Na Rekitaki ni Bula sa Va-Karisito
Mai vei Elder Richard J. Maynes
Ena Mataveiliutaki ena Vitusagavulu
Sa dodonu me na tu donu vakavinaka sara tu ga na noda bula vei Karisito kevaka meda na kunea na reki dina kei na vakacegu ena bula oqo.
Na vuravura eda bula tiko kina e sa vakacolati ira vakalevu na tamata vinaka ena veivanua mera tosoya sobu se tamusuka saraga na nodra ivakatagedegede ni bula dodonu. Ia, veitalia na itovo ca eso kei na veitemaki e wavoliti keda ena veisiga, sa rawa ni da kune reki dina nikua mai na bulataki ni bula sa va-Karisito.
Na vakanamatataki ni noda bula vei Jisu Karisito kei na Nona kosipeli ena kauta mai na duavata kei na bula marau ki na noda bula, me vaka e vakaraitaka na kena oqo.
O Elder Taiichi Aoba ena Vitusagavulu, ka vakaitikotiko ena dua na koro ulunivanua lailai e Shikoku, Japani, a kerei me vakatavulica e dua na kalasi ena dua na koniferedi ni itabagone. “Mo Dou Tudei ena Vanua Tabu” a digitaki me ikau ni koniferedi. Ni oti na vakasamataki ni ikau kei na ka me vakatavulici, a navuca o Elder Aoba me vakayagataka na nona itavi vakacakacaka me iyaya ni veivakatavulici. Na nona cakacaka na tuli kuro.
A wasea o Elder Aoba na nodra kurabui vakaidina na nona kalasi ni itabagone ni ra raica na sala e a rawa kina vua me veisautaka na ibulibuli ni tete ena ligana ki na veleti, baulu, kei na bilo. Ni oti nona veivakaraitaki, a tarogi ira kevaka e dua vei ira ena via tovolea. Era a laveta taucoko na ligadra.
A kacivi ira mai liu eso na itabagone o Elder Aoba mera vakatovolea na nodra idivi vou. Era nanuma, ni oti na nodra saravi koya voli, ni ka oqo ena rawarawa tu ga. Ia, e sega ni dua vei ira a rawata ena nodra sasaga me cakava e dua mada ga na baulu rawarawa. Era kaya: “Au sega ni rawa ni cakava oqo!” “Cava na vuna e dredre kina oqo?” “Oqo e sa rui drakidrakita.” E tukuni na veika oqo ni ra tasika wavokita voli na rumu taucoko na tete.
A tarogi ira na itabagone o koya se cava na vuna e a dredre kina vei ira na tuli kuro. Era sauma mai ena veimataqali isaunitaro: “Au sega ni se cakava vakadua,” “Au a sega ni tuberi kina,” se “E sega na noqu taledi.” Ni tauri mai na kena macala, na ka era kaya e dina taucoko; ia, na vuna bibi levu duadua ni nodra lutu sa baleta ni sega ni biu donumaka sara tu ga na iwiri na tete. Era a nanuma na itabagone ni ra sa biuta na tete e lomadonu, ia mai na rai ni kenadau, e a sega ni koto sara e loma donu. A qai kaya vei ira o koya, “Meda sa tovolea tale oqo vakadua.”
Ena gauna oqo, a vakadabera o Elder Aoba na tete ena lomadonu saraga ni iwiri ka qai tekivuna me wirica na iwiri, ka cakava voli e dua na qara ena loma ni tete. Era a vakatovolea tale eso na itabagone. Ena gauna oqo era sa tekivu vakasausau taucoko ni ra kaya: “Wao, e sa sega ni sakure,” “Au sa rawa ni cakava,” se “Au sa cakava rawa!” Sa dina, era sega ni vinaka sara na kedra ibulibuli, ia na vatukana a duidui vakaoti mai na imatai ni sasaga. Na vu ni nodra sa qai rawata rawa oya baleta ni sa qai biu na tete donumaka vinaka sara tu ga na iwiri.
Na vuravura eda bula tiko kina e sa vakataka na iwiri cawiri ni dautuli kuro, ka sa tosocake tiko na totolo ni iwiri oya. Me vaka na tete ena iwiri ni dautuli kuro, sa dodonu meda tu donu talega. Na lomada eloma, na itakele ni noda bula, sa dodonu me o Jisu Karisito kei na Nona kosipeli. Na bulataki ni bula sa va-Karisito sa kena ibalebale meda vulica na veika e baleti Jisu Karisito kei na Nona kosipeli ka meda qai muria na Nona ivakaraitaki ka muria vakavinaka sara na Nona ivakaro.
A kaya na parofita makawa o Aisea, “Ia oqo, kemuni Jiova, ko ni sa tamai keimami; koi keimami na tete, ia koi kemuni na neimami dautuli kuro; ia koi keimami kecega na cakacaka ni ligamuni.”1
Kevaka e sa tu donu sara tu ga na noda bula vei Jisu Karisito, sa rawa Vua me moici keda vakavinaka sara ki na mataqali tamata vakacava eda gadreva ni vakataka me rawa ni da lesu tale ki na Nona itikotiko kei na Tamada Vakalomalagi ena matanitu vakasilesitieli. Na reki eda sotava ena bula oqo ena veisotari dina saraga ki na kena tutaki donu vakavinaka na noda bula ki na ivakavuvuli, ivakaraitaki, kei na veisorovaki i Jisu Karisito.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, au a sucu ena dua na matavuvale Yalododonu Edaidai ka sa lewenilotu tu mai ena vuqa na itabagauna, ia a semati ki na neitou bula ni veisiga na veivakalougatataki kei na reki ni kena tiko na kosipeli i Jisu Karisito me yavu ni neitou itovo vakamatavuvale. Na gauna sara au a qai cauravou kaulotu tudei kina au sa qai vakila kina na totoka veivakurabuitaki dina ni taucoko ni kosipeli i Jisu Karisito kivei ira ka se sega mada ni sotava ena nodra bula. Na tikina oqo ena Maciu sa ivakaraitaki ni ivakarau era sotava na tamata sa saumaki ki na kosipeli i Jisu Karisito: “Sa tautauvata na matanitu vakalomalagi kei nai yau sa vuni tu ena dua na were, ka sa dua na tamata sa kunea ka sega ni tukuna; ia ni sa rekitaka sa laki volitaka na ka kecega sa tu vua, a sa volia na were ko ya.”2
Me’u wasea mada vei kemuni e dua na ivakaraitaki mai na iVola i Momani ka vakamacalataka na cava a vakadonuya me sotava e dua ka saumaki me rawa ni ciqoma kina na reki ka semati vata na kunei ni yau a tukuna o Jisu ena vosa vakatautauvata ni yau ka vunitaki ena were.
Nanuma ena ivola i Alama wase 20, o Amoni kei Lamonai a gole tiko ki na koro o Mitionai ena inaki ni nona kunei ka sereki o Eroni na taci Amoni mai na valeniveivesu. Donuya na nodrau ilakolako rau a sotava na tamai Lamonai, ka sa nodra tui na Leimani ena vanua taucoko.
A cudru vakalevu sara na tui ni a lako tiko na luvena o Lamonai, vata kei Amoni, e dua na daukaulotu ni Nifai, ka sa navuca me meca. A nanuma o koya me a tiko na luvena ena kana magiti a vakarautaka me baleti ira na luvena kei na nona tamata. A cudru vakalevu sara na tui ni Leimani ka sa vakaroti luvena o Lamonai me vakamatei Amoni ena nona iselewau. Ni sega ni muria o Lamonai, a ucuna mai na nona iselewau na tui me vakamatei luvena ena vuku ni talaidredre; ia, a tarova o Amoni me vakabulai Lamonai kina. Sa qai yaco o koya me vakamalumalumutaka na tui ka sa rawa ni vakamatei koya.
Oqo na ka e tukuna na tui vei Amoni ni sa raici koya tu ena ituvaki ni bula kei na mate: “Raica kevaka ko sa vakabulai au, au na solia vei iko na ka ga ko vinakata, sa rawa me’u wasea vakaveimama vei iko na noqu matanitu.”3
Sa vakadonuya na tui me colata na isamunidawa ni veimama ni nona matanitu me rawa ni vakavotaki kina na nona bula. E a rairai kurabui beka na tui ni a kerea walega o Amoni me sereki o Eroni na tacina kei na nona ilawalawa mai na valeniveivesu ka me na taura tale na luvena o Lamonai na nona matanitu.
Emuri, baleta na veika a yaco oya, a sereki o Eroni na taci Amoni mai na valeniveivesu e Mitionai. Ni oti na nona sereki a vakauqeti o koya me lakova na vanua taucoko a vakatulewa kina na tui ni Leimani. A vakatakilai o Eroni kivua na tui ka sa nona na madigi me vakatavulici koya ena ivakavuvuli ni kosipeli i Jisu Karisito, oka kina na ituvatuva cecere ni veivueti. A vakauqeti vakatitobu na tui ena ivakavuvuli nei Eroni.
Na nona idole na tui ki na ivakavuvuli nei Eroni e sa kune ena tikina e 15 ni Alama wase 22: “Ia ni sa vakamacalataka oti vua ko Eroni na veika oqo, sa kaya na tui: a cava me’u kitaka me’u rawata kina na bula tawamudu ko sa tukuna tiko? Io a cava me’u kitaka me’u sucu vou kina me’u luve ni Kalou? A cava me’u kitaka me bokoci kina na noqu ivalavala ca, ka me’u vakasinaiti ena Yalo Tabu ka sega ni muduki tani ena siga mai muri? A sa kaya tale, Raica au sa rawa ni solia na veika kecega au sa taukena, kei na lewa ni noqu matanitu, ia me’u rawata ga na bula tawamudu.”
Veivakurabuitaki sara, ni veidutaitaki na soli ni veimama ni nona matanitu me vakavotaki kina na nona bula, na tui ni Leimani e sa vakadonuya tiko oqo me solia yani na nona matanitu taucoko me rawa kina vua me ciqoma na reki e basika mai ena kilai vakamatata, vakadonui, kei na bulataki ni kosipeli i Jisu Karisito.
Na watiqu, o Nancy, e sa dua talega ka saumaki ki na Lotu. Sa tukuna o koya vei au ena vuqa na gauna ena veiyabaki sa sivi na reki e sa vakila ena nona bula mai na gauna a kunea, vakadonuya, ka bulataka voli kina na kosipeli i Jisu Karisito. Na ka e tarava sa vakanananu lesu nei Sisita Maynes ena veika a sotakaya:
“Ni’u dua voli na itabagone qase cake yabaki 20 vakacaca, sa dua na gauna ena noqu bula oqori me’u kila kina ni’u gadreva me’u veisautaka e dua na ka me rawa ni’u tamata mamarau kina. Au vakila ni vaka au bula voli ena dua na ituvaki ka sega ni muataki donu, ka’u sega ni kila na vanua me’u lako kina me’u kunea. Au a dau kila tu ga ni tiko na Tamada Vakalomalagi ka’u dau masu ena so na gauna ni noqu bula, ka vakila voli ni rogoca o Koya.
“Ni’u tekivuna na noqu vaqaqara, au a curuma e vica na lotu duidui ia au na dau sotava voli ga na nanuma vataga kei na yalolailai. Au sa vakalougatataki sara ena noqu masu me baleta na mua kei na inaki ni bula e sa qai saumi mai, ka sa kau mai ki na noqu bula na taucoko ni kosipeli i Jisu Karisito. Ena matai ni gauna au vakila ni vaka sa tiko e dua na noqu inaki, ka sa kauta mai na ituvatuva ni bula marau na reki vakaidina ki na noqu bula.”
Dua tale na ka a sotavi mai na iVola i Momani ka vakamacalataka vakamatata na iwalewale e rawa ni vakasinaiti keda kina na bula marau cecere, na bulataki ni dua na bula sa va-Karisito kevaka madaga o sotava voli na veivakatovolei dredre eso.
Ni oti nona biuti Jerusalemi mai na parofita o Liai kei na nona matavuvale ena 600 b.s., era a veilakoyaki voli ena lekutu me rauta ni walu na yabaki me yacova ni ra sa qai yaco ki na dua na vanua era vakatoka o Vanua Sautu, ka sa volekata na baravi. A vakamacalataka vakaoqo o Nifai na nodra bula ni sotavi dredre ena lekutu: “Ia e dina ga ni a yaco vei keimami e levu na ka rarawa kei na leqa, … ka sega ni rawa me keimami vola kece.”4
Ni ra bula voli e Vanua Sautu, sa lesi mai vua na Turaga o Nifai me tara na waqa me na kauti ira takosova na wasawasa ki na vanua yalataki. Ni oti nodra yaco yani ki na vanua yalataki, sa tekivu me tubu na veileti levu mai vei ira na tamata ka vakanamatataka nodra bula vei Karisito kei ira na tawavakabauta ka muria na ivakaraitaki nei Leimani kei Lemueli. Kena itinitini, na bibi ni veivorati mai na ito erua e sa vakaitamera sara ka sa tawase tani o Nifai kei ira na muria na ivakavuvuli ni Turaga ka ra dro yani ki na lekutu mera taqomaki kina. Ena gauna vata oqo, ni oti toka e 30 na yabaki na nona biubiu mai Jerusalemi o Liai kei na nona matavuvale, a vakarautaka o Nifai e dua na itukutuku veivakurabuitaki toka ka volai vakamatau, vakabibi ni oti na kena volai ena ivolanikalou na leqa kei na dredre e vuqa era a sotakaya tu vakadede. Sa ikoya oqo na nona vosa: “Keimami sa [tiko] marau.”5 Se vakacava sara na nodra sotavi dredre, a rawa vei ira mera tiko marau baleta ni ra tu donu vinaka sara tu ga vei Karisito kei na Nona kosipeli.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, me vaka na tete ena iwiri ni dautuli kuro, sa dodonu me na tu donu vakavinaka sara tu ga na noda bula vei Karisito kevaka meda na kunea na reki dina kei na vakacegu ena bula oqo. Na nodra ivakaraitaki na tui ni Leimani; na watiqu, o Nancy; kei ira na tamata i Nifai era tokona taucoko na ivakavuvuli dina oqo.
Au vakadinadinataka nikua ni rawa ni da kunea talega na vakacegu oya, na bula marau oya, na reki dina oya kevaka eda digitaka meda bulataka na bula sa va-Karisito, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.