea. E ngae n anne, e a tia ni kariaia te iango ae aki tau n rin n ana iango, are e a kairia nakon iango riki tabeua. Ngke e a reitinako ni katokanikaia te iango anne e a korakora riki man korakora, n te tai ae waekoa a tiku n ana iango ao e a moanna n ringa nanona. N tokin te tai e a karaoi nano iango aika aki raraoi akanne, ike e a kairia nakon karaoan babaire ni kaitarai bwaai ake a rang kakaawaki riki inanon maiuna. E tuangai bwa ngke arona bwa e aki kariaia te iango ae burababa anne ngke e moan n roko, e na bon aki kakai reke n te kaririaki iroun ana kairiribai—te kaririaki are e uota te nanokawaki ae bati inanon maiuna,ao anne bon kanoan te tai.
Tekeraoina, bwa n aron te nati ae bakatae n te taeka ni kaikonaki are e reke n ana euangkerio Ruka, e ataa te bwai ae riai ni karaoia ao e katoki irakin naano aika buakaka ao maiuna e a moanna n nakoraoi.17 E kaboua ana onimaki iroun te Uea ao E a namakina te nanokawaki ibukin te bure ao e a karekea te nano ni kan oki nakon te Ekaretia. Te bong anne ti uaia n namakina ana tangira te Tia Kamaiu ni kabooira. N tokin kaitibora ae uarereke, ti uaia n taonaki n te tang, ao ni karokoa te bong aei, I uringa te kimwareirei ae mimitong i moana ngke e kiitana au aobiti.
Raou aika kam tangiraki, ngkana ti totokoa te kariiri ae uarereke, are e aki toki n roko n te tai ae aki kantaningaaki ni maiura, ti a kona riki n totokoi bure aika rawawata. Ngke e taekinna Beretitenti Spencer W. Kimball: “E kangaanga bwa e na rin temanna inanon te bure ae kakaiaki ngkana e aki rin n aika uarereke, are e kauka te mataroa nakon ae korakora riki. … ‘Te marae ae itiaki [e aki] waekoa [ni kaonaki] n uteute.”18
Ngkai e katauraoi ni katia tabena mai karawa iaon te aba, te Tia Kamaiu Iesu Kristo e katuruturua kakaawakin te teimatoa n totokoi bwaai ake ana kona ni kationakoira man kakoroan nanon ara kantaninga ae akea tokina. Imwiin tabeua kaitarakina iroun ana kairiribai aika aki tokanikai, ni katakin bitakin kawaina man ana mition, te Tia Kamaiu e matoatoa ni kanakoa ni kangai: “Nako aku Tatan. … Imwiina te riaboro e kitanna iai, ao nooria, a roko anera n akoia.”19
Ko kona n iangoa, tariu ma maneu, tera te bwai are e riki ngkana ti kona ni karekea te korakora ao n ninikoria iroun te Tia Kamaiu ao ni kangai, “I aki” ao “Nako aku tatan” nakon iango aika aki tau are e roko n tabetai n ara iango? Tera mwiin te bwai are e tangiria nanora? E kanga arora mwiin ara mwakuri ni kaniira nakon te Tia Kamaiu ao ni kariaia reitinakon namakinan te Tamnei ae Raoiroi inanon maiura? I ataia bwa irakin ana banna ni katoto Iesu, tina totokoi kangaanga ao anua aika bure ake a na kona ni karika te kanganga n ara utu ao te aki boraoi ni iango, namakin aika bubuakia ao riribai, karaoan mwakuri nakoia aomata aika aki riai ao a iowawa, tautoronaki n anua aika kareke aika bubuaka, ao bwaai riki tabeua ake a kaitara ma ana tua te Atua.
N ana rongorongo ae riinga te nano n Eberi te ririki aei, ara burabeti Beretitenti Russell M. Nelson, e karaoa te berita bwa ni kabane naake a tangiria n “ongo Irouna”—ao n ongotaeka nakon Ana tua “a na kakabwaiaki ma te mwaaka ae raka riki ni kaitara te kariiri, kangaanga, ao kabwaka, ao mamarara” kona n namakina te kimwareirei e na rikirake, riki n rikiraken te kangaanga ae riki ngkai.20
I kakoaua nakoimi bwa berita ake e anga ara burabeti ae tangiraki bon berita ake e anga Ngaia te Tia Kamaiu. I kaoira ni kabane bwa tina “ongo Irouna” n ara iango nako ao n iriiria ma nanora ni kabane bwa kam aonga ni karekea te korakora ao te ninikoria ni kangai “I aki” ao “Nako aku tatan” nakon bwaai ni kabane ake a kona n uota te kananokawaki inanon maiura. Ngkana ti karaoa anne, I berita nakoimi bwa te Uea e na kanakoa te Tamnei ae Raoiroi bwa e na karaui nanora ao ti na kona n riki bwa aomata ae aron nanon te Uea.21
I kaota au kakoaua bwa Iesu Kristo e maiu ao bwa rinanona Ngaia, ti kona n tokanikai iaon aia kairoro ara kairiribai ao n tau ni maeka n akea tokina ma Ngaia i matan Tamara ae tangiraki are i Karawa. I kakoauai koaua aikai ma au tangira ni kabane nakoimi ao nakon ara Tia Kamaiu ae tamaroa, are arana I anga kamoamoakina, karinerine ao nebonebo nakoina ni kabane. I atong bwaai aikai n aran Iesu Kristo ae tabu, amen.