Te Ekaretia n Taai aika A na Roko: Katauraoakin te Aonaaba ibukin Kauaokin te Tia Kamaiu
Ana Ekaretia Iesu Kristo Ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira e katauraoa te aonaaba ibukin te bong “ba a na buta aonaba n atakin Iehova” (Itaia 11:9).
Ngkoe ao ngai ti uaia n ira buakon reitanakon Kaokan ana euangkerio Iesu Kristo. E bon kamiimi! E aki karaoaki iroun te aomata! E roko mairoun te Uea, are e kangai, “N na kawaekoa au mwakuri n taina” (Reirei ao Berita Aika Tabu 88:73). E kakorakoraaki te mwakuri aei man te katanoata mai ieta are e karaoaki 200 te ririki n nako. Iai inanona taeka aika ti onoua: “Aio Natiu ae Tangiraki. Ongo Irouna!” (taraa Iotebwa Timiti—Rongorongo 1:17).
E taekinaki iroun te Atua ae Mwaaka, te katanoata anne e uota te kairake Iotebwa Timiti nakon te Uea Iesu Kristo. Taeka aika onoua aikanne e moana Kaokan Ana euangkerio. Bukin tera? Ibukina bwa Atuara ae maiu bon te Atua n tangira! E tangiriia Natina bwa ana karekea te maiu ae aki mamate ao akea tokina! Te mwakuri ae tamaroa ni boong aika kaitira are ngaira bon mwakorona e kateaki, iaon taina, ni kakabwaia te aonaaba ae a maan n tataninga ao n nanokawaki.
I aki kona n taekina Kaokan Bwai ngkana I aki rangi ni kukurei. Koauan Kaokan Bwaai e bon rangi ni kakubanako! E bon kamiimi! E bon rang tamaroa! Ai kamimira ae taan uarongorongo mai karawa a roko n anga te kariaiakaki ao te mwaaka nakon te mwakuri aei?
N te bong aei, ana mwakuri te Uea n Ana Ekaretia Iesu Kristo Ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira e waaki nako n birina ae ririkirake. E na rang nakoraoi riki te Ekaretia nakon taai aika a na roko nakon are e kantaningaaki. “Baike e tuai n nori te mata, ao e tuai n ongo te taninga, … boni baika E katauraoi te Atua i bukia ake a tangiria” (1 I Korinto 2:9; taraa naba Reirei ao Berita Aika Tabu 76:10).
Uringnga bwa bwaninin ana mwakuri n ibuobuoki Kristo e katan ibukin taai aika a na roko. Taeka ni burabeti ibukin Kauaokina ae iaon kawaina ni koro bukina. Ti a tibwa kateitei nakon kabanean boong aika kaitira—ngkai e a bon kakoauaki raoi Kauaokin te Tia Kamaiu.
Ikotakin Iteraera n Iteran te Roki Aika Uoua
Te bwai ae riai n riki imwain Rokon te Kauaoki bon man ikotakin Iteraera ae maenako (taraa 1 Nibwaai 15:18; taraa naba atuun te iteraniba n Ana Boki Moomon). Te reirei n te ikoikotaki bon teuana te reirei ae kakawaki n Ana Ekaretia Iesu Kristo Ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira. E a tia te Uea ni katanoata: “I angani ngkami te kanikina … are N na ikotia iai, man maenakoia n te tai ae maan, au botanaomata, O te bata are Iteraera, ao N na katea ibuakoia au Tion” (3 Nibwaai 21:1).
Ti aki ti reirei te reirei aei, ma iai tibwangara inanona. Ti karaoia ngkai ti buokia n ikotiia ake e rineiia te Uea n iteran te rabuna aika uoua. Ngkai mwakoron te babaire ibukintokin te aonaaba ma kaaina, ara baronga n aomata ake a mate a na manga kamaiuaki (taraa Reirei ao Berita Aika Tabu 128:15). Ma te akoi ae korakora, te kakao nakon “nakomai nakon Kristo” (Iakobwa 1:7; Moronaai 10:32; Reirei ao Berita Aika Tabu 20:59) e kona naba ni karababaaki nakoia naake a mate n akea aia atatai n te euangkerio (taraa Reirei ao Berita Aika Tabu 137:6–8). Iteran aia katauraoi, e ngae n anne, a kainnanoa aia ibuobuoki tabeman n te aonaaba. Ti ikotii tiata ibukin rikiia kain te utu, karaoi beeban utu n te kurubu, ao ni karaoi mwakuri n te tembora n tei ibukiia tabeman n ikotiia n tatabemaniia nakon te Uea ao nakon aia utu (taraa 1 I-Korinto 15:29; 1 Betero 4:6).
A na kabaeaki utu ni kabane n aki totoki (taraa Reirei ao Berita Aika Tabu 2:2–3; 49:17; 138:48; Iotebwa Timiti—Rongorongo 1:39). Te reitaki ae matoatoa e na karaoaki imarenaia aia bakatibu ao aia kariki. N ara tai, te reitaki ni kabane, ae bwanin, ao ni kororaoi ni boong aikai, kiing, ao mwaaka a na reitaki ni kabane (taraa Reirei ao Berita Aika Tabu 128:18). Ibukin kantaninga aika tabu aikai, tembora aika tabu a kaona ngkai te aonaaba. I kamataata riki bwa katean tembora aikai e kona n aki bita maium, ma am mwakuri n ibuobuoki inanon te tembora ni koauana e na kona.
E a roko te tai are naake aki karinea te Uea a na kaokoroaki ma naake a ongotaeka (taraa Reirei ao Berita Aika Tabu 86:1–7). Kamanoara ae moan te mano bon reitinakoan te kororaoi n tau n rin n Ana auti ae tabu. Te kabanea n tamaroa ni bwaintituaraoi ae ko kona n anga nakon te Uea bon kawakinam man barekan bwain te aonaaba, bwa ko aonga n tau n rin n Ana auti ae tabu. Ana bwaintangira nakoim bon te rau ao te kamanoaki ae ko ataia bwa ko tau ni kaitibo ma Ngaia, n te tai are e roko iai te tai anne.
Irarikin e mwakuri n te tembora, rokon Ana Boki Moomon bon te kanikina nakon te aonaaba ae bwanin bwa e a tia te Uea ni moana ikotakin Iteraera ao ni kakoroa nanon te berita are E karaoia nakon Aberaam, Itaaka, ao Iakobo (taraa Karikani Bwaai 12:2–3; 3 Nibwaai 21; 29). Ana Boki Moomon e katanoata te reirei ibukin te ikoikotaki (taraa, te katooto, 1 Nibwaai 10:14). E karikiia aomata bwa ana reirei taekan Iesu Kristo, ni kakoaua Ana euangkerio, ao ni kaina Ana Ekaretia. N koauana, ngke arona bwa akea Ana Boki Moomon, te berita n ikoikotakiia Iteraera e na bon aki riki.
Te mwakuri ni mitinare e kakawaki naba nakon te ikoikotaki anne. Ana toro te Uea a waaki nako ni katanoata taekan Kaokan Bwaai. N aaba aika mwaiti ara membwa ao ara mitinare a tia ni ukoukoriia kaain iteraera ake a maenako; a tia ni ukoukoriia “mai inanon bangabangani bwaa” (Ieremia 16:16); ao a tia n akawaiia, n aron boong ake ngkoa.
Te mwakuri ni mitinare e reitiia aomata nakon te berita ae a tia ni karaoia te Uea ma Aberaam n taai ake ngkoa:
“Konariki bwa te kakabwaia nakoia kanoam ake imwiim, bwa i nanon baia a na uota te mwakuri aei ao te Nakoanibonga nakoia botanaomata ni kabane;
Ao N na kakabwaiaia rinanon aram; bwa ni kabane ake a butimwaea te Euangkerio aei a na ingoanaki n aram, ao a na warekaki bwa kanoam, ao a na teirake ao ni kakabwaiako, bwa tamaia” (Aberaam 2:9–10).
Te mwakuri ni mitinare bon te moan kakabwaia. Kakoroan nanon, ikotakin, kakabwaia aikanne a roko ngkana naake a tia n rin n te ran nii bwabetito a kakororaoa maiuia ae tau are a na kona iai n rin inanon te tembora ae tabu. Karekean te entaunmente ikekei e kabaeia membwa n te Ekaretia nakon ana berita Aberaam.
Te rinerine n nakon Kristo tiaki te bwai ibukin oin am tabo; bon ibukin te motinnano iroun temanna n tatabemaniia. A bane membwa n te Ekaretia ni kona ni karekea te tua, otenanti, kiing n te nakoanibonga, ao kakabwaia n te euangkerio, n aki tabe bwa a mena iia. A kona aomata ni “kairaki nakon ataakin te Uea” (3 Nibwaai 20:13) n aki kitan oin abaia.
E koaua, bwa n taai ake rimoa n te Ekaretia, te rairaki e nanonaki naba ae ko na kitanan am tabo. Ma ngkai te ikoikiotaki e karaoaki n aaba ni kabane. E a tia te Uea ni katanoata katean Tion (taraa Reirei ao Berita Aika Tabu 6:6; 11:6) inanon taabo are a tia n anganaki Ana aomata Aika Itiaki iroun te Uea are a bungiaki iai ao bwa abaia. Te tabo ni ikoikotaki ibukiia kaain Brazil bon iaon Brazil; te tabo ni botaki ibukiia kaain Nigeria bon i Nigeria; te tabo ni botaki ibukiia kaain Korea bon i Korea. Tion bon “ake a itiaki nanoia” (Reirei ao Berita Aika Tabu 97:21). Bon taabo ake a mena iai Aika Itiaki aika kororaoi.
Kamaiuakira n tamnei e na irekereke n tainako ma aron maiun temanna, tiaki n te tabo ae maeka iai temanna. I berita bwa ngkana ti na karaoa ara kabanea n tamaroa ni kamwakura ara onimaki iroun Iesu Kristo ao ni karekea te mwaaka n Ana mwakuri ni kamaiu rinanon te rairannano, ti na karekea te atatai ao mwakan te Atua ni buokira n anai ana kakabwaia ana euangkerio Iesu Kristo nakon aba, reeti, neewe, ma aomata ao ni katauraoa te aonaaba ibukin Kauaokin te Uea.
Te Kauaoki
E na oki te Uea nakon te aba are E karaoia bwa e na tabu man Ana mition ikekei ngke e maiu iaon te aba. E na manga oki, ma te tokanikai nako Ierutarem. Inanon niniira ni bwaanuea aika uraura ni kanikinaea Raraana, are e waanako man bwangabwangan kunin rabwatana ni kabuta, E na oki nakon te Kaawa ae Tabu (taraa Reirei ao Berita Aika Tabu 133:46–48). Ikekei ao n taabo ni kabane, “e na kaotaki mimitongin te Uea, ao a na bane aomata n uaia n noria” (Itaia 40:5; taraa naba Reirei ao Berita Aika Tabu 101:23). Ao e na “atongaki arana ba Te Tia Reirei ae kamimi, Te Atua ae Mwaka, Te Tama ae Akea tokina, Te Uea n Raoi” (Itaia 9:6).
E na tautaeka man taabo aika uoua n te aonaaba: teuana i Ierutarem are ngkoa (taraa Tekaria 14) ao are teuana i Ierutarem ae Boou “e kateaki iaon aban Amerika” (Taekan te Onimaki 1:10). Man tienta aikai E na kaira taekan Ana Ekaretia ao aba n ueana. E na kateaki te tembora riki teuana i Ierutarem. Man te tembora anne E na tautaeka n aki totoki bwa Ueaia Uea. Te ran e na nako mai iaan te tembora. Ranin Taari are e Mate e na kamaiuaki. (Taraa Etekiera 47:1–8.)
N te bong anne E na karekea nakoana ae boou ao e na katobibiaki irouia Aika Itiaki aika onoti. E na atongaki bwa “Aia Uea uea, ao aia King king: ao naake a [na] maeka ma ngaia [bon naake a] weteaki, ma n rineaki, ma ni kakaonimaki” (Te Kaotioti 17:14) nakon aia onimaki ikai n te maiu ae mamate. Ao ane E na “uea n aki totoki” (Te Kaotioti 11:15).
Te aonaaba e na kaokaki nakon arona ni bwaretaiti ao ni kabouaki. Ao e na iai karawa nabangkai ma aonaba nabangkai (taraa Te Kaotioti 21:1; Ita 13:9; Reirei ao Berita Aika Tabu 29:23–24).
Bon tabera—bon reken ara tai—ni buokia ni katauraoa te aonaaba ibukin te bong anne.
Katauraoi Ibukin Boong Aika a na Roko Ma te Onimaki
N te tai aei, ikai ao ngkai, ti maeka n te tai ae kamangaongao. Mwaeiein te aba ao te tiunami a karika te urubekebeke ae korakora, bwakan te tautaeka, kerikakin kaubwain te tautaeka a rangi ni korakora, a buakanaki utu, ao mwaitin te raure e rikirake. A rawata bwaai aika riki ibukin tabeaiangara. Ma tiaki kainnanoia ni kariai maakura bwa a na kamaunai ara onimaki. Ti kona ni buakani maakura aikanne man kakorakorakin ara onimaki.
Bukin tera ti kainnanoa te onimaki ae korakora anne? Ibukina bwa taai aika kaangaanga bon iaon kawaina. E na bon kangaanga n taai aika a na roko bwa e na bebete ke ni kinaaki bwa ngaira Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira. Ngaira n tatabemaniira ti na kataaki. E kauringiira te Abotoro Bauro bwa ni boong aika kaitira, naake a ira ni koaua te Uea “a na bane ni bwainikirinaki” (2 Timoteo 3:12). Te bwainikirinaki anne e kona n taobekaiko nakon te maraara ae aki karongoa ke ni kaungako bwa ko na riki bwa tebanna ni katooto ae tamaroa ao n ninikoria ni maium ni katoabong.
Ko kanga n tabeakin katakin maium bon mwakoron rikiraken am onimaki. E roko te korakora ngkana ko uringnga ae iai arom n atua, te rikianibwai ni kororaoim ae akea tokina. E a tia te Uea ni kauringko, am ataei, ao tibum are ko bwaibwai irouia i aan te tua, are ko a tia ni katukaki i karawa ibukin am tai ao am tabo ae onoti are ko na bungiaki iai, n rikirake ao n riki bwa taan uota Ana kainibaire ao ana aomata n te berita. Ngkana ko nakonako ni kawain te Uea ae raoiroi, ko na kakabwaiaki ni waaki nako n Raoiroina ao n riki bwa te ota ao te tia kamaiuia Ana aomata (taraa Reirei ao Berita Aika Tabu 86:8–11).
Karaoa te bwai ae na kona ni kakorakora iai am onimaki iroun Iesu Kristo man karikirakean ootam n te reirei ae reiakinaki inanon ana Ekaretia ae kaokaki, ao man teimatoa ni ukoukora te koaua. Ni kamatoatoaaki n te reirei ae itiaki, ko na kona ni waaki nako ma te onimaki ao te nano ae teimatoa ao ni kukurei ni karaoi bwaai ni kabane ake a mena iaan korakoram ni kakoroa nanon ana kantaninga te Uea.
E na iai boong aika kona bwarannano iai. Ngaia ae tataro ibukin te ninikoria bwa ko na aki bwarannano! Te kananokawaki, bwa tabeman aika ko taku bwa raoraom a na kamwaneko. Ao tabeua bwaai a na taraa n aki raoiroi.
E ngae n anne, I berita nakoim bwa ngkana ko iriira Iesu Kristo, ko na karekea te rau ae teimatoa ao te kukurei ni koaua. Ngkana ko kawakina am berita aika tabu ni kekeiaki n ira raoi nanoia, ao ngkana ko kamanoa te Ekaretia ao abanuean te Atua iaon te aba n te bong aei, e na kakabwaiako te Uea ma te korakora ao te wanawana ni kakoroi nanon baike a ti kona kaain Ana Ekaretia Iesu Kristo Ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ni kona ni kakoroa bukina.
Ti riai n riki bwa taan katea ana onimaki temanna iroun te Atua, onimaki iroun te Uea Iesu Kristo ao n onimaki n Ana Ekaretia. Ti na katei utu ao ni kabaeaki inanon tembora aika tabu. Ti na katea te Ekaretia ao abanuean te Atua iaon te aba (taraa Mataio 6:33). Ti na riai ni katauraoi ibukin tokin kawaira mairoun te Atua: neboaki ma te karineki, te aki mamate, ao te miu ae aki totoki (taraa I-Rom 2:7; Reirei ao Berita Aika Tabu 75:5).
I kakoaua ma te nanorinano bwa—n aron are e taekinna te Burabeti Iotebwa Timiti—ana euangkerio Iesu Kristo ae kaokaki “e na waakirake ni matoatoa, n rine, ao n inaomata, ni karokoa e ninianako aaba ni kabane, ni kawari tabo ni kabane, kaitiaki aba ni kabane, ao n tang inanon taninga ni kabane, ni karokoa ae e kakoroaki bukin ana mwakuri te Atua, ao Iehova ae Rietaata e na kangai e a tia te mwakuri.”(Rongorongon te Ekaretia, 4:540).
Ti katabaeaki n ana mwakuri te Atua are Moan te Mwaaka. I tataro ibukin Ana kakabwaia bwa e na mena iroura ao ngkami ni kabane.