“Tiiku n Rau, ao Ataia Bwa Ngai te Atua”
Ti kona n rau ao n ataia bwa te Atua bon Tamara are i Karawa, ngaira Natira, ao Iesu Kristo bon ara Tia Kamauiu.
N tain teuana te kaukuuki ao te kamataku n ana auti te Uea ae boou ae tibwa nako aio, I kaira te kurubu n kareke rongorongo bwa a na mamataku n tein te kateitei ae tabu aio. I kabwarabwara bonganan taian tembora n Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ao ni kaekai aia titiraki aika rang tamaroa.
Imwain rinira n te ruu are te tiretio, I kabwarabwara bwa ruun ana auti te Uea aio e tei ibukin te rau ao te tamaroa are te mwenga i karawa are ti kona n okiria imwiin te maiu aio. I katerea nakoia ara iruwaa bwa ti aki kona n taetae inanon te ruu are te tiretio, ma I rangi ni kukurei ni kaekai aia titiraki ngkana ti a mwaing nakon kawaira are imwiina.
Imwiin otinakora man te ruu are te tiretio ao ti a bootaki n ara tabo are imwiina, I titirakiniia ara iruwaa ngkana iai bwaai aika a kan tibwauai. Temanna ma ibuakoia taan kareke rongorongo e taku ma nanona ae rootaki, “I tuai man nonora te aekaki ni bwai aio inanon maiu. I aki ataia ae ngaia iai te tabo ae e aki kaberoro n aron aio n te aonaaba, I aki kakoaua bwa e kona n reke te aekaki n rau aio.”
I bon rootaki n ana taeka te aomata aio ae e bon nako mai nanona raoi ao man matoa. Ana kaeka te tia kareke rongorongo aio e kaotaraa teuana aron te rau ae kakawaki—te tokanikai ao katinanikuan ana karongoaa ara otabwanin are i itnaniku.
Imwiina ngke I karaua n iangoa ana taeka te tia kareke rongorongo aio ao n tanrikaaki n taraa birin kamangaon maiura n taai aikai—te kakamwakuri, karongoaa, katiitiki, katabetabe, ao bitaki a kona n taainako n tara n anai ara nanora—te kibu ae e roko n au iango: Tiiku n rau ao n ataia bwa Ngai te Atua.”
I tataro bwa te Tamnei ae Raoiroi e na kaotaira n tatabemaniira ngkana ti karekea te rau inanon mwakoron maiura ae rietata ao e tabu—te rau n tamnei ibukin tamneira bwa e na karekea iroura ataakin ao uringan ae te Atua bon Tamara are i Karawa, ngaira Natina, ao Iesu Kristo bon ara Tia Kamaiu. Te kakabwaia ae tamaroa aio e tauraoi ibukiia ni kabane membwa n te Ekaretai ake a kekeiaki n kakaonimaki n riki bwa ana aomata te Uea inanon te berita ae tabu.”
Tiiku n Rau
N te 1833, i Missouri ao Aika a Itiaki a karikaki bwa bwaai ni bwainikirinaki. Aomata aika taan kakiriwe a kakionakoia man mwengaia n te Aono ae Jackson, ao tabeman membwa a kataia ni katei mwengaia n aono ake a uakaan. Ma bwainikirinaia e reitinako, ao taetaekan kamateakiia e rikirake. Inanon taai ni kataaki aikai, te Uea e kaota te kaetieti aio nakon te Burabeti Iotebwa Timiti i Kirtland, Ohio:
Mangaia are, e riai nanomi ni kabebeteaki ni kaineti ma Tion; bwa rabwata ni kabane a mena i nanon baiu; tiiku n rau ao n ataia bwa Ngai te Atua.”
I kakoaua bwa ana kaetieti te Uea are “tiiku n rau” e aki nanonaki n ae ti te aki taetae ke te aki kakamwakuri. Tao Nanona ibukira bon Uringakina ao Onimakinana ao Mwaakana “n taai nako ao ni bwaai nako, ao n taabo nako ake [ti] mena iai.” Ngaia are, “tiiku n rau” bon te anga naba ni kauringiira bwa ti na kabanei ara iango n aki bwabwaka i aon ara Tia Kamaiu bwa ngaia raoi oin te rau n tamnei ibukin tamneira are e kakorakoraira n karaoi ao n tokanikai i aon bwaai aika a kangaanga.
Kateitei iaon te Bwaa
Te onimaki ae koaua e bon katuruturuaki i aon ao iroun te Uea Iesu Kristo—Irouna ae mairoun te Atua ao te Nati ae te Rikitemanna iroun te Tama are Akea Tokina ao te mwakuri ni kaboomwi are E kakoroa bukina.
“Bwa e a tia ni kakoroa bukin te tua, ao e anaia ni kabane ake a onimakinna; ao naake iai aia onimaki irouna a na tauii bwaai ni kabane aika raoiroi; ngaia are e kaitara te mwaneka ibukin aia waaki natia aomata.”
Iesu Kristo bon te Tia Kabooi Maiura ara Tia Raoi, ao ara Tia Tei Ibukira ma Tamara are Akea Tokina ao te bwaa are ti riai ni katei aara n tamnei inanon maiura.
E kabwarabwara Ereman, “Ao ngkai, natiu mwaane, uringnga, uringnga bwa bon i aon te bwa are ara Tia Kabomwi, are Kristo, natin te Atua, are kam na riai ni katea iai aami bwa ngkana te riaboro e kanakoa te ang mai irouna ae korakora, eng, ana kanoa i buakon te ukeuke n anti, eng, ngkana ni kabane te atibu ae bwaka mai karawa ao te angibuaka ae korakora a bwaka iaomi, bon akea korakoraia iaomi ni katikingkami nakon marawan te nanokawaki ao te maraia ae aki totoki, ibukin te bwa are ko kateaki iaona, are bon aan te kateitei ni koaua, aan te kateitei are ngkana aomata a kateitei iaona ao aki kona ni bwaka.”
Te “bwaa” e tei ibukin Kristo are ti na riai n katei aan maiura irouna bwa e etieti. Taiaoka taraa raoi te kibu aio bwa te Tia Kamaiu tiaki aan te kateitei. Ma, ti kaoaki bwa ti na katei aan tamneira Irouna
Aan te kateitei bon te mwakoro are e tomaia ma aontano. Aan te kateitei ae matoatoa e kamanoa te kateitei man taian angibuaka ao man taian urubwai. Aan te kateitei ae raoiroi e tibwauaa raoi tinebun te kateitei anne i aon te tabo ae bubura ao e totokoa ae e na taoitera tinebuna iaontana ao e kabaranta aana ibukin te kateitei.
Te reitaki ae tamaroa man nakoraoi imarenan aontano ao aan te kateitei e kakawaki ngkana te kateitei anne e na tikunako n matoa man teimaan inanon te tai ae abwabwaki. Ao n tabeua tein kateitei, e atinroonaki n taian biin ao te kai aika te biti bwa e na kamatoa aan te kateitei nako “aontana” are matoatoa, te bwaa are i aan taian tano ma atiibu.
N aekan teina naba anne, aan maiura e riki n kanimwaki nakon ana bwaa Kristo ngkana ti tangiria n matoatoa man nene. Ara berita aika tabu ao otenanti n ana euangkerio are e a tia ni kaokaki te Tia Kamaiu e kona n kabotauaki ma taian atinroo ake taian biin ao kai are taian biti ake a kanimwa te kateitei ma te bwaa. Ni katoa tai are ti kakaonimaki ni butimwaea, rinanon, uringa, ao ni kaboou ara berita aika tabu, atinroon tamneira a kamatoaki riki ao ni kateimatoaaki i aon ana “bwaa” Iesu Kristo.
“Mangaia ae, ane e kakoaua te Atua e kona ni kantaninga te aonaba ae raoiroi riki ma te kantaninga ae koaua, eng, ao te mena n angatain te Atua, are te kantaninga are e roko man te onimaki, are e karekea te ati n roo nakon tamneia aomata, are e na karikiia bwa a na koaua ma n nnene, ma n aki toki ni karaoi mwakuri aika a raraoi, bwa a kairaki bwa a na kamimitonga te Atua. ”
Rikirakena ma kekerakena “inanon birin te tai,” “te itiaki [e kaonii ara] iango n aki toki,” “nanomatoara [e kekerake korakorana] imatan te Atua,” ao “te Tamnei ae Raoiroi [ngaia ara] tia raoniraa n taainako.” Ti kamatoaaki, n nene waakara, kateaki, ao n tekateka raoi. Ngkana aan maiura e kateaki i aon te Tia Kamaiu, ti kakabwaiaaki bwa ti na “tiku n rau”—ni karekea kakoaua n tamnei bwa te Atua bon Tamara are i Karawa, ngaira Natina, ao Iesu Kristo bon ara Tia Kamaiu.
Taai aika Tabu, Taabo aika Tabu, ao te Mweenga
Te Uea e katauraoi taai ao taabo aika tabu bwa a na buokiira ni karekea te taneiai ao n reiakina taekan te rau inanon tamneira.
Te katooto, te Tabati bon ana bong te Atua, te tai ae tabu ae kaokoroaki bwa ti na uringa ao n neboa te Tama n aran Natina, n ira buakon ana otenanti te nakoanibonga, ao n karekei ao ni kabooui berita aika tabu. Ni katoa wiiki ti neboa te Uea inanon ara kamatebwai n te mweenga ao ma “raora aika itiaki” n taian bootaki n taromauri inanon ara toa ao bootaki tabeua. N Ana bong ae tabu, ara iango, ara mwakuri, ao kateira bon kanikiina aika ti angan te Atua ao kaotan ara tangira Nakoina.19 Ni katoa Tabati, ngkana ti rau, ao ti kona n rau ao n ataia bwa te Atua bon Tamara are i Karawa, ngaira Natira, ao Iesu Kristo bon ara Tia Kamauiu.
Tein ara nebonebo n te Tabati ae kakawaki bon “te nako nakon te auti n tataro ao n anga rake [ara] toa n te bong ae tabu [te Uea].” Te “auti [n] tataro” ake ti bobotaki iai n te Tabati bon ara autinibootaki ao taabo riki tabeua ake a kariaiakaki—taabo aika tabu n karinerine, nebonebo, ao n reirei. Autinibootaki ao taabo ake a kariaiakaki a katabuaki irouia nakoanibonga ake iai te kariaiakaki irouia bwa te tabo are e maeka iai Tamnein te Uea ao aia tabo natin te Atua are a na karekea irouia ataakin aia Tia Kaboia” Ngkana ti rau, ao ti kona n rau ao n ataia raoi ni koaua bwa te Atua bon Tamara are i Karawa, ngaira Natira, ao Iesu Kristo bon ara Tia Kamauiu.
Te tembora bon te tabo ae tabu naba teuana are e a tia ni katabuaki ibukin neboakin ao te beku ibukin te Atua ao reiakinan koaua aika akea tokiia. Ti iango, mwakuri, ao ni kunnikaira n ae kaokoro n te tembora nakon taabo tabeua aika ti na nako iai. Inanon Ana auti ae tabu, ti kona n rau ao n ataia ae te Atua bon Tamara are i Karawa, ngaira Natina, ao Iesu Kristo bon ara Tia Kamaiu.
Boton te kantaninga ibukin taai aika tabu ao taabo aika tabu a bon titebo: ni kaokioki ara taratara iroun Tamara are i Karawa ao Ana kainibaire, te Uea Iesu Kristo ao Ana Mwakuri ni Kamaiu, ao mwaakan te Tamnei ae Raoiroi, ao berita aika a irekereke ma te otenanti ao berita aika tabu n ana euangkerio te Tia Kamaiu ae kaokaki.
N te bong aei I kaoka te reirei are mai imwaina ao ni katuruturua. Mweengara a riai bootaki ao n karea te tai ae tabu ao te tabo ae tabu ike ngaira n tatabemaniira ao utu ti kona n “tiku n rau” ao n ataia bwa te Atua bon Tamara are i Karawa, ngaira Natina, ao Iesu Kristo bon ara Tia Kamaiu. Kitanakin mwengara bwa ti na nebonebo n te Tabati ao n ana auti te Uea e rang ni kakawaki. Ti ngkana ti uota bwain te tamnei ao te korakora aika a reke man waaki ni kakukurei aika tabu ma ngaira rikaaki nakon mweengara ae ti kona iai n reitanako ara taratara i aon te kantaninga ae tamaroa n te maiu ae mamate ao n tokanikai i aon mwakuri buaka n te aonaaba.
Ara Tabati ae waakinako, ara tembora, ao ara taneiai n mweengara a riai n kakorakoraira ma mwaakan te Tamnei ae Raoiroi, ma te berita ae tabu ae reitinako ao n korakora reitakina nakon te Tama ao te Nati, ao ma “te kaantaninga ae korakora man tamaroa” inanon ana berita te Atua aika akea tokiia.
Ngkana mweenga ma te Ekaretia a ikotaki ni bootaki bwa teuana iroun Kristo, ti kona n karekea te aki rau man itera ni kabane, ma ti na riai n aki karawawatai ara iango ao nanora. Ti kona n mangaongao n kangaanga ma kakaitara ake ti kaitarai, ma ti riai n aki bwarannano. Ti kona n bwainikirinaki, ma ti riai naba n ataia bwa ti aki maroaa. Ti kona n karekea te korakora n tamnei n riki ao ni kakorakoraaaki, kamatoaaki, ao n koaua.
Te berita ao te Kakoaua
I berita bwa ngkana ti katei aan maiura i aon ana “bwaa” Iesu Kristo, ti kona ni kakabwaiaaki iroun te Tamnei ae Raoiroi ni karekea te rau n tamnei inanon tamneira n tatabemaniira are e na kakorakoraa ataakin ao uringan ae te Atua bon Tamara are i Karawa, ngaira Natina, Iesu Kristo bon ara Tia Kamaiu, ao ti kona ni kakabwaiaaki bwa ti na karaoi man tokanikai i aon bwaai aika a kangaanga.
I kimwareirei ni kaota te koaua bwa te Atua bon Tamara are i Karawa, ngaira Natina, ao Iesu Kristo, bon ara Tia Kabooira ao “bwaan” kamaiuakira. I kakoaua n arana ae tabu te Uea Iesu Kristo, amen.