esus Bikéé’ Yiidááł: K’é Nídahoołeełii Daniidlį́
K’énídahoołeełii éí doo bił dahóyée’ da; éí Diyin k’ehjí yee nida’nitin.
Shik’is dóó Shilah, saad ahét’ááh dóó ti’hoo’nííh biniinaa nihijéí biyi’dóó yéígo ahééh niidzin Hasda’iiníiłii Jesus Christ dóó binahagha’ hanáályaa. Ayóó’ííníi’ní dóó bada’ííníidlí, dóó sodiilzingo hool’áágóó bikéé yiikah doo.
Níłch’įdę́ę́’ Ntsékees éí Ach’į Anáhóót’i’
Dííjį́ kǫ́ǫh béésh ntsékeesí éí binahji’ ak’ihojidlí dóó ach’į’ nahwii’náago át’é.
Nahasdzáán biyi’dóó níłch’i saad nihit’ahgóó diits’a’, áko diné binaab t’óó aháyóí deidiits’a’. Díí diné binaab éí t’áá anii dooda’ yee yooch’ííd, ajooba’ dooda’ yee doo jooba’ da, éí nahasdzáan bikáa’di diits’a.
Hane’ yá’át’ééhii éí doo dah diits’ah dah saad ahét’ááh dóó ahach’į́ éí alaadgo dah diits’ah, bílaashdla’ii binahat’a yaanisékeesii dóó dikos ntsaah nałnííhii baa dah hane’. T’áá aniłtso, Yisda’iiníiłii binahagha’ hanáályahígíí atah, ních’idę́ę́’ béesh nitsékeesdę́ę́’ diné binaabdę́ę́’ dííts’a’ doo.
K’énidahoołeełii Jidoołeeł
Jesus dziłghą́ądi na’neeztą́ą́ éí t’áá ałtso diné bá, ndi áláádi éí akéé’naazį́įnii yich’į́ hane’ áyiilaa.
Diyin bina’nitin éí háí yit’áo nihéí iina bee hiníínąą doo, iidą́ą́’dę́ę́’ dóó k’ad nahasdzáan bikááhgí. “K’é nídahoołeełii bik’idahojidlí, háálá Diyin God ba’áłchíní dabidi’níi doo.”1
Diyin Jesus Christ yiniidlą́ągo ách’ą́ą́h naal yéii nahalingo k’édoołeelii níídlíí’ doo, áádę́ę́’ ch’íídii bíkǫ yeeh ádiłtoohgo bits’ąą dinííltsis.2
Díí nihí naalnishjí iilyaahgo, Diyin yeeh haadzííh éí “Diyin ba’ałchíní nihidi’níí’ doo.” T’áá ałtso diné nahasdzáan bikáági 3Diyin God “bits’ąądoo,” ndi Diyin ba’ałchíní hódiníigo éí bilaadi at’é. Diyin baa hiikaahgo dóó bił aha’deet’aahgo , áko índá “bits’ą́ą́’dę́ę́’ niidłíí doo,”4Diyin Christ ba’ałchíní, biye’ dóó bitsi’ dah nilíį́́ doo.”5
Haash yit’áo k’édoohoołeelii ch’íídii bikǫ k’aah yiniłtsees doo? Jó, doo t’ąą’á’t’ééh doo, diné yidaah doo sizį́. Diyin God yiniidlą́ągo dóó nihéé’oodlą́ baa wiilne’go, ndi doo biniinaa niha’hach’į́ da doo.6
Saad naaltsoos biyi’doo yiit’į́į́’go nihi k’íjí Diyin bisodizin lá’alyaah lah, Reverend Amos C. Brown, Third Baptist Church San Franciscodi, ná’t’ąą kót’áó haadziih,
“Shił nilį́ díí diné saad áyiilaahígíí t’áá bí bił bee hózin dóó ákot’áó yinił’į́. Jó nidi, shi éíyá doo yish’į́į’ da.”
“Ayóó’ baa shił hózhǫ́, nihi Naat’aanii, President Russell M. Nelson báhasin. Shi baa siskeesgo éí nizhónogo nihi Naat’aanii nilį́.”
T’áá bí aní: “T’áá lé’í doo yá’át’ééhii baa yeeltį́. Yá’át’ééhii adahoonííłígíí doo baa yeel’tį́ da. … Díí ákot’áo ya’át’ígíí éí doo nihi ká’ádoolwol da. … Jesus na’nitin, doo yá’áshǫ́ǫnii t’áadoo chodahyoołí’ní. Azhá diné dah hijoołá ndi, ayóó’á’dei’nó’ní.”7
Diyin Yaahalne’é Brown éí k’énídahoołeełii nilį́. Jó éí diné bił nilį́, dóó kǫ k’aah yiniłts’eełsí nilį́. K’énídahoołeełii éí doo bił dah hóyeeh da; éí Diyin k’ehjí nidahnitin.8
Há’at’į́į́sh éí binahji’ dahidziil, áko kǫ k’aah nihi t’áá ánii ayóó’ó’nii’níínii yich’į́ yee’adajeełt’óó éí bits’ąą’ dah niiltseeł? Nihi dziil éí nihéé’oodla’ dóó Diyin Jesus Christ bizaad binahji’ nihi dziil.
“Shiniinaa diné danihódziihgo, … índa wooch’ííd badaa’ihii t’áá ałtso yee nihaa nidahalne’go nihik’idahojidlí.
“… Háálá yá’ąąshdi ayóó át’éii nihaa dahidoolyééł, háálá t’áá ákót’éego Diyin God yá dahalne’ii yę́ę t’áá nihítséedi atídayííł’įįd.”9
T’áá Hóhołnííh éí Álį́įgo At’é.
Naaki bee na’nitin éí bik’ehgo k’énídahoołeelii dah niidlíí’ doo.
Ałtsé éí NihiZhe’é t’áá hóhólníiihgo nigha’ áyíílaah áko t’áá nihi nihóhólníih atiingóó yiidaał doo.10 Díí éí tsídá alaadi Diyin God niheiyílyáhígíí át’é.
Naaki góne’ éí Yá’aashdę́ę́’ NihiZhé’é “tʼáá ałtsoní bitsʼą́ą́jígíí dahólǫ́.”11 Dich’íí’ígíí yiilnaadgo áádóó łikanígíí áko indá nihił bee hozin doo.12 T’áá ák’idą́ą́’ áts’ą́ą́jí hólǫ́ nt’ę́ę́’. Doo yá’áshóonii dóó yá’át’ééhii éí nihił bee hózin.
Baa ahééh niidzin díí t’áá hóhólníihii éí binahji’ nihik’ihojoosdli’ dóó łá’ diné doo dah yoodląą’ dah. T’áá dikwíí diné náásyoołkáałdi Jesus Christ yik’ehgo bee oodla’ bik’ehgo deiyík’aah doo.13
Niłch’i’ bii’ hane’é bits’ąądę́ę́’ t’ááła’í bisaad bits’ąądoo lá’í ádáání nahalin,14 ndi nihí éí k’énidahoołeehiijígo dah didiidaał.
Diyin Binaat’áanii Dajílį́.
La’ diné nihi naat’aanii dóó nikits’aadah hastóí nahasdzáanjí bíla’ashdla’ii binaht’́a, binaanish dóó naat’aanii nishlíí doo dahnizin.
Nihi éí łahgo at’éii nihi naanish baa nisííkees. Nihi éí doo naaltsoos niha adahjíí’ niłgo nihi naat’aanii bits’í’hidlaah. Nihinaanish éí nahadzáan bikáádi Jesus Christ t’áá anii hólǫ́ diné bił wiilne’go nihéé’iiną́ ninit’íji’. Diné badahojoobá’ígíí dóó bitahoneezgaaígíí dóó t’áá’sahí naagha’ígíí éí básodiilzin dóó diyin k’ehjí naanish bidziil dooleełgo bá baaneelnish. Diyin bik’ehgo na’anish dóó Bá baawiilne’ t’áá háíshį́į́h diné hool’áágóó iina yinízinígíí.15
Diyin God bina’nitin t’áá áníitso nihił danílį́įgo daniidzin, ndi Diyin God Yáyáłt’íí éí łahgo at’é nanitin doo diné nisékees bik’ehgo dah. T’áá ałkidą́ą́’ ákot’é.16
Hasda’iiníiłii kot’áo bikéénaakai’ígíí yich’į́ haadziih:
“Ííshją́ą́ nihokáá’ dine’é danihijoołáago, t’ah doo danihijoołaahdą́ą́’ shí átséedi dashijoosłá’ígíí nihił béédahózin.
“… Díí t’áá ałtso yee nihaa nidookah, háálá shiníł’a’ii doo yéédahósin da.”17
T’áá Ałtso Baa áhayá
T’áá ałtso bił kééhwiit’íínii ayóó’íí’ní’ní azhá doo dahnoodląąh ndi. Jesus hane’ yázhí yaah halnégo yeena’neezt’ąą’ Same’ya dine’é jooba’ii dine’ ati’bidiilyaahígíí yiká’elwod, áko k’é nahoołéélii nahalingo diné biká’aneejah doo.
Atsá Biyaazh yaahdą́ą́’ naaltsoos bee hane’ii Arizona Republic “Arizonadę́ę́’ Nádlééhii naaltsoos bee hąąłnah éí Diyin Bisodizindę́ę́’ yichó’daaní.”18
Diyin God Bisodizindę́ę́’, “bee nihił hózhǫ́ díí dine’ Nadleehii bee biká’ííjeehígíí, dóó t’áá’áadóó naat’aanii bił nidah shį́į́łnish aha’dahííníidlíígo.”19
Naat’aanii President Russell M. Nelson ná’ídilkid, “Da’ nihi ts’ąąjí aniti’ ndi ahił neilnishgóósh bíighah?”20
Łádah doo Bich’i’ Haadíídzih Da
Ła’ diné Hasda’iiníiłii saad nichǫ́’í yidei’aahgo Hasda’iiníiłii doo nát’áá yich’į́ hanadziih da. “Áádóó alááhgo nááda’iiłniihii índa bee haz’áanii yínda’niłtinii t’áá chaałída hak’i dahodii’aah … haadaadlǫ́,” ndi Jesus “t’áádoo bich’į́ hadzoodzii’ da.”22 K’é náhoołeełii jilíígo diné dahódziihgo tóó nat’ąą’ajít’éé’ dóó nát’ąą’ bich’į́ haajídziih da. 23
Baa yiniił hasin diné bił yá’aneejah yaah dóó baah dóó tó chódahyołį́ dóó Jesus Christ t’áá anii daaníígo, ndi k’ad nihits’ąąjigo daaslííh, nihiHasda’iiníiłii dahyódziih dóó bádahóchį’. 24
Díí ałdó áko dahoot’ííd Hasda’iiníiłii nanitin yaahdą́ą́’.
Ła’ Jesus hódahoołáahii binaał alaadi álílee adaalyaahgo ndi hats’ána’haazhjéehgo t’áadoo hakéé’ tánáádookai da.25 Yínííłgo doo t’áá át’é diné Hasda’iiníiłii ayóó’á’dah’yó’ní doo dóó bibeehaząąnii doo yik’eh dahołį́į́’ doo.26
Jesus nanhitin doo há’hach’í da doo saad hajółǫ́ǫ́’ da bits’ájighaa’. Férisiiz, Jesus dahodiyiilyééł danízin ndaha’á áko Jesus yits’ąą’ dahííyah.27t’óó’ahayóí dine’ binaakai áádóó binaał alíléé’ ayiilaah áko t’áá’t’é diné nidaadzíí’.28
Naanáła’ Be’iina’ Bikidahojidlí
Nihi ałdo’ saad ahét’ááh bits’á diidaał dóó diné bee iina bábik’ihojídlí doo.29
Mbuji-Mayidi, Democratic Republic of the Congo, ałtsé diné nihi yáhdahoolí háálá doo nihéé’ dahósin dóó nihéé’oodla’ bił bee dahósin dah.
Hodiina’ yaahdą́ą́’ shí dóó Kathy sodizin Mbuji-Mayidi atah yahiijeeh. Ałchíní nizhónígo hadahit’é dóó, bił dahózhǫ́. Olta’ bee bich’į́ haadziih ndi shił bee hoozin lą’í doo olta’góó ndaahkai dah lá’. Nihinaat’aanii ajóóba’ bee díí diné biká’iijeeh.30 Hast’ą́’aadah Gaamaalii ndanitiní díí ałchíní áshíík’é dóó át’ééké 400 yilt’éíígo ndéínitin, azhá łah doo bił yá’ánéíjah ndi ndábídintin.
Dį́į́’tsáadah binaahai Kalanga Muya ani, “[shi béeso adingo] biniinaa díí’ naahai t’áá doo olta’góó niyaah dah. … Baa ahééh nisin nihi sodizindę́ę́’ aká’ííjeeh. … K’ad éí ííníshta’, ake’ashchį́ dóó Frenchji yáshti’í.”31 Mbuji-Mayi binaat’aanii kót’áo hadziih, “Díí Diyin bisodizindę́ę́’ éí diné yił nidaalnish dóó yikahiijeeh naała sodizin éí doo ahił nidaanish da.”32
Ayóo’ Áda’ahíínóhní
Naaltsoos John 13 yinishtą́ągo Jesus nizhónígo k’é níhoołeełii nigha nilį́. Ayóó’óó’ní bee Jesus yił tádíkahígíí yikee’ yá tááneezgiz. Yíníilta’go, “hwii’sizíinii nitseeltłah”33 lą́ ayóó’á’yó’ní’nii bits’ąąji’go naasdlííhgo ninéididoo’ááł. Baa nisiskeesgo háásh yit’áo Jesus Judas yaah nisiskeesgo áádóó Judas dah diilwod. Áádóó Jesus t’áá doo bich’į́ nahwiiná’ígíi dóó nina’bi’deet’a’ą́ yaah hanaana dziih dah. T’óó ayóó’óó’níínii Jesus yił tádíkahígíí yee yich’į́ yałtį́, Bizaad naasgo woshdę́ę́’ mill naahai deideests’aah.
“Bee haz’áanii ániidíii nihaa dinish’aahgo ánihidishní, Ayóó’áda’ahíínóh’níi dooleeł; t’áá ayóó’ádanihíínísh’ní yę́ęgi át’éego, …
“Ayóó’áda’ahíínóh’níigo shídahooł’aahii danohłį́įgo diné t’áá ałtso bił béédahózin doo.”34
Tah nit’ę́ę́’ Diyin ayóó’á’nii’ní Tah nit’éé’ k’éníhoołeełii niidlį́į́’ doo, áko Diyin God ba’ałchíní dah nihidídooniił, Jesus Christ bízhi’ binahji’, amen.