Pagpangita sa Kamatuoran sa Panahon sa Sayop nga mga Impormasyon
Kining lima ka ideya makatabang kanato sa pagpalambo og maayong kaalam sa media ug ipares kini sa balaanon nga giya.
Pagbantay sa unsay inyong gipangisda diha sa dagat sa impormasyon. Tingali makit-an ninyo kon unsay wala ninyo gipangita.
Nagpuyo kita sa wala pa sukad mahitabo nga mga panahon. Ang abilidad nga aduna kita sa paggamit og dili masukod nga gidaghanon sa impormasyon sulod lang sa pipila ka segundo makapahinam. Apan unsaon man nato pagkahibalo kon ang impormasyon nga aduna kita kasaligan ba, ilabi na kon maghimo og importante nga mga desisyon? Usa ka paagi nga kita makasagubang niining malisod nga mga panahon mao ang mamahimong mas “adunay maayong kaalam sa media.”
Unsa ang atong gipasabot kon maghisgot kita mahitungod sa maayong kaalam sa media, ug sa unsang paagi kini makatabang kanato nga makalikay nga malimbongan niining kataposang mga adlaw? Ang maayong kaalam sa media mao “ang abilidad sa paggamit, pag-analisar, pagtimbang-timbang ug paghimo og mga mensahe sa nagkadaiya nga mga matang.”1 Kining tanan mapuslanon nga mga kahanas nga palamboon, ilabi na sa panahon sa sayop nga mga impormasyon.
Ania ang pipila ka butang nga hunahunaon samtang magsugod kamo sa pag-ugmad og inyong kaugalingong maayong kaalam sa media.
1. Paningkamot nga Mangandam ug Magmaalamon
Ang mga kasulatan nagtudlo kanato nga “ang bisan unsang sumbong kinahanglan pamatud-an sa duha o tulo ka saksi” (2 Mga Taga-Corinto 13:1). Ang samang baroganan mahimong gamiton sa atong mga paningkamot sa pagtinguha og matinud-anon ug tukma nga impormasyon. Samtang sayon ra kitang makapangita og mga tubag sa importante nga mga pangutana gamit lang ang usa ka yano nga pagpangita sa web, ang pagsuta sa katukma niana nga impormasyon nagkinahanglan og panahon ug paningkamot. Dugang pa, adunay peligro usab sa pagsalig sa usa lang ka tinubdan, ilabi na sa panahon nga ang pagpihig sa media ingon og mas naglabi ug kon mas nagkadaghan nga mga indibidwal ang nagtinguha sa pagsuporta sa usa ka piho nga resulta. Mas maayo kitang mahibalo kon magtinguha kita sa daghang tinubdan gikan sa nagkalainlaing paagi, lakip sa mga libro, mga artikulo sa mantalaan, akademikanhon nga mga pagtuon, ug ubang kasaligan nga mga eksperto.
2. Susiha ang Inyong Tinubdan, Dayon Susiha Kini Pag-usab
Aduna kitay kalagmitan nga hunahunaon nga tinuod ang kadaghanan sa impormasyon nga atong gigamit, ilabi na kon gibati nato nga masaligan nato ang tinubdan sa impormasyon. Apan, bisan ang mga tinubdan nga adunay labing maayo nga katuyoan mahimong sayop usahay. Mao nga, importante nga mogahin kita og panahon sa pagsuta sa impormasyon nga gipaambit kanato, ilabi na kon kini usa ka butang nga giplanohan nato nga buhaton o ipaambit ngadto sa uban.
3. Mahibalo sa “Echo Chamber” [Mga Opinyon nga Sama sa Akoa] sa Social Media
Usa ka bag-ohay nga survey nga gipagawas sa Pew Research Center mipakita nga halos katunga (48 porsiyento) sa mga hamtong sa Estados Unidos nagkuha sa mga balita ug impormasyon gikan sa social media.2 Samtang ang social media mahimong usa ka nindot nga himan alang sa impormasyon, ang sulod nga atong makit-an sa atong mga feed kasagaran gibase gayod sa mga estratehiya nga gituyo sa pagkuha sa atong atensiyon imbes nga mohatag kanato og bililhon ug tukma nga impormasyon. Tali niining personalization nga mga algorithm ug sa atong abilidad sa pagkontrol sa atong pundok sa mga higala sa sulod niini nga mga social media, mohimo kita og potensiyal nga echo chamber, diin gipadako ang atong kaugalingon nga mga tinuohan ug mga opinyon, ug gihatagan kita og impormasyon nga nakatutok lamang sa atong kaugalingon nga mga interes.
Ang social media lagmit usab nga mahimong usa ka tinubdan sa sayop ug makailad nga impormasyon, tungod sa kasayon nga ang usa ka tawo makahimo ug makapaambit og sulod [content]. Kinahanglan gayod nga susihon nato og maayo ang bisan unsang impormasyon nga atong makita sa social media ug sutaon ang katinuod niini sa dili pa nato dawaton kini o pilion nga ipaambit kini. Si Presidente Russell M. Nelson mipasidaan, “Kon ang kadaghanan sa impormasyon nga inyong madawat gikan sa social o ubang media, ang inyong abilidad sa pagkadungog sa mga paghunghong sa Espiritu mag-anam og kawala.”3
4. Paminaw sa Espiritu
Ang kalibotan puno sa nag-indigay nga mga mensahe, nga nagsulti kanato kon unsa ang hunahunaon ug unsaon sa paglihok. Si Presidente James E. Faust (1920–2007), Ikaduhang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, mitudlo nga ang labing maayong paagi sa pagbuntog sa “karat [static]” sa kalibotan mao ang pagpaminaw ug pagsunod sa tingog sa Espiritu. “Nagkinahanglan kini og pailob dinhi sa kalibotan nga nagdali nga matuman ang mga tinguha. Kini nga solusyon hilom, malinawon, ug pino dinhi sa kalibotan nga ganahan nianang banha, walay hunong, kusog, bastos, ug binagis,” miingon siya.4
Ang Espiritu usa ka gamhanan nga himan nga makatabang kanato sa pagbahig ug pag-ila sa tukma ug bililhon nga impormasyon. Kita makakaplag og kahupayan diha sa saad ni Moroni nga “pinaagi sa gahom sa Espiritu Santo kamo mahimo nga masayod sa kamatuoran sa tanan nga mga butang” (Moroni 10:5). Maong unsaon nato pagkahibalo kon ang Espiritu nakigsulti kanato? Sama nga si Oliver Cowdery gitudloan sa Ginoo, “Ako mosulti kanimo diha sa imong hunahuna ug sa imong kasingkasing, pinaagi sa Espiritu Santo, nga moabot diha kanimo ug nga mopuyo diha sa imong kasingkasing” (Doktrina ug mga Pakigsaad 8:2).
Kini magkinahanglan sa atong labing maayong mga paningkamot sa hunahuna aron maila ang kamatuoran gikan sa sayop, ingon man sa atong labing maayong mga paningkamot nga magpuyo sa atong mga kinabuhi sa ingon nga paagi nga anaa kanato ang Espiritu uban kanato. Pagmainampingon nga dili mogamit sa media o may kalabotan nga sulod nga moabog sa Espiritu Santo.
Sama sa usa ka parola, ang tambag sa mga propeta ug apostoles makadan-ag sa agianan ug motabang kanato nga makaila tali sa kamatuoran ug sayop.
5. Sunda ang Propeta
Taliwala sa ilang taas, lisod nga panaw paggawas sa Ehipto, ang mga anak sa Israel nagsugod sa pagbagulbol batok sa Ginoo. Nangutana sila ni Moises, “Ngano man nga gipatungas ninyo kami gikan sa Ehipto aron mangamatay kami niining kamingawan?” (Numeros 21:5). Isip resulta sa ilang pagbagutbot, gipadala ang mapintas nga mga bitin taliwala sa katawhan. Daghan kanila ang napaakan ug namatay. Sa dihang miadto si Moises sa Ginoo alang kanila, ang Ginoo misugo kaniya sa paghimo og mapintas nga bitin ug itaod kini sa usa ka tukon. Kadtong mga napaakan kinahanglan lang motan-aw sa bronsi nga bitin ug mabuhi sila—usa ka sayon nga solusyon alang sa usa ka makapahulga sa kinabuhi nga problema. Ang mga Israelihanon kinsa mipili sa pagtan-aw nabuhi. (Tan-awa sa Numeros 21:6–9.) Apan alang sa uban, yano ra kaayo ang remedyo, mao nga mipili sila nga dili motuo. Wala sila motan-aw ngadto sa bitin ug sa kataposan nangamatay. (Tan-awa sa 1 Nephi 17:41; Alma 33:19–20.)
Sa atong panahon, nag-atubang kita og samang kadaot sa “mapintas nga mga bitin” pinaagi sa sayop, makapabahin, o gani daotan og tuyo nga impormasyon nga gituyo sa paghatag og kadaot kanato ug sa uban. Kon gamiton nato kini, ang ingon nga impormasyon sama lang nga makamatay—sa espirituhanon, panghunahuna, ug emosyonal nga paagi—ingon sa makahilo nga mga bitin ngadto sa mga anak sa Israel.
Ang atong labing maayong panalipod sa kataposan nga mga adlaw batok sa sayop nga impormasyon nga “[mo]pasalaag bisan sa mga pinili sa Dios” (Mateo 24:24) mao ang paglantaw ngadto sa atong buhi nga propeta. Samtang tingali ang kalibotan dili mohatag og bili sa tambag sa propeta, nasayod kita nga siya ang tigpamaba sa Ginoo. Ang Ginoo misulti kanato nga “bisan pinaagi sa akong kaugalingon nga tingog o pinaagi sa tingog sa akong mga sulugoon, kini managsama ra”(Doktrina ug mga Pakigsaad 1:38). Importante nga atong ibalanse ang mga balita ug impormasyon sa pulong sa Ginoo, lakip sa tambag nga gihatag pinaagi sa Iyang mga propeta ug apostoles. Samtang mosalig kita sa ilang direksiyon ug samtang atong susihon unsay atong nadungog gikan sa kalibotan tandi sa unsay atong nadungog gikan sa Ginoo ug sa Iyang mga propeta, makaplagan nato nga mas sayon nga makaila tali sa kamatuoran ug sayop.
Pagtinguha sa Kaalam
Uban sa tanang sayop nga impormasyon nga anaa kanato, dili ikatingala nga si Pablo miingon nga sa kataposan nga mga adlaw, ang mga tawo “kanunayng nagtuon apan dili gayod makaabot sa hingpit nga kahibalo sa kamatuoran” (2 Timoteo 3:7).
Ang kasayon nga kita makakuha og impormasyon usa ka gasa gikan sa atong Langitnong Amahan. Apan, bisan pa man sa tanang impormasyon nga atong makuha, “ang pagbaton ug kaalam mao ang labing maayong butang nga imong mahimo. Ang ikaduha mao ang pagbaton ug maayong panabot” (Mga Panultihon 4:7). Kana usa ka butang nga dili nato ikasalig sa usa ka search engine.
Hinuon, samtang mangita kita og kaalam, kita kinahanglan “[mangita sa] pagtulun-an, gani pinaagi sa pagtuon ug usab pinaagi sa hugot nga pagtuo” (Doktrina ug mga Pakigsaad 88:118). Ang pagpares sa maayong kaalam sa media ug sa atong labing maayo nga intelektuwal nga mga paningkamot uban sa pagsunod sa ebanghelyo ug sa atong labing maayong espirituhanon nga mga paningkamot modapit sa espirituhanon nga giya nga atong gikinahanglan aron makaila sa kamaturoan gikan sa sayop ug makalikay nga malimbongan sa daghan kaayong sayop nga impormasyon sa atong palibot.