Avea ma se Toa Manumanu Moi
O le fetaomi atu i luma e le o se taaloga e molimauina ae ia auai ai. Tu i luga ma fai se mea!
Mafaufau i lau toa manumanu moi e sili ona fiafia i ai. Taimi lenei! Pe sa e mafaufau i ni tagata o toa lauiloa o loo taumafai e manumalo i mea faafeagai lofituina? Pe atonu o se tagata malaga fiafia ma se lauulu ua lelei le teuina? Pe na e mafaufau i se tasi mai i tusitusiga paia?
Ae a Nifae, Noa, Apiso, po o Peteru? Latou te lei tau ina ia manumalo i autau na o o latou lima ma ni faamatalaga atamai, ae o i latou atonu e te faaigoaina o toa manumanu moi. Sa latou faatinoina le faatuatua, faalagolago i le Atua, ma galulue pea. Sa latou galulue.
Mata e te aloese mai le amataina aua e te lei mauaina ni faatonuga o laasaga tuusao? Atonu o loo i ai se tasi i lau vasega po o le korama e lei toe sau i le lotu. Mata e te musu e faaaumea ia i latou aua e te le o mautinoa le auala e faia ai? E taua musumusuga, ma e tatau lava ona tatou sailia. Ae e le faapea o le nofoai ma faatalitali mo se tesi mai le telefoni mai se agelu ae tatou te le i o atu e faia se lelei. E finagalo le Tama Faalelagi ia tatou faauo atu i lena tagata. E finagalo o Ia ia tatou totoa ma faia se faatinoga!
Ae a pe ana faatalitali Nifae, Noa, Apiso, ma Peteru? Sa ia i latou uma ni mea faigata e fai. Ae a pe ana latou filifili e nofonofo ma malolo seia latou maua nisi faatonuga? Semanu e matua ese le taunuuga o mea …
Faatali ma Vaai?
“O le a ou faatali e fai mea ua poloaiina e le Alii, aua ua ou iloa e le tuuina mai e le Alii ni poloaiga i le fanauga a tagata, vagana o le a saunia e ia se ala mo i latou, ina ia ou le faia se mea seia ou iloa po o le a le ala” (lomiga e le o i ai nei o le 1 Nifae 3:7).
E lei pine talu ona tuua e le aiga o Liae lo latou fale i Ierusalema, sa poloai e le Alii ia atalii o Liae e toe o atu ma aumai papatusi mai ia Lapana. Ae o le mea ua tatou iloa, Na te lei tuu atu ia i latou ni faatonuga i le ala e faia ai lena mea. Na o le pau le mea na silafia e Nifae ma ona uso, sa poloaiina i latou e aumai ia papatusi. Mata e te lagona le pei e te leiloa se manatu pe faapefea ona fai i mea e tatau ona e faia? (Atonu o se tasi lena o mafuaaga na muimui ai Lamana ma Lemuelu!) Sa pule Nifae e mafaufau ma faatino le faatuatua ma alu ma fai. Ae a pe ana ia nofo ma faamaumau le taimi? Ae a pe ana musu Nifae e galue i soo se auala seia avatu e le Atua ia te ia se fuafuaga? O le aumaia o papatusi sa faigata! Sa taumafai faalua e ia ma ona uso ma sa le manuia! Ae a pe ana faapea e na o le nofo lava o Nifae i lalo o puipui o Ierusalema ma faatalitali mo le Atua e tau atu ia te le mea e fai?
Atonu o loo i ai lava papatusi i oa a Lapana. O le mea e lelei ai e lei faatali Nifae.
Nai lo le faia o lena mea, sa ia mulimuli i le Agaga, “[sa] le muai iloa muamua mea e tatau ona ou faia. E ui i lea sa ou alu atu” (1 Nifae 4:6–7; faaopoopo le faamamafa). E lei tau lava ina faatali o ia; na te lei faataga mea sa lei iloa e ia e taofia ai o ia. Sa ia silafia o le a saunia e le Atua se auala, ma sa sao o ia. O le taimi lava na gaoioi ai Nifae, ma galue, ma fetaomi atu i luma, sa taitaia ma fesoasoani le Alii ia te ia
Ae aisea?
“Ma sa fesiligia e Noa mea uma sa poloaiina ai o ia e le Alii (lomiga e le o i ai i le taimi nei o le Kenese 7:5).
O nisi taimi e tuuina mai e le Atua ni faatonuga faapitoa. O Noa o se faataitaiga lelei. Ina ua poloaiina e le Atua Noa e fau le vaa, sa saunia e le Atua le fua, ma faamatala atu anomea e faaaoga, ma tuuina atu foi ia Noa se lisi o le pasese. Atonu sa e mauaina ni musumusuga faapitoa faapena, ma ua tatou maua uma ni poloaiga faapitoa e pei o mataupu faavae i totonu o le tamaitusi o le Mo le Malosi o le Autalavou . Ae e tusa lava pe e te silafia lelei le mea e tatau ona fai, mata e faaauau pea ona e musua? Mata e faaosoosoina oe e fesiligia le Alii nai lo le usiusitai ia te Ia?
Ae a pe afai na faalogo Noa i le Alii ona faapea atu lea, “Ae aisea? Ou te malamalama ai.” Ae a pe afai sa ia taoto i luga o le nofoa ma musu e gaoioi seia malamalama lelei o ia i le mafuaaga sa auina mai ai e le Alii le lolo, ma mafaufau i le taimi atoa pe o faatonuga na sau moni mai le Atua?
Semanu e i ai se lolo, ae mata e i ai se vaa? Ma ae a le ituaiga o tagata? O se mea lelei tele le le nofoai ai o Noa ma tuufesili i mea uma.
Nai lo lena, sa ia “faia e tusa ma mea uma na poloai atu ai Ieova ia te ia” (Kenese 7:5). Na te lei tuufesili; sa ia galue i le faatuatua. Afai e fesili i ni faamoemoega sao, o fesili o se mea lelei. E mafai ona latou fesoasoani ia i tatou ia tuputupu ae ma taitai atu i tatou i isi mea moni. Ae pe a tatou mumusu e faia soo se mea seia tatou mauaina tali tatou te mananao ai, e mafai e fesili ona taofia i tatou mai le alualu i luma. Atonu sa i ai ia Noa ni fesili, ae na te lei faatagaina i latou e taofia o ia. E tusa pe na foliga e ese, sa ia fausia le vaa i luga o le laueleele matutu, faapotopoto uma manu ma tuu lona aiga i totonu o le vaa. Ma ina ua amata ona timu, masalo sa ia fiafia tele sa ia faia lea mea. Sa galue Noa i le faatuatua, ma sa faamanuia o Ia e le Atua ma lona aiga atoa.
Tu ma Matamata?
“Ina ua ia vaai atu ua pauu uma auauna a Lamonae i le eleele, … sa ia iloa o le mana lea o le Atua; ma i le manatu o le … vaai i lenei vaaiga … o le a uunaia ai [isi] e talitonu i le mana o le Atua, o lea na ia tu ai i tua ma faamoemoe o le a alu atu se tasi e faapotopoto mai tagata” (lomiga e le o i ai i le taimi nei o le Alema 19:17).
O Apiso o se fafine sa Lamana. Sa liua o ia i le Alii mo le tele o tausaga, ae sa ia aumau i totonu o sa Lamana e le talitonu, sa ia tausia faalilolilo lona faatuatua. Ina ua aoao atu e Amona le talalelei i le Tupu o Lamonae, sa lofituina le tupu ma lona aiga i le mana o le Alii. Sa iloa e Apiso o se avanoa lenei mo ana uo ma tuaoi e iu ai ina vaai ma talitonu i le mana o le Atua. Sa ia te ia le faapotopotoina o le nuu e molimauina le vavega.
Ae a pe ana faapea na te lei faia? I le mavae ai o le tele o tausaga o le natiaina o lona faatuatua, o le momoe atu i lea fale i lea fale masalo o se mea sa fefe e fai! Pe ua uunaia ea oe e faasoa atu ae toe lagona le fefe e uiga i le faia? O le faasoa atu o ou talitonuga e mafai ona avea ma faigata! Ae faapefea pe ana le gaoioi Apiso ma faamoemoe o le a molimauina e tagata le mea na tupu e i latou lava? Pe o le a fai atu e se isi tagata se tala?
Ia, o le a leai se tasi e faapotopoto mai e vaai i le Tupu o Lamonae ma lona aiga o loo taooto solo e pei ua maliliu po o lo latou manuia faavavega. Semanu latou te le i ai iina e faalogo i le Tupu o Lamonae, le masiofo, ma Amona o aoao atu le talalelei.
O le mea e lelei ai, e lei tau lava ina tu o ia. Nai lo lena, sa ia “momoe atu ai mai lea fale i lea fale, ma faailoa atu i tagata” (Alema 19:17; faaopoopo le faamamafa). Sa ia te ia se molimau i le Atua, ma na te lei faatagaina le fefe e taofia o ia. Na te lei faatali mo se isi tagata e fai atu se tala. Ina ua maua lana avanoa, na te lei faatali—sa ia momoe! Sa galue Apiso, ma sa faamanuiaina o ia e le Alii e vaai i le liua o le toatele o lona nuu i le talalelei (tagai Alema 19).
Faalogo i le Lalolagi.
“Ona fetalai atu ai lea o [Iesu], Ina sau ia. Ona alu ifo ai lea o Peteru ma nofo i lalo i totonu o le vaa, na te lei savali i luga o le vai, e alu atu ia Iesu” (lomiga e le o i ai nei i le Mataio 14:29).
Ona o ia o se tagata faagota, sa silafia e Peteru le tele o mea e uiga i vaa. Mo se faataitaiga, sa silafia e Peteru pe a i ai se afa matautia i le vasa, e te nofo i totonu o le vaa. Sa ia silafia o tagata o e laa atu i luga o le vai o le magoto i lalo. E mafai ona e vaai faalemafaufau i mea sa ia mafaufau ai ina ua ia vaaia Keriso o loo savali i luga o le vai?
Ae a pe ana ia nofo ai i totonu o le vaa? E silafia uma e tagata, e le mafai e le tagata ona savali i luga o le vai. Ae a pe ana taulai atu Peteru i na o mea sa “silafia” e le lalolagi? O nisi taimi e foliga mai o aoaoga a Keriso ma Ana perofeta e faafeagai ma mea o loo tau mai e le lalolagi. Ma o le lalolagi e tauanau gofie ma faigofie ona faalogo i ai. Ae a pe ana fai atu Peteru ia Keriso o le savali i luga o le vai e le faasaienisi pe fetaui? Ae a pe ana fefe tele Peteru e laa atu i fafo ma savali atu ia Keriso?
Semanu na te misia le faasoaina o se aafiaga ofoofogia ma le Matai. Semanu na te misia se avanoa e faamalosia ai lona faatuatua, ma atonu na te manatunatu e uiga i lona faatuatua i le lumanai pe a manaomia e ia le malosi. O le mea e lelei ai e lei nofo Peteru i totonu o le vaa. E ui i galu, le afa, ma lona aafiaga i le vasa, sa manao Peteru e alu i fafo o le vaa ma savali atu ia Keriso. E ui i mea uma sa “silafia” e le lalolagi, sa savali Peteru i luga o le vai. E oo lava ina ua ia magoto, sa i ai lava Keriso iina e laveai o ia (tagai Mataio 14:28–31).
O au? O se Toa Manumanu Moi?
Ua auina mai oe iinei ina ia avea ma se toa manumanu o lou lava olaga fiafia! E le faapea o le oso mai i fafo o fale o le a mu po o le aveina o se taavale ao faia tuliga i aso uma. O lona uiga o le faia o filifiliga, faia o le faatinoga, ma fetaomi atu i luma.
Ua aoao mai le Alii e “tatau ona [tatou] auai ma le naunautai i se faamoemoega lelei.” E lei fai mai tonu o ia po o le a le faamoemoega lelei ae nai lo lena Na te finagalo ia tatou e “fai mea e tele i lo [tatou] lava lotomalie, ma aumai le amiotonu tele” (MF&F 58:27). O le uiga o lena mea ua Ia faatuatuaina oe e faia lau oe lava faaiuga ma filifili pe faapefea ona e aumaia le amiotonu. O nisi taimi, tatou te maua le fesoasoani pe a maea ona tatou faatinoina le faatuatua ma faia na laasaga muamua.
O loo i ai lava le Alii iina e taiala i tatou pe a tatou manaomiaina, ae afai e te musu e galue ma fetaomi atu i luma na o oe ma faamoemoe e tau atu e le Atua ia te oe mea laiti uma e fai, o le a avea oe o se “auauna paie ma le poto” (tagai MF&F 58:26). Ma o ai e manao e avea o se auauna paie pe afai e mafai ona e avea ma se toa manumanu?