Ngaira Bon Natina
Bane n ti te arona aron rikira mai karawa ao titebo ara konabwai aika akea tiaia rinanon ana akoi Iesu Kristo.
Kam uringa te bwai are e rinanona te burabeti ae Tamuera ngke e kanakoa te Uea nakon ana auti Iete bwa e na kabira te uea ae boou i aon Iteraera? E noora Eriaba Tamuera, natin Iete ae te karimoa. Aron taraakin, Eriaba, e abwabwaki ao iai teina ae kanga bon taraan te tia kairiiri. E noora anne Tamuera ao e karaoa ana motikitaeka. Ao e riki bwa te motiki taeka ae kaairua, ao e reireina Tamuera te Uea: “Ko na tai tara matana, ke rietatan abakina; … ba e aki tara te aba Iehova n ai aron te aomata ngkana e tara te aba.”1
Kam uringa te bwai are e rinanona ana reirei ae Anania ngke e kanakoa te Uea bwa e na kakabwaia Tauro? E buakaka taekan ma anuan Tauro, ao e a tia n ongo Anania rongorongon Tauro n arona n ribuaka ao ni bangaomata, ngke e bwainikiriniia Kiritian. E ongo Anania ao e motika naba ana taeka bwa tao e riai n aki katabua Tauro. E riki bwa motikitaeka ae kairua, ao te Uea e reireina Anania, “Au bwai ae rineaki teuarei bwa e na uota arau nako mataia Tientaire, ma uea, ma tibun Iteraera.”2
Tera aia kangaanga Tamuera ao Anania i nanon katooto aika uoua aikai? A nooria ni mataia ao a ongo n taningaia, ao n tokin te tai, a karaoa aia motikitaeka i aoia tabeman ae boboto i aon taraakin te aomata ma te bwarantiko ao te uarao.
Ngke a noora te aine ae kuneaki ni wenenibure taan koroboki ma Bwaritaio, tera ae a nooria? Te aine ae buakaka, te tia bure ae riai ni mate. Ngke e noora te aine arei Iesu, tera ae E nooria iroun neierei? Te aine are e anga ngaia nakon kamamaaran te rabwata ma e kona ni kaboouaki rinanon te rairannano ao Ana Mwakuri ni Kamaiu. Ngke a noora mataniwiin ae tebubua aomata, ana toro ae aoraki ae nakibaina, tera ae a nooria? Tao a noora te tia niniia te tabo, te ianena, temanna ae ribaaki. Ngke e noora te mwaane arei Iesu, tera ae E nooria? Te mwaane ae tabeiaianga ibukin mweeraoin temanna kaain mweengana, are e ukera te Uea ma te koaua ao te onimaki. Ngke a noora te aine ae nraara, tera ae a nooria? Tao te aine ae aki itiaki, ae ribaaki ao e riai n aki butimwaeaki. Ngke e noora te aine arei Iesu, tera ae E nooria iroun neierei? Te aine ae rangi ni mamaara, ae tiku n tii ngaia ao ni maroaa ni kaineti ma bwaai aika e aki kona n totokoi, are e kantaninga te kamarurungaki ao ni manga riki bwa kaain te tabo.
I nanon bwaai aika a riki, e nooria aomata aikai te Uea n aron ae boni ngaiia ao ni buoka temanna ma temanna. N aron ae a kabwarabwara Nibwaai ao tarina ae Iakobwa:
“E weteia ni kabane bwa a na nakoina … , ae bwatabwata ke ae mainaina, te toro ke ae inaomata, te mwaane ke te aine; ao e uringia aika a beekan; ao titebo aroia ni kabane imatan te Atua.”3
Ao titebo kakawakin temanna i matana n aiaron kakawakin are temanna.”4
Ngaira naba ti na aki kariaia matara, taningara, ke maakura bwa e na kaburei kawaira ma ti na kauki nanora ao ara iango ao ni buokiia naake irarikira n ai aron are E karaoia.
Tabeua te ririki n nako, e karekea mwiokoana, kainabau, ae Isabelle, bwa e na karaoa te mwakuri n ibuobuoki ae aki taneiai ni karaoia. E tuangaki bwa e na kawara teunaine ae e a tia ni mate buuna i nanon ara uoote, te aine ae iai ana kangaanga ma marurungin rabwatana are e karika nakobuakan maiuna ngkai e a tiku ni maroaa. A bwaka ana keeten ao ain ana wintoo, e kabuebue ana auti; ao e aki tangiria bwa e na kawaraki ao ni kamataata raoi bwa “akea te bwai ae I kona ni karaoia ibukin temanna.” E kaeka Isabelle, ma te aki bwarannano, “Eng, bon iai! Iai te bwai ae ko kona ni karaoia ngkana ko kariaia bwa ti na roko ni kawariko.” Ao e nako Isabelle, ma te kakaonimaki.
Tabeua te tai i mwiina, te aine ae tamaroa aei e karaoaki te korokoro i aon waena, are e kainnanoa ononeakin kabaean waena ni katoa bong, te bwai ae aki kona ni karaoia i bon irouna. N te bong teuana ma teuana, e kawaria ni mweengana Isabelle, e teboki waena, ao n onea kabaean waena. Akea te buakaka ae nooria; ao e bon aki boiraa. E bon tii noora natin te Atua te aine ae rangi n tamaroa ae kainnanoa te tangira ao te tararuaaki.
I nanon ririki, Ngai ma tabeman riki ti a tia ni kakabwaiaaki man ana bwaintangira Isabelle n tarai bwaai n aron ana taratara te Uea. Ngkana tao te beretitenti n te titeiki ngkoe ke te tia butimwaai n te uoote, ngkana uean Engiran ngkoe, ke ko maeka n te bareaka, ngkana ko taetae n ana taetae ke teuana ae kaokoro, ngkana ko kawakin tuua ni kabane ke ko rootaki n tabeua, e na touatiniko ma ana amwarake aika kabanea ni kangkang. Aekara kaubwaim, kunim, aron kateim, abam, aron raoiroim, nakoam, ke tabeua riki aron kabwarabwara ke taeka bon akea mwiina iroun neienne. E nooria aomata ma nanona; e nooria natin te Atua ni kabane.
E a tia n reirei Beretitenti Russell M. Nelson:
“E kimwareirei teuare e buakaka ni kabwarabwara aika aki raraoi ibukina bwa a karaurenakoira ao n totokoa te kawai are ti na iangoira ao i marenara n tatabemaniira. Ai kananokawakira ngkana ti karinei taeka ni kabuakaka nakon riki are ti na ikarinerine i marenara.
“Taeka ni kabuakaka e kona ni kairiko ni motika taekan temanna ma te kairiribai. Aroaro n aki ako ke inanonano nakon temanna ibukin te aba, reeti, kinaakin te aomata, te mwaane ke te aine, beeba n reirei, katei, ke kabwarabwara aika a kaokoro e bon kamatauningaa ara Tia Karikibwai!”5
Tiaki tei Buranti Ngai, ma bon te tabo ae I bungiaki iai. Tiaki Ngai te mainaina; ma bon tein kuniu, ke tii ngkana e a bua kuniu. Tiaki Ngai te burobeetia; ma anne te bwai ae I karaoia ni boutokaia iai au utu. Tiaki Ngai te Mataniwi ni Kabuta n te Itingaun; anne te tabo ae I mwakuri iai n abanueana n te tai aei.
“Te moan ao te kabanea ni kakawaki,” n aron ae kauringiira Beretitenti Nelson, Ngai “natin te Atua.”6 Ao ngkoe naba, ao aomata ni kabane ake a mena irarikira. I tataro bwa ti na karekea te kakaitau ae korakora ibukin te koaua ae kamiimi aei. E bitii bwaai ni kabane!
Ti boni ikawairake ni katei aika a kakaokoro; ti bon bae n roko man aaba aika kakaokoro; nakoa ao aroaro aika a kakaokoro; rikira n rabwatara, n ikotaki ma abara, kunra, amwarake ake ti tangiri, ana waaki te tautaeka, ao a bati riki ma a bon bane ni kakaokoro. Ma bon ngaira Natina, ngaira ni kabane, n akea temanna ae katinanikuaki. Bane n ti te arona aron rikira mai karawa ao titebo ara konabwai aika akea tiaia rinanon ana akoi Iesu Kristo.
E taekinna C. S. Lewis n te anga aei: “E rangin kakawaki te maeka n te tabo ae a kona ni iai atua mwaane ao atua aine, n uringnga bwa te aomata ae e aki rangi ni kakamwakuri ao e rangi ni kabotu are ko kona n taetae nakoina tao n tebongina e na riki bwa temanna are, ngkana ko noria ngkai, e na rangi n anaaki nanom bwa ko na taromauriia. … Akea aomata ae ko taneiai n nooria ni katoa tai. Ko tuai n taetae ma ae bon te aomata. Aaba, katei, mwakuri ni korobanna, botanaomata—aikai bon aomata, ao maiuia bon titebo ma ngaira n aron naba maiun te man. Ma bon aika aki mamate ake ti manikangare mangaia, mwakuri mangaia, mare mangaia, aki mwannanoia, ao ni bwainikirinia”7
A kakabwaiaki ara utu bwa a maeka n aaba aika a kakaokoro ma katei, a kakabwaiaki natira bwa a mare i nanon katei ma reeti aika a kakaokoro. I karekea te atatai bwa ana euangkerio Iesu Kristo bon te kabanea ni korakora ibukin karekean tibwanga aika ti te arona. Ngkai ti kawakinna raoi, “e ibuobuoki te Tamnei aei ma tamneira ni kaotiotira, bwa natin te Atua ngaira.”8 E kainaomataira kakateken te koaua aei, ao taeka ni kabane ao aika a rianako aroia ke tao are a na rootira ma aron ara reitaki i marenara “ma a na ti kabwautaki iroun … Kristo.”9 N te tai ae waekoa ao e mataata bwa ngaira, n aroia naba tabeman, “tiaki aomata ianena ngkami ngkai, ma kam buokan aba ma ake a itiaki, ao ana utu naba te Atua ngkami.”10
N te tai ae nako I ongo bwa temanna te beretitenti n te mwaanga mai buakon iunite ibukin katein taetae aika a mwaiti e taekina aei, n aron are e karaoia Unimwaane Gerrit W. Gong, n riki bwa kaain te berita ae tabu.11 Ai tamaroara te iango aei! Ti kaaina te kurubu n aomata ake a bane ni kataia ni karika te Tia Kamaiu ao aia berita aika tabu bwa boton maiuia ao ni maiuakina te euangkerio inanon te kimwareirei. Mai ikai, nakon are ti na noorira i bon i marenara rinanon ara nonoori n te rabwata, e bitii ana nonoori te uangkerio nakon ae tamaroa ao ni kariaira bwa ti na noorira i marenara rinanon itiakin ma aki bibitakin taraaakin ara berita aika tabu. Ni karaoan aei, ti moanna ni kanakoi arora n bangaaomata ao n inanonano nakoia tabeman ao ibukin anne e buokiia ni kaakeai aia bangaomata ao aia inanonano nakoira,12 i nanon te waaki ae raoiroi ma ni kamiimi. Ni koauana, ti ira aia kakao ara burabeti aika a tangiraki: “Tariu ao mwaaneu aika a tangiraki, e bon rangi ni kakawaki arora are ti karaoia nakoia aomata! Arora n taetae nakon ao ibukiia tabeman n te mweenga, n te taromauri, n te mwakuri, ao i aon te rain a bon rangi ni kakawaki. N te bong aei, I bubutira bwa ti na reitaki ma tabeman n te kawai ae rietaata, ao ni mimitong riki.”13
N te tawanou aei, n tamnein te kakao anne, I kan reita au bubuti nakoia ara ataei aika te Moanrinan aika kakateke:
Ngkana ko aki bita anuam n aron are a karaoia angiina aomata,
A na aki butimwaiko aomata tabeman,
Ma ngai I bon aki! I bon aki!
Ngkana ko aki taetae n aron ae a karaoia angiina aomata,
Tabeman aomata a taetae ao ni ngareakiniko,
Ma ngai I bon aki! I bon aki!
N na nakonako ma ngkoe. N na marooro ma ngkoe.
Anne bon kaotan au tangira ibukim.
Akea temanna ae kitanaki iroun Iesu.
E anga ana tangira ibukiia aomata ni kabane.
Ngaia are anne ae N na karaoia! N na boni karaoia!14
I kakoaua bwa Teuare ti aranna bwa Tamara are i Karawa bon ngaia Tamara, are E tangiriira, bwa E ataia natina ni kabane, bwa E mwannanoa temanna ma temanna, ao bon ti te arona ngaira Irouna. I kakoaua bwa arora are ti karaoia nakon temanna ma temanna bon bannan ara atatai ibukin ao ara kakaitau ibukin ana karea n Ana Mwakuri ni Kamaiu Natina, ara Tia Kamaiu, ae Iesu Kristo. I tataro, n ai Arona, bwa ti na tangiriia aomata ibukina bwa anne te bwai ae eti ae na riai ni karaoaki, tiaki ibukina ngkai a karaoa te bwai ae eti ke a taraia aomata bwa e “riai” ni karaoaki. N aran Iesu Kristo, amen.