Chatkanaaq rik’in li Kristo
Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo naru “naqanumsi li kutan.”
Kiwan jun kutan b’ar wi’ kik’utman naab’aleb’ li jaljookil ru aatin, ch’a’ajkil patz’om ut xninqal ru tzol’leb’. Chirix naq kixq’useb’ li neke’wan jo’ “muqleb’aal kamenaq li b’omb’ileb’ chi saq, li ch’ina-us neke’k’utun li rix chi yaal, a’ut chi sa’ nujenaqeb’ rik’in xb’aqeleb’ kamenaq ut chixjunil tz’ajnil,”1 li Jesus kixk’ut oxib’ chik li jaljookil ru aatin chirix li kawresink-ib’ sa’ musiq’ej ut li wank choq’ tzolom. Jun reheb’ a’an, a’an li jaljookil ru aatin chirixeb’ li lajeeb’ chi tuq’ixq.
“Li taak’ulmanq sa’ lix nimajwal wankilal li choxa chanchan li kik’ulmank sa’ jun li sumlaak. Lajeeb’ chi tuq’ixq ke’xk’am xsaqenkeb’ naq ke’elk chixk’ulb’al li b’eelomej.
“Oob’ reheb’ a’an maak’a’eb’ xna’leb’ ut oob’ wankeb’ xna’leb’.
“Eb’ li maak’a’eb’ xna’leb’ ke’xk’am lix saqenkeb’ chi ink’a’ ke’xk’am xya’al:
“Eb’ li wankeb’ xna’leb’ ke’xk’am xsaqenkeb’ jo’ ajwi’ lix ya’al sa’eb’ li meet.
“Naq kib’ayk chaq li b’eelomej, ke’chalk xwara, ke’ok chi xiiqank chixjunileb’ ut ke’kub’eek xwara.
“Tuqtu q’ojyink ki’ab’iik jun xyaab’ kuxej: We’ chaq li b’eelomej! Elenqex chixk’ulb’al.
“Toja’ naq ke’wakliik chixjunileb’ li tuq’ixq a’an ut ke’xk’uub’ lix saqenkeb’.
“Ut eb’ li maak’a’eb’ xna’leb’ ke’xye reheb’ li wankeb’ xna’leb’: K’ehomaq b’ayaq qe xya’al lee saqenk, xb’aan naq chupk re li qasaqenk.
“A’b’anan eb’ li wankeb’ xna’leb’ ke’xye: Ink’a’, maare anchal ink’a’ taatz’aqloq li qe; ma ta chik eere laa’ex taqataw. Jwal us texxik rik’ineb’ laj k’ay ut toxeeloq’ chaq eere.
“Naq yookeb’ chi xik chixloq’b’al, kol’elk li b’eelomej, ut eb’ li yo’on wankeb’ ke’ok rochb’een sa’ li kab’l chixninq’ehinkil li sumlaak; ut kitz’ape’k li okeb’aal.
“Moqon ke’wulak eb’ li tuq’ixq jun ch’ol chik: Qaawa’, Qaawa’, te li kab’l chiqu!2
“A’ut a’an kixsumeheb’ ut kixye: Relik chi yaal ninye eere, ink’a’ ninnaw eeru.3
“Jo’kan ut, chexyo’leq, xb’aan naq ink’a’ nekenaw li kutan chi moko li hoonal li taachalq wi’ li Ralal li Winq.”4
Li Awa’b’ej Dallin H. Oaks kixk’uteb’ li patz’om a’in li nak’ehok chi k’oxlak chirix lix k’ulunik li B’eelomej:5 “Ut wi ak wulaj raj li xk’ulunik a’an? Wi ta naqanaw raj naq wulaj taqataw qib’ rik’in li Qaawa’—maare xb’aan raj li qakamik malaj lix k’ulunik a’an—k’a’ raj ru taqab’aanu anajwan?”6
Sa’eb’ li k’a’ru ninnumsi xintzol naq li kawresink-ib’ sa’ musiq’ej choq’ re lix k’ulunik li Qaawa’ moko ka’aj ta wi’ aajel ru, ka’aj wi’ b’an a’an li b’e wan re xtawb’al li tz’aqal tuqtuukilal ut sahil ch’oolejil.
Sa’ jun kutan naq ak tikla re li hab’alq’e ke’wab’i xb’een sut li aatin a’in “Wan aacancer.” Lin b’eelom ut laa’in kisach qach’ool! Naq yooko chi sutq’iik sa’ li qochoch chi maak’a’ nokoru chixyeeb’al xb’aan li k’a’ru xqab’i, li waam kixb’alq’usi rib’ rik’ineb’ li qakok’al oxib’.
Sa’ li k’a’uxl, kinpatz’ re li qaChoxahil Yuwa’, “Ma tinkamq?”.
Li Santil Musiq’ej kixhasb’a we, “Chaab’il taa’elq chixjunil.”
Kinpatz’ok ut wi’chik, “Ma taawanq inyu’am?”
Jun sut wi’chik, lin sumenkil kiwulak: “Chaab’il taa’elq chixjunil.”
Sachso inch’ool kinkana. K’a’ut naq juntaq’eet lin sumenkil kink’ul naq kinpatz’ ma tinkamq malaj taawanq inyu’am?
Jo’kan ut naq, sa’ junpaat, chixjunil lin junxaqalil kinujak rik’in tuqtuukilal jo’ chanru kich’olob’aman chiwu: ink’a’ tento taqaseeb’a qib’ chi wulak sa’ kab’l re xk’utb’al chiruheb’ li qakok’al chan ru li tijok. Eb’ a’an neke’xnaw chan ru te’xk’ul xsumenkileb’ ut xk’ojob’ankil xch’ooleb’ rik’in li tijok. Ink’a’ tento taqaseeb’a qib’ chi wulak sa’ kab’l re raatinankileb’ chirix li loq’laj hu malaj eb’ li raatin li yo’yookil profeet. Eb’ li aatin a’an ak neke’xtenq’aheb’ chixtawb’al li kawilal ut li chaab’il na’leb’. Ink’a’ tento taqaseeb’a qib’ chi wulak sa’ kab’l re raatinankileb’ chirix li jalb’a-k’a’uxlej, li wakliik chi yo’yo, lix k’ojob’ankil wi’chik li evangelio, li k’uub’anb’il na’leb’ re kolb’a-ib’, li junelikil junkab’al malaj lix tzol’leb’ li Jesukristo.
Sa’ li hoonal a’an, li junjunq chi na’leb’ naqatzol sa’ li q’ojyin re junkab’al, sa’ xtzolb’aleb’ li loq’laj hu, sa’ li tijok rik’in paab’aal, sa’eb’ li osob’tesink, sa’ xwotzb’aleb’ xnawom qach’ool, sa’eb’ li sumwank okenaqo wi’, sa’ li rochoch li Qaawa’, ut sa’ li hilob’aal kutan ke’k’anjelak qe—oh, k’a’jo’ naq ke’k’anjelak! Moko a’an ta chik li hoonal re xk’eeb’al aseeyt sa’eb’ li qakantil. Naqaj ru li junjunq chi tz’uqul chi aseeyt ut naqaj ru anajwan!
B’antiox re li Jesukristo ut lix evangelio k’ojob’anb’il wi’chik, wi ninkam raj, lin junkab’al tixk’ul xk’ojob’ankil xch’ool, ut xkawilal ut sa’ jun kutan taak’ojob’aaq wi’chik. Wi taawanq raj inyu’am, tinruuq chixk’ulb’al li xnimal ru wankilal wan sa’ li ruchich’och’ a’in li taatenq’anq we chinkolb’al, chinchapb’al, ut chink’irtesinkil. Sa’ xraqik, b’antiox re li Jesukristo, chixjunil chaab’il na’el.
Sa’ xtzolb’al li Tzol’leb’ ut Sumwank naqatzol chan ru nak’utun li k’a’ru “chaab’il”:
“Ut saʼ li kutan aʼan, naq tinkʼulunq saʼ lin loqʼal, taatzʼaqloq ru li jaljookil ru aatin li kinye chirixebʼ li lajeebʼ chi tuqʼixq.
“Xbʼaan naq ebʼ li wankebʼ xnaʼlebʼ ut keʼkʼuluk re li yaal, ut keʼxkʼul li Loqʼlaj Musiqʼej choqʼ aj kʼamol bʼe chiruhebʼ, ut inkʼaʼ keʼbʼalaqʼiik—ninye chi yaal eere, inkʼaʼ teʼyokʼeʼq chaq ut teʼkuteʼq saʼ li xam, teʼxkuy bʼan xnumsinkil li kutan.”7
Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo naru “naqanumsi li kutan.” Xnumsinkil li kutan moko naraj ta naxye xk’eeb’al xb’een li k’a’ru naqab’aanu. K’oxlahomaq jun li kaxlan lem. Lix k’anjel moko ka’aj ta wi’ xk’utb’aleb’ li k’a’aq re ru chi nim chi us. Naru ajwi’ naxxok li saqen ut naxnimob’resi lix kawilal. Tento naq moko ch’a’aj ta li taqab’aanu, taqach’utub’ lix yalb’al qaq’e, ut taqaxok lix saqen li Jesukristo. Aajeleb’ ru li loq’laj numsihom li santeb’.
Wan sa’ xb’een rokeb’aal li saq’e aran Israel, a’an jun xchaq’al ru tzuul li nayeeman re “li junelikil tzuul.” Li tzuul Karmelo8 rax rax ru nawan chiru chixjunil li chihab’ sa’ xk’ab’a’ b’ab’ay xchu’ li ke nat’ane’ aran. Lix ch’oolaninkil nak’ulman rajlal kutan. Jo’ naq “lix chu’ li ke” naxch’oolani li tzuul Karmelo,9 naq naqayal qaq’e chixch’oolaninkil li qaam “rik’in li k’a’aq re ru re li tiikilal,”10 li k’a’ru ka’ch’in ut moko nimob’resinb’il ta,”11 li xnawom qach’ool ut eb’ li xnawom xch’ool li qakok’al te’wanq xyu’am!
Maare teek’oxla: “A’b’an Hermana Wright, laa’at ink’a’ nakanaw ru lin junkab’al. Wankeb’ qach’a’ajkilal ut ink’a’ naqil li nakaye.” Yaal li nakaye. Ink’a’ ninnaw ru laa junkab’al. A’b’an jun li Dios li maak’a’ xraqik lix rahom, li ruxtaan, lix wankilal, lix nawom, ut lix loq’al naxnaw eeru.
Lee patz’om li maare wan a’aneb’ xpatz’om lee raam li na’el chaq sa’ xchamal lee ch’ool. Sa’eb’ li loq’laj hu neke’qataweb’ patz’om jo’eb’ a’an:
“At Tzolonel! Ma maak’a’ nakawaj wi’ naq [lin junkab’al] taa’oso’q?”12
“B’ar wan anajwan li woyb’enihom?”13
“K’a’ru tinb’aanu, re taa’isiiq chaq li choql re q’ojyin li namoyok [wu]?”14
“A’b’an b’ar nachal chaq li choxahil na’leb’? B’ar natawman li chaab’il k’a’uxl?”15
“Chan ru naru naq [tinchap wib’] chiru chixjunil li k’a’ru us?”16
“Qaawa’, k’a’ru taawaj tinb’aanu?”17
Neke’chal ut xsumenkileb’ chi wan xki’ilal:
“Ma nakapaab’ lix wankil li Kristo choq’ re li kolb’a-ib’?”18
“Ma xtaqla li Qaawaʼ anihaq naq inkʼaʼ tixyal lix chaabʼilal?”19
“Ma nekepaab’ naq [a’an naru] chixb’aanunkil a’in?”20
“Ma nakapaab’eb’ li profeet?”21
“Ma nekekʼanjela li paabʼaal chirix li tojbʼal-ix xbʼaan li ani kiyoʼobʼtesink eere?”22
“Ma ink’a’ tab’i’ taaraqoq aatin sa’ tiikilal?”23
Ex raarookil wamiiw, ink’a’ naru naqawotz li qa’aseeyt, a’b’an naru naqawotz lix saqen li Kristo. Lix aseeytil li qakantil moko ka’ajwi’ ta tooxtenq’a “chixnumsinkil li kutan,” tooxtenq’a ajwi’ chixkutanob’resinkil li b’e li neke’nume’ wi’ li ani raab’ileb’ qab’aan toj rik’in li qaKolonel, li ak kawresinb’il “chi teeto xtel re [xk’ulb’aleb’].”24
“A’b’an li Qaawa’ kixye chi jo’ka’in; “Matyaab’ak chik, ut maatz’eq chik li xya’al aawu, xb’aan naq tatq’ajkamuuq sa’ xk’ab’a’ laa k’anjel, … ut eb’ laa walal aak’ajol te’elq chaq sa’eb’ li tenamit li xik’ neke’ilok reheb’.
Wan sahil oyb’enink sa’eb’ li kutan chalel, eb’ laa walal aak’ajol te’sutq’iiq chaq wi’chik sa’ li xna’ajeb’.”25
Li Jesukristo a’an li “sahil oyb’enink sa’eb’ li kutan chalel.” Maak’a’ reheb’ li k’a’ru xqab’aanu malaj ink’a’ xqab’aanu li ink’a’ ta raj naxtaw lix mayej maak’a’ roso’jik ut nawan chi junelik. A’an xyaalal naq maajun wa yal naraqe’ li qesilal.26 Joʼkan ut, “tento taqatiikisi qibʼ chi uubʼej chi xaqxooko junelik rikʼin li Kristo, rikʼin tzʼaqal xlemtzʼunkil li yoʼonink, ut rikʼin rahok choqʼ re li Dios ut rehebʼ chixjunil li winq. Jo’kan ut, wi taqatiikisi qib’ chi uub’ej rik’in xtzekankil xsahil li raatin li kristo, ut tookuyuq toj sa’ roso’jik, k’ehomaq reetal, jo’ka’in naxye li Yuwa’b’ej: taawanq qayu’am chi junelik.”27
Li junelik yu’am a’an junelik sahil ch’oolejil. Sahil ch’oolejil taawanq sa’ li yu’am a’in, anajwan—ink’a’ nachal xb’aaneb’ li ch’a’ajkilal, nachal b’an xb’aan xtenq’ li Qaawa’ re naq taqataw qana’leb’ ut taqaq’axeb’ ru—ut nimla sahil ch’oolejil taawanq sa’ li yu’am chalel. Te’chaqiq li xya’al uhej, te’k’iraaq li aamej rahob’tesinb’ileb’, te’tawmanq li k’a’ru xe’tz’eqman, te’tuqub’amanq li ch’a’ajkilal, te’k’ojob’aaq wi’chik li junkab’al ut chixjunil li k’a’ru wan re li qaYuwa’ qehaq ajwi’.28
Rilb’al li Jesukristo ut xyu’aminkil li yu’am29 a’an lix nawom inch’ool sa’ lix loq’ ut santil k’ab’a’ li raarookil “aj K’aak’alenel ut laj Ilol re li qaam,”30 li Jesukristo, amen.