Mo Dou Vakatawa, ka Dau Masu Tikoga
Edaidai, au vakatetea na noqu veisureti ni masu ki na tamata kecega mai na veivanua kece e veiyasa i vuravura.
Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, ena iotioti ni macawa ni Nona veiqaravi ena bula vakayago ko Jisu, a vakavulici iratou na Nona tisaipeli me “dou qai vakatawa, ka daumasu tikoga, mo dou vakabau kina mo dou yaga me bula mai na ka kecega oqo ena yaco mai, ka tu ena mata ni Luve ni tamata.” 1
Na “veika eso ena yaco” ni bera na Nona Lesu Vakarua Mai e oka kina na “ivalu kei na irogorogo ni valu[,] … na dausiga kei na mate ca kei na tavuki ni vanua ena yasana e vuqa.” 2
E na Vunau kei na Veiyalayalati, e tukuna kina na iVakabula, “Ena yavalavala na ka kecega; … ka rere na tamata kecega.” 3
Sa dina sara, eda bula donuya e dua na gauna sa yavalavala kina na ka kecega. E vuqa na tamata era taqayataka na veisiga ni mataka, ka levu na tamata era sa vuki tani mai na nodra vakabauta na Kalou kei na luvena ko Jisu Karisito.
Na itukutuku kaburaki sa sinai ena itukutuku ni i tovo voravora. Na veika tawa savasava ka vakasisila e sa vakaraitaki tu ena initaneti. Era vakacacani na ibulubulu, valenilotu, vanua ni sokalou nodra na musulimi kei na jiu, kei na veivanua ni masu eso.
E dua na mate dewa levu e sa tara na veiyasa i vuravura kece sara: ka milioni vaka caca na tamata sa tauvi ira; ka sivia e milioni era sa mate kina. Na veisoqo ni tuvaitutu, veisoqoni ni lotu, na vakamau, veiqaravi ena kaulotu, kei na vuqa tale na veika yaco ni bula bibi sa mai vakadaroi . Me kena ikuri e sega ni wiliki rawa na tamata era sa mai biu duadua ka tawasei tani tu.
Na veilecayaki ni bula vakailavo e vakatubura na bolebole vei ira e vuqa sara, vakabibi vei ira na luvena na Tamada Vakalomalagi ka ra sega ni taqomaki ira rawa.
Eda raici ira na tamata nira vakayagataka ena sala malumu na nodra dodonu ni vakaraitaki kudru, kei ira era vakaraitaka ena itovo kaukauwa.
Ena gauna vata oqori, e tomani tiko na noda raica na tiko yavavala ena veiyasai vuravura.
Au dau vakasamataki kemuni wasoma ka sotava tiko na rarawa, nuiqawaqawa, taqaya se galili voli. Au vakadeitaka vei kemuni yadua sara ni Turaga e kilai iko, ka kila na nomu kauwai kei na nuiqawaqawa ka lomani iko—vakataucoko ka vakayadua, vaka titobu ka tawamudu.
Ena veibogi niu dau masu, au dau kerea vua na Turaga me vakalougatataki ira era bikai ena lolosi, mosi, galili, kei na rarawa. Au kila ni o ira talega na iliuliu ni Lotu eso e vaka talega kina na nodra qaqani masu. Na loma i keitou, vakayadudua ka vakailawalawa, sa dau nanumi kemuni, ka cavuti kemuni ena neitou masu vua na Kalou.
Au a vakayagataka e vica na siga ena yabaki sa oti ena tokalauvualiku kei Amerika, ena noqu sikova tiko eso na vanua ni itukutuku makawa ni Lotu kei na vanua o Amerika, tiko talega ena veisoqoni kei ira noda daukaulotu kei na lewenilotu, ka sikovi ira talega na iliuliu vaka matanitu kei na bisinisi.
Ena Siga tabu, nai ka 20 ni Okotova au a vosa vei ira e dua na ilawalawa levu volekati Boston, Massachusetts. Niu vosa tiko, au a vakauqeti meu tukuna, “Au vakamasuti kemuni … mo ni masulaka na vanua oqo, o ira na noda iliuliu, ira na kena tamata, kei na veivuvale ka vakaitikotiko ena matanitu levu oqo ka tauyavutaka na Kalou.” 4
Au a cavuta talega ni o Amerika kei na vuqa na matanitu e vuravura, me vaka ena veigauna sa oti, sa yacova tale mai e dua na gauna bibi ni vakatulewa, ka gadrevi kina na noda masu. 5
Na noqu vakamamasu e a sega ni volai tiko ena noqu vosa vakarautaki. Na veivosa o ya a soli vei au niu vakila na Yalo ni uqeti au meu sureti ira na vakarorogo mera masulaka na nodra vanua kei ira nodra iliuliu.
Edaidai, au vakatetea na noqu veisureti ni masu ki na tamata kecega mai na veivanua kece e veiyasa i vuravura. Se vakaivei nai valavala ni nomu masu se o cei ko masuta, yalovinaka vakayagataka na nomu vakabauta—se lotu cava o tiko kina—ka masulaka na nomu vanua kei ira na nomu iliuliu ni matanitu. Me vaka au a cavuta ena Okotova sa oti mai Massachusetts, eda yacova tu nikua e dua na gauna ni vakatulewa bibi ena itukutuku ni veigauna, ka ra gadreva na veimatanitu e vuravura na veivakayarayarataki kei na veidusimaki vakalou. Oqo e sega ni baleta na politiki se lawatu. Oqo sa baleta na vakacegu kei na veivakabulai ka na rawa ni lako mai ki na vei yalo yadua kei na bula ni veimatanitu—na nodra tauni lelevu, tauni, kei na veikoro—mai vua na Tui ni Sautu ka ivurevure ni veivakabulai kecega, na Turaga ko Jisu Karisito.
Ena loma ni vica na vula sa oti e a lako mai vei au na veivauqeti ni sala vinaka duadua me vukei kina na ituvaki ni vuravura nikua sai koya me vakararavi vakataucoko na tamata kecega ka vagolea na lomadra vua na Kalou ena masu ena yalodina. Na noda vakamalumalutaki keda ka qara na veivakayarayarataki mai lomalagi meda vosota ka rawa kina na ka e tu e matada, e sala dei ka vinaka duadua meda toso ki liu ena nuidei ena veigauna dredre oqo.
Na ivolanikalou e dusi keda ki na masu ka cavuta ko Jisu ka vakakina na nona ivakavuvuli me baleta na masu ena gauna a veiqaravi voli kina vakayago. O na nanuma na Masu ni Turaga:
“Tamai keimami mai lomalagi, me vakarokorokotaki na yacamuni.
“Me yaco na nomuni lewa. Me caka na lomamuni e vuravura, me vaka sa caka mai lomalagi.
Solia mai vei keimami ena siga oqo na kakana e yaga vei keimami.
“Ia kakua ni cudruvi keimami ena vuku ni neimami ivalavala ca, me vaka keimami sa sega ni cudruvi ira era sa ivalavala ca vei keimami.
“Ia, kakua ni kauti keimami kina vere, ka mo ni vakabulai keimami mai na ca: Ni sa nomuni na lewa, kei na kaukauwa, kei na vakarokoroko, ka sega ni mudu. Emeni.” 6
Na masu momona, ka totoka oqo, ka cavuti vakawasoma ena lotu Vakarisito, e vakamatatataka ni kilikili meda kerekere vakadodonu vua na “Tamai keimami mai lomalagi” ena i sau ni taro ki na veika e vaka lomaleqataki keda. O koya gona, meda masuta na veidusimaki vakalou.
Au sureti iko mo daumasu tikoga. 7 Masulaka na nomu matavuvale. Masulaki ira na iliuliu ni veimatanitu. Masulaki ira na tamata yaloqaqa ka ra liutaka tiko ena gauna oqo na ivalu ka saqati kina na mate-ca ka curuma na veimaliwai, itikotiko, polotiki, kei na bula vakayago ka dewava na tamata kece e vuravura: na vutuniyau kei na dravudravua, na gone kei na qase.
E vakavulici keda na iVakabula me da kakua ni wasea o cei meda masulaka. E kaya vaqo, “Lomani ira na nomudou meca, dou vosavinakataki ira sa rukaki kemudou, dou cakavinaka vei ira sa cati kemudou, ka masulaki ira sa vakacacani kemudou, ka vakararawataki kemudou.” 8
Ena kauveilatai mai Kalivari, na vanua ka mate kina ko Jisu ena vuku ni noda ivalavala ca, a matanataka na ka a vakavulica, ena Nona masu ka kaya, “I Tamaqu, kakua ni cudruvi ira; ni ra sa sega ni kila na ka era sa kitaka.” 9
Na masu ena yalodina ena vukudra ka da okata mera keda meca, e vakaraitaka na noda vakabauta ni Kalou e rawa ni veisautaka na lomada kei na lomadra na tani. Na masu vaka o ya e dodonu me vakaukauwataka na noda yalayala meda vakayacora na veisau sara ga e gadrevi ena noda bula, matavuvale kei na itikotiko.
Se vanua cava o vakaitikotiko kina, na mataqali vosa o vosataka, se na veibolebole o sotava, na Kalou e rogoci iko ka na saumi iko ena Nona sala kei na Nona gauna ga vakaikoya. E baleta nida sa Luvena, eda rawa ni torovi Koya me kerea na veivuke, veivakacegui kei na vakavoutaki ni noda gagadre me vaka yaco-ka vinaka ena vuravura.
Na masulaki ni lewadodonu, na vakacegu, ira na dravudravua kei ira na tauvimate e dau vakavuqa me takiveiyaga. Ni oti noda tekiduru ena masu, ena gadrevi meda duri cake ka cakava na ka eda rawa ni veivuke kina—me vukei keda vakaikeda kei ira na tani. 10
Na ivolanikalou e vutucoqa ena ivakaraitaki ni tamata era sinai ena vakabauta, ka ra umana vata na masu kei na cakacaka me vaka yaco-ka ena nodra bula kei na nodra bula na tani. Me kena ivakaraitaki, ena iVola i Momani eda wilika me baleti Inosi. E kunei ni “voleka ni rua nai katolu ni nona ivola lekaleka e vakamacalataka na masu se ituvatuva ni masu, kei na kena vo e tukuna na ka a cakava me baleta na isau ni masu ka ciqoma.” 11
E tiko ena noda itukutuku makawa ni Lotu e vuqa na ivakaraitaki ni sala e vaka yaco-ka kina na masu, tekivu mai na imatai ni masu nei Josefa Simici ena dua na ruku ni veikau volekata na nodrau i tikotiko na nona itubutubu ena vula itubutubu ni 1820. Na masu nei Josefa ena nona vakasaqara na veivosoti kei na veidusimaki vakayalo, e a tadola kina ko lomalagi. Edaidai eda sa tauca na vua ni masu nei Josefa na Parofita kei ira eso tale na turaga kei na marama yalodina ni Yalo Dodonu Edaidai ka ra a masu ka cakacaka me vukea na tauyavutaki ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalo Dodonu Edaidai.
Au dau vakasamataka vakawasoma na nodra masu na marama yalodina me vakataki Mary Fielding Smith, o koya ena veivuke ni Kalou, a tubera ena yaloqaqa na nona vuvale mai na veivakararawataki ka sa tubu cake tikoga mai Illinois ki na veitaqomaki ena buca oqo, na vanua ka mai vuavuai kina vakayalo ka vakayago na nona matavuvale. Ni oti na nona tekiduru ka masu vagumatua, a qai cakacaka vakaukauwa me rawa na veibolebole eso me vakalougatataka kina nona matavuvale.
Na masu ena laveti keda ka kauti keda vata vaka tamata yadudua, vaka vuvale, vaka Lotu, se vaka vanua. Na masu ena vakayarayarataki ira na vuku ka vukei ira me kunea na itatarovi kei na wainimate ka na vakaotiva na mate dewa. Na masu ena vakacegui ira era vakayalia e dua na nodra daulomani. Ena dusimaki keda meda kila na ka meda cakava ena noda taqomaki vakayadudua.
Taciqu kei na ganequ, au uqeti kemuni mo ni vakalevutaka na nomuni soli kemuni ki na masu. Au uqeti kemuni mo masu ena nomu loqi, nomu bula ni veisiga, nomu itikotiko, nomu tabanalevu, kei na veigauna kecega ena lomamu. 12
Ena vukudra na iliuliu ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalo Dodonu Edaidai, au vakavinavinakataki kemuni ena nomuni dau masulaki keitou. Au uqeti kemuni moni tomana tikoga na masu me rawa ni keitou ciqoma na veivakayarayarataki kei na ivakatakila me tubera na Lotu ena veigauna dredre oqo.
Na masu e rawa ni veisautaka na noda bula vaka i keda. Nida vakauqeti mai na masu ena yalodina, eda na rawa ni vakavinakataki ka vukei ira na tani me vakayacora vakakina.
Au kila na kaukauwa ni masu mai na veika au sa sotava oti vaka i au. Au a tiko taudua tiko e noqu valenivolavola ena dua na gauna wale tikoga oqo. Au a se qai lako curuma oti ga e dua na veisele vakavuniwai ena ligaqu. A mavoa sara vaka ca, vuvuce, ka qai mosi. Niu dabe tiko ena noqu teveli, sa sega ni rawa niu vakanamata ki na veika bibi au qarava tiko baleta niu a kauwaitaka tiko na mosi.
Au a tekiduru ena masu ka kerea na Turaga me vukei au me vakadeitaka na noqu vakasama me rawa niu vakaotiva na noqu itavi. Au a duri ka lesu tale ki na i binibini pepa ena dela ni noqu teveli. Vakasauri sara, sa makare mai na noqu rai kei na vakasama, ka rawa meu vakaotiva na veika bibi ka gadrevi totolo ka koto e mataqu.
Nai tuvaki veilecayaki kei vuravura ena gauna oqo e rawa ni veivakayalolailaitaki nida vakasamataka na levu ni leqa kei na bolebole. Ia au vakadinadinataka mai vuni yaloqu, ni kevaka eda masu ka kerea vua na Tamada Vakalomalagi na veivakalougatataki kei na veituberi e gadrevi, eda na yaco me kila na sala eda rawa ni vakalougatataka kina na noda vuvale, ira na tiko volekati keda, itikotiko kei na veivanua eda dui tiko kina.
Na iVakabula a masu ka oti e a “lako voli ka daucaka vinaka” 13 ena nona vakani ira na dravudravua, solia na veivakayaloqaqataki kei na veitokoni kivei ira era gadreva, ka dodoliga yani ena loloma, veivosoti, veivakacegui kei na vakacegu kivei ira kece era lako Vua. E tomana tiko na nona dodoliga kivei keda.
Au sureti kemuni kece na lewe ni Lotu, vakakina o ira na tiko volekati keda kei na itokani mai na veimatalotu eso e vuravura raraba, me vakayacora na nona ivakasala na iVakabula vei iratou nona tisaipeli: “O koya mo dou qai vakatawa, ka daumasu tikoga” 14 me yaco na vakacegu, veivakacegui, veitaqomaki, kei na madigi eso ni veiqaravi vei ira na tani.
Sa ka levu vakaidina na kaukauwa ni masu, ka sa ka levu na gadrevi ni noda masu ena vakabauta na Kalou kei na Luvena Lomani ena vuravura nikua! Meda vakananuma ka vakavinavinakataka na kaukauwa ni masu. Ena yacai Jisu Karisito, emeni.