2017
Te tāmau noa ra ā te tamaʼi
April 2017


Tē tāmau noa ra ā te tamaʼi

Tē tāmau noa ra te tamaʼi tei haʼamata i te raʼi e tae noa mai i teie mahana. ’Oia mau, te rahi noa atura te tamaʼi ʼa faʼaineine ai te feiā moʼa nō te hoʼiraʼa mai ʼo te Faʼaora.

clouds

Hōhoʼa nā Katarina Stefanovic © iStock/Getty Images; Moment/Getty Images

E fāriʼi te taʼata atoʼa ʼo tē mātaʼitaʼi nei i te mau parau ʼāpī nā te ara ē te ora nei tātou i roto i te hōʼē tau nō te « tamaʼi ’e te roʼo hoʼi nō te mau tamaʼi » (PH&PF 45:26). Au aʼera e mau faehau tahito anaʼe tātou i niʼa i te fenua nei. ’Ua ʼaro noa nā tātou i te mau nuʼu nō te ʼino i roto i te hōʼē tamaʼi hope ʼore tei ha’amata i roto i te ao mātāmua hou ’a fānauhia mai ai tātou.

Nō te mea hoʼi ē ʼaita tātou i fāriʼi atura i te mau tino tāhuti, ’ua ʼaro ïa tātou i te Tamaʼi i te Raʼi ʼaore e ʼoʼe, e pupuhi ʼaore rā e tūpita. ’Ua uʼana rā te ʼaroraʼa mai te mau tamaʼi atoʼa nō teie nei tau, ’e e rave rahi mau milia taʼata tei pēpē.

’Ua ʼarohia te tamaʼi i te oraraʼa mātāmua nā roto i te mau parau, te mau manaʼo, te ʼaimārōraʼa, ʼe te tāparuraʼa (hiʼo ʼApokalupo 12:7-9, 11). Te raveraʼa ʼa Sātane ʼo te haʼamehameharaʼa ïa i te taʼata. ’Ua ʼite ʼoia ē te riʼariʼa ʼo te rāveʼa maitaʼi roa aʼe ïa nō te haʼamou i te faʼaroʼo. ’Ua faʼaʼohipa ʼoia i te mau parau ʼotoheraʼa mai teie : « E mea paʼari roa ». « E’ita e noaʼa i te tamā faʼahou ». « E mea ’ata’ata roa ». « Nāhea ʼoutou e ʼite ai e nehenehe tā ʼoutou e tiʼaturi ia Iesu Mesia ? » E pohehae rahi roa tōna i te Faʼaora.

Au aʼera, ’ua upoʼotiʼa te ʼopuaraʼa ʼa te Atua i niʼa i te mau haʼavare ʼa Sātane. Tei roto i te ʼopuaraʼa ʼa te Atua te tiʼamāraʼa morare nō te taʼata atoʼa ’e te hōʼē tusia rahi. ’Ua hōroʼa ʼo Iehova, tei matauhia e tātou ʼo Iesu Mesia, iāna iho ’ia riro ʼei taua tusia ra—’ia māuiui nō tā tātou mau hara atoʼa. ’Ua ineine ʼOia i te hōroʼa i Tōna ora nō Tōna mau taeaʼe ’e mau tuahine ’ia nehenehe i te feiā o tei tātarahapa ’ia hoʼi mā atu ’e ’ia riro i te pae hopeʼa mai tō rātou Metua i te Ao ra. (Hiʼo Mose 4:1–4; Aberahama 3:27.)

Te tahi atu fanaʼoraʼa tei tauturu ia Iehova ’ia noaʼa te mau ʼāʼau ʼo te mau tamariʼi ʼa te Atua o te mau ʼiteraʼa pāpū ïa tei faʼaʼitehia mai e Tōna mau taʼata turu, arataʼihia e Mihaela, te melahi (hiʼo ʼApokalupo 12:7, 11; PH&PF 107:54). I roto i te oraraʼa hou teie oraraʼa, ’ua piʼihia Adamu ʼo Mihaela, ʼe ’ua piʼihia Sātane ʼo Lucifero, ’oia hoʼi te « taʼata ’āfaʼi mori ».1 E au ra ē e iʼoa huru māere teie nō te hōʼē ariʼi nō te pōuri (hiʼo Mose 7:26), ’ua haʼapiʼi rā te mau pāpaʼiraʼa moʼa ē « e melahi ʼo Sātane nā te Atua tei mau i te mana i mua i te aro ’o te Atua » hou a hiʼa ai ʼoia (hiʼo PH&PF 76:25-28).

Nāhea i nehenehe ai i te hōʼē vārua tei rahi te ʼite e te ʼaravihi i te toparaʼa mai teie te huru ? Nō tōna ïa teʼoteʼo. ’Ua ʼōrurehau ʼo Lucifero i tō tātou Metua i te Ao ra nō te mea ’ua hinaʼaro ʼoia i te bāsileia ʼo te Atua nōna iho.

I roto i tāna aʼoraʼa faufaʼa rahi « ʼa ʼara i te teʼoteʼo », ’ua haʼapiʼi te peresideni Ezra Taft Benson (1899-1994) ē ’ua « hinaʼaro Lucifero ’ia faʼahanahanahia ʼoia i niʼa atu i te tahi mau mea ’ē atu » ’e « tōna hinaʼaro teʼoteʼo ʼo te faʼa’ereraʼa ïa i te Atua i tōna ra terono ».2 ’Ua faʼaroʼo atoʼa ʼoutou ē ’ua hinaʼaro Sātane i te haʼamou i te tiʼamāraʼa ʼo te taʼata nei, e ʼere rā te reira ana’e te tumu i ʼere ai ʼoia i te haʼamaitaʼiraʼa. ’Ua tiʼavaruhia ʼoia i rāpae au i te raʼi no te ʼōrurehau i te Metua e i te Tamaiti (hiʼo PH&PF 76:25; Mose 4:3).

Nō te aha ʼoutou ’e ʼo vau e ʼaro ai i te diabolo ? ’Ua ʼaro tātou nō tō tātou here. ’Ua here ʼe ’ua turu tātou i tō tātou Metua i te Ao ra. ’Ua hinaʼaro tātou ’ia riro mai Iāna ra te huru. E fā taʼa ʼē tā Lucifero. ’Ua hinaʼaro ʼoia ’ia mono atu i te Metua (hiʼo Isaia 14:12-14; 2 Nephi 24:12-14). ʼA feruri nā e nāhea te ʼōrurehau ʼa Sātane i te haʼamāuiui i tō tātou mau Metua i te Ao ra ? I roto i te mau pāpaʼiraʼa moʼa, ’ua taiʼo tātou ē « ’ua ʼoto tō te mau raʼi iāna » (PH&PF 76:26).

I muri aʼe i te hōʼē ʼaroraʼa uʼana, ’ua upoʼotiʼa mai Mihaela e tāna mau nuʼu. E piti i niʼa i te toru o te mau nu’u nō te raʼi tei māʼiti i te peʼe i te Metua (hiʼo PH&PF 29:36). ’Ua tiʼavaruhia Sātane ʼe tōna mau ’āpeʼe i rāpae au i te raʼi, ʼaita rā rātou i tono-ʼoiʼoi-hia atu i te pōuri taʼotaʼo A tahi, ’ua tonohia mai rātou i teie nei fenua (hiʼo ʼApokalupo 12:7-9), i reira Iesu e fānauhia ai ’e i reira hoʼi Tāna tusia tāraʼehara e ravehia ai.

Nō te aha te mau nuʼu ʼa Sātane i faʼatiʼahia ai ’ia haere mai i niʼa i te fenua nei ? ’Ua haere mai rātou nō te hōroʼa i te pātoʼiraʼa i te feiā atoʼa ʼo te tāmatahia i ’ō nei (hiʼo 2 Nephi 2:11). E tiʼavaruhia ānei rātou i muri iho i roto i te pōuri taʼotaʼo ? ’Oia mau. I muri aʼe i te mileniuma, e hurihia Sātane ’e tāna atoʼa ra mau nuʼu i rāpae e a muri noa atu.

’Ua ʼite Sātane ē ’ua numerahia tōna mau mahana. I te Piti ʼo te Taeraʼa mai ʼo Iesu, e taʼamuhia ïa Sātane e tāna mau melahi e 1.000 matahiti te maoro (hiʼo ʼApokalupo 20:1-3; 1 Nephi 22:26; PH&PF 101:28). ʼA fātata mai ai te taiʼo mahana, tē ʼaro hope nei te mau pūai ʼo te ’ino nō te haru mai i te mau vārua e rave rahi ’ia au i tō rātou hina’aro.

’Ua faʼaʼitehia ia Ioane te Heheu Parau te Tamaʼi i te Raʼi ’ei tufaʼa nō te hōʼē ’ōrama faʼahiahia. ’Ua faʼaʼitehia iāna nāhea tō Sātane tiʼavaruraʼahia i niʼa i te fenua nō te faʼahema i te taʼata. Teie te parau ʼa Ioane : « E ʼati ra hoʼi tō te fenua ʼe tō te taʼi, tei raro atu nā hoʼi te diabolo ia ʼoutou nā; e riri rahi hoʼi tōna, nō te mea ’ua ʼite ʼoia e maʼa taime poto tōna e toe nei » ( ʼApokalupo 12:12).

Nō reira nāhea Sātane e faʼaʼohipa ai i tōna mau mahana, ma te ʼiteraʼa ē ʼaita tōna e taime nō te haʼamāuʼa ? ’Ua pāpaʼi te ʼāpōsetolo Petero ē « te hāhaere nei hoʼi tō ʼoutou ʼenemi ʼo te diabolo, mai te liona ʼuʼuru ra, i te ’imiraʼa i te taʼata e pau iāna ra » (1 Petero 5:8).

family kneeling in prayer

E aha te mea e turaʼi nei ia Sātane ? E’ita roa atu e noa’a iāna te hōʼē tino, e ʼore roa atu e noa’a iāna te hōʼē vahine faʼaipoipo ʼaore rā te hōʼē ʼutuāfare, ʼe ʼore roa atu e noaʼa iāna te ’īraʼa ʼo te ʼoaʼoa, nō te reira ’oia i hinaʼaro ai e ’ia « roʼohia te mau tāne ʼe te mau vahine atoʼa i te ’ati mai iāna ihora » (2 Nephi 2:27).

Tē faʼatano nei te diabolo i tāna ’arora’a i ni’a i te mau taʼata ato’a, ʼo rātou ihoa rā ʼo tei fāriʼi i te ʼoaʼoa mure ʼore. E pohehae mau tōna i te mau taʼata atoʼa tei niʼa rātou i te ’ēʼa nō te faʼateiteiraʼa; Tē haʼapiʼi mai nei te mau pāpaʼiraʼa moʼa ē « tē faʼatupu mai nei Sātane i te tamaʼi i te feiā moʼa nō te Atua, ’e te faʼaʼati nei ʼoia ia rātou ra e ʼati noa aʼe » (PH&PF 76:29).

Tē tāmau noa ra te tamaʼi tei haʼamata i te raʼi e tae noa atu i teie mahana. ’Oia mau, te rahi noa atura te tamaʼi ʼa faʼaineine ai te feiā moʼa nō te hoʼiraʼa mai ʼo te Faʼaora.

’Ua tohu te peresideni Brigham Young (1801-77) ē, « e pārare te ʼĒkālesia, e ruperupe, e tupu i te rahi, ʼe mai te au i te pārareraʼa ʼo te ʼEvanelia i rotopū i te mau nunaaʼ ʼo te fenua nei, e tupu atoʼa ïa te mana ʼo Sātane i te rahi ».3

Tē manaʼo nei au ē e fāriʼi tātou pāʼātoʼa ē te tupu ra teie nei tohuraʼa ’a hiʼo ai tātou i te ʼino i te tomoraʼa atu i roto i te mau sōtaiete ʼo te ao nei. ’Ua haʼapiʼi te peresideni Young ē e tiʼa ia tātou ’ia tuatāpapa i te mau raveraʼa ʼa te ’enemi ’ia pau ʼoia. E faʼaʼite atu vau e maha o te mau raveraʼa pāpū ʼa Sātane ʼe te tahi mau manaʼo nāhea i te pātoʼi atu i te reira.

Te mau raveraʼa ʼa Sātane

1. Te fa’ahemera’a. E’ita te diabolo e haʼamā nō te tuʼu i te mau manaʼo ʼīʼino i roto i tō tātou feruriraʼa. Tē haʼapiʼi nei te Buka ʼa Moromona ē e muhumuhu Sātane i te mau manaʼo viʼiviʼi ʼe te ’ino ’e e ueue ʼoia i te mau manaʼo fēʼaʼa. E mārō ʼoia ia tātou ’ia rave i te mau hiaʼai ʼo te faʼatītī ’e ’ia ʼoaʼoa i te nounou ’e te hiaʼai rahi. E’ita ʼoia e hinaʼaro e ’ia ʼite tātou e nō hea mai teie mau manaʼo, nō reira e parau riʼiriʼi mai ʼoia,« e ’ere au te diabolo, ’aita roa hoʼi ʼe diabolo » ( 2 Nephi 28:22 ).

Nāhea e nehenehe ai ia tātou ’ia ārai tiʼa atu i teie nei faʼahemaraʼa ? Te hōʼē o te mau mauhaʼa hau roa atu i te maitaʼi o te ti’avaru-’ē-noa-raʼa atu ïa ia Sātane. Tera ïa tā Iesu e rave.

E rave rahi te mau haʼapiʼiraʼa i roto i te faʼatiʼaraʼa ʼa te Faufaʼa ʼĀpī nō niʼa i te Faʼaora i te mouʼa ʼo te mau faʼahemaraʼa. I muri aʼe i te mau faʼahemaraʼa atoʼa tā te diabolo i hōhora atu Iāna, ’ua faʼaʼohipa Iesu i te hōʼē raveraʼa e piti taʼahiraʼa nō te ārai : A tahi, ’ua faʼaue ʼOia ia Sātane ’ia haere ’ē atu ; i muri iho ’ua faʼahiti ʼOia i te hōʼē pāpaʼiraʼa moʼa.

E hōroʼa atu vau ia ʼoutou i te hōʼē hiʼoraʼa : ’Ua faʼaue atu Iesu, « e haere ’ē atu ’oe, e Sātane ; ’ua oti hoʼi i te pāpaʼihia o tō Atua ʼo Iehova tā ’oe e haʼamori, e ʼoia anaʼe ra tā ’oe e faʼaroʼo » (Mataio 4:10). Tē parau ra te ’īrava i muri mai, « faʼaru’e ihora te diabolo iāna, ʼe inaha, ʼe mau melahi tei haere mai ʼe ’ua tauturu maira iāna » (Mataio 4:11). E mea manuia roa te ārairaʼa ʼa te Faʼaora !

Tē hōroʼa mai nei te ʼāʼai nō te oraraʼa ʼo te peresideni Heber J. Grant (1856-1945) i te haʼamāramaramara’a e nāhea tō te peresideni Grant, i tōna ʼāpīraʼa, āraʼiraʼa i te diabolo. I tō te peresideni Grant ʼiteraʼa ē tē muhumuhu nei Sātane iāna ma te tāmata i te tanu i te fēʼaʼa i roto i tōna ʼāʼau, ’ua parau pūai noa ʼoia, « e te diabolo tāne, ʼa māmū na ».4

E tiʼaraʼa tō ʼoutou i te parau atu ia Sātane ’ia haere ’ē atu ’ia faʼaruru ʼoutou i te faʼahemaraʼa. Tē haʼapiʼi nei te mau pāpaʼiraʼa moʼa,« e pātoʼi atu i te diabolo, e nāna e maʼue ’ē atu » (Iakobo 4:7).

Te tahi atu tufaʼa nō te āraʼiraʼa ʼa te Faʼaora o te faʼahitiraʼa ïa i te pāpaʼiraʼa moʼa. Tē vai nei te mana rahi i roto i te tāmau-ʼāʼau-raʼa i te pāpaʼiraʼa moʼa, mai tā Iesu i rave. E nehenehe te mau ’īrava e riro ’ei vāhi haʼaputuputuraʼa nō te mau ’ōfaʼi pupuhi vārua.

’Ia faʼahemahia ʼoutou, e nehenehe tā ʼoutou e faʼahiti ʼāʼau i te mau faʼaueraʼa mai teie « e haʼamanaʼo i te mahana Sābati ’ia haʼapaʼohia ’ei mahana moʼa », « e aroha i tō ʼoutou mau ʼenemi », ʼaore rā « e ’ia faʼaʼunaʼuna noa te taiʼata ʼore i tō ʼoutou mau feruriraʼa i te mau taime atoʼa » (Exodo 20:8; Luka 6:27; PH&PF 121:45). E’ita te mana ʼo te pāpaʼiraʼa moʼa e haʼamehameha noa ia Sātane, e ’āfaʼi atoā mai rā i te Vārua i roto i tō ʼoutou ʼāʼau, e tāmāhanahana ia ʼoutou ’e e haʼapūai ia ʼoutou i mua i te faʼahemaraʼa.

2. Te mau haʼavare ’e te vareraʼa. Te heheu mai nei te mau pāpaʼiraʼa moʼa ē ʼo Sātane ïa « te metua ʼo te mau haʼavare » (2 Nephi 9:9). ’Eiaha e tiʼaturi ’ia muhumuhu mai ʼoia i te mau poroʼi mai teie « e’ita roa atu ’oe e rave i te tahi ʼohipa tiʼa », « e’ita tā ʼoe mau hara rahi e faʼaʼorehia », « e’ita roa atu ’oe e taui », « ’aore roa e taʼata e haʼapaʼo mai nei ia ’oe », ’e « ’aita tō ’oe e tāleni ».

Teie te tahi ʼo tāna mau haʼavare e faʼaʼohipa-pinepine-hia : « E tiʼa ia ’oe ’ia tāmata i te mau mea atoʼa e hōʼē aʼe taime—’ia noaʼa noa mai ia ’oe te ʼitera’a. E’ita e ʼino hōʼē noa aʼe taime ». Te parau riʼi huna ’e te ʼino tāna e ʼore e hinaʼaro ia ʼoutou ’ia ʼite e mea faʼatītī ïa te hara.

Te tahi atu haʼavare tā Sātane e tāmata atu i niʼa ia ʼoutou ʼo teie ïa : « Tē rave nei te mau taʼata atoʼa i te reira. « E mea tano ». E ʼere i te mea tano ! Nō reira ʼa parau atu i te diabolo ē e’ita ʼoutou e hinaʼaro i te haere i te bāsileia tiretia—noa atu e tē haere nei te mau taʼata atoʼa i reira.

father teaching his family

Noa atu e e haʼavare Sātane ia ʼoutou, e nehenehe tā ʼoutou ’ia tiʼaturi i te Vārua nō te parau atu ia ʼoutou i te parau mau. Nō reira hoʼi te faufaʼa rahi ʼo te hōroʼaraʼa o te Vārua Maitaʼi.

’Ua piʼihia te diabolo « te taʼata haʼavare rahi ».5 E tāmata ʼoia i te faʼahuru ’ē i te mau ture mau atoʼa tā te Fatu i hōroʼa mai.

ʼA haʼamanaʼo, e ʼere hōʼē ā te mau hōhoʼa haʼavare ʼe te mau huritua. Te huritua o te uouo e ʼereʼere ïa, ʼāreʼa rā te hōʼē hōhoʼa haʼavare nō te uouo ʼo te uouo riʼi ïa ʼaore rā te ʼōhinahina. Te mau hōho’a haʼavare ʼo te hōʼe ïa faʼahōhoʼaraʼa i te mea mau nō te haʼavare i te mau taʼata ʼo te vare noa. E hiʼoraʼa faʼahuru-’ē-hia nō te tahi mea maitaʼi, mai te moni haʼavare, e mea faufaʼa ʼore ïa te reira. E faʼahōhoʼa atu vau.

Te hōʼē ʼo te mau haʼavareraʼa ʼa Sātane nō te faʼaroʼo ʼo te tahutahu ïa. Tāna hōhoʼa haʼavare nō te here ʼo te hiaʼai ïa ʼo te tino. E hōroʼa ʼoia i te hōhoʼa hape nō te autahuʼaraʼa nā roto i te faʼa’iteraʼa mai i te mau peu ’ino ʼa te mau tahuʼa, ’e e faʼatupu ʼoia i te mau temeio ʼa te Atua nā roto i te ʼohipa tahutahu.

’Ua ha’apa’ohia e te Atua te faʼaipoiporaʼa i rotopū i te tāne ʼe i te vahine, ʼāreʼa rā te faʼaʼipoiporaʼa i rotopū i te tāne ’e te tāne e hōʼē noa ïa hōhoʼa hape. Eʼita te reira e faʼatupu mai i te huaʼai aore rā te faʼateiteiraʼa. Noa atu e rave rahi mau taʼata ʼo te vare i tāna mau hōhoʼa haʼavare, e ʼere rā te reira i te mea mau. Eʼita te reira e ’āfaʼi mai i te ʼoaʼoa mure ʼore.

’Ua faʼaara te Atua ia tātou nō niʼa i teie mau haʼavareraʼa i roto i te Parau Haʼapiʼiraʼa ʼe te mau Parau Fafau. ’Ua parau ʼOia, « ʼO tei ʼore i haʼamaitaʼi rā e ʼere ïa i tā te Atua, ’e e mea pōuri te reira ». (PH&PF 50:23).

3. Mārōraʼa. ʼO Sātane te metua ʼo te mārōraʼa. ’Ua haʼapiʼi te Faʼaora ē, « ’ua faʼaitoito ʼoia i te ʼāʼau nō te taʼata e mārō te tahi i te tahi ma te riri » (3 Nephi 11:29).

’Ua haʼapiʼi te diabolo nā roto i te ’iteraʼa rau ʼo te mau tenetere ē i te vāhi tē vai ra te mārōraʼa e haere ’ē atu ïa te Vārua ʼo te Fatu. Mai te taime ʼa ani ai ʼoia ia Kaina ’ia tāparahi pohe ia Abela, ’ua tūraʼi noa Sātane i te mau tamariʼi ’ia tamaʼi te tahi ʼe te tahi. Tē faʼatupu atoʼa nei ʼoia i te mau fifi i roto i te mau faʼaipoiporaʼa, i rotopū i te mau melo nō te pāroita, ’e i rotopū i te mau hoa misiōnare. Tē ʼoaʼoa nei ʼoia i te mātaʼitaʼi i te mau taʼata maitaʼi ’ia mārō. E tāmata ʼoia i te haʼamata i te mau mārōraʼa ʼutuāfare nā mua noa aʼe i te pureraʼa i te sābati, na mua noa aʼe i te pureraʼa pō ʼutuāfare i te pō monire, ’e i te mau taime atoʼa e ʼopua te tāne ʼe te vahine ’ia haere i te hōʼē ʼōroʼa hiero. E ʼite-ātea-hia tāna tālena ʼohipa.

’Ia tupu anaʼe te mārōraʼa i roto i te ʼutuāfare ’aore rā i te vāhi raveraʼa ʼohipa, ʼa faʼaea i te reira ihoa taime i te mea tā ʼoutou e rave ra ʼe ʼa tūtava i te faʼatupu i te hau. E ʼere i te mea faufaʼa e nā vai i haʼamata i te reira.

E haʼamata pinepine te mārōraʼa nā roto i te ʼimiraʼa i te hape. ’Ua haʼapiʼi ʼo Iosepha Semita ē « e faʼatietie te diabolo ia tātou nō tō tātou oraraʼa parau-tiʼa rahi, ’ia faʼahiti anaʼe tātou i te mau hapa ʼa vetahi ’ē ».6 ’Ia feruri anaʼe tātou i te reira, ’ua riro noa ïa te faʼahua parau-tiʼa ’ei hōhoʼa hape nō te parau-tiʼa mau.

Mea au roa nā Sātane ’ia haʼaparare i te mārōraʼa i roto i te ʼĒkālesia. ’Ua ʼaravihi ʼoia i te faʼaʼiteraʼa i te mau hape ʼo te feiā faʼatere ʼo te ʼĒkālesia. ’Ua faʼaara Iosepha Semita i te feiā moʼa ē te taʼahiraʼa mātāmua e tae atu i te tāivaraʼa ʼo te ʼereraʼa ïa i te tiʼaturi i te feiā faʼatere ʼo te ʼĒkālesia.7

Fātata te tāʼātoʼaraʼa ʼo te mau pāpaʼiraʼa e ʼaro nei i te ʼĒkālesia ’ua niuhia ïa i niʼa i te mau haʼavare nō niʼa i te huru ʼo Iosepha Semita. Tē rave itoito nei te ʼenemi i te ʼohipa nō te haʼafaufaʼa ʼore ia Iosepha Semita nō te mea tei niʼa te parau poroʼi ʼo te Faʼahoʼiraʼa mai i te ʼāʼamu ʼo te peropheta nō te mea i tupu i roto i te Uru Rāʼau Moʼa. Tē rave itoito rahi nei te diabolo i teie mahana hou atu i na mua atu ’ia uiui te mau melo i tō rātou mau ʼiteraʼa pāpū nō niʼa i te Faʼahoʼiraʼa mai.

I te mau mahana mātāmua nō tō tātou tau tuʼuraʼa ʼēvanelia, e rave rahi ʼo nā e ’ahuru ma piti ʼāpōsetolo mātāmua tei ʼore i tiʼaturi faʼahou i te peropheta ’e o tei tātarahapa i muri mai. Te hōʼē ʼo rātou o Lyman E. Johnson, tei hurihia i rāpae au nō te peu faʼaturi. ’Ua ʼoto ʼoia i muri iho nō tōna faʼaruʼeraʼa i te ʼĒkālesia : « E faʼatiʼa ïa vau e ’ia tāpū-’ē-hia atu tōʼu rima ’atau, mai te mea e nehenehe iāʼu ’ia tiʼaturi faʼahou. I mua ra, ’ua ’ī na vau i te ʼoaʼoa ʼe te pōpou. E mea au roa tāʼu mau moemoeā. ’Ia ara mai au i te poʼipoʼi e mea ʼanaʼanatae tōʼu vārua. E mea ʼoaʼoa vau i te ao ʼe i te pō, ’ua ’ī i te hau ’e te ʼoaʼoa ʼe te māuruuru. Teie nei rā, e pōuri ïa, e māuiui, e ʼoto, e ʼati rahi. ’Aita ā vau i ʼite atura i te hōʼē taime ʼoaʼoa mai taua taime mai ā ».8

ʼA feruri nā i taua mau parau ra. Tē tiʼa nei te reira ʼei faʼaararaʼa nō te mau melo pāʼātoʼa nō te ʼĒkālesia.

E melo faʼafāriuhia vau nō te ʼĒkālesia. ’Ua bāpetizohia vau i te tau e feiā ʼāpī paʼari au e 23 matahiti tē haere ra i te fare haʼapiʼiraʼa taote i Arizona, Marite. ’Ua ʼite mata roa vau e nāhea Sātane e ʼohipa ai i niʼa i te feiā e ʼimi ra i te parau mau nō te faʼahuehue ia rātou ’e nō te haʼaparuparu ia rātou ʼa imi ai rātou i te parau mau.

I te tāʼātoʼaraʼa ō tōʼu nei ʼāpīraʼa, ’ua mātaʼitaʼi au i te mau hōhoʼa o te mau hoa feiā moʼa i te mau mahana hopeʼa nei. ’Ua putapū vau i te huru ʼo tō rātou oraraʼa. ’Ua rave au i te faʼaotiraʼa ’ia haʼapiʼi atu ā nō niʼa i te ʼĒkālesia, ’aita rā vau i hinaʼaro i te faʼaʼite i te hōʼē taʼata ē tē tuatāpapa nei au i te parau nō te haʼapaʼoraʼa Momoni. Nō te ʼape i te umeraʼa ʼa tōʼu mau hoa, ’ua faʼaoti au i te faʼariro i tāʼu māʼimiraʼa ʼei hōʼē māʼimiraʼa nāʼu iho.

’Ua tupu te reira e rave rahi mau matahiti hou te itenati, nō reira ’ua haere atu vau i te fare vairaʼa buka ʼa te huiraʼatira. ’Ua ʼite au i te hōʼē hōhoʼa nō te Buka ʼa Moromona ʼe te hōʼē buka tei piʼihia E hōʼē ʼOhipa Māere ’e te ʼUmerehia nā Elder Legrand Richards (1886-1983) nō te Pupu nō te Tino ʼAhuru ma Piti ʼĀpōsetolo. ’Ua haʼamata vau i te taiʼo i teie nei mau buka ma te hinaʼaro rahi, ’e ’ua ʼite au ē e mau buka faʼauru mau.

’A hiaʼai ai tōʼu vārua i te haʼapiʼi atu ā, ’ua haʼamata Sātane i te muhumuhu i roto i tōʼu nei tariʼa. ’Ua parau mai ʼoia iāʼu ē nō te hiʼo maitaʼi i nā pae e piti, ’ua tiʼa ïa iāʼu ’ia taiʼo atoʼa i te mea tei pāpaʼihia e te mau taʼata faʼahapa i te ʼĒkālesia. ’Ua hoʼi au i te fare vairaʼa buka ʼa te huiraʼatira e ’ua haʼamata i te hiʼo haere. ’Oia mau, ua ʼite au i te hōʼē buka tei haʼafaufaʼa ʼore i te peropheta Iosepha.

’Ua ʼāhuehue au i te taiʼoraʼa i teie buka e pātoʼi nei i te mau Momoni. ’Ua ʼere au i taua vārua ’e taua mana maitaʼi tei arataʼi i taʼu māʼimiraʼa. ’Ua hepohepo vau ’e ’ua fātata i te faʼaruʼe i tāʼu māʼimiraʼa i te parau mau. ’Ua pure au nō te hōʼē pāhonoraʼa ’a taiʼo ai au i te mau buka e ʼaro nei i te haʼapaʼoraʼa Momoni.

I tōʼu māere rahi, ’ua fāriʼi au i te hōʼē niuniu nā te hōʼē hoa nō te fare haʼapiʼiraʼa tuarua ʼo tē haere ra i te Fare Haʼapiʼiraʼa Teitei nō Brigham Young. ’Ua ani mai ʼoia iāʼu ’ia haere e fārerei iāna i Utaha, ma te fafau mai ē e au vau i te tere mātaʼitaʼi. ’Aita roa ʼoia i ʼite ē tē tuatāpapa huna nei au nō niʼa i tāna ʼĒkālesia.

’Ua fāriʼi au i tāna tītau-manihini-raʼa. ’Ua parau mai tōʼu hoa ē e haere māua i Roto Miti nō te mātaʼitaʼi i te Temple Square. ’Ua māere ʼoia i tāʼu pāhonoraʼa ʼanaʼanatae. ’Aita roa ʼoia i ʼite i tōʼu ʼanaʼanatae nō te haʼapiʼi i te parau mau nō niʼa ia Iosepha Semita ’e te faʼahoʼiraʼa mai.

’Ua tauturu rahi te mau tuahine misiōnare i Temple Square. Ma te ʼite ʼore i te tumu ’ua pāhono mai rātou i tāʼu mau uiraʼa e rave rahi. ’Ua tūraʼi tō rātou mau ʼiteraʼa pāpū ’ia « fēʼaʼa i [tōʼu] mau fēʼaʼaraʼa »9 ’e ’ua haʼamata tōʼu faʼaroʼo i te tupu. E ʼore roa e nehenehe i te mana nō te hōʼē ʼiteraʼa pāpū nō roto mai i te ʼāʼau ’ia haʼafaufaʼa-ʼore-hia.

’Ua faʼaʼite atoʼa mai tōʼu hoa i tōna ʼiteraʼa pāpū iāʼu ’e ’ua ani iāʼu ’ia pure ’e ’ia ani i te Atua mai te mea e parau mau te ʼĒkālesia. I te tere roa nō te hoʼiraʼa i Arizona, ’ua haʼamata vau i te pure ma te faʼaroʼo—nō te taime mātāmua, « ma te ʼāʼau hinaʼaro mau, ma te manaʼo pāpū » (Moroni 10:4). I te tahi tufaʼa nō taua tere ra, e au ra ’ua tūramahia te tāʼātoʼaraʼa ʼo tōʼu nei pereoʼo uira i te mori. ’Ua ʼite au nōʼu iho ē e nehenehe te mori e tiʼavaru i te pōuri.

I muri aʼe i tōʼu faʼaotiraʼa ’ia bāpetizohia, ’ua tuʼu mai te diabolo i te hōʼē ʼaroraʼa hopeʼa. ’Ua haʼa ʼoia i niʼa i tōʼu ʼutuāfare, tei rave i te mau mea ato’a i maraʼa ia rātou nō te haʼaparuparu iāʼu, ’e ʼaita rātou i fāriʼi i te haere mai i tōʼu nei bāpetizoraʼa.

’Ua bāpetizohia vau, ’e ’ua haʼamata marū noa tō rātou mau ʼāʼau i te marū. ’Ua haʼamata rātou i te tauturu iāʼu ’ia māʼimi i tōʼu nei ʼāʼamu ʼutuāfare. Tau matahiti i muri mai, ’ua bāpetizo vau i tōʼu nei taeaʼe teina. Te hoa tei ani mai iāʼu ’ia fārerei iāna i Utaha ʼo tā’u ïa vahine faʼaipoipo i teie nei.

4. Haʼaparuparuraʼa. Tē faʼaʼohipa manuia nei Sātane i teie mauhaʼa i niʼa i te feiā moʼa haʼapaʼo roa aʼe ’ia ʼore anaʼe te tahi atu mau rāveʼa e manuia. Nōʼu nei ’ia haʼamata vau i te haʼaparuparu, e tauturu te reira iā’u ’ia ’ite ʼo vai ra tē tāmata ra i te haʼaparuparu iāʼu. Nā te reira e faʼariri rahi iāʼu nō te ʼanaʼanatae rahi—nō te faʼariri noa i te diabolo.

E rave rahi matahiti i maʼiri aʼenei, ’ua hōroʼa te peresideni Benson i te hōʼē aʼoraʼa tei pi’ihia, « ’eiaha e hepohepo ». I roto i taua aʼoraʼa hōhonu ra, ’ua faʼaara ʼoia ē, « tē tūtava rahi nei Sātane i te haʼavī i te feiā moʼa ma te manaʼo hepohepo, haʼaparuparu, tārere ’e te topatari ».10 ’Ua tiʼaoro te peresideni Benson i te mau melo nō te ʼĒkālesia ’ia ara, ’e ’ua hoōroʼa ʼoia e 12 manaʼo ʼohie nō te ārai i te manaʼo haʼaparuparu.

family walking on Boston Massachusetts Temple grounds

I roto i tōna mau manaʼo ’oia ato’a te tāviniraʼa ia vetahi ’ē ; te rave itoitoraʼa i te ʼohipa ’e te ’aperaʼa i te faʼatau ; te faʼaʼohiparaʼa i te mau peu maitaʼi nō te ea, ’oia hoʼi te faʼaʼetaʼetaraʼa i te tino ʼe te ’amuraʼa i te mau māʼa i roto i tō rātou huru natura ; te tītauraʼa i te hōʼē haʼamaitaʼiraʼa autahuʼaraʼa ; te faʼaroʼoraʼa i te pehe ʼo te faʼauru ; te taiʼoraʼa i tō ʼoutou mau haʼamaitaʼiraʼa ; ’e te ha’amauraʼa i te mau fā. ’E nā ni’a atu i te mau mea atoʼa, mai tā te mau pāpaʼiraʼa moʼa e haʼapiʼi nei, e tiʼa ia tātou ’ia pure noa i te mau taime atoʼa ’ia nehenehe ia tātou ’ia haʼavī ia Sātane (hiʼo PH&PF 10:5).11

E rūrūtaʼina Sātane ’ia ʼite anaʼe ʼoia

i te feiā moʼa paruparu roa aʼe i niʼa i tōna nā turi ʼāvae12

E mea faufaʼa ’ia ʼite ē tē vai nei te mau ʼōtiʼa nō te mana ʼo te ʼino. ’Ua haʼamau te Toru Tahi i taua mau ʼōtiʼa ra, ’e ʼaita Sātane i faʼatiʼahia ’ia haere atu nā niʼa i te reira mau ʼōtiʼa. ’Ei hiʼoraʼa, te haʼapāpū mai nei te mau pāpaʼiraʼa moʼa ē, « ’aita te mana i hōroʼahia atu ia Sātane ’ia faʼahema i te tamariʼiriʼi » (PH&PF 29:47).

Te tahi atoʼa ʼōtiʼa faufaʼa rahi e’ita Sātane e ʼite i tō tātou mau manaʼo maoti e faʼaʼite tātou iāna. ’Ua haʼamāramarama mai te Fatu, « ʼo te Atua anaʼe ʼe aita atu tei ʼite i tō ’oe mau manaʼo ʼe te mau ʼopuaraʼa ʼo tō ’oe ʼāʼau na » (PH&PF 6:16).

Peneiaʼe teie ïa te tumu i hōroʼa ai te Fatu ia tātou i te mau faʼaueraʼa mai teie « ’eiaha e ʼōhumu » (PH&PF 9:6) ʼe « ’eiaha ’oe e parau i te parau faʼaʼino nō niʼa i tō taʼata tupu ra » (PH&PF 42:27). Mai te mea e nehenehe ia ʼoutou ’ia haʼavī i tō ʼoutou arero (hiʼo Iakobo 1:26), e’ita ïa ʼoutou e hōroʼa rahi i te haʼamāramaramaraʼa i te diabolo. ’Ia faʼaroʼo anaʼe tātou i te ʼohumuraʼa, te amuamuraʼa ’e te faʼahaparaʼa, e tāpaʼo maitaʼi ïa ʼoia i te reira. E faʼaʼite tā ʼoutou mau parau ʼino i te ’enemi i tō ʼoutou mau paruparu.

E parau ʼāpī tāʼu nā ʼoutou. E mea rahi aʼe te mau nuʼu a te Atua i te mau nuʼu ʼa Lucifero. E nehenehe tā ʼoutou e hiʼo haere ’e ’ia feruri nō ʼoutou iho, « te rahi noa atu ā ra te ao i te ʼinoraʼa. Tē upoʼotiʼa ra ʼo Sātane i te tamaʼi. ’Eiaha e vare. Te parau mau, ’ua rahi aʼe tātou i te ʼenemi. ʼA haʼamanaʼo, ’ua māʼiti e piti i niʼa i te toru ʼo te mau tamariʼi ʼa te Atua i te ʼōpuaraʼa ʼa te Metua.

Te mau taeaʼe ’e te mau tuahine, ʼa haʼapāpū ē te ʼaro nei ʼoutou i te pae ʼo te Fatu. ʼA haʼapāpū ē tē tari nei ʼoutou i te ʼoʼe ʼa te Vārua.

ʼO teie tāʼu pure ’e i te hopeʼa ʼo tō ʼoutou mau oraraʼa, e nehenehe ia ʼoutou ’ia parau mai te ʼāpōsetolo Paulo, « I tō na vau i te tōraʼa maitaʼi, ’ua oti tōʼu hororaʼa, i mau maite nā vau i te parau » (2 Timoteo 4:7).

Te mau nota

  1. Arataʼiraʼa nō te mau pāpaʼiraʼa moʼa, « Lucifero », scriptures.lds.org.

  2. Ezra Taft Benson, « Beware of Pride », Ensign, Me 1989, 5.

  3. Mau Aʼoraʼa ʼa Brigham Young, sel. John A. Widtsoe (1954), 72.

  4. ʼA hi’o Francis M. Gibbons, Heber J. Grant : Man of Steel, Prophet of God (1979), 35-36.

  5. ʼA hiʼo, ’ei hiʼoraʼa, Dieter F. Uchtdorf, « E mea faufaʼa ʼoutou Nōna », Liahona, Novema 2011, 20; Gordon B. Hinckley, « The Times in Which We Live », Liahona, Tenuare 2002, 86.

  6. Te mau Haʼapiʼiraʼa ʼa te mau Peresideni ʼo te ʼĒkālesia : Iosepha Semita (2007), 454.

  7. ʼA hiʼo Te mau Haʼapiʼiraʼa : Iosepha Semita, 318.

  8. Lyman E. Johnson, i roto ia Brigham Young, Deseret News, 15 no ʼĀtete 1877, 484.

  9. Dieter F. Uchtdorf, « Haere mai, apiti mai ia mātou » Liahona, Novema 2013, 23.

  10. Ezra Taft Benson, « ’Eiaha e hepohepo », Ensign, Novema 1974, 65.

  11. ʼA hi’o Ezra Taft Benson, « Eiaha e ’hepohepo », 65-67.

  12. William Cowper, i roto Robert Andrews, comp., The Concise Columbia Dictionary of Quotations (1987), 78.