“Paghimo og usa ka Himsog nga Digital nga Kultura diha sa atong mga Pamilya,” Liahona, Okt. 2022.
Paghimo og usa ka Himsog nga Digital nga Kultura diha sa atong mga Pamilya
Makatabang kita sa pagpakatap sa kamatuoran ug kahayag kon kita mogamit sa mga himan nga digital alang sa kaayohan.
Nagpuyo kita sa kalibotan nga sayon kaayo ang pagsulod ngadto sa teknolohiya. Bisan sa wala pa ang coronavirus nga pandemya, ang teknolohiya nakatugot kanato nga magpabilin nga konektado uban sa pamilya, makat-on og bag-ong kahanas, ug online nga makapaambit sa ebanghelyo.1
Sa dihang ang pandemya mipugos kanato nga mahilayo sa katilingban, ang teknolohiya ang mitabang kanato sa pagpadayon sa pipila ka importanteng mga kalihokan sa kinabuhi online. Kini mikonektar sa mga pamilya, nakapahimo sa pag-eskwela ug pagtrabaho, ug gani nakatugot kanato sa pagsalmot diha sa birtwal nga mga party sa adlawng natawhan! Apan, sama sa bisan unsang gamhanan nga himan, ang teknolohiya nagdala og mga hagit. Ang atong digital nga kalibotan mahimo usab nga usa ka tinubdan sa sayop nga impormasyon, pagkanegatibo, ug pag-usik sa panahon. Bisan ang maayo nga mga app, kon masobrahan sa paggamit, makapawagtang sa himsog nga mga kalihokan. Si Elder Peter M. Johnson sa Seventy miawhag kanato sa “pag-amping ug dili mahimong kaswal sa atong paggamit sa teknolohiya.”2
Ang pag-establisar og usa ka himsog nga kultura sa teknolohiya diha sa atong pamilya mahimong mahagiton. Swerte lang, adunay yanong mga estratehiya nga makatabang nato nga maandam ang atong mga anak aron molambo diha sa digital nga kalibotan.
Paglikay sa Komon nga Nagpahipi nga Peligro
Pagbantay sa duha ka nagpahipi nga mga peligro: ang pagkanegatibo ug ang pagkapig-ot sa pagpokus.
1. Ang pagkanegatibo nagpasabot nga masobrahan ang paghatag og gibug-aton sa mga butang nga dili mogamit sa teknolohiya (ang “mga ayaw buhata”) samtang kalimtan ang pagpakita og ehemplo sa positibong mga paagi sa paggamit sa teknolohiya (ang “mga buhata”). Ang pagkat-on og mga kahanas sa himsog nga paggamit sa teknolohiya nagkinahanglan og pagbansay; dili kamo makakat-on sa pagdula og piyano pinaagi lang sa pagsulti kon unsa nga mga nota ang dili tugtugon. Isip mga ginikanan, kita makagahin og dugang panahon sa paghisgot ug pagpakita og ehemplo sa mga matang sa mga kalihokan nga atong gusto nga buhaton sa kabatan-onan gamit ang digital nga mga himan ug minus ang pagpasabot sa mga butang nga likayan.
2. Ang masobrahan sa pagkapig-ot mahitabo kon atong i-pokus ang atong mga paningkamot nga maglibot lang sa kahanas sa teknolohiya, sama sa kahilwasan sa internet, ug kalimtan ang ubang mga bahin sa luwas nga paggamit sa teknolohiya. Sama sa pagdrayb og sakyanan, ang kahilwasan ang mag-una. Atong itaod ang atong mga seat belt sa dili pa molarga bisan asa. Apan kita nagkinahanglan sa paghimo sa sunod nga lakang sa pagdesisyon kon asa kita gusto moadto ug kinsa ang atong gustong ikauban. Ang pagbaton og usa ka himsog nga kultura sa teknolohiya diha sa atong mga pamilya nagpasabot sa pagkat-on aron masayod, gibalanse, mopaapil, ug maglambigit uban sa pamilya ug komunidad ingon man nga luwas.
Pagtakda sa mga Termino alang sa Kalamposan
Ang akong trabaho nagtugot kanako sa pagbiyahe sa tibuok kalibotan aron ipaambit ang mga estratehiya nga makatabang sa mga pamilya ug mga indibidwal nga makat-on og himsog nga mga pamatasan sa teknolohiya. Ania ang lima ka pangutana nga akong gisugyot nga ang mga pamilya mag-uban sa paghisgot kon magdesisyon sa matang sa paggamit sa teknolohiya nga husto alang sa pamilya.
1. Sa unsang paagi ang teknolohiya mas makapasuod sa pamilya?
Adunay talagsaong mga paagi sa paggamit sa teknolohiya aron mapalig-on ang mga pamilya. Pananglitan, sa among pamilya, kami modesisyon nga ang among mga anak makatabang sa pagkuha og mga litrato ug mga video sa mga kalihokan sa pamilya. Gamit ang usa ka app nga notepad, sila mosulat og mga kataw-anang butang nga gisulti sa ilang mga igsoon. Matag karon ug unya, among rebyohon ang mga handomanan ug motan-aw sa mga video nga ilang gikolekta. Mogamit usab kami og mga app sa family history aron makat-on kabahin sa among mga katigulangan ug sa ilang mga istorya. Ug kami moapil diha sa birtwal nga mga konseho sa pamilya uban sa mga sakop sa among pamilya nga nagpuyo sa layo gikan namo.
2. Unsaon nato sa paggamit ang teknolohiya aron mahimo ang atong mga komunidad nga mas maayo?
Ang teknolohiya mao ang labing gamhanan kon gigamit isip usa ka himan sa pagpalambo sa kalibotan. Ang kanunayng pagrebyo sa mga site sama sa JustServe.org makatabang kanato nga makakita og kahigayonan sa pagserbisyo diha sa komunidad. Kita makagamit sa atong digital nga mga tingog sa pagpaambit sa ebanghelyo ug ipakatap ang makapabayaw nga mga mensahe, sama sa pagpost og usab sa social media gikan sa Simbahan o pagpaambit og mga istorya nga makapadasig kanato. Kini makapaapil usab sa pagbarog alang sa uban diha sa internet kon atong makita nga sila gitratar nga walay pagtahod. Kadaghanan sa pagpanglupig diha sa internet mahimong mapakgang pinaagi sa pagbarog alang sa biktima. Gamita ang inyong digital nga tingog alang sa kaayohan.
3. Unsaon nato sa pagbaton og balanse sa atong paggamit sa teknolohiya?
Ang balanse nagpasabot sa pag-ila kon ang usa ka kalihokan sa digital mokuha na og sobra sa atong panahon kay sa gikinahanglan niini. Aron malimitahan ang paggamit sa teknolohiya, daghang pamilya mogamit og orasan isip ang nag-unang himan alang sa paghinay-hinay. Bisan tuod ang “panahon diha sa screen” nga pamaagi sa paglimit sa teknolohiya makatabang, kita usab kinahanglang magtudlo sa kabatan-onan nga dili tanang paggamit sa teknolohiya adunay samang bili. Ang video nga pagpakigchat uban sa apohan o pagbasa sa mga kasulatan sa internet mas nindot nga bili kay sa pagdula, bisan og kining duha mahitabo diha sa screen.
Importante usab kini ang pagtakda og mga oras nga dili mogamit og teknolohiya. Si Presidente Russell M. Nelson nagtudlo sa gahom sa paghimo og panagsang pagpuasa sa social media aron mapabilin ang pagbalanse sa atong mga kinabuhi.3 Ang mga bata kinahanglang makakat-on nga kini dili silot ang pag-undang sa paggamit sa usa ka himan. Sa among pamilya, kami nakadesisyon nga ang mga himan kinahanglan dili iuban sa pagkatulog diha sa kwarto uban namo. Naghimo kami og butanganan diin ang mga himan i-charge sa tibuok gabii nga walay pagkabalda sa among pagkatulog.
4. Sa unsa nga paagi nato magamit ang teknolohiya sa atong kaugalingong termino?
Bisan ang maayong kalihokan nga digital mahimong usa ka problema kon kini gigamit puli sa mas maayong mga kalihokan o kon kita mobati nga gipugos sa pagpaapil niini. Usa ka yano nga tabang mao ang pagpalong sa mga notipikasyon alang sa tanang dili mahinungdanong mga app. Ang mga developer sa app mogamit og mga notipikasyon aron sa pagkuha sa atong pagtagad ug birahon kita og balik. Ang pagpalong sa mga pahibalo mas makapasayon alang nato sa pagpili kon kita gusto o dili mogamit. Kita kinahanglan nga mahibalo sa mga app nga may sistema sa pagganti o puntos nga mosulay sa pagpugos kanato sa paggamit niini. Ang pagpalong sa auto-play sa tanang video nga mga platform makapugong niini sa pag-play sa mga video kon kita dili mopili sa pagtan-aw niini.
5. Sa unsang paagi ang mga ginikanan mao ang epektibong panig-ingnan sa paggamit sa teknolohiya?
Ang mga bata makakat-on gikan sa pagtan-aw sa ilang mga ginikanan nga panig-ingnan sa maayong pamatasan. Sayon ra ang pag-obserbar sa usa ka ginikanan sa pagdala og pagkaon ngadto sa usa ka silingan o sa pagtabang og tawo nga nagdala og bug-at nga butang. Apan diha sa mga kalihokan nga digital, mas lisod kini alang sa mga bata sa pag-obserbar sa mga aksiyon sa mga ginikanan. Importante ang pagpaambit sa mga pamaagi nga atong gigamit ang teknolohiya aron sa pagbayaw ug pagserbisyo sa uban. Kita tingali mokomentaryo sama sa, “nagtext ko sa mga miyembro sa ward sa pagsusi kon kinsa ang makahatod og mga pagkaon ngadto ni Sister Sanchez, nga mao pa lang ang paggawas sa ospital” o “Unsay imong hunahuna niining post nga akong nakuha gikan sa mga tawo nga moadto sa pagdonar og dugo sa sunod semana?”
Kita makahimo usab nga panig-ingnan sa pagtuon sa ebanghelyo. Makapaminaw kita sa mga kasulatan o sa mga pakigpulong sa kinatibuk-ang komperensiya, ug makatudlo kita sa atong mga anak kon unsaon sa paggamit ang mga plano sa pagtuon ug paghimo og mubo nga sulat nga mga himan diha sa Gospel Library app.
Samtang kita maghisgot niining lima ka mga pangutana, makatabang kita sa paghimo og kulturang digital nga gusto nato sa atong mga pamilya. Kon kita mogamit og mga himan sa digital alang sa kaayohan, makapadali kita sa pagpakatap sa kamatuoran ug kahayag. Akong ipalanog kining imbitasyon nga gihatag diha sa kinatibuk-ang komperensiya: “Magpadayon sa pagtinguha alang sa mga paagi nga ang teknolohiya mas makapaduol nato sa Manluluwas ug motugot kanato sa pagtuman sa Iyang buhat.”4