Kairake n Ikawai
7 Kaetieti Ibukin Katokan Kabonganaakin Tamnei Aika Tangako
E maeka te tia korokaraki i Utah, USA.
Mwakuriu ma kairake n ikawai aika a tuai n iein bwa a na kataia ni katoka kabonganaakin tamnei aika tangako, ao I kunei kaetieti tabeua ae a na kona n ibuobuoki.
Kanim tamnei aika korotamnei man Getty Images
Ngke I kamatoaaki bwa te bitiobi n te uoote ae boou ibukiia kairake n ikawai aika a tuai iein, ao e a tei aia rain kairake n ikawai aika a tuai iein i tinanikun au aobiti ibukin tataningakiu bwa a na kaitiboo ma ngai. Ketinna bwa tera ae ti maroroakinna n te moan n intawiu anne?
Tamnei aika Bubuaka.
Ao ibukin teniua te ririki imwiina, kataakin buokaia kairake n ikawai bwa a na tokanikai n anua ae a reke iai e a reke bwa tabeu ae bubura n nakoau, ngaia are I ataia ae n na riai n reirei riki n aron au kona. I aki mamatam, I tataro, I nakon te tembora, I maroro ma taan kairiri, I rinanoi ni kabane bwaai n ibuobuoki ake a reke, I iriirii kiraati ibukin katokan anua aika a kareke, ao n tia n reiakinaki mairouia ake a mwakuri ibukin kakaean tokina. I kan tibwauai tabeua iango ake a na kaona te kantaninga iaon baika I a tia n reiakin.
1. Ko na Ataia Bwa Ngkoe Natia Kaaro I Karawa Aika a Tangiriko
Ngkana ko mwakuri ibukin tokanikaim iaon kabonganaakin tamnei aika tangako, ko na kona n namakinna ae ko teiraroa mai iroun Tamara are I Karawa bukina bwa ko taku bwa ko aki tau n tangira ke n ibuobuoki ni karokoa e reke buokam man kabonganaakin tamnei aika tangako. Bon aio raoi ae e tangiria Tatan—bwa e na rokaniko mai irouia naake a tangiriko ma te iango are ko kona n tokanikai iaon tamnei aika tangako i bon iroum ao aio te kaangaanga ae kona ni kairiko n tau nakon te tangira.
Ibukin anuam aika tamaroa, ko a teimatoa n tauraoi ni karekea te kaantaninga, te kairiirii, ao karekean te kaotioti ibukim mai iroun Tamara are i Karawa ao mwaakan ni kamaiu Iesu Kristo ibukin te tokanikai man tamnei aika tangako.1 Tai katei raroako mai Irouia ke mai irouia aomata ake a tangiriko.
2. Kanakoa te Maamaa
I a tia n reiakinna bwa kanakoan te maamaa e bon kakawaki ibukin te tokanikai man tamnei aika tangako. Te maamaa bon te namakin n ae kanga ko a rawawata, ko uruaki, ke te aomata ae buakaka. Kakoauaan iango aika a bubuaka aikai ibukim e kona n rokaniko n te karawawataaki. Namakinan te uringaaba ibukin te bwai ae ko a tia ni karaoia bon teuana mai ibuakon aron te rairannano ao e kona ni buokiko ni bita kateim. Ma te maamaa e karikiko bwa ko na namakina aron anuam ae buakaka are ko aki kona ni karekea te ibuobuoki mai iroun am Tia Kamaiu.2
Tamara are i Karawa e tangirira bwa tina karekea ara kantaaninga ae tabwanin iroun Iesu Kristo ao kakabwaia man Ana Mwakuri ni Kamaiu. Namakinan te maamaa e kaokiira rikaaki nakon taai aika a tia n nako ao n katikuira inanon angibuakan te kewe ma te kairiribai i bon iroura. Taiaoka teiraroa man kawai aika a kamaamaa.
3. Tai Katawe ni Kabonganaa te Taeka ae “Anua Aika a Kareke”
A mwaiti aomata ae a taekiniia bwa “a reke” nakon tamnei aika tangako. I kauring ngkami bwa kam na aki karekea aio n aki akaka. Angiia kairake n aomata ake a rootaki man tamnei aika tangako ao aki reke iai.3 Ao aki raoi kabonganaakin aei e na kona ni kaangaanga katokan kabonganaakin tamnei aika tangako ibukin te maamaa, kauarerekean te kantaaninga, ao riribaakim I bon iroum are e nako ma ngaia.
4. Korea am Babaire Ibukin Totokoana
Am babaire ibukin totokoana bon te kateniua ni bwai ae e kona ni buokiko n tokanikai man tamnei aika tangako.
Mwakoro 1: Koroi kaeka tabeua n aron kabongaanakin tamnei aika tangako. Te kairoro ibukin karaoakin te bwai teuana bon te moan mwaneka inanon te waaki are e kairi nakon matakuakinan te tamnei ae tangako.
Iai tabeua aekakin bwaai aikanne:
-
Taabo: te enwaromenta are e karika te kairoro ibukin iango ake mai imwaaina ke anua (n aron te tiku n te ruu naba anne ke n taai tabetai)
-
Korakai/raraoma/te maroaa/te maraki: kaangaangan te iango ke bwaai aika a riki aika a na kairoroko bwa ko na tarai tamnei aika tangako bwa kanga te kawai ni kaitarai kaangaangan iango aikai
-
Te Taratara: karaoan te bwai ae itiaki ae akea iai te tamnei ae tangako ma e roko rinanon te kareke rongorongo, tamnei, rawetamnei, etc.
Mwakoro 2: Karaoa am babaire bwa ko na kanga ni kauarerekea te kairoro.
Te katoto, ngkana iai te kairoro ibukin karaoakin bwaai n aron namakinan te kainano n te bong, kamatean am tareboon inanon 30 te miniti imwaain matuum ke te matu ao akea am tareboon n am ruu e kona ni ibuobuoki. Ngkana tamnei aika tangako bon te kawai ae kamwengaraoiko ma kaangaanga n am iango, kakai kawai aika tamaroa ake a na kona ni buokiko ma kaangaangan iango aikai. Te takakaro ni kamarurung ke te bwainaoraki e na kona ni buokiko ni kauarerekea korakaim ke raraomam? E kona te otinako ma raoraom ke irakin te kiraati n te intitute e na kona ni kauarerekea te nano ni maroaa? Tarai bwaai aika ko taonaki n te rawawata iai ao tera iango ae na kona ni ibuobuoki nakoim.
Ao riki, tai bwainikiriina ana bwai ni mwakuri n tamnei. Te tataro, te kamatebwai ni koroboki aika a tabu, te mwakuri n ibuouoki, ao te iriri ni waakin te Ekaretia ao kawaran te tembora bon mwakuri aika a mwaakaroiroi ake a na kona ni kauarerekea te kairoroaki ao ni buokiko ni kakorakorako.
Mwakoro 3: Bairea te bwai ae kona karaoia ngkana ko a kairoroaki. Ibukin kairoro n tatabeua nako, korea am baire aika kakaokoro.
Te katoto, ngkana ko a kairoroaki, ko na kona n tiring am tareboon n te tai ae waekoa, kanako am rongorongo rinanon te tareboon ke n tarebooniia tabeman, nako nakonako ke ni biri, wareware man Ana Boki Moomon, ke karaoi riki bwaai tabeua ae e na kona ni buokiko ni katabetabea am iango.
Koroi kawai aika mwakuri ibukim! N tabetai taian kairoro a na bon roko ao are ko na aki rinanoi aanga ake ko koroi n am babaire ibukin totokoana. Ma aanga aikanne a kona ni buokiko bwa ko na teiraroa man taai akanne. N te tai are te kairoro anne e toki, manga koroi am babaire ibukin totokoana bwa tera ae e a tia ni mwakuriaki ao e kanga ni bitaki nakon ae e tamaroa n are imwiina. Katekea n te tabo are ko kona n nooria iai ni katoabong.
5. Atakin te Kerikaaki ni Kaitaraa te Manga Okira Arona
Te kerikaaki nanona bwa ko a tia ni karaoa te kairua, ma ko waekoa ni manga okira arom ao ni kabongana bwa kanga te bwai n reirei ni kanakoraoa am babaire n totokoa te kaangaanga. Te manga waaki bon ngkana e a bwarananom, te rinnako ni waaki ni kakukurei aika mwaiti, ao n aki tabe.
Ko na ataia bwa te kerikaaki bon mwakoron kanakoraoan am babaire n totokoa te kaangaanga. Tai motikia ae a bua ni kabane am waaki ke ni kabane mwakuri ake ko a tia ni karaoi aki warekaki—bukina bwa bon iai. Waaki nako ma te onimaki ao n ataia bwa n te bong teuana ao ko na nakoraoi.
Ngkana iai iroum te kerikaaki, titirakiniko:
-
Tera ae riki?
-
Bukin tera e kaokoro te kairoro aei?
-
Ko a tia ni korakai n taai aika aki maan n nako? E uara am namakin n am iango?
-
Ngkana ko nako n tabetai n akea am kamatebwai ni booki aika tabu a kamamaarako?
-
Ko aki kabatiaa te takakaro ni kamarurung?
-
Iai mai ibuakon am babaire n totoko ae e aki ibuobuoki?
-
Tera ae ko na karaoia ae kaokoro n te tai are imwiina?
Korea te bwai ae ko reiakinna ao waaki nako!
6. Kakoaua Mwaakan te Tia Kamaiu ni Kamaiu
Iesu Kristo e kona ni buokiko ni karikirakeko n am tai n rairannano, ao iai te mwaaka irouna are e na kona ni buokiko ni kakorakorako bwa ko na tokanikai man tamnei aika tangako. E oota n te bwai ae ko namakinna ao e tataninga ni kan anaa te rawawata mai iroum. Tai iangoia bwa rairakim Nakoina e na karekea riki te rawawata Nakoina. E a kaman tia n kabooa mwiin bwaai ibukim. Ngaia are, karaoa am kabanea n tamaroa, nakomai kaaniiko ma te Tia Kamaiu, ao bubutiia bwa E na buokiko ni kamaoa nanom, ni bita nanom, ao n anganiko riki te korakora bwa ko na waaki nako.
Te Unimwaane Ulisses Soares man te Kooram n Abotoro man te Tengaun ma Uoman e reirei ao e taku: “Ngkana arona bwa ti teimatoa n tokanikai iaon ara kariirii, ao e na bon kakabwaiaira te Atua ma bwain tangira n te onimaki ni kamarurung ao n anganaki karaoani kakai. E na bon karaoi bwaai ake tiaki kona ni karaoi bon I iroura.”4
7. Tai Karaoa Aei Ti Ngkoe
Te reitaki ao te iraorao e kona n anganiko te mwaaka ao ni buokiko bwa ko na tokanikai. E na riai ni iai temanna ae na kona ni buokiko bwa ko na ataia bwa iai tabem ao e na buokiko inanon boong aika raoi ao aika buaka. A na riai ni boutokaiko ao n aki taekiniko n te aro ni kewe. Ao ko na kona naba ni karekea boutokaakia n aron ae a karaoia nakoim. Ukoukourii taian reirei mairouia am taan kairiirii n te Ekaretia ke mairouia kaain am utu. Ao ngkana e kainanoaki, te tia angareirei ke tia rabakau n anga reirei ibukin aorakin te iango e na kona ni kunea bukina ae raba bwa bukin tera ko a rootaki man tamnei aika tangako.
Uringa Bwa Ngkami Kaaro ao Taan Kairiirii Nakon Teingabong
Bon ngkoe te moan roro ae teimatoa n rin 24/7 inanon tamnei aika tangako. I kakoaua bwa te kaangaanga aio e a rikirake ma am roro bukina bwa iai am bwai ni mwakuri aika a tamaroa riki ao wanawanam ni kairia nako tabemwaang ma inanon te kaangaanga aio ngke arona bwa ngkoe te karo ke te tia kairiri n te tai teuana. “Tamara are i Karawa e aki katikuira iaon te aba bwa ti na bwaka ma ti na tokanikai ma te kimwareirei.”5
E ngae ngke kaetieti aikai a ko na ibuobuoki inanon am tai n tokanikai man tamnei aika tangako, tai maaku ni kabonganai bwaai ni ibuobuoki naba. A kakaokoro aron kawaia tabeman ibukin kamaoakiia man aia kanganga. Kakaea bwa tera ae na buokiko. Tai kabwara nanom. Karaoa aei n teuana te bong imwiin teuana. Ko kona ni karaoa aei. Ko bon kona ni karaoia (taraa I-Biribi 4:13). Ao kona riki bwa antai are ko a tia ni katauaki nako iai.