Kimia ya Klisto Elongolaka Bonguna

Na Mpaka Dale G. Renlund

Ya Lisanga Likoki ya Bapostolo Zomi na Mibale

Ntango bolingo na Klisto elataka bomoi na biso, tolobelaka bozangi koyokani na bomikitisi, bompikiliki, mpe boboto.

Balingami bandeko mibali mpe basi, na ntango ya momekano makasi ya motema, mokumba ya mosala na motema ebakisamaka. Mitema oyo ekoki kotambola ekoki kozala na mpasi ya kokoka bosenga na komataka ngomba. Na ndenge wana, momekano makasi ya motema ekoki komonisa mpenza bokono oyo ekoki komonono te na lolenge mosusu. Makambo nyonso oyo emonisami ekoki nsima kobongisama liboso ebota makambo makasi na bomoi ya mokolo na mokolo.

Bokono ya COVID-19 ezali solo momekano makasi ya mokili mobimba! Makambo ya malamu mpe ya mabe esalemi mpo ya COVID-19 epalanganaka. Mangwele ya bokengi mpe ezanga likama mpe ya makasi ebimi. ¹ Minganga, bateyi, bafulume, mpe basusu bamibonzi lokola bilombe—mpe bazali kokoba kosala bongo. Bato ebele balakisi bokabi mpe boboto—mpe bazali kokoba kosala bongo. Nzokande, mabe ebombami emonisami. Bato oyo bazangi makasi ya nzoto banyokwamaki—mpe bazali kokoba konyokwama. Baoyo bazali kosala mpo na kobongisa bokeseni ya nse nse oyo basengeli kolendisama mpe kopesama matondi.

Bokono bobe yango ezali lisusu momekano makasi ya molimo ya makasi mpo na Eklezia ya Mobikisi mpe bandimi na yango. Matomba ezali bobele bongo ndenge na ndenge. Bomoi na biso epambolami na nzela ya lisalisi na “lolenge ya likolo mingi mpe ya bosantu mingi,” ² the Come, Follow Me manaka mpe ya boyekoli nsango malamu oyo etiaka libota na katikati, boyekoli ya nsango malamu oyo esungami na Eklezia. Mingi bapesi lisalisi mpe bolendisi ya motema mawa na ntango oyo ya mpasi mpe bazali kokoba kosala bongo. ³

Nzokande, na bangonga mosusu, momekano ya mitungisi makasi ya molimo elakisaki makanisi ya boweli mpe ya bokabwani. Elakisi ete tozali na mosala ya kosala ya kobongola mitema na biso mpe kokoma bomoko lokola balandi ya solo ya Mobikisi. Ezali mokakatano ya sika te, kasi ezali moko ya ntina. ⁴

Nantago Mobikisi abimelaki Banefi, Ateyaki ete, “Esengeli te kozala na boswani kati na bino. … Oyo azali na molimo ya boweli azali ya ngai te, kasi azali ya zabulu, oyo azali tata ya boweli, mpe ye alamusaka mitema ya bato na boweli na nkanda, bango na bango.” ⁵ Ntango towelanaka na nkanda, Satana asekaka mpe Nzambe ya lola alelaka. ⁶

Satana asepelaka mpe Nzambe ayokaka mawa mpo na bantina ata mibale na moke. Yambo, boweli elembisaka litatoli na biso nyonso na mokili ya Yesu Klisto mpe bosikoli oyo eyaka na nzela ya “matomba, … ngolu, mpe boboto na Ye.” ⁷ Mobikisi alobaki, “Motindo ya sika napesi bino. Ete bino bolingana moko na basusu. … Na eye nde bato banso bakoyeba ete bozali bayekoli ba ngai, soki bolingani moko mpe mosusu.” ⁸ Bokeseni ezali lisusu solo—bato nyonso bakoyeba ete bozali bayekoli na ngai te ntango bolingani moko mpe mosusu te. Mosala na Ye na mikolo ya nsuka ezali kobebisama ntango boweli to boyini ⁹ ezalaka kati na balandi na Ye. ¹⁰ Ya mibale, na molimo mpenza boweli ezali mabe mpo na biso lokola bato. Toyibami kimia, esengo, mpe bopemi, mpe bokasi na biso ya koyoka ete molimo ebebisami.

Yesu Klisto alimbolaki ete malongi na Ye ezali te ya “kolamusa mitema mya bato na nkanda, moko na basusu, kasi [ete ya Ye] malongi [ezali] ete makambo ma lolenge loye masila.” ¹¹ Soki nakanisi mabe to nayanoli na likanisi ekeseni nakomaka na nkanda to nakozwaka likanisi mabe, ngai “nakwei” na momekano makasi ya molimo. Bokwei ya momekano oyo elakisi te ete nazangi elikya. Nzokande, yango elakisi ete nasengeli kobongwana. Mpe eye wana ezali malamu na koyeba.

Nsima ya Mobikisi kokende kotala Mikili ya Amerika, bato bazalaki momoko; “ezalaki boswani te o mboka mobimba.” ¹² Ekanisi bino ete bato bazalaki bomoko mpo bazalaki bango nyonso lolenge moko, to mpo bazalaki na bokeseni ya likanisi te? Natieli yango ntembe. Na esika, boweli mpe bonguna elimwaki mpo batiaki bozali na bango balandi ya Mobikisi likolo na nyonso. Bokeseni na bango ezalaki na ntina te na bokokani na bolingo na bango bakabolaki ya Mobikisi, mpe bazalaki bomoko lokola “basangoli ya bokonzi ya Nzambe.” ¹³ Nsuka ezalaki ete “ekokaki te kozala bato boko ba esengo mingi koleka … baye bakelamaka na loboko ya Nzambe.” ¹⁴

Bomoko esengaka bokasi. ¹⁵ Ekolaka ntango tolonaka bolingo ya Nzambe kati na mitema na biso ¹⁶ mpe tomipesaka na lobi na biso ya seko. ¹⁷ Tozali bomoko na nyonso ezali ya biso nyonso, na lolenge na biso ya yambo lokola bana ya Nzambe ¹⁸ mpe bomipesi na biso na bosolo ya nsago malamu ezongisama. Na ngambo na biso, bolingo na biso ya Nzambe mpe bozali na biso lokola balandi ya Yesu Klisto ebotaka kobanza mpenza mpo na bato misusu. Topesaka motuya na lolenge ya bizaleli, bimoneli, mpe batalanta ya basusu. ¹⁹ Soki tokoki te kotia kimoyekoli na biso na Yesu Klisto likolo ya bamposa mpe makanisi na bisomei, tosengeli kotala lisusu makambo na biso ya liboso mpe kobongwana.

Tokoki koloba, “Ya solo tokoki kozala bomoko—bobele soki bondimi ngai!” Lolenge ebongi malamu ezali kotuna “Nini ekoki ngai kosala mpo kolendisa bomoko? Lolenge nini ekoki ngai koyanola mpo kosalisa moto oyo abeleme pene na Klisto? Nini ekoki ngai kosala mpo kokitisa boweli mpe kotonga lingomba ya Eklezia ya motema mawa mpe ya bolengeli?

Ntango bolingo na Klisto ekoli na bomoi na biso, ²⁰ tolobelaka bozangi koyokani na bomikitisi, bompikiliki, mpe boboto. ²¹ Tomitungisaka moke na ntina na mayoki na biso moko mpe tomitungisaka koleka na ntina na oyo ya bato ya penepene na biso. Biso,“tolukaka kolekisa ndelo te mpe kotia bomoko.” ²² Tomipesaka te na “boswani ya ntembe,” kosambisa baoyo tokeseni na bango makanisi, to komeka kobetisa bango mabaku. ²³ Kutu, tokanisaka ete baoyo tokeseni na bango makanisi basalaka oyo bakoki mpenza na makambo ya bomoi bazali na yango.

Mwasi na ngai azalaki kosala kati na misala ya mibeko mibu ntuku mibale. Lokola molobeli, asalaki mbala mingi na basusu oyo bazalaki koloba makanisi makeseni. Kasi ayekolaki koboya na kozangaka kozala na maloba mabe to na nkanda. Akokaki koloba na baninga, “Namoni tokoyokana te na likambo boye. Nalingi bino. Natosi likanisi na bino. Nakoki kolikya bokopesa ngai mpe ndingisa se moko.” Mbala mingii, eloko oyo epesaka limemia ya moninga mpe kutu bondeko atako makanisi makeseni.

Ata banguna ya kala bakoki kokoma na bomoko kati na bomoi na bango ya bayekoli ya Mobikisi. ²⁴² Na 2006, nazalaki na losambo ya kobulisa Tempelo ya Helsinki Finland mpo na lokumu ya tata na ngai mpe baboti na ye baoyo bakotaki na Eklezia na Finlande. Finns, elongo na tata na ngai, bazalaki na mposa makasi ya kozala na tempelo na Finland mibu mingi. Na eleko wana, Disitiliki ya Tempelo esangisaki Finlande, Estonia, Latvia, Lithuania, Belarus, mpe Russia.

Na bobulisi yango, nayekolaki eleko moko ya kokamwa. Mokolo ya yambo ya mosala ya minene bapesaki na bandimi ya Russie mosala ya kosala milulu ya tempelo. Ezali mpasi mpo na kolimbola lolenge nini oyo ezalaki mpenza kokamwa. Russie mpe Finland babundaka bitumba ebele bikeke mingi eleki. Tata na ngai andimaki te mpe ayinaki kaka Russie te kasi Bato banso ya Russie. Abimisaka mayoki ya boye na motema moko, mpe mayoki na ye ezalaki lolenge moko na ya bonguna ya bato ya Finlande na bato ya Russie. Akangaka na moto banzembo oyo elobelaki bitumba ya ekeke ya mibu 19 kati na bai Finlande mpe bai Russie. Makambo akutanaki na yango ntango ya Etumba ya Mokili Mobimba ya Mibale, ntango bai Finlande mpe bai Russie bazalaki banguna, esalaki eloko te mpo kobongola makanisi na ye.

Mobu moko liboso ya bobulisi ya Tempelo ya Helsinki na Finlande, bakomite ya tempelo, oyo ezalaki kaka bandimi bai Finlande, bakutanaki mpo na kosolola na ntina ya myango ya bobulisi. Na ntango ya lisolo, moto moko amonaki ete basantu bai Russie bakotambola mikolo ebele mpo na kozala na bobulisi mpe kokoka kolikya kozwa mapamboli na bango ya tempelo yambo bazonga ndaku. Mokonzi ya komite, Ndeko Sven Eklund, apesaki likanisi ete bai Finlande bakokaki kozela mwa mikolo, ete bai Russie basengelaki kozala bandimi ya yambo na kosala milulu kati na tempelo ya Helsinki Finlande. Bandeko nyonso ya komite bandimaki. Basantu ya Mikolo ya Nsuka ya Sembo ya Bai Finlande bazelisaki mapamboli na bango ya tempelo mpo na koyamba basantu bai Russie.

Mpaka Dennis B. Neuenschwander, Mokambi ya Etuka oyo azalaki na lisolo ya komite wana ya tempelo, nsima akomaki: “Nazala mokolo moko te na lolendo yna bai Finlande koleka nazalaki na ngonga oyo. Mambi ya kala ya mpasi ya Finlande na bikolo ya nzinga nzinga … mpe esengo na bango ya nsukansuka kozala na moko etongami na mabele na bango moko etiamaki nyonso pembeni. Kopesa ndingisa na bai Russie mpo na kokota na tempelo bato ya yambo [ezalaki] liloba ya bolingo mpe ya bomikabi.” ²⁵

Ntango nalobelaki tata na ngai boboto oyo, makanisi na ye ebongwanaki mpe alelaki, tata na ye moto ya Finlande ya makasi oyo alelaka na mpasi. Uta ntango wana kino liwa na ye bambula misato nsima, akokaki ata mokolo moko te kobimisa liyoki ya mabe na bai Russie. Kofulama na ndakisa ya bandeko na ye bai Finlande, tata na ngai aponaki kotia bolandi ya Yesu Klisto likolo ya bamposa nyonso. Bai Finlande batikaki te kozala bai Finlande; bai Russie batikaki te kozala bai Russie; ata liboke moko te etikaki bonkoko na bango, mambi na bango ya kala, to boyebi mpo na kolongola bonguna. Bazalaki na mposa na yango te. Na esika na yango, baponaki kosala kimoyekoli na bango ya Yesu Klisto mposa na bango ya yambo. ²⁶

Soki bakoki kosala yango, biso mpe tokoki kosala. Tokoki komema libula, bonkoko, mpe boyebi na biso na Eklezia ya Yesu Klisto. Samwele akimaki te libula na ye lokola Lamanite, ²⁷ to Mormon akimaki te ya ye lokola Monefi. ²⁸ Kasi moko na moko na bango atiaki bomoi na ye ya kozala moyekoli ya Mobikisi yambo.

Soki tozali moko te, tozali ya Ye te. ²⁹ Libengisi na ngai ezali ete tozala bilombe na kotiaka bolingo na Nzambe mpe bomoi ya moyekoli ya Mobikisi likolo ya bamposa nyonso misusu. ³⁰ Totosa liyokani na biso ya mbotama na bomoi na biso ya bayekoli—liyokani ya kozala moko.

Tika ete tolanda ndakisa ya Basantu ya mokili mobimba oyo balongaki kokoma bayekoli ya Klisto. Tokoki kotia motema na Yesu Klisto, oyo azali “kimia na biso, oyo … abukaki efelo ya katikati ya bokabwani kati na biso; alongolaki [na libonza na ye ya bomikabi] bonguna.” ³¹ Litatoli na biso ya Yesu Klisto na mokili ekolendisama, mpe tokotikala nzoto kolongonu na molimo. ³² Natatoli ete lokola “toboyi boweli” mpe tokomi “na makanisi lokola Nkolo na bolingo mpe na bomoko na Ye na bondimi, ³³ Na nkombo ya Yesu Klisto, amene.