Te nati ae bakatae ao te kawai n oki rikaaki nakon te mwenga
Ngkana e a tia am rinerine ni kararoako mai iroun te tia Kamaiu ao Ana Ekaretia, e tei ni butimwaaiko te Tia Katoki aoraki n te kawai are e kairiko nakon mweengam.
Temanna te Mwaane Iai Uoman Natina Mwaane
E a tia n taekinaki irouia tabeman bwa te kabanea n kakaongora n karaki .1 Man te tai are e rairaki nakon taetae aika mwaiti ni kabutaa te aonaaba, ao e okiokiraki rongorongon te karaki aei n taabo tabeua n te aonnaba, i nanon uoua te ngaa te ririki.
E bon taekinaki iroun Iesu Kristo, ara tia Kamau ao te tia Kabooi Maiura, are e roko n te aonaaba n kamaiua ake a bua.2 E moanna man taeka aikai:Temanna te aomata ngkoa ae uoman natina mwaane.3
N te tai ae tawe ti reiakina te itabarara ae kauruaki nano. Temanna te nati te mwaane4 e tuanga tamana bwa e a kan kitana mweengana. E tangira kainaomataana. E tangiria bwa e na mwanuokina ana katei ma aia reirei ana karo. E tuatua tibwana man ana bwaibwai—ngkai.5
Ko kona n iangoa ana namakin te karo ngke e ongo anne? Ngke e ataia ae natina e tangiria riki ni kitana ana utu nakon riki bwaai ni kabane ao tao n aki manga oki?
Te Mwananga ae Korakora
Tao e a tia n namakina te ingainga n te mwananga ao te kukurei te nati te mwaane aei. N te tai ae maan, e a bon uota arona irouna. E a konaa ni karaoa oin ana rinerine n aki kaetaki arona irouia ana karo, ngkai e a inaomata man reirei ao tuan ana katei ngkai te kairake ngaia. Akea manga namakinan te kaairua. E konaa ni maeka ma aomata aika ti tearona ana iango ma ngaiia ao ni maiuakina maiuna ni bon ana iango.
N rokona n te aba ae e raroa, a reke raoraona aika a bati ao n maeuna te maeu ae e kaman iaiangoia. E bon bae n rang n tatangiraki irouia aika mwaiti, bwa e angaanga te mwane are e bon taku. Raoraona aika boou—ake a mabiao man bakataena—a bon aki kaetia n arona. A bootaki ni kukurei, a kamoamoaa, ao ni boutokaa ana rinerine.6
Ngke arona bwa iai bwaai n reitaki aika boou n ana tai ao e na bon bae n onrake ana iteranibaa n tamneina ma raoraona n ngarengare: #Livingmybestlife! #Neverhappier! #Shouldhavedonethislongago!
Te Rongo
Ma e aki rangi ni maan te kukurei arei—e kangaanga ae naaki riki anne. Uoua bwaai ake a riki: te moan e bane ana mwane, te kauoua, e roko te rongo ni kabutaa te aba.7
E a takaka, ngke e a roko ni korakoranana te kangaanga. Teuaare e aki kona n taobaraaki, ao n maeu n kainikatonga e a aki kona n kabooa kanana ngkai, e aaki kona n karekea nnena n maeka. E na kanga arona n maeu?
E a bon tia n angaanga nakoia raoraona— a kona n buokia raoraona ngkai? I kona n nooria bwa e bubuti buokana teutana—ngkai—n karokoa are e a manga tei waena.
Ma e taekinaki n koroboki aika tabu bwa,“ akea ae anganna.”8
Ma kakain nanona n kan maeu, E bo ma te tia kawakin man are e katabea bwa e na kamwarakeia beeki9
E a rangi ni baki ngkai, e kiitanaki ao n tiku tingaia, e bon bae ni iangoia te ataeinimwaane aei bwa tera te bwai ae bure ae e a riki naba.
Ma tiaki ti bakina ae e rotia. Akea korakoran tamneina. E a tia ni koaua bwa maiuakinan kakukurein te aonaaba e na kakukureia, ao tua n kairiiri bon aanga n totokoa te kukurei anne. Ngkai e a taibwai riki. Ao O, ai tera boon te atatai anne irouna!10
Ngke e tabe n rikirake te baki n rabwatana ao n tamenina, e a oki ana iango nakon tamana. E na konaa n buokia i mwiin bwaai aika a tia n riki? Ana toro tamana ake kabanea mai i nano iai kanaia ao katanaia man angibuaka.
Ma e na oki nakon tamana?
E aki konaa.
E kaotia nakoia kain ana kaawa bwa e a tia ni bakataea tibwangana?
E aki konaa.
E kaaitara ma kain rarikina are a bon tia n kauringnga bwa e a tia ni kamamaea ana a utu ao n urua nanoia ana karo? Okina nakoia raoraona ngkoa i mwiin ana kainikatonga kaotan birinakona man te kangaanga?
E na bon kangaanga.
Ma te baki, te maroaa, ao te karawawataaki a bon aki toki—ni karokoa “e ataa kairuana.”11
E a ataia bwa tera ae e riai ni karaoia.
Te Karairaki
Ti na okira ngkai te karo, mataniwiin te mweenga are e a tia n uruaki nanona. Irabubua ke bon iranga, te aoa are e a tia n kabanea n raraoma ibukin natina ?
Mwaitira ana tai n taraa te kawai are e touanako natina te mwaane ao n kabebetea ni buana are e namakinna ngke e taonnako natina arei? Mwaitira ana tataro are e anga n roon te bong, ni bubutia te Atua bwa e na kawakina natina, bwa e na kona n reke irouna te koaua, ao n karairaki?
Ao n te bong teuana, e tara te kawai te tama arei—te kawai nakon te mweenga—ao e noora te aomata mai ike e raroa n mwananga nakoina.
E bon kona n riki aei?
E ngae ngke e rang rarora nako te aomata arei, e bon ataia naba ngkekei te karo bwa bon natina te mwaane.
E biri nakoina, ao n inga nakoina, ao n kaboria ma ngaia.12
E taakarua n tang te nati “Tamau,” “I bure nako karawa ao nakoim, tao e a bon bae ni mwaiti ana tai kamatenikunaa ana taeka. I aki manga tau n aranaki bwa natim ngai. Ao I butiko bwa kona anaai bwa temanna am tia mwakuri.13
Ma te karo arei e aki kabanea ana maroro natina. Ma ran ni matana, e tua nakoia ana toro: “Kam na kawaetatai ngkami n uotaa mai ninira ae moan te raoiroi ao katokaa i angan natiu. Karina te burenbai i baina ao kaau i waena. Karaoa te baka n amwarake n bukamaru. Bwa e a karairaki natiu te mwaane14
Te Bukamaru
E tinetine n au aobiti te tamnei mairoun te tia korobanna mai Tiaman ae Richard Burde. Ti rangi n taatangira te korobanna aei Ngai ma Harriet. E kaota teuana te tamnei man ana kaikonaki te tia Kamaiu n te taratara ae e nano riki.
Ngke a kamwareirei ni kabane ibukin karairakin te nati te mwane, ti temanna ae e aki—tarina are e ikawai.15
E rangi ni korakora unin nanona.
E bon mena ikekei ngke e kairoroa anaakin tibwana tarina arei. E moan kakoauaa te rawawata ae korakora are e taonaki iai tamana.
E a tia n kataia n kabebetea rawawatan tamana, man te tai are e nako iai tarina. E a tia n mwakuri ni katoa bong, n kaoka nanon tamana are e uruaki.
Ao ngkai e a oki te nati are e babakaine, ao a katikaki nanoia aomata nakon te tari ae kaaitara aei.
E tuanga tamana, “I nanon ririki aikai, I tuai man katibanakoa te bwai are ko tuangai bwa na karaoia. Ma bon akea te tai, ae ko karaoa te bukamwaru ibukiu.”16
E kaeka te tama, “Natiu, bon am bwai au bwai ni kabane! Tiaki aio ibukin kabootauan kaniwanga ke bukamaru. Aio ibukin te kamaiu. Te tai aio are tia kaman kariariaa i nanon ririki aika bati. E a tia n mate tarim ao ngkai e a manga maeu! E a tia ni bua ao ngkai e a manga kuneaki!”17
Te Taetae ni Kaikonaki Ibukin Ara Tai
Tariu ao mwaneu, raoraou aika kam tangiraki, n aron ana kaikonaki te tia Kamaiu, aio tiaki ti bukiia aomata aika maiu n taai aika bakanako. Aio bon ibukim ao ibukiu, n te bong aei.
Antai mai ibuakora ae e tuai man tibanako man te kawai ae tabu, N aki iangoia raoi bwa ti kona n karekei kukurei iroura n oin kawaira?
Antai mai ibuakora ae e aki namakina te taotaonakinano, uruakinnano, ao n kainanoa te kabwarabure ao te nanoanga?
Tao tabeman a tia ni iangoia, “Ti bon kona naba n manga karairaki? Ke n nang kakeaki n aki toki, ao n katukaki ma arou irouia raoraou ngkoa? E tamaroa riki bwa N na tiku ni bua? Ke tera ana namakin te Atua ngkana I kataia n oki rikaaki?”
E anganira kaeka te kaikonaki aei.
E na biri nakoira Tamara are i Karawa, E onrake nanona n te tangira ao te nanoanga. E na butimwaira; katoka te ninira i aon angara, te mwamwa i baira, kauniwae n waera; ao n atonga, “N te bong aei, ti bukamaru! Bwa natiu are e mate ngkoa e manga maeu!
E na kimwareirei karawa n okira.
“Kimwareirei n te Kukurei ae Akea Kabotauana ao te Mimitong
I anaa te tai aei n taetae nakoimi n tatabemani ngkami nako?
Bwa tera ae riki ni maium, I taekina ana taeka raoraou ae tangiraki ao raou n beku n Abotoro Unimwaane Jeffrey R. Holland: “Ko aki kona ni karinanoko riki nakon otan Kristo ae akea tokin [ana karea kamaiu] ae otamwaaka.”18
Ngkana e tia n uotiko n kararoako am rinerine mai iroun te tia Kamaiu ao Ana Ekaretia, E tei ni butimwaaiko te tia Katoki Aoraki n te kawai are e kairiko nakon mwengam. “Ngkai kaain n ana Ekaretia Iesu Kristo ngaira ukora n iriira Ana katooto ao taubai bwa taari ao mwaane ngkami, ao raoraora. Ti kakatonga ao ni bukamaru ma ngkoe.
E na aki kamemeerea kakabwaiaaia tabeman okim. Bwa akea tian ana kaniwanga Tamara are I Karawa , ao e aki kamaunaa naba teutana te karineaki ni karimoa are e anganaki temanna.19
I aki bakan iangoia bwa E aki bebete te oki. I kona n kakoauaa anne. Ngaia are, karaoa am rinerine ae te kabanea ni matoatoa ae ko tuai karaoia i nanon maium.
Ma I kaota au koaua bwa man te tai are ko kataua bwa kona karairaki nakon kawain ara tia Kamaiu ao te Tia Kabooi Maiura, E na rin mwaakana ni maeum ao ni bitia.20
A na kimwareirei anera i karawa.
Ao ai arora naba ma am utu i nanon Kristo. Ao n anne, Ti a ataia bwa aekira te maiu ni bakatae. Ti bane n kainnanoa mwaakan ana mwakuri ni kamaiu Kristo ni katoabong. Ti ata te kawai aei, ao ti na nakonako ma ngkoe.
Tiaki, a na aki kaaitibo kawaira man te karawawataaki, ao te nanokawaki. Ma ti roko n kawaira aio “man ana taeka Kristo ma aki rootakin ara onimaki irouna, n onimakina teuare e korakora ni kamaiura.” Ao ngaira ni kabane ti na “waaki nako man teimatoa i nanon Kristo, ma te kaantaninga ae tamaroa ma ni kororaoi, ma tangiran te Atua ma [aomata] ni kabane.”21 Ao ni kabane, tina kimwareirei ma te Kimwareirei ae aki kona n Atongaki ao man Onrake n te Mimitong.”22 bwa Iesu Kristo bon korakorara!23
Au tataro bwa ti na ongo, n te kaikonaki ae kakawaki aio, bwanaan Tamara n weteira bwa ti na toua te kawai are e kairiira nakon mwengara— bwa ti na ninikoria n rairannano, n karekea te kabwarabure, ao ni iriira te kawai are kairiira n okira Atuara ae e tatangira man nanoanga. N aei I kakoaua ao ni katikui iroumi au kakabwaia n aran Iesu Kristo, amen.