2023
Ālkin Men ko Renana Jekar Iooni: Kalōk Kajoor im Karuwaineneik Kemour
Jeptōm̧ba 2023


“Ālkin Men ko Renana Jekar Iooni: Kalōk Kajoor im Karuwaineneik Kemour,” Liaona, Jept. 2023.

Ālkin Men ko Renana Jekar Iooni: Kalōk Kajoor im Karuwaineneik Kemour

Kemour ej tok ilo ad kappukōt jipan̄ eo an Rilo̧mo̧o̧r im kalōk un̄n̄are peid make ilo en̄jake.

Pija
pija kilmeej-im-mouj in wōjke ippān juon doulul maroro

Eitōn aolep armij renaaj en̄jake juon kattōn juon iien enana rekar ioone ilo mour ko aer. Em̧ōj ad loe menin ilo mour ko ad make im ilo jikin jerbal. Ta ej kōm̧m̧an bwe jen iooni men ko renana? Juon en̄jake epen āinwōt kūreej in wa, jako jerbal, tariņae, kakkure, kakkure in ļōn̄, nana n̄an ro jet, an jako juon eo jej iakwe, im elōn̄ļo̧k.

Men ko renana jekar iooni ekametak, im ilo jet iien emaron̄ āinwōt n̄e koban lo anemkwoj. Bōtaab eaorōk n̄an jeļā bwe metak eo enaj meraļo̧k, im konaaj bar loe aenōm̧m̧an lo am̧ atrak ioon Jemedwōj Ilan̄ im am Rilo̧mo̧o̧r, Jisōs Kraist.

Jemedwōj Ilan̄ ej kōtļo̧k bwe jān en̄jake men ko reppen. Jekdoon n̄e E ejjab kar jitōn̄, ejaak, ak rie en̄jake kein, E emaron̄ jipan̄ “aolep men ko naaj … jerbal ippān doon n̄an em̧m̧an eo [ad]” eļan̄n̄e jej lōke ilo E (Katak im Bujen Ko 90:24; barāinwōt lale 2 Nipai 32:9).

Jej loe bwe jitļo̧k n̄an Jemedwōj Ilan̄ im Rilo̧mo̧o̧r āinwōt juon menin lōn̄tak eaorōk ilo būn̄ten kemour eo. Aenōm̧m̧an eo aer ej kemour ilo en̄jake im ilo jetōb. Jejeļa bwe ilo iakwe im tiriamo eo Aer, komaron̄ lo kajoor n̄an kemour. Jekar loe jet jekjek ko me renaaj kōtļo̧k bwe kwon kalōk kajoor im etal wōt ilo kejmour.

Eoktak an aolep en̄jake juon iien me rekar ioone men ko renana. Ilo m̧ool, jet remaron̄ en̄jake juon iien enana jekar ioone, ak ro jet remaron̄ en̄jake wōt aer abūņōņō. Kōn unin in, keememej n̄an jab keidi en̄jake eo am̧ n̄an ro jet ak kōjerbal en̄jake eo āinwōt juon jo̧n̄o̧k.

Eoktak in Uwaak n̄an Ien ko

Sam im Lucy rekar em̧m̧akūt ippān doon ilo juon tūreep, im rittōr eo an wa eo rej uwe ie ekar kikiļo̧k im jeer jān iaļ eo. Menin ekar kōm̧m̧an bwe wa eo an rool lik elōn̄ kattōn. Sam ekar jab lukkuun joreen im kar āinwōt emaron̄ ļā jān iien in ilo ejeļo̧k uwata. Ekar pād ijo n̄an kaenōm̧m̧an Lucy, ke ekar aikuj ilik kein bōbrae ilo pā eo peim ebūlak.

Elōn̄ wiik ko tokālik, ke iien em̧m̧an eo ekar itok bwe Sam en bar em̧akutkut, ekar en̄jake ikum̧kūm̧ jān ļōmņake awa ko rellōn̄ ilowaan iaļ.

Sam ekar en̄jake men ko renana ekar iooni me rekar waļo̧k n̄an e. Ekar jab pojak n̄an in kōņaan kake n̄an jabdewōt. Bōtaab ke ej kōņaann n̄an Lucy, ekar ekkatak bwe e ekar bar pād ilo juon kūreej in wa im jeļā en̄jake eo. Rekar kōnono kōn ta eo Lucy ekar ekkatak jān en̄jake eo an m̧okta llo an jerbale tōmak eo an ilo Jisōs Kraist, jar kōn tōl, jeram̧m̧an jān kapilōklōk ke ekar m̧ōjņo.

Pija
pija kilmeej-im-mouj in wōjke ippān juon doulul maroro

Kōjatdikdik im Kemour jān Jisōs Kraist

Jekdoon ta men ko renana jekar iooni, kemour emaron̄ itok jān Rilo̧mo̧o̧r Jisōs Kraist. Kōnke kōn an Rilo̧mo̧o̧r Pinmuur indeoo, im An tūiam̧o̧ im jouj, E emaron̄ kemour aolep kinej en̄jaki ilo mour in, jekdoon n̄e kemour enaaj itok ilo mour in ak ilo eo tokālik. Jet iien ebōk etoļo̧k iien jān ad kōtmen ak kōņaan n̄an kōj—jekdoon jipan̄ eo an Rilo̧mo̧o̧r. Bōtaab E emaron̄ kemour kōj (lale 3 Nipai 17:7).

Elder Dieter F. Uchdorf jān Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro ekar katakin: “Meram eo an Anij em̧ool. Epeļļo̧k n̄an aolep! Ej letok mour n̄an men otemjej. Ewōr an kajoor n̄an kapidodoikļo̧k metak eo an kinej eo em̧wilaļtata.”1

Ejeļo̧k ejeļā en̄taan ko ad ilo tudepakpakier āinwōt an Jemedwōj Ilan̄ im Rilo̧o̧m̧o̧r jeļā. Irooj ekar “wanlaļtak ium̧win aolep men ko otemjeļo̧k, bwe En meļeļe aolep men ko otemjeļo̧k, bwe En maron̄ pād ilo aolep” (Katak im Bujen Ko 88:6). Sister Amy A. Wright, Rikakpilōklōk eo Kein Kajuon an Būreejtōnji eo Eutiej an Būraimere, ekar katakin:

“Ewōr aolep ippād juon men ilo mour ko ad me erub me ej aikuj bwe en karben, kōm̧m̧an, ak kōmour. Ilo ad oktakļo̧k n̄an Rilo̧mo̧o̧r, ilo ad karōk būruōd im ļōmņak ko ad n̄an E, ilo ad ukweļo̧k, E ej itok n̄an ippād ‘kōn kōmour ilo pein bao ko Pein’ [2 Nipai 25:13], likūt pā ko pein im jiburlepe kōj, im ba, ’Ej EM̧M̧AN WŌT. … Jemaron̄ kōm̧m̧ane menin ippān doon!”

“Ij kam̧ool bwe ejjeļo̧k juon men ilo mour eo am̧ me erub im ej ilōn̄inļo̧k kajoor in kōmour, pinmuur, im kōmaron̄ eo an Jisōs Kraist.”2

Waanjo̧n̄o̧k ko an kemour im wāwein ko n̄an kemour me loi ilo jeje ko rekwojarjar— im lo mour ko an baamļe, ro m̧ōttad, im rūtto ro ad. Ilo wāwein rōt ro jibud im jimaad rekar kajumej?3

Kadkad Ko Ad ReKwojarjar

Ke Julio ekar 13 iiō drettan, leo rikorāān ekar kakure ilo ļōn̄. Ālkin jet iien, ekar jino jenoļo̧k jān baam̧le eo an im make ļo̧k iaan. Jet ien, ekar jerbal āinwōt n̄e ejeļo̧k men ekar waļo̧k, bōtaab jet iien ekar obrak kōn en̄jake. Ekar aolep iien maron̄ mour—aaet eļap jān jon̄an an ļm̧ōņōņō, āinwōt iien ļo̧tak eo an ļaddik e nejin. Ej bar en̄jake an būromōj. Ļaddik eo nejin ej waļōn̄tak n̄an iiō eo me Julio ekar pād ie ke kar kakkure e, im ilo an Julio ļōmņak kōn nej en̄jake ko an ļaddik, ej irre ippān ļōmņak im en̄jake ko an kōn aorōk eo an make im kōn wōn e indeeo.

Jekdoon n̄e men ko renana me jekar iooni rej m̧ōttan mour eo ad laļin, ejjab kadkad eo ad indeeo. Kadkad kwojarjar eo an ej eo me kōj nejin Anij. Būreejtōn Russell M. Nelson ekar katakin:

Wōn kwe?

“M̧oktata im eļaptata, kwoj juon nejin Anij.

“Kein karuo, āinwōt juon eo uwaan Kabun̄ in, kwoj juon ajri in bujen. Im kajilu, kwoj juon rijilōk an Jisōs Kraist.”4

Kakobaba, men ko renana jekar iooni elukkun ban juon men eo ej kwaļo̧k aorōkid ak ad mour erreo. Sister Joy D. Jones, kar Būreejtōn eo Eutiej an Būraimere, ekar kameejļo̧k ļōmņak kein ruo ke ej katakin:

Aorōk an jetōb m̧eļeļein jen kaorōk kōj make ilo wāwein eo Jemed llan̄ ej kaorōk kōj. …

“… erreo ej bōke kōn pokake. Eļan̄n̄e jej jero̧wiwi, edik ad erreeo, ak jeban jaorōkļo̧k.”5

Kakure eo Julio ekar en̄taan kake jān pein leo rikorāān ekar jab ukōt aorōk im erreo eo an Julio. E kar jab jerawiwi ak kar jerawiwi ņae e. Jet iien emaron̄ pen n̄an keememej aorōk im erreo eo am̧ n̄e em̧ōj kar kakure eok. Keememej, kwaar jab jerawiwi, aorōk eo am̧ ejamin kar dikļo̧k, kwoj erreo n̄an wōnm̧anļo̧k ilo ial in bujen eo.

Ilo an Julio jino lōke ilo Irooj, ekar jipan̄ Julio ļōmņak bwe en̄jake ko an mour ioon laļ rejjab ukōt iakwe eo an Jemedwōj Ilan̄ n̄an kōj. Ej kio ekkatak n̄an lo jekdoon men ko renana rekar waļo̧k, rekar jab ukōt lukkuun aorōk, kadkad kwojarjar, ak erreo eo an.

Un̄n̄are-Peid Make ilo En̄jake

Kalōk un̄n̄are peid make ilo en̄jake enaj jipan̄ eok kōjerbal kein jerbal ko rekejmour n̄an jelmae kaban̄ban̄ kein im en̄jake ko reppen. Komaron̄ kalōk kajoor, maron̄ eo n̄an ukooktak n̄an im madmōdi melejon̄ ko—ekoba men ko renana jekar iooni.

Kajoorj ekoba kappukōt jipan̄ im tōl jān Jemedwōj Ilan̄ im Jisōs Kraist, jerbal n̄an ro jet, im bōk jipan̄ jān ro jet n̄e e menin aikuj im ekkar.

Laajrak in jerbal kein, kar letok jān rikapilōklōk ro retijemļo̧k, renaj jipan̄ eok kalōk kajoor

  1. Kalōk ekkejel ko ippān ro jet

  2. Kōkm̧anm̧anļo̧k ejmour ilo kanniōk

  3. Pukōt unin mour in

  4. Ejaaki kōlmenļo̧kjen ko rejmour

  5. Kappukōt jipan̄ n̄e kwoj aikuji6

Pija
pija kilmeej-im-mouj in ruo kōrā ippān juon bo̧o̧k uwaitoktok maroro

1. Ekkejel ko ippān Ro Jet

Jemjerā ko rem̧m̧an ekutkut aer kōwalōn̄tak kejmour. Ekkejel ippān ro rej kōkajoor eok im kōketak eok n̄an oktakļo̧k n̄an Rilo̧mo̧o̧r im Jemedwōj Ilan̄ emaron̄ kōm̧m̧an oktak eo kwoj aikuj n̄an lukkun kemour eok.

Sam ekar jibadōk ļo̧k Lucy, kwaļo̧k kōn mijak im abņōņō ko an. Jemjerā in ekar jipan̄ e kile im kajoorļo̧kkijn̄en̄e ļo̧k. Liin ekar jipan̄ e lo wāwein an maron̄ kejmour ilo en̄jake im ilo jetōb.

Ļōm Jerbal in karejar ej juon iaan wāwein ekkejel ippān ro jet ilo Kabun̄.

2. Kōjparok Ānbwinnūm̧

Men ko renana jekar iooni rejjab ilo en̄jake wōt ak bar ilo ānbwin. Jemaron̄ en̄jake ad m̧ōklo̧k, bam̧ ubōd, metak bar, ak joreen an lojeed metak im en̄jake an in̄. Kōkaļļe in ānbwin kein rej pād n̄an kwaļo̧k n̄an kōj ke juon men ebwōd im jej aikuj m̧admōde ejmour eo ad. Āinwōt ke jemaron̄ kōm̧m̧an men ko n̄an kōm̧m̧anm̧anļo̧k ājmour ilo en̄jake eo ad, jemaron̄ barāinwōt ļōmņak kōn wāwein ko jemaron̄ kōjpārok kōj make ilo ānbwin ālkin men ko renana jekar iooni.

Moktata, kile kōkaļļe an ānbwin kwoj en̄jaki. Innem kajjieon̄ kalur ānbwinum ilo am̧ mijeļo̧k am̧ menono im karumwijļo̧k am̧ menono. Kajjieon̄ n̄an kile elmen am̧ en̄jake n̄e ej irjet am̧ menono im eko̧rko̧r keidi n̄an n̄e kwoj rumijļo̧k am̧ menono im em̧m̧an jon̄an.

Jet iien men ko renana jekar iooni remaron̄ kōm̧m̧an joreen me ej kalikjab kōj, innem kōm̧m̧an ta eo ejimwe n̄an ānbwinum. Bōtaab em̧akūtkūt, eļaptata exercise, ejipan̄. Jet em̧m̧an ippaer etetal ak ettōr, ak ro jet remaro̧n̄ lo an jipan̄ kōm̧m̧ane juon būrojeek eļap.

Keememej Naan in Mālōtlōt eo (lale Katak im Bujen Ko 89). Kajjieōn̄ n̄an kabar metak kōn m̧wilok ak uno ko rejjab jipan̄ ej āinwōt “likut juon kein kabar kinej ioon juon kinej em̧wilaļ.”7 Jipan̄ ānbwinum̧ eddoik inepata im metak ko jān am̧ kabar i.

3.Kappukōt Un im M̧eļeļein

Lukkun unin mour in ad ej n̄an kepopo n̄an jepļaak im mour ippān Jemedwōj Ilan̄ (lale Alma 12:24). Men ko renana jekar iooni remaron̄ pinej un in im bōbrae kōj jān ad lo wōn kōj. Pukōt juon un ilo m̧akūtkūt ko ad kajjojo raan emaron̄ jipan̄ kōj etal wōt im keememej lukkun unin mour eo ad. Julio ekar jino etal wōt im kappukōt un ilo makutkut ko an kajjojo raan ke ej kile ke ekōņaan jipan̄ ļadrik eo nejin.

Kappukōt m̧eļeļein ilo men ko renana jekar iooni eo emaron̄ jipan̄ kōj lo ial m̧aanļo̧k, kile bwe en̄jake ko ad rej letok iien em̧m̧an n̄an ad eddōkļo̧k im erom̧ āinwōt Kraist. N̄an waanjo̧n̄o̧k, epidodoļo̧k tūriamo kōn en̄taan an ro jet n̄e em̧ōj ad bar ioon en̄jake kein reppen ippād make.

Ekkatak ko em̧ōj aer loe bwe ālkin men ko renana jekar iooni, armij ekutkut aer en̄jake ta eo me ņaetan “eddōkļo̧k eo ālikin men ko renana jekar iooni.” Eddōkļo̧k eo ālkin men ko renana jekar iooni ej kwaļo̧k an juon armij lo ļapļo̧k in kajoor ālkin en̄jake in men ko renana jekar iooni eo, āinwōt em̧m̧anļo̧k jemjerā ko, ļapļo̧k kam̧m̧oolol kōn mour ak menin aorōk ko an mour, ak juon kile eo eļapļo̧k n̄an maron̄ mour. Ālkin en̄jake juon iien men ko renana jekar iooni, kile wāwein ko kwar eddōkļo̧k ak maron̄ eddōkļo̧k kōnke kōn en̄jake eo ijellokin am mije iien men ko renana jekar iooni in make.

4. Ejaaki Kōļmenļo̧kjen ko Rekejmour

En̄jake iien men ko renana jekar iooni emaron̄ jelet wāwein ad ļōmņak kōn kōj make im laļ eo ipeļaakid. Ālkin en̄jake men ko renana jekar iooni, jemaron̄ wōr ad ļōmņak ko renana. Ļōmņak ko āinwōt, “n̄a imōjņo,” “Jemed Ilan̄ ejjab iakwe eō”, “N̄a ijjab erreo” ej kadikļo̧k maron̄ eo ad n̄an kijn̄en̄e wōt. Kōļmenļo̧kjen kein ekutkut aer maron̄ ukōt en̄jake ko ad (see Jabōn Kōnaan ko 23:7; Katak im Bujen Ko 6:36).

Ālkin am̧ kile ļōmņak ko am̧ renana, ļōmņak kōn jet men ko re kājmour, maro̧n̄ tōpari n̄an pinej jenkwan im jeki. Kakeememej eok make kōn ļōmņak kein rekājmour n̄e kwoj kile ļōmņak nana ko ilo ļōmņak eo am̧.

N̄an ekkatak eļapļo̧k ekōjkan n̄an kōm̧m̧ane menin, bar lale jepta 2 in Finding Strength in the Lord: Emotional Resilienc (2021).

Komaron̄ barāinwōt jitlok n̄an jar, jeje, kōļmenļo̧kjen ioon jeje ko rekwojarjar ak ennaan ko an kweilok eo eļap (lale Joshua 1:8), ak ekkatak in lin̄uri ko.

5. Pukōtļo̧k Jipan̄

Jet ien, ekkar bwe ļōmņak kōn jipan̄ ko namojin kein jipan̄ ko am̧ make. Lucy ekar kappukōt jipan̄, eo me ekar kōtļo̧k bwe en jipan̄ Sam. Lōm̧ņak kōn armij—āinwōt ro uwaan baam̧le, ro m̧ōttam, im ritel ro an ward—ro remaron̄ jipan̄. Kemour jān men ko renana jekar iooni ej juon iien me komaron̄ aikuj n̄an kojerbal aolep kein jipan̄ ko ilo mour eo am̧.

Bo̧k in Bōk M̧eļeļe eo Eļap ej letok tōl kōn n̄eet eok emaron̄ ekkar n̄an kappukōt jipan̄ jān rikapilōlōk ro retijem̧ļo̧k.8

Ej juon men epen n̄an jab mije iien men ko renana jekar iooni eo, bōtaab lo ad ļo̧o̧r kapilōklōk an rikanaan eo n̄an ukōt mije eo ad ioon Rilo̧mo̧o̧r im gospel eo An, “pere im mijak ko ad renaj jako.”9 Keememej, kwoj juon ladrik ak ledirk nejin Jemed Ilan̄ eo ej iakwe. Ilo am̧ mije kepaaktok E im kōjerbal kein jerbal ko an rejipan̄ me rej peļļo̧k n̄an eok, Irooj enaj emaron̄ jipan̄ jabdewōt en̄jake kamijak bwe en em̧m̧an n̄an kwe.

Kakeememej ko

  1. Dieter F. Uchtdorf, “Kōjatdikdik eo an Meram̧ in Anij,” Liaona, Mae 2013, 75.

  2. Amy A. Wright, “Kraist ej Kemour Bōro ko Rerub,” Liaona, Mae 2022, 82, 84.

  3. See Chakell Wardleigh Herbert, “Recognizing and Healing from Generational Trauma” (digital-only article), Liahona, Jan. 2023, ChurchofJesusChrist.org.

  4. Russell M. Nelson, “Kālet ko n̄an Mour Indeeo” (kweilok eo an aolepen laļ in n̄an rūm̧m̧an ded ro, Mae 15, 2022), broadcasts.ChurchofJesusChrist.org.

  5. Joy D. Jones, “Aorōk eļap jān Jo̧n̄o̧k,” Liaona, Nob. 2017, 14.

  6. Lale “Building Your Resilience,” American Psychological Association, Feb. 1, 2020, apa.org.

  7. “Building Your Resilience,” apa.org.

  8. Lale Bo̧k in Bōk M̧eļeļe eo Eļap: Jerbal ilo Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armij ro Rekwojarjar ilo Raan ko Eliktata, 31.3.6, ChurchofJesusChrist.org; barāinwōt lale Justin K. McPheters im Rebecca M. Taylor, “Is Therapy Right for Me?” (digital-only article), Ensign, Feb. 2020, ChurchofJesusChrist.org; Kevin Theriot, “Finding a Mental Health Professional Who’s Right for You” (digital-only article), Liahona, Jan. 2019, ChurchofJesusChrist.org.

  9. Russell M. Nelson, “Bōktok Kajoor eo an Jisōs Kraist ilo Mour ko Ad,” Liaona, Māe 2017, 41.

Būriin