Tii ni Bwaai aika a Maiu man te Iti
Kinaakin Te Bwainikirinaki ae Reke n te Namakin
“E aki bwabwainikirinai kainabau. E takarua nakoiu ao e weteai n aara aika aki raraoi, ma anne bon tiaki te bwainikirinaki, ke ngaia?”
Ti ataia bwa “te Uea e kabuakaka te anua ni bwainikiriniia tabeman n aekakina nako.”1 Tabeua aekakin bwainikirinaia tabeman, n aron kaikuakan te rabwata, e kakai noraki, ma bwainikirinakin te namakin e kona n rangi ni kangaanga norakina. Te kangaanga e kona n reke iai te nanououa, te maaku, te maamaa, te bwaranano, ao te namakin ae a akea bonganam.
Bwainikirinakin te namakin bon a na anga temanna n anaa inaomatan te aomata temanna ao n tautaekana n te taetae ke te anua are kamangaoa ana namakin ke ana rinerine temanna. Bwainikirinakin te namakin e kona n riki n aekakin nako te reitaki: i marenaia taanga, imarenaia kaaro ao ataei, n te iraorao, n te iraorao ni kareke tangira, ke imarenaia taan mwakuri.
Aekakira Katooto Tabeua ni Bwainikirinakin te Namakin?
Atakin te kanikina n bwainikirinan te namakin e kona ni buokiko ni kamanoko ao ake ko tangiriia. Tabeua mai ibuakon bwainikirinan te namakin bon:
-
Wetean aram n ae aki raoiroi ke ko kabotauaki ma te bwai teuana ae e karinanoko.
-
Ko kabwainrangaki i mataia te botanaomata.
-
Kabuakaka mwiin ao kakeaa bonganan baike ko a tia ni karaoi ao te bwai are ko karaoia.
-
Ko bukinaki mai imwiin aia mwakuri ao n aki anaa katabeakiia.
-
A anganiko te namakin ae ko bon kairua bwa ko aonga ni karaoi baike a tangirii ibukina bwa a tia ni karaoa te bwai teuana ibukim.
-
Ko katukaki ni kararoaki mai irouia tabeman ao n tianiko n te bwai are ko na karaoia.
-
Ko kakamaakaki ngkana ko aki karaoa are a tangiria ke ni karaoi bwaai ake a bairei.
-
N aki kaota te nanoanga ni karokoa ko karaoa te bwai teuana ibukiia.
-
Kamangaoan maeun tamneim man kamanenaan taian koaua n te aro bwa aonga n taua arom.
N na Kanga ni Kinaa te Bwainikirinaki n te Namakin?
Bon titebo kakawakin ae ko na mataata ma te anua ni bwainikirinaia tabeman ao kanikinaa ni kauring ake ko namakin inanom. Aikai tabeua tein iango ao rinerine aika a ataaki ake a kona ni katikuko inanon te iraorao ae bwainikirinaki iai te namakin:
-
Kamauran anuan te tia bwainikiriniko:
-
Ko kamanoa anuan te tia bwainikiriniko: “E bon aki kakaraoa aei—e a bon rangi ni bati te bwai ae e tabeaianga iai ngkai.”
-
Kakerikakan anuana: “Bon tiaki te bwai ae e rangi ni bubura.”
-
Ko bukiniko ibukin reken te anua: “Ngke arona bwa I katauraoa te amwarake imwaina, tao e na bon aki un ao n tatakarua nakoiu.”
-
Aki tabeakinan namakin ake a kaota te kangaanga. Mai moana, ngkana bon ngkoe ae ko bwainikirinaki n te namakin, ko na bae n tangiria ni kararoa te tia karaoa te iowawa ibukina bwa ko namakina ae ko aki rau ke ko iangoiko bwa te aomata ngkoe ae ko buakaka ngkana a mena irarikim. Ni kamatoa te iraorao, ko na bae ni katinanikui namakin ake a kaota te kangaanga aikai. Inanon te tai, namakin n aki rau akanne a kona ni bua ibukina bwa ko a kairaki nako n ira anuaia.
-
Kamanenakin taian koaua n te aro ni kangaraoa aron te bwai ae riki. Aio e bon rangi ni kakabonganaaki irouia te botanaomata, ni ikotaki ma kaain te Ekaretia. Te aomata are e bwainikirinaki e na bae n iango ni kangai: “E tua te Uea bwa ti na kabwarai buure. I bon bure ngkana I aki kabwarai buure.” Te kabwarabure bon te tua. Ma n aron are e reireia Unimwaane Jeffrey R Holland i aon te Tia Kamaiu, “E aki kangai, “Ko aki katauaki n namakina te maraki ni koaua ke te rawawata man te kangaanga are ko a tia n rinanona are e reke mai iroun temanna te aomata.” Ke E aki naba kangai, ‘Ngkana ko tangiria ni kabwarai buure ko na riai n reitinako n rinanon te itoman ae aki raoiroi ke n okira arom ae aki tau.’”2
-
Aki mutiakinan oin kainnanom. Ko buokii kainnanoia tabeman n aki tabeakinan aron maium. Te katooto, ko rinanon te maraki n te namakin bwa ko aonga n aki urua nanon temanna ke ko anga te mwane nakon raraom, e ngae ngke e bon kangaanga karaoana.
-
Namakinan ae akea bonganam. Bwainikirinakim n te namakin e kona n tuuka namakinan ae iai bonganam. Ma bon ngkoe te nati te mwaane ao te aine iroun te Atua ae iai rikiia ao tokiia n te aro n atua. Kakawakim, ae e rangi ni korakora, e aki bibitaki (taraa Reirei ao Berita 18:10).
Tera ae I Riai ni Karaoia Ngkana I Namakina ae I Bwainikirinaki n te Namakin?
N taai tabetai te iraorao ae irekereke ma bwainikirinan te namakin tao e a bon rangi ni kamwengabuaka ao e a riai katokan te iraorao. Ma, te mwawa nako bon tiaki tii te anga ae e na karaoaki inanon baika riki. E kona n reke te bitaki, ao te iraorao e kona ni kamarurungaki ma te mwakuri ao ma te ibuobuoki mai irouia taan rabakau. Ngkana ko kakoauaa ae ko mena inanon te iraorao ae bwainikirinaki iai te namakin, aika baika a kona ni ibuobuoki:
-
Kakaea te boutoka ao te buoka mai iroun ae ko rangi n onimakina are ko kona n tibwa te bwai ae ko a tia n rinanona, n aron raraom, taan kairiiri n te Ekaretia, ke te tia rabakau n te bootaki teuana n te komuniti. Te aomata aei e kona ni katauraoa te boutoka n te namakin ao n anganiko te namakin ae tamaroa bwa antai ngkoe ao e kona ni kabanea ana tai ma ngkoe ni kararoa te bwainikirinaki. (Taraa abuse.ChurchofJesusChrist.org. Taona “In Crisis” ibukin rinanin nambwa ibukin te ibuobuoki.)
-
Katei ao kawakina te raroa ma te aomata are iai irouna anua ni bwainikiriniia tabeman man ataakin te anua ae ioawawa ao bairea tokim n aki reitanako te itoman. Ko kona ni kangai, “I namakina ae ko aki anganai te karinerine ngkai. I tangiria ni marooro ma ngkoe, ma n na aki karaoia ni karokoa ko kaota ae ko karinerine ao n akoi.”
-
Karekea te buoka mai iroun te tia anga te reirei ae e mwaatai are iai ana ataatai i aon te bwainikirinakin te namakin ao baika a riki mai iai. N tabetai taan iowawa a aki ataia ae a bwabwainikirinaia tabeman. A kona n reiakinna bwa a na bitaki ngkana iai nanoia ni kan kakaea buokaia. Ngkana e a aki reitinako te iraorao, kakaea te buoka mai irouia taan rabakau, ni ikotaki ma te buoka mai iroun te Uea, e na buokiko ni karekea kamaoakim.
-
Kakaei riki rongorongo aika bongana ao bwaai ni ibuobuoki i aon abuse.ChurchofJesusChrist.org.
Teraa nako am kangaanga are ko mena iai, ataia ae iai aomata aika a tangiriko ao a tangiria ni buokiko. Ao rairakim nakon Tamara are i Karawa, te Tia Kamaiu, ao te Tamnei ae Raoiroi, te kantanginga ao te kamarurungaki a kona n reke.