Tangiriia Raom
Te nanoanga bon anuan maiun Kristo. E nako man te tangira ibukiia tabeman ao bon akea tiana.
N te moaningabong aei, ao I kaoi ngkami bwa kam na raonai ni mwanangau nako Aberika. Kam aki kona n noori raian, zebras, ke erebwanti, ma kam na noria bwa a kangaa ngaa n aomata aika kaain Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ni kaeka nakon ana kauoua n tua Kristo are ko na “tangira raom” (Mareko 12:31).
Iangoia inanon tabeua te tai, tein tanon Aberika ae uraura. Kam na noria bwa e mautakataka ao n aki kona ni maiu aroka iaon te aba ibukin akean te karau inanon ririki aika mwaiti. Tabeman maan aika kam na noriia inanon kawaimi a bakitaia ao ni kairaki iroun te tia kawakiniman ae rabunna n te kunikai mai Karamojong, ma ana kau i waena, ni karaurau n nakonako ma te kaantaninga bwa e na kunei aroka aika a maiu ao te ran.
Ngkai ko rinanon te kawai ae aobuaka ma ni kiribwa, ko na noriia kurubu n ataei ao ni mimi bwa bukin tera aki nako n reirei. A ngare ataei ao a kaboo, ao ko kabo nakoia ma te tang ao te moangare. Ruabwui ma uoua te katebubua mwaitia ataei aika a rangi n uarereke aika ko noriia n te mwananga aei aki tau kanaia ao nanom e onrake n te rawawata.
Imoamii, kam kona n noora te tina ae uota te kaonteina ae onrake n te ran ae tao tebui ma nimaua te kaaran (19 L) kanoana i aon atuuna ao teuana ni baina. E nako man auti ni maeka n te aono aei ike aine, kairake ke ikawai, a nakonako n te maan ae riaon 30 te miniti, ni katoa bong, ibukin karekean te ran ibukiia aia utu. E rooti ngkami te nanokawaki.
Uoua te aoa imwiina ao kam a roko n te tabo ae itiaki, ae nunikai. Te tabo ni bootaki bon tiaki te mwaneaba ke te oning ma, iaan tabeua kaai aika a bubura aika e reke te nuu iai mai iaan riringan taai ae moan te kabuebue . N te tabo aei, ao akea te ran iai, akea te iti, ao akea naba te kainnako tinaniku. Ngkana ko taratara nako ao ko na ataia ae ko mena ibuakoia aomata aika a tangira te Atua ao ko namakina ana tangira te Atua ibukiia. A tia ni bootaki bwa a na karekea te buoka ao te kaantaninga, ao ko a roko bwa ko na tibwauaia.
Aio bon mwanangau Ngai ma Titita Ardern, ao n raonaki iroun Titita Camille Johnson, ara Beretitenti n te Bootaki n Aine ma kaain abana ae Doug ao Titita Sharon Eubank, te taraekita n te Church’s Humanitarian Services, ngke ti mwananga nako Uganda, te aba ae 47 te mirion aomata i Aberika Nuuka. N te bong anne, iaan nuun kaai, ti nakon teuana te karikirake n te komiuniti i aon te kamarurung are e kaai ni mwanenaki man te Church Humanitarian Services, UNICEF, ao te Bootaki ni Mwakuri n te Kuakua n te Tautaeka n Uganda. Aikai bon bootaki aika onimakinaki, aika a tia ni karauaki n rineaki ni kakoaua raoi bwa a kabonganaaki raoi aia mwane membwa n te Ekaretia ake a tia n anga ibukin buoakaia aomata.
Bon te kangaanga ae moan te kananokawaki n noriia ataei aika aki nakoraoi aron maiuia ao kangaanga aika riki man te kangenge, te maraeria, ao te bekanako ae aki totoki, e roko iroura te kaantaninga ae nakoraoi riki ibukin te tai ae na roko ibukiia naake ti kaitibo mangaia.
E roko te kaantaninga anne, rinanon aia akoi kaain te Ekaretia ni kabuta te aonaaba ake anga aia tai ao aia mwane nakon te Ekaretia ibukin Buokaia Aomata. Ngke I noriia aoraki ao ake a karawawataaki n tia ni buokaki ao ni kamaiuaki, ao I bobaraki ma te kakaitau. N te tai anne, I riai ni mataata bwa tera are e nanonaki iroun aia Uea Uea, ngke e kangai:
“Nako mai, ngkami akana kam kakabaiaki iroun Tamau, anaa abanueami are katauraoaki i bukimi …:
“Ba I baki, ao kam kaamarakeai: I kanimoi ao kam kamoai: te iruwa Ngai, ao kam akoai” (Mataio 25:34–35).
Ana bubuti ara Tia Kamaiu e kangai “kam na kaoti ami oota i mataia aomata n ai aron aikai, bwa a na noori ami mwakuri aika raraoi ao a na neboa Tamami are i karawa iai” (Mataio 5:16; tara naba kiibu 14–15). Ni mwakoron te aonaaba ane raroanako anne, am mwakuri aika raraoi a kanakoraoi maiua ao ni kabebetei rawawataia aomata aika a rang kainnano ao e kamoamoaaki te Atua iai.
N te bong ae kabuebue ma ni bubu anne, Au kaantaninga bwa kamwa tia n ongo aia tataro n nebo ao ni kakaitau nakon te Atua. A tangiria bwa N na taekinna nakoim n oin aia taetae kaain te Karamojong, “Alakara.” Kam rabwa.
Ni mwanangara I kauringaki te taetae ni kaikonaki iaon te I-Tamaria ae Raoiroi, are ni mwanangana e karokoa i aon te kawai ae bubu, tiaki n aron are I kabwarabwara, te kawai are e biri mai Ierutarem nako Ieriko. E reireiniira te I-Tamaria ae te tia ibuobuoki aei nanon te taeka ae “tangiriia raom.”
E noora “te aomata temanna … [are] e bo ma taani kamwarua, ao a tanabaia, ao a tiringnga, ao a nako ni kitanna ngke e a kuri ni mate” (Ruka 10:30). Te I-Tamaria “e nanoangaia” (Ruka 10:33).
Te nanoanga bon anuan maiun Kristo. E nako man te tangira ibukiia tabeman ao bon akea tiana. Iesu, te Tia Kamaiu te aonaaba, bon ngaia te banna ni katooto iaon te nanoanga. Ngke ti warekia bwa “E tang Iesu” (Ioane 11:35), ngaira bon taan kakoaua, n aroia Maria ao Mareta, n Ana nanoanga are E karikia moa bwa E na ngirangira i nanona ao E rawawata (taraa Ioane 11:33). Te katooto n Ana nanoanga Kristo n ana Boki Moomon, e kaoti Iesu nakoia aomata aika mwaiti ao n taku:
“Iai ibuakomi ae mwauku, ke e mataki, ke e ikoaki, … ke aika a bonotaninga, ke a karawawataki n aekaia nako? Kairiaa mai ao N na katoka aorakiia, bwa iai au nanoanga nakoimi. …
Ao e bon katoka aorakiia ni kabane” (3 Nibwaai 17:7, 9).
N aki tabe ma aron ara kekeiaki, ngkoe ao ngai ti aki kona ni kamaiuia ni kabane ma ti kona ni bane ni karaoa te bitaki ibukin te raoiroi ni maiuia tabeman. Bon ti temanna te ataei, bon ti te ataeinimwaane are e anga nimaua te berena ao uoman te ika ake e kamaiuia nimaua tengaa aomata. Ti kona ni iangoa aron ara angabwai, n aron are karaoia Anterea ana reirei Iesu nakon te berena ao te ika, “Ma tera manenan baikanne i buakoia aomata aika uanao?” (Ioane 6:9). I kakoaua nakoimi; bwa e tau te bwai ae ko kona n anga ke are ko karaoia ao kariaia Kristo bwa e na kakoroa are nikirina.
Iaon te iango aei, e kaoira Unimwane Jeffrey R. Holland, “kaubwai ke aki kaubwai, … bwa ti nai ‘karaoa ae ti kona’ ngkana iai aika a kainnano.” Ngkanne e taekinna, bwa ngkana I karaoia, te Atua “e na buokiko ao ni kairiko n [am] mwakuri n nanoanga ngkai te tia iriira Kristo” (“Are We Not All Beggars?,” Riaona, Nobembwa 2014, 41).
N te aba ae raroanako anne, n te bong ae aki kona ni manuokinaki, I tei ngkoa ao ngkai bwa te tia kakoaua n aia nanoanga membwa n te Ekaretia ae ringa te nano ao ni bita te maiu, irouia ake a kaubwai ao ake aki kaubwai.
E reitinako taekan te kaikonaki iaon te I-Tamaria ae Raoiroi bwa e “kabae ikoakin [te mwaane] … ao e kawakinna” (Ruka 10:34). Ana kekeiaki ara Ekaretia ibukin buokaia aomata e karikiira ni waekoa n anga ibuobuoki nakon kangaanga aika a karina n riki n aron te maninaoraki, te baki, akean te amwarake, te mwaing, ao kangaanga riki tabeua ake aki ataaki n aron te aki kukurei, te un, ao te bwarannano.
Te I-Tamaria ngkanne e “anai uoua te tiring, ao e angan teuare ana auti te auti, ao e taku nako ina, Ko na kawakina teuaei” (Ruka 10:35). Ngkai te Ekaretia, ti kukurei n reitaki ma “kurubu” ke bootaki n aron te Catholic Relief Services, UNICEF, ao te Red Cross/Red Crescent ni ikarekebai n raoniira n ara mwakuri n ibuobuoki nakoia aomata. Ti rangi ni kakaitau ibukin ami “uoua ni bene” ke uoua te euros, uoua te pesos, ke uoua te tiring, ake a kabebetea te kangaanga are e a rang ni mwaiti n te aonaaba aika a riai ni buokaki. E na bon kangaanga ae ko na ataia bwa antai ae butimwaea am tai, am mwane, ao am tianti, ma e aki kainnanoira te akoi anne bwa ti na atai, e ti kainnanoira bwa ti na tangiriia.
Ko rabwa, Beretitenti Russell M. Nelson, ibukin kauringakiira bwa “ngkana ti tangira te Atua ma nanora ni kabane, E na rairi nanora nakoia aomata tabeman” (”The Second Great Commandment,” Riaona, Nobembwa 2019, 97). I kakoaua bwa ngaira ni kabane ti na karekea te rikirake inanon te kimwareirei, te rau, taotaona n nano, ao te tangira ngkana ti kaeka nakon ana wewete Beretitenti Nelson ni kanakoi nanora nakon kabwaiaia tabeman ao ana bubuti Iotebwa Timiti ni “kamwarakeaia ake a baki, kunnikaia ake akea karabaaia, buokia aine ake akea buuia, ni buoka te ataei ae akea ana karo, [ao] karau nanoia ake a karawawataaki, n te Ekaretia aei ke n ake tabeua, ke irouia naake akea aia ekaretia, n te tabo are [ti kuneiia] iai” (“Editor’s Reply to a Letter from Richard Savary,” Times and Seasons, Mar. 15, 1842, 732).
Namwakaina ni kabane ake a tia n nako aikanne, ti kuneia aika baki ao aika a ikoaki i aon te tabo ae mwautakataka ao ni bubu ao bon bwaai ni kakoaua n taraan mataia bwa a bon kainanoa te buoka. N oin kawaira, ti ngirangira inanora ao ti rawawata (taraa Ioane 11:33), ma e ngae n anne ao namakin aikanne a kamarauaki ngke ti noori tabeaiangaia kaain te Ekaretia are a kaotia n aia mwakuri ngke a kamwarakeaki aika baki, a buokaki ake akea buuia, a kamwengaraoaki ake a ikoaki n te aro bwa e na bua rawawataia.
Ti bia teimatoa ni kataia ni buoki aia kangaanga raora ake tabeman ao ni kaotia n te taeka ao n te mwakuri ae ti “tauraoi ni katoka i aora rawawataia raora” (Motiaea 18:8), bwa “ana bautiia akana a uruaki nanoia” (Reirei ao Berita aika Tabu 138:42), ao ni kawakina ana kauoua n tua ae moan te korakora Kristo ae kangai “ko na tangira raom” (Mareko 12:31). N aran Iesu Kristo, amen.