Li b’eek sa’ sumwanjik rik’in li Kristo

Xb’aan li Awa’b’ej Emily Belle Freeman

Jolomil Awa’b’ej reheb’ li Saaj Ixq

Li ani kiteneʼ ut kitoch’e’ saʼ qakʼabʼaʼ tixk’anab’ naq taayale’q qix xb’aan li yu’amej, a’b’an ink’a’ naxpatz’ naq te’qak’ul li yale’k a’an qajunes qib’.

Kink’ehe’ chixnawb’al ru jun b’e aran Israel xb’aan li wamiiw, aj Ilan. A’an “xb’ehil li Jesus,” chan, “xb’aan naq wankeb’ naab’al li neke’xk’oxla naq a’an li b’e kixk’am li Jesus chalen Nazaret toj sa’ Kafarnaum.” Sa’ tz’aqal li hoonal naq kiwab’i a’an, kiwaj b’eek chiru li b’e a’an, jo’kan naq kin’ok chixk’uub’ankil inxikik aran Israel.

Waqib’ xamaan rub’elaj inxikik, kitoqe’ xkux li woq. Ki’ok xk’a’uxl lin b’eelom chirix lin toch’olal; laa’in ka’ajwi’ kink’oxla chan raj ru tinb’eeq chiru xb’ehil li Jesus sa’ jun po chik. Naq wan li nawaj xb’aanunkil, ninb’aanu, jo’kan naq kink’e inch’ool noq toj tinxik.

Nanaq sa’ inch’ool xnawb’al ru laj k’amol qab’e aran Israel chiru jun eq’la jwal ch’ina-us re li po junio. Kin’el sa’ li b’eleb’aal ch’iich’, toja’ naq kinchap lin muleet ut jun ch’ina b’eleb’aal choq’ re li woq. Li xMya, laj k’amol qab’e, kixk’e reetal xlanb’al ru li woq ut kixye, “Maare ink’a’ tatruuq chi b’eek chi jo’kan.”

“Maare ink’a’,” chankin re. “A’b’an maak’a’ naramok we re naq tinyal.” Kixk’ulub’a a’an, ut kiqachap qab’e. Ninra a’an xb’aan naq kinixkanab’ chi xik, xb’aan naq kixpaab’ naq tinruuq chi b’eek us ta yeeq li woq.

Injunes kintaqe’ chiru li b’e jwal taqsink ut eb’ li ninqi pek chiru jarub’aq k’asal. Toja’ naq, chi toch’b’il xch’ool xb’aan lix yalb’al inq’e, xMya kixxok jun k’aam jay, kixb’ak’ chiru lin b’eleb’aal, ut ki’ok chinkelonkil. Kinixkelo chi tzuul, chiruheb’ li awimq re lamuux, ut chire li Palaw re Galilea. Sa’ xraqik li qab’eenik, kinb’antioxin chiru laj k’amol inb’e, li kinixtenq’a chixb’aanunkil li k’a’ru maajun wa tinruuq raj chixb’aanunkil injunes wib’.

Naq li Qaawa’ kixb’oq laj Enok chi b’eek chiru li ch’och’ re xch’olob’ankil xyaalal a’an, kiwiib’an xch’ool laj Enok.¹ Yal al a’an, moko seebʼ ta chi aatinak. Chan raj ru taaruuq chixk’amb’al li b’e a’an chi jo’kan? Mutz’ chaq li ru xb’aan li k’a’ru toch’ol chi sa’. Lix sumehom li Qaawa’ chirix li naramok re moko ch’a’aj ta ut kik’ehe’ re sa’ jun k’amok: “Chatbʼeeq wikʼin.”² Jo’ laj Enok, tento taajultiko’q qe naq li ani kiteneʼ ut kitoch’e’ saʼ qakʼabʼaʼ³ tixk’anab’ naq taayale’q qix xb’aan li yu’amej, a’b’an ink’a’ naxpatz’ naq te’qak’ul li yale’k a’an qajunes qib’.⁴ Maak’a’ naxye li rahilal koonume’ wi’, malaj xjayal li qab’e anajwan, a’an tooxb’oq chi b’eek rochb’een.⁵

K’oxlahomaq li saaj winq li wan sa’ ch’a’ajkilal naq kixk’ul li Qaawa’ sa’ li yamyookil ch’och’. Laj Jakob najt naq kib’eek chaq rik’in li rochoch. Sa’ raaka’b’il li q’ojyin, kiwan xmatk’ wan wi’ jun li eeb’ a’b’an wan ajwi’ reetalileb’ li aajel ruhil yeechi’ink re li sumwank, jo’ ajwi’ li nink’ab’a’in li yeechi’ihom re oob’ chi ru’uj uq’ej.⁶ Chiru li q’ojyin a’an, li Qaawa’ kixaqli chixk’atq laj Jakob, kixye naq a’an lix Dios lix yuwa’ laj Jakob, toja’ naq kixyeechi’i:

Laa’in wankin aawik’in.
Laa’in tinkol aawix.
Laa’in tatink’am wi’chik sa’ ochoch.
Ink’a’ tatinkanab’ aajunes.
Laa’in tintz’aqob’resi ru li ninyeechi’i aawe.⁷

Tento naq laj Jakob tixsik’ ru xb’e. Taaruuq tixsik’ ru yal xnawb’al ru lix Dios lix yuwa’ sa’ xyu’am, malaj ut taaruuq tixsik’ ru xk’eeb’al anchal xch’ool sa’ sumwanjik rik’in a’an. Naab’al chihab’ chirix a’an, laj Jakob kixch’olob’ xyaalal jun yu’amej rik’ineb’ lix yeechi’ihom li Qaawa’ re li sumwank: “Li Dios … kitenq’ank we sa’ xq’ehil xrahilal lin ch’ool, ut xinrochb’eeni sa’ lin b’eenik.”⁸ Jo’ kixb’aanu choq’ re laj Jakob, li Qaawa’ tooxtenq’a sa’ xq’ehil lix rahil qach’ool wi naqasik’ ru xjunajinkil li qayu’am rik’in li re. A’an kixyeechi’i naq toorochb’eeni sa’ li qab’eenik.

A’an a’in li b’eek sa’ xb’ehil li sumwank naqaye re—jun b’e li natikla rik’in li sumwank re li kub’iha’ ut li nak’amok rik’in xkomoneb’ chik li xninqal ru sumwank noko’ok wi’ sa’ li santil ochoch. Maare nekerab’i li aatin a’an, ut yal nekek’oxla kok’ kaaxukuut tento te’juch’e’q. Maare ka’ajwi’ nekeril jun xb’ehil li teneb’aak. Wi naqil chi us, naqak’e reetal naq nim chik a’an. Jun sumwank maawa’ ka’ajwi’ jun wulak sa’ aatin, us ta aajel ru a’an. A’an jun sumwanjik. Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixye, “Lix b’ehil li sumwank a’an chi yaal li sumwanjik rik’in li Dios.”⁹

K’oxlahomaq li sumwank re li sumlaak. Aajel ru xkutankil li sumlaak, a’b’an aajel ajwi’ ru li sumwanjik li taakawob’resiiq chiru xnajtil li yu’am chirix a’an. Yaal ajwi’ a’an choq’ re li sumwanjik rik’in li Dios. Xaqab’anb’il li k’a’ru teneb’anb’il, ut taawanq li k’a’ru ajb’il ru sa’ li b’e. A’ut a’an nokoxb’oq chiqajunilo chi chalk jo’ naru chiqu, chi anchal li rajom qachʼool, ut “chixtiikisinkil qib’ chi uub’ej”¹⁰ qochb’een a’an, xpaab’ankil naq te’chalq lix yeechi’inb’il osob’tesihom. Li loq’laj hu naxjultika qe naq chi kok’ aj xsa’ neke’chal li rosob’tesihom jo’q’e ut chan ru naraj a’an: maare 38 chihab’,¹¹ maare 12 chihab’,¹² maare anajwan anajwan.¹³ Jo’ taa’ajmanq aawe sa’ li b’e, aatenqʼaal tixk’e a’an aawe.¹⁴

Lix k’anjel a’an re xkub’sinkil rib’. Li Jesus tooxtaw b’ar wanko ut jo’ chanru wanko. A’an a’in li rajb’al li awimq, li krus, ut li muqleb’aal. Li Kolonel kitaqlaak re qatenq’ankil chi numtaak.¹⁵ A’b’an li kanaak b’ar wi’ wanko ink’a’ tixk’e li kolb’a-ib’ naqasik’. Jo’ naq ink’a’ kixkanab’ laj Jakob sa’ xpoqsil li ch’och’, li Qaawa’ ink’a’ naraj qakanab’ankil b’ar wi’ wanko.

Lix k’anjel a’an ajwi’ re taqsink. A’an taak’anjelaq sa’ li qaam¹⁶ re qataqsinkil toj b’ar wan a’an, ut chi jo’kan, tixk’e qawankil chi wulak jo’ chanru a’an. Li Jesukristo kichal re qataqsinkil.¹⁷ A’an naraj qatenq’ankil chi wulak. A’an a’in li rajb’al li santil ochoch.

Tento taanaq sa’ qach’ool naq maawa’ ka’ajwi’ li b’e li tooxtaqsi, a’an b’an li qochb’een—li qaKolonel. Ut a’an a’in li rajb’al li sumwanjik.

Naq kinwan chaq aran Israel, kiwula’ani li Muro de las Lamentaciones. Choq’ reheb’ laj Judio, a’an a’in li na’ajej q’axal sant aran Israel. A’an li rela’ lix santil ochocheb’. Lix k’ihaleb’ neke’xtiqib’ rib’ chi chaab’il naq neke’rula’ani li santil na’ajej a’an; li raq’eb’ a’an reetalil lix loq’onihom chirix lix sumwanjikeb’ rik’in li Dios. Neke’rula’ani li xaqxookil tz’ak re rilb’al li loq’laj hu, re loq’onink, ut re tijok. Lix tz’aameb’ naq taawanq jun santil ochoch sa’ xyanqeb’ ilb’il sa’ xyu’ameb’ wulaj wulaj, sa’ chixjunileb’ lix tij, li rajomeb’ ru choq’ re jun rochochil li sumwank. Ninwoxloq’i lix loq’onihomeb’.

Naq kinsutq’i chaq aran Israel, kin’ok chirab’inkil chi us li nayeeman chirixeb’ li sumwank sa’ insutam. Kink’e reetal naq li kristiaan neke’xpatz’, K’a’ut naq tinb’eeq chiru xb’ehil li sumwank? Ma tento tin’ok sa’ jun kab’l re ok sa’eb’ li sumwank a’an? K’a’ut naq nintiqib’ wib’ sa’ li loq’laj t’ikr? Ma tento tink’e inch’ool re wank sa’ sumwanjik rik’in li Qaawa’? Moko ch’a’aj ta xsumenkileb’ li chaab’il patz’om a’in: taab’aanu a’an a’ yaal li sumwanjik nakawaj wank wi’ rik’in li Jesukristo.¹⁸ Li junjunq qe tento tixk’e reetal li qasumehom chirixeb’ li patz’om a’an.

A’an a’in li we: Laa’in nink’am li b’e a’in jo’ “jun raarookil xrab’in li choxahil na’b’ej yuwa’b’ej,”¹⁹ chi nawb’il wu xb’aan li choxa,²⁰ ut chi kanab’anb’ilin tz’aqal chixsik’b’al ru inb’e.²¹ Jo’ xrab’in li sumwank, ninru chixk’ulb’aleb’ li yeechi’inb’il²² osob’tesihom. Laa’in kinsik’ ru²³ b’eek rik’in li Qaawa’. Laa’in kinb’oqe’²⁴ chi xaqliik jo’ aj yehol nawom chirix li Kristo. Naq jwal ch’a’aj li b’e, laa’in ninkawob’resiik²⁵ rik’in li usilal re numtaak. Rajlal sut nin’ok sa’ li rochoch, laa’in naweek’a chi cham wi’chik lin sumwanjik rik’in a’an. Laa’in ninsantob’resiik²⁶ rik’in lix Musiq’, nintiqib’aak²⁷ rik’in lix wankil, ut nink’ojob’aak²⁸ re xwaklesinkil lix awa’b’ejihom. Rik’in xjalb’al ink’a’uxl wulaj wulaj ut xk’ulb’al li loq’laj wa’ak rajlal xamaan, yookin chixtzolb’al chan ru kanaak chi xaqxo chi junelik²⁹ ut chan ru xb’aanunkil li us.³⁰ Nink’am li b’e a’in rik’in li Jesukristo, nawoyb’eni li yeechi’inb’il kutan naq a’an taak’ulunq wi’chik. Sa’ li kutan a’an laa’in tintz’ape’q sa’ junajil rik’in³¹ ut tintaqsiiq jo’ santil³² xrab’in li Dios.

Xb’aan a’in naq ninb’eek chiru xb’ehil li sumwank.

Xb’aan a’in naq ninchap wib’ chiruheb’ li yeechi’ihom re li sumwank.

Xb’aan a’in naq nin’ok sa’ li rochoch re sumwank.

Xb’aan a’in naq nintiqib’ wib’ sa’ li loq’laj t’ikr re naq junelik taanaq sa’ inch’ool.

Xb’aan naq nawaj tinwanq chi anchal ch’oolej sa’ sumwanjik rik’in a’an.

Maare a’an ajwi’ li nekeraj laa’ex. Tikib’omaq b’ar wi’ wankex.³³ Meekanab’ naq li wankex wi’ tixram eeb’e. Chijultiko’q eere, ink’a’ jwal aajel ru b’ar wankex sa’ li b’e, aajel b’an ru naq yookex chi xik chi uub’ej.³⁴ Patz’omaq re junaq lee komon chaab’il xna’leb’ li wan sa’ xb’ehil li sumwank naq a’an texxk’e chixnawb’al ru li Kolonel li neke’xnaw ru a’an. Tzolomaq xkomon chik chirix a’an. Kawresihomaq lee sumwanjik rik’in ok sa’ sumwank rik’in a’an. Maak’a’ naxye jarub’ chihab’ wan eere chi moko lee wanjik. Naru texb’eeq rik’in a’an.

Chirix naq kiqab’eeni xb’ehil li Jesus, li xMya ink’a’ kixxoq wi’chik lix k’aam. Kixkanab’ b’an chi b’ak’b’o chiru lin b’eleb’aal. Chiruheb’ chik li kutan, eb’ lin chaq’ ut li ramiiweb’ kine’xkelo chiruheb’ lix b’ehil Jerusalen.³⁵ Ke’xk’e xch’ool re naq sa’ chixjunil hoonal tinruhanq chi tz’aqonk chirab’inkileb’ li seraq’ chirix li Jesus. Kijultikaak we lix kawilaleb’ li saaj. Naru naqataw qana’leb’ eerik’in. Laa’ex nekeraj xnawb’al ru laj k’amol b’e, li Jesukristo. Nekepaab’ naq tz’aqal kaw rib’ li k’aam li nokoxb’ak’ rik’in a’an. K’eeb’ileb’ lee maatan re xk’amb’al xb’eheb’ lee ras eeriitz’in rik’in a’an.³⁶

Ninb’antioxi naq sa’ komonil naqak’am li b’e a’in, naqatenq’a qib’ chiqib’il qib’.³⁷ Naq naqawotz li qak’ulum sa’ junesal rik’in li Kristo, taqakawob’resi li qapaab’aal. Ninch’olob’ xyaalal a’in sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.