Abanuea aika Mimitong
Iai Tamara are i Karawa ae tatangira are kona n noori kakabwaia ake ti karekei ao bwaai riki aika tamaroa ake ti na kona n iangoia ao n rineia.
A titirakinaki membwa n ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira, “E na kangaa n okoro ami ekaretia ma ekaretia ni kiritian ake tabeua?” Mai ibuakon ara kaeka ake ti anga bon bwaninin ana reirei Iesu Kristo. Man reirei aikanne ao teuana mai ibuakona te koaua ae Tamara are i Karawa E tangiriia ni kabane natina bwa ti na maeka n aki toki n abanueana ae Mimitong. Irarikin anne, ao E bon tangiriira bwa ti na maeka ma Ngaia ao Natina, Iesu Kristo, n te maiu are akea tokina. Ana babaire e anganiira reirei ao mwioko ni karaoi rinerine ni kaineti ma kawaira inanon maiura.
I.
Man kaotioti aika boou ao ti ataia bwa te kabanea n tamaroa ni kawai ibukiia naake a maeka iaon te aba bon te aki kamabubui iango aika roko mai ikarawa ibukiia aika raoiroi ke n iangoa te maiu ae kamaraki i moone ae akea tokina. Ana babare n tangira te Atua Ibukiia Natina e bon kaotaki n ana reirei te Tia Kamaiu, Iesu Kristo: “A bati ne ni maeka n Ana auti Tamau.”1
Te reirei are e kaotaki n ana Ekaretia Iesu Kristo Ibukiia aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ae kaokaki e reireia bwa natin te Atua ni kabane—ma aika tianaki n aki kairaki ikai—n tokin te tai ao a na mena n teuana mai ibuakon abanuea ni mimitong ake teniua, n aki bwaka iaan mwaitiia ake “a riaon aia atatai aomata.”2 Imwiin te tai are taan bure a boo ma uakakan aia aki ongeaba, rawawataia e katauraoia nakon ake imwiina, a na mangauti ni kabane aomata ao ni karekea te Kabanea ni Motikitaeka imatan te Uea ae Iesu Kristo. Ao mai ikanne, ara Tia Kamaiu ae tangiraki, are, ti a bon tia n reireiaki, “e kamimitonga te Tama, ao ni kamaiui ni kabane ana mwakuri baina,”3 e na kanakoia ni kabane natin te Atua nakon teuana mai ibuakon abanuea ni mimitong aikai ni kaineti nakon te babaire are a karaoia rinanon aia rinerien.
Te reirei naba ae onoti ao ni kakabonganaaki n te Ekaretia ae kaokaki bon kaotakin tuua ma berita nakoia ni kabane natin te Atua ni karekea te tabo are te kabanea n rietaata ni mimitong n te abanuea ae te tiretio. Te kabanea n rietaata n tabo—te karietataaki n te abanuea ae te tiretio—bon ana taakete Ana Ekaretia Iesu Kristo Ibukiia Aika Itiaki Ni Boong Aika Kaitira.
Man kaotioti aika boou, iai irouia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ootaia ae onoti aei ibukin ana babaire ni kakukurei te Atua ibukiia Natina. Te babaire anne e moanaki ma ngke ti maiu n tamnei imwain ae ti bungiaki, ao e kaota te kaantaninga ao kangaanga inanon kawaira n te maiu aei ao kawaira nakon te maiu are imwiina.
II.
Ti ataia man te kaotioti ae boou bwa “ni kabane abanuea iai te tua aika anganaki”4 ao te abanuea ae mimitong anne ae ti karekea n te Kabanea ni Motikitaeka are e barongaaki man tuua ake ti rinei bwa ti na maiuakin inanon kawaira n te maiu ae mamate. Iaan te baire ni kakukurei anne, iai abanuea aika a mwaiti—a bati nee ni maeka—bwa aonga natin te Atua ni kabane ni baireaki nakon abanuea are a na kona iai ni “maeka.”
Ngkai ti marorooakina aron ao kainibaaire iaon abanuea ake teniua n ana baibaire te Tama, ti moanna man te kabanea n rietaata, are bon kaineti ma tua mai ikarawa ao otenanti ake e a tia ni kaotia te Atua rinanon Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira. N te aba n Uea ae te “Tiretio”5 iai rinan inanona aika teniua,6 te moan bon te karietataaki n te aba n uea ae te tiretio. Aio e bon kaineti nakoia naake “a tia ni karekea bwanininna, ao mimitongina,” ao “a maiu n ai aroia atua, ao bon naati mwaane ao [aine] iroun te Atua”7 ao “a na maeka imatan te Atua ao ana Kristo n aki toki.”8 Rinanon te kaotioti, ao e a tia te Atua ni kaoti nakoira tuua aika akea tokiia, otenanti, ao berita ake a riai n nooraki bwa na karikirakeaki inanon te maiu n atua ao n ataa bonganana. Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira e boboto iaon aikai ibukina bwa oin te kantaninga n te reirei ao tuan te Ekaretia ae e kaokaki bon katauraoakiia natin te Atua n te kamaiuaki n te abanuea are te tiretio ao, riki, ibukin te karietataaki n te abanuea are te kabanea n rietaata.
Ana babaire te Atua, a kateaki iaon koaua aika akea tokiia, e kona n reke te karietataaki ti rinanon te kakaonimaki nakon berita aika tabu n te mare ae akea tokina imarenan te mwaane ao te aine inanon ana tembora ae tabu,9 te mare are e ti kariaiakaki nakoia ake a kakaonimaki. Aio bukina bwa ti reireia bwa “rikin te aomata bon katein temanna ma temanna n te maiu are imwain aio, te maiu aei, ao kinakina ao bukina ae akea tokina.”10
Te anga reirei ae onoti man bongana ni buokiira ni katauraoira ibukin te karietataaki bon te katanoata n 1995 iaon te utu.11 N te katanoata ao e mwanewei kainibaaire aika kainanoaki ake a na katauraoira bwa ti na maeka ma te Atua ao Natina, Iesu Kristo. Naake akea aia atatai raoi n ana baire Tamara are i Karawa ibukiia Natina a taku bwa te katanoata aei ibukin te utu bon akea riki nakon taekan bitakin te tua. Ni kaitara, ti kamatoa bwa te katanoata n te utu, e kateaki iaon te reirei ae nene ni matoa, e kamatata te itoman n te utu ike e mena iai te mwakoro ae moan te kakawaki ibukin rikirakera ae akea tokina ae kona n riki.
Te Abotoro ae Bauro e kabwarabwara abanuea ni mimitong ake teniua, ni kabootaua ma mimitongin taai, namwakaina, ao itoi.12 E arana te kabanea n rietaata bwa te “tiretio” ao te kauoua bwa te “Teretirio.”13 E bon aki kaota aran te kabanea n rinano, ma e karekea te kaotioti Iotebwa Timiti n arana: “teretio.”14 Te kaotioti riki teuana e kabwarabwara naba aroia aomata n rineaki nakon abanuea aika mimitong aikai. Naake a aki rineia “n ongeaba n tuan te abanuea ae te tiretio”15 a na bon karinaki n te abanuea teuana ae mimitong, ae rinano riki nakon te tiretio ma e na bon kaineti nakon tuua ake a tia n rinei bwa a na “karekei.” Te taeka ae karekea, e rang kakabongaaki ni koroboki aika tabu, ao e nanonaki bwa karekean nnem.16 Te katooto, naake a mena n te abanuea ae teretirio—a kabotauaki ma bwaai i karawa aika tangiraki—“bon naake a kakawaraki iroun te Nati, ma tiaki bwaninin te Tama.”17 Bon “aomata aika kakannato n te aonaba, ake a kamatakiiaki n aia kamwamwane aomata,”18 ma “aki tabe ma kakoaua ibukin Iesu.”19
Kabwabwara ake a kaotaki ibukia naake a rineaki nakon te kabanea n rinano n abanuea aika mimitong, ae te teretio, bon “are e aki ongeaba … ni mimitongin te teretirio.”20 E kabwarabwaraaki bwa bon ngaiia ake a katinanikua te Tia Kamaiu ao n rawa n ukora te kairi mai i karawa iaon anuan maiuia. Aio bon te abanuea are a na maeka iai aomata aika buakaka, imwiin karaoan kaairua. A kabwarabwaraaki inanon kaotioti aika boou bwa “naake a aki butimwaea ana euangkerio Kristo, ke te koaua ibukin Iesu. …
“Aikai naake taan kewe, ao taan tabunea, ao taan wenenibure, ao kabekaau, ao ane e tangira ao e karaoa te kewe.”21
N taetae iaon abanuea aika mimitong ake teniua n ana taratara ao miina ni burabeti, e koreia Beretitenti Russell M. Nelson: “Te maiu ae mamate bon te tai ae uarereke ni kabotauaki ma te maiu are akea tokina. Ma teraa ae kakawaki bwa ti na karaoia n ara tai ae uarereke! Iangoia raoi bwa e na kangaa ni mwakuri: Inanon te maiu ae mamate aei ao ko na rineia bwa enga te tua ae ko na ongeaba iai—tuua n te abanuea ae te tiretio, ke teretirio, ke teretio—ao, n iangoia, bwa e enga te abanuea ni mimitong ae ko na maeka iai n aki toki. E rang n tamaroa te babaire! Bon te babaire ae moanibwaia karinean am rinerine.”22
III.
E reirei te Abotoro ae Bauro bwa ana reirei ao ana tua te Uea a anganaki aomata bwa a na tokanikai “ao tiara bwa onraken Kristo.”23 Te waaki aio e bon korakora riki nakon ukeran te wanawana. E bon aki tau naba iroura bwa ti na rauaki n ti onimakinan te euangkerio; ti riai ni mwakuria bwa ti aonga n rairaki mai iai. Ni kabootauaki ma kabwarabwara tabeua, are reireiniira bwa ti na mataata n bwaai tabeua, e kakaewenakoira ana euangkerio Iesu Kristo bwa ti na bitaki.
Man reirei akanne ao e otinako rekena bwa Te Kabane ni Motikitaeka bon tiaki ikotan mwaitin ara mwakuri aika raraoi ao aika buakaka—ake ti a tia ni karaoi. E bon boboto iaon kabanean mwiin ara mwakuri ao ara iango—n arora are ti a tia ni karekei. Ti kona n tau ibukin te maiu are akea tokina tii rinanon te rairaki ni koaua. Aika kabonganaaki ikai, te taeka ae mwaiti nanona bon kanikinaean te bitaki n te aonaaba. E aki tau ibukin temanna bwa e na karaoa te bwai teuana ao e aki iangoia raoi. Taian tua, otenanti, ao berita n te euangkerio tiaki rinanin karini mwane are a na karinaki ni bangken tabeua karawa. Ana euangkerio Iesu Kristo bon te baire are e na kaotia nakoira bwa aekakira arora are ti na waaki iai are E tangiria Tamara are i Karawa.24
IV.
Ibukin Iesu Kristo ao Ana Mwakuri ni Kamaiu, ngkana ti bwaka n te maiu aei, ti kona n raira nanora ao n rin inanon kawain te berita ae tabu are na kairiira nakon ana kaantaninga Tamara are i Karawa ibukira.
E reirei Ana Boki Moomon bwa, “te maiu aio bon te tai [ibukira] ni katauraoi ni kaitibo ma te Atua.”25 Ma te kakaewenako anne “ibukin te maiu” e anga te kaantaninga (e kakawaki bwa e na ataaki irouia tabeman aomata) ibukin te bwai are kaotia te Uea nakon Beretitenti Joseph F. Smith, are koreaki ngkai inanon Reirei ao Berita aika Tabu mwakoro 138. “I nooria,” e koroboki te burabeti, “bwa unimwaane aika kakaonimaki n te mwioko n tararua aei, ngkana a kitana te maiu ae mamate, a reitaanako aia mwakuri n tataekina te euangkerio ibukin te rairannano ao te kaboaki, rinanon ana karea Natin te Atua ae te Rikitemanna, i buakoia naake a mena n te rotongitong ao i aan te tautoronaki n te bure n te aonaba ae korakora ibukin tamneia maate.
“Maate ake a rairi nanoia a na kabooaki, rinanon te ongeaba nakon otenanti n ana auti te Atua,
Ao i mwin ae a tia ni kabwakaa tuaaia ibukin riaoan te tua irouia, ao a tebokaki ni kaitiakaki, a na karekea te kaniwanga ni kaineti ma aia mwakuri, bwa bon ngaiia taan bwaibwai n te kamaiuaki.”26
N raonaki ma anne, ti ataia bwa te Merenium, te tengaa n ririki imwain Kauaokin te Tia Kamaiu, bon te tai ni karaoi otenanti ibukia naake a tuai karekea inanon maiuia n te maiu ae mamate.27
A mwaiti baika ti tuai n atai ibukin taai ake teniua n te babaire ni kamaiu: (1) te aonnaba n tamnei imwain te maiu n rabwata; (2) te maiu ae mamate, ao (3) te maiu are imwiina. Ma ti bon ti atai koaua aika akea tokiia aikai: “Te kamaiuaki bon ana bwai te aomata n tatabemaniia, ma te karietataaki bon ana bwai te utu.”28 Iai Tamara are i Karawa ae tatangira are kona n noori kakabwaia ake ti karekei ao bwaai riki aika tamaroa ake ti na kona n iangoia ao n rineia. Ti bane naba n ataia bwa e bon aki kona n taumatoa temanna nakon kabaeakin aia reitaki ngkana e bon aki boraoi ma aia iango teuanne ke neienne. Te kakabwaia n te kabaebae e na bon karaoaki nakoia ake a kawakin aia berita ae tabu ma e aki anaaki n te taumatoa ni kabaeia aomata aika a tuai n tau ke ni bon aki kariaia.
Tariu ao mwaneu aika kam tangiraki, I kakoauai bwaai aikai bwa a bon koaua. I kakoaua bwa ara Uea ae Iesu Kristo, “bon te moa ao te toki n ara onimaki,”29 are ana Mwakuri ni kamaiu, iaan ana babaire Tamara are i Karawa, e karikia bwa e na bwai, n aran Iesu Kristo, amen.