Man Katiteuanaakin Ara Namakin Ti Karekea te Mwaaka ma te Atua
Ngkana ti ukera te katiteuanaaki n te namakin, ti wetea mwaakan te Atua ni kabwanina ara konabwai.
Tinan Gordon e tuangnga bwa ngkana a bane ana mmakuri ao e na karaoa kanana te bwaai. Bon mamatennanona. Tii ibukina. E nako Gordon ni katia tabena ao tinana e a karaoa kanana te bwaai. E roko mwanena are te ikawai ae Kathy n te auti ma raoraona. E noora te bwaai ao e tuatua ngkana e kona n reke te mwakorona ma raoraona.
“Ko aki” e taku Gordon,”Bon au bwaai. E karaoia tinau ibukiu, ao N na bon riai ni bwainna.”
E rawea kanana Kathy mairoun mwaanena are e uarereke arei. E bon rangi n ti tatabe ma ngaia ao man aki tabe ma aomata. E na kanga n taua aio n ti ngaia?
Ao imwina ngke e a kauka mataroan te kaa bwa e na nikira raoraona, a toka iaon te kai n tekateka uoua kunnikai ni kaobai ake a karauaki n rukumaki uoua te kainiwaiteke ake a teke iaoia ao uoua mwakoro ni bwaai aika a rababa iaon raurau. E karakina aio Kathy inanon tain taunakin Gordon ni kaota kukurein nanona ni bitaki ao ni kaota te akoi nakoia ake aki rangi n anganganaki.
N te 1842, a mwakuri korakora ni katea te Tembora i Nauvoo. Imwiin katean te Bootaki n Aine ni Maati, e aki toki te burabeti are Iotebwa n roroko n aia boowi ni katauraoia ibukin te waaki ae e tabu, ni katiteuanai berita are a na karaoi n te tembora.
N 9 n Tuun, e taku te burabeti bwa e na tataekina te nanoanga[.] Ngke arona bwa Iesu Kristo ao [taian] anera a na totoko nakoira iaon aika tiaki toronibwai, tera ae e na riki nakoira? Ti riai n nanoanga ao n tarai nako bwaai aika a uarereke.” E reitia Beretitenti Smith, “E karika nanokawakiu ngkai akea te iraorao ae bwanin—ao ngkana e maraki temanna ao a na namakinna naba ake ni kabane—man katiteunaakin ara namakin ti karekea te mwaaka ma te Atua.”1
Te mwakoro n tiententi anne e niniai kanga te iti. Man katiteuanaakin ara namakin ti karekea te mwaaka ma te Atua. Te aonnaba aio ti aki ngaia ae I kan riki bwa ngaia. E mwaiti bwaai aika I kan biti ao ni katamaroai riki. Ao n te koaua e korakora te kakaitara nakon ae kantaningai, ao n tabetai I namakina ae akea korakorau. N ae e aki maan, I a tia n titirakina nanou titiraki ni ukeaba: N na kanga n ota riki n aroia aomata aika n au kamronron? N na kanga ni karika te “katiteuanaaki n ara namakin” ngkana ti boni bane ni kakaokoro? Tera te mwaaka mairoun te Atua ae e na reke ngkana I kona ni katiteuanaaki riki ma tabeman? Man ana kakae tamneiu, iai teniua au iango. Tao kona buokaki naba iai.
Ko na nanoangaki
Iakobwa 2:17 e warekaki, “Kabotauiia [tarimi ma mwaanemi] ma ngkami, ao iraorao mangaia ni kabane ao akoia ni kaubwaimi, bwa a aonga ni kaubwai n aiaromi.” Tia onea mwiin te taeka te bwai ma nanoanga—inaomata ma am nanoanga bwa a aonga ni kaubwai n aiaromi.
Ti aki toki n taraa te bwai n taraan te amwarake ke te mwane, ma tao te bwai ae ti bane ni kainnanoia n ara mwakuri ni ibuobuoki bon te nanoanga.
Au Beretitenti n te Bootaki n Aine e taku n taai aika aki maan:”Te bwai ae I berita … ngkoe ae N na kawakina aram bwa e na mano. … N na noriko bwa antai ngkoe n tamaroam. … Akea te bwai ae N na taekinna ae aki tamaroa ibukim, ae e na aki uotikorake. I tuangko bwa ko na karaoa naba anne nakoiu ibukina bwa I maaku ni uotiko rikaki.”
Iotebwa Timiti e tuangiia tiina n Tuun 1842:
Ngkana te aomata e kaota tao te akoi nakoiu, O tera te mwaaka are e tia n roko n au iango. …
“…Ni kaniira riki nakon Tamara are I Karawa, rakan riki ara taratara nakoia tamnei aika a mate—[ti namakinna bwa ti kainnanoia] n tabekia nako aon angara ao ni katikui aia bure ibukira. [Ekananonaaki au taetae ibukiia] ni kabane kaain te Bootaki n Aine—ngkana iai te Atua iroum ko na nanoangaki, anga am nanoanga nakon temanna.”2
Te reirei aei e kaineti riki nakoia kaain te Bootaki n Aine. Ti na aki motiki taekaia raora ke n taekin baika a kamaraki. Ti a katani arara nako ao n anga te bwai n tangira n nanoanga.3
Karaoa Am Booti bwa E na Boo n Angina
N te ririki 1963, e mwananga te tiim ae e aki kantaningaaki man tekura ae e rietata i Washington nako Tiaman n iiri takakaron te Orimbiki. Anne n tain raoi Bwakan Kaubwain te Aba. A bane ni mwakuri-ataein te reirei ake a uarereke n aia tabo ni keni kaubwai ao taabo ni kai n anga teutana te mwane bwa a na kona ni mwananga nako Berlin. Ni kabane kanoan te kaboo a taraa ni uaia ni kaaitaria, ma iai te bwai ae e riki n tain te uaia. N aonnaban te bwennarina, a aranna bwa e “boo n angina.” Ongora ni kabwarabwara ake a boboto iaon te boki Ataeinmwane n te Booti:
Iai te bwai teuana ae n tabetai e kangaanga rekena ao e kangaanga kabwarabwarana. E aranaki bwa e “boo n angina.” E na ti riki ngkana a bane taan bwennarina ni katiteuanaaki ae akea te mwakuri ae e ritinaniku.
A riai taan bweennarina ni tautaekini inaomataia ao ni kateimatoa te kakaonimaki nakoin oin aia konabwai. Aki tokanikai reeti man te kakaokoro. Kaimoa aika a tamaroa bon ikota aika a tamaroa—temanna are e na kaira te mwakuri, temanna are e na tauraoi n taua te bwai teuana, temanna are e buaka n te buaka, temanna are e na karekea te raoi. Akea te tia bwennarina ae e kakawaki riki nakon temanna, a bane ni kakawaki nakon te booti, ma ngkana a bwennarina n ti teuana, temanna e na riai ni karokoa nakon kainnanoia ma aia konabwai ake raona—teuare e uarereke baina e na kona teutana riki, teuare e abwabwaki baina e moamoa riki ana bwennarina.
Kakaokoro a kona n oneaki nakon te tamaroa ma tiaki te buakaka. Ti ngkanne e namakinaki bwa aongkoa e bon buti te booti ibon irouna. Ti ngkanne ae te maraki e kauka kawaina nakon te kukurei. “Tamaroan ae ko “boo n angina” kanga namakinan te kario.4
Kaitraan kangaanga aika a bubura, te tiim aio e kunea angina ae bootau raoi ao a tokanikai. E kakukurei reken te koora n te Orimbiki, ma te katiteuanaki are a namakinna taan bwennarina n te bong anne bon te tai ae e tabu ae e tiku irouia ni kabane maiuia.
Kanakoa te Buakaka n Tai ae e Waekoa bwa Rikin te Tamaroa
N te kaikonaki ae e kakateke n Iakobwa 5, E unika te aroka Uean te nne ni kurebe n te tano ae e raoiroi, ma e rootaki inanon te tai ao e anga uaa aika a buakaka. E taku Uean te nne ni kurebe waniua te tai:”E rawawata nanou [ngkai e] nang mate te kai.”
E taku te tia mwakuri nakon Uean te nne ni kurebe: “Tai waekoa ni koroi [taian aroka]. Ao e taku te Uea, Eng, N na aki waekoa ni korei.”5
Ao ngkanne e roko te kaetieti ae e kaeineti nakoira ni kabane ni kakaea te uaa ae e raoiroi n ara nne ni kurebe ae uarereke: “Kam na karaoa kamwawakia aika a bubuaka n aron birimwaakan rikirakeia ake a raoiroi.”
E aki n ae nang bon riki naba te katiteuanaaki, e tangira te mwakuri. E mangaongao, n tabetai e kamwengabuaka, ao e tabe n riki teutana ngkana ti kaitiaka nako te buakaka ni kawaeoa n aron waekoan rikin te tamaroa.
Tiaki kona n ti tiku n tii ngaira ngkana ti kataia ni karika te katiteuanaki. Iakobwa 5 e reitinako,“A nako taan mwakuri ni mwakuri ao a mwakuri ma korakoraia ni kabane; ao e mwakuri naba te Uea irarikiia.”7
Ngaira n tatabemaniira nako e na reke iroura namakin aika a maneka, bwaai aika a riai n aki riki. Ngaira naba n tatabemaniira nako, n taai aika a kakaokoro, ti angan te kainikatonga ao te kan toka ieta bwa e na kabuakaka te uaa are ti karikia. Ma Iesu Kristo ngaia ara Tia Kamaiu ni bwaai ni kabane. Mwaakana e rokoroko inano ao e mena ikekei ibukira ngkana ti weteia. Ti bane ni bubuti ibukin te nanoanga ibukin ara bure ao ara kaairua. E anga n akea boona. Ao E tuangiira ngkana ti kona n anga te aekaki n nanoanga anne ao n atatai nakon temanna ma temanna.
E taetae Iesu ni kangai: “Katiteuanaaki; ao ngkana kam aki katiteuanaaki tiaki au bwai ngkami.”8 Ma ngkana ti katiteuanaaki—ngkana iai nikiran ara bwaai ae ti anga ke ni kataua ara tarena aika kaokoro bwa e aonga te booti ni boo n angina ae bootau—-ngkanne ngaira bon ana bwai. E na buoka kanakoan te buakaka n aron baitiin rikiraken te tamaroa ae na riki.
Berita man Taetae ni Burabeti
Ti kona n tuai n roko n te tabo are ti kan roko iai, ao ti tuai ngkai n roko n are ti na roko iai. I kakoaua bwa te bitaki ae ti ukeria inanora ao n te kurubu are ti mena iai e na uarereke rekena man bobotakira ma e na reke riki ngkana ti kakataia n te bong koraki n ota i bon imarenara. Bukin tera? Ibukina bwa ti katea Tion—aomata ae “ti teuana nanoia ao teuana aia iango.”9
Ngkai aine inanon te berita, e korakora ara kona ni karaoa te bitaki. Te aekaki anne e kabonganaki ni katoa te tai ni katoa bong ngkana ti kamatebwai ma raoraora, ti kamatuia ataei, n taetaera ma kaain rarikira iaon te bwati, ni karaoan ara bwai ae ti na taekinna ma raora. Iai korakorara ni kanakoi kakaokoroaki ao ni katea te katiteuanaki.
Bootaki n Aine ao Ataeinnaine tiaki tii taian kiraati. A kona n ae waaki aika a tia n riki ae a na aki manuokinaki ike aine aika a rangi ni kakaokoro a bane ni kaai ni mwakuri ni karokoa are ti kunea te booraoi. I anga te kakao aio: kaaina te rabwata ae e mwaiti ae e bita te aonaaba ni katamaroa. Mwiokoara are ti berita bwa ti na kakoroa nanona bon te ibuobuoki, n tabeki baai aika a bwaka, ni katokaia aomata aika a korakai iaon nukara ke iaon baira ao ni uotia. E aki kangaanga ataan ae ti na karaoia, ma e waaki n aki karimoakin moa nanora ma ti na kataia. Ainen te Ekaretia akea tiain aia kona ni bita te aroaro. E korakora au koaua n tamnei bwa ngkana ti ukera te katiteuanaaki n te namakin, ti wetea mwaakan te Atua ni kabwanina ara konabwai.
Ngke e karaoa te bukamaru te Ekaretia ni kauringaan te kaotioti ibukin te nakoanibonga n te 1978 e anga ana kakabwaia ni burabeti Beretitenti Russell M. Nelson: “Bon au tataro ao au kakabwaia are I a katikua iaomi ni kabane ake a ongora bwa ti na tokanikai iaon nako karawawata n te kaokoroaki ao n nakonako n eti ma te Atua—ao imarenara—te rau ni koaua ao te reitaki.”10
Tera ngke ti tiku iaon te kakabwaia ni burabeti aei ao ni kabongana ae bon oin ara konabwai ao ni bootaki ni karikirakea te katiteuanaaki n te aonaaba. I a katuka au koaua n taekan ana tataro ae nanorinano n akea taina te Uea Iesu Kristo: “Ba a na bane n riki n teuana; n arora, ngkai ko mena inanou,, Tamau, ao Ngai i nanom ba a na mena naba i nanora.”11 N aran Iesu Kristo, amen.