Riiki bwa Taan Iriira Kristo i Nanon te Rau
I kakoaua bwa “taan iriira Kristo i nanon te rau” a na kunea te rau irouia n te maiu aei ao te ikotaki ae mimitong i karawa.
Ti maeka n te tai ngke “taan raoi a iriira Kristo”1 n rinanon kakaewenako aika a onoti. Naake a kakoaua n, te nebonebo n nanorinano, ao n kakoaua iroun Iesu Kristo aki toki n rinanon kataaki, karawawata, ao kakaaitara.2 Kainabau ae, Mary, ao Ngai akea okorora. N ririki aika a nako, ti noriia raora ngkoa n reirei n te kauarinan, toara ni mitinare, buuia tabeman aika a kakawaki, ao raora ngkoa ni mwakuri bwa a rimoara ke, n aron are e taekinna Beretitenti Russel M Nelson, a reke aia beeba nakon iteran te roki are teuana. Ti a tia n noria tabeman ake a kaikawaki rake i nanon te onimaki ao te koaua ni mwaing nako man kawain te berita.
Ma te kananokawaki, e kitaniira tibura te mwaane ae 23 ana ririki are e mate man te kabuanibwai n te kaa. A tia naba n teimatoa man rotakin marurungin maiuia tabeman raoraora, kaain ara utu, ao raora ni mwakuri.
Ngkana e riki te kataaki, ti tang ao ni keiaki n uota rawawatara i marenara.3 Ti nanokawaki ni bwaai aika a na aki koro bukiia ao anene aika a na aki aneneaki.4 A riki baika a bubuaka nakoia aomata aika a raraoi n te mwananga n te maiu ae mamate aei. Te urarake ae urubwai i aon Maui i Hawaii, i Chile Maiaki, ao i Canada bon katooto ni baika a riki aika a kakamaaku ake n tabetai a kaitarai aomata aika raraoi.
Ti warekia n te Bwaeao ae Bati Bona bwa e kaotia nakon Aberaam tein aron te tamnei n te maiu ae akea tokina te Uea. E reiakina ataakin te maiu i mwaain te maiu n te aonaaba, te katabuaki i mwaain bungiakira, te Karikibwai, ao te maiu ae mamate aei, are bon te kauoua n tabo ni maeka irouia aomata.5 E katanoata te Tia Kabooi maiura:
“Ti na karaoa te aonaaba are a na kona n teimatoa te maeka i aona;
“Ao ti na kataiia ma ngkai, n nooria ngkana a na karaoi bwaai ni kabane are e na tuangiia te Uea ae Atuaia.”6
Ngaira ngkai ti a bane ni mena n te kauoua n tabo n tain mwanangara n rikirakera nakon te abanuea ae mimitong are mwakoron Ana babaire te Atua ni kamaiu ae korakora. ao te karietataaki. Ti kakabwaiaaki ma inaomatara n rinerine ao ni kona n rootaki nakon kataaki n te maiu aei. Aio te tai ae e katauaki ibukira ni katauraoi ni kaitibo ma te Atua.7 Ti kakabwaiaaki n ataa mwiokoan Iesu Kristo n te babaire aei. Iai inaomatara n riki bwa kaain Ana Ekaretia ae kaokaki—Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira. Ngkai ngaira taan iriira Kristo aika a rau ti kekeiaki ni maiuakin Ana tua. E aki bebete aei irouia taan Iririia. Ao e aki naba beebete ibukin te Tia Kamaiu ni kakaonimaki ni kakoroa nanon ana mwakuri n te maiu aei.
A mataata koroboki aika tabu: a mwaiti aika a na aki kona n totoko nakon “amwarake, mooi, ao kimwareirei, bwa ti na mate nakon te ingabong”.8 Tabeman ake aki kakoaua a na kaokoroiia n taku bwa a kakawaki ao ni iango n aroia naake a tei ibukin kariaakin “kukune aika a boou”9 ao ni wanawanaia aomata.10 Aki ataia bwa a na kunea iaa.11
Taan iriira Kristo aika a rauaki a aki ira naba te kawai anne. Ti momoaomata, ao membwa aika a mwamwakuri n te komiuniti are ti maeka iai. Ti tatangira, tibwatibwa, ao ni kaoiia ni kabane natin te Atua bwa a na iriira ana reirei Kristo.12 Ti iriira ana reirei ara burabeti ae tangiraki, Beretitenti Nelson; ti rinea taben “te tia rau ngkai ao ni katoa tai.”13 Te waaki ae kairaki n te tamnei aei bon waaki raoi ma koroboki aika a tabu ao kairiiri n taetae ni burabeti.
N te 1829 ao e tuai bobonga raoi aron te Ekaretia ae kaokaki, ao Ana Boki Moomon naba e tuai boretiaki. Aomata ni kurubu aika a uarereke, aika a kairaki iroun Tamnein te Atua, a ira te Burabeti Iotebwa Timiti. Te Uea e kaotii taeka n reirei nakon Iotebwa ibukin taai ni kangaanga: “Tai maaku, ngkami te nanai ae e uarereke; karaoa ae raoiroi; kariaia te aonaba ma moone ni ikotaki ni kaaitaraingkami, bwa ngkana ko kateitei i aon au bwaa, a aki kona n tokanikai.”14 E reireiniia naba:
“Taraai n am iango ni kabane; tai nanououa, taai maaku.
“… Kakaonimaki, kawakin au tua, ao ko na abaaba n abanuean karawa.”15
N ae mataata, tokin kawaira ae mai ieta e aki bitaki ngkana ti rotaki n te kakaaitara. N te boki ae Ebera, ti reireiaki bwa “ti na tai maku ni kaniia te kaintokauea are e akoaki te aba iai, bwa ti aonga n anganaki te nanoangaaki, ao ti aonga ni karekea te akoaki n ara tai ni kainano.”16 Iesu Kristo bon “te tia karika te maiu are aki toki.”17
I tangira ana taeka Moomon, are e taekinaki iroun natina ae Moronaai, n taekina “taan irira Kristo i nanon te rau… ibukina bwa kam nakonako ma te rau ma natia aomata.”18
Ibukira ngaira ake n te Ekaretia aika ti kekeiaki n riki bwa taan iriira Kristo aika a rau, a na reke iroura bong aika a nakoraoi ngkai ti kabotoa ara taratara i aon te Uea ao te Tia Kamaiu, Iesu Kristo. Te kataaki bon mwakoron te maiu ae mamate ao e riiriki n maiuia aomata nako ni kabutaa te aonaaba. E raonaki aio ma itabaraaraa aika a korakora i marenaia aaba ao aomata n tatabemaniia.
Aki toki n titirakinaki taan kairiiri n te Ekaretia, “Bukin tera e kariaia bwaai aika bubuaka bwa a na riki te Atua ae tutuaraoi, nakoia riki aomata aika raraoi?” ao “Bukin tera ngkai naake a itiaki ao a beku ibukin te Uea aki kamanoaki man taian kangaanga?”
Tiaki atai kaekaan titiraki ni kabane; ma ti atai tuua aika a kakawaki ake a karikiira bwa ti na kaitarai kataaki, karawaawata, ao kakaaitara ma te onimaki ao n nano matoa n nakoraoin taai aika a na roko ibukira n tatabemaniira nako. Akea riki te katooto ae oti ni koroboki aika tabu ni kaineti ma te waaki n rinanon te karawawataaki nakon riki ana taeka te Uea nakon te burabeti, Iotebwa Timiti, ngke e kabureaki n te Karabuti i Liberty.
Mai ibuakon ana taeka e taku te Uea:
“Ngkana mwangain moone e na kaurea wiina n rimwim, ko na ataia, natiu, bwa ni kabane bwaai aikai a na anganiko te taneiai, ao bon ibukin kabwaiam.
“Natin te Aomata e a tia n rinanon ae buakaka riki ni bwaai akanne ni kabane. Ko kakannato riki nakoina?
“… Tai maaka te bwai ae e na karaoia te aomata, bwa te Atua e na mena iroum n aki tootoki.19
E mataata bwa iai Tamara are i Karawa ae e kinaira ao n tangiriira n tatabemaniira ao e atai raoi korakaira. Natina, ae Iesu Kristo, bon ara Tia Kamaiu ao te Tia Kabooi maiura.
A kamatoa ni katuruturua Beretitenti Russell M. Nelson ao Beretitenti M. Russell Ballard kakawakin kauouan kaotinakon te boki ae boou ae Taetaekina Au Euangkerio.20 I tibwaa korakoran nanoia. Te boki ae boou aei, e kaota korakoran koroboki aika tabu, n taekinna ma te korakora:
“N Ana anga karea ni kamaiu, Iesu Kristo e katokaa I aona marakira, karawawatakira, ao mamaarara. Ibukin aei, E ataia ‘ni kaineti ma te rabwata bwa e na kanga ni buokiia ana aomata ni kaineti ma mamaaraia’ (Aramwa 7:12; taraa naba kibu 11). E kakao, ‘Bane mai nako Iu,’ ao ngkai ti karaoia, E anganiira te rau, te kaantaninga, te korakora, nonori ae raka, ao te kamaiuaki (Mataio 11:28; taraa naba kiibu 29–30).
“Ngkai ti katan i aon Iesu Kristo ao Ana mwakuri ni Kamaiu, E kona ni buokira bwa ti na tokanikai i aon katakira, aoraki, ao te maraki. Ti kona ni kaonaki n te kimwareirei, te rau, ao te raunnano. Bwaai ni kabane aike a katanginano ibukin te maiu a kona ni kaetaki rinanon Ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo.”21
Ti kona ni kimwareirei n riki bwa taan iriira Kristo i nanon te rau.
Ana babaire ni kakukurei Tamara ibukiia Natina e airi ma tiaki ti te maiu i mwain te maiu n rabwata ao te maiu ae mamate ma bon te konabwai ni karekea te maiu ae akea tokina, n raonaki ma te ikotaki ae mimitong ma naake a tia ni bua. Ni kabane kairua a na bane ni kaetaki, ao ti na noria n ae kororaoi n akea kairuan te nonori ao te atatai mai karawa.
Taan kairiiri n te Ekaretia a kabotaua te nonori aei nakon temanna ae nakonako i nukan te kaotioti ae karaoaki ae tenua mwakorona.22 Tekoraki ake akea aia atatai n ana babaire te Tama aki ataia bwa tera ae riki n te moan mwakoro (ke te maiu i mwaain te maiu aei) ao te kantaninga are e baireaki ikekei; ke n aki ataa te kamataata ao kaokan bwaai ake a roko n te katenua ni mwakoro n te kaotioti, are bon kakoroan nanon Ana babaire te Tama ae mimitong.
A mwaiti ake a aki kaakaitau bwa n Ana tangira ao ana babaire, koraki ake a taraa n tekebuaka, n akean aia bure, a bon aki rootaki.23
A mataata koroboki aika tabu: taan iriira Kristo aika a rau ake a raraoi, a iriira te Tia Kamaiu, ao ni kawakin Ana tua a na kakabwaiaaki. Teuana mai ibuakon koroboki aika tabu ae kakawaki ibukiia ake a raoiroi, n aki tabe bwa tera are a rinanona ni maiuia, bon te mwakoro n ana marooro te Uea are Beniamina nakoia ana aomata. E berita nakoia naake a kakaonimaki ni kawakin tuua a kakabwaiaaki ni bwaai ni kabane n te maiu aei ao “a na butimwaeaki mai karawa …[ao] a na maeka ma te Atua n te aro ni kukurei ae aki totoki.”24
Ti ataia bwa angiina mai ibuakora a tia n rinanon te buaka n te maiu n rabwata ao n tamnei i nanon maiura, tabeua a rangi ni korakora. Tamara are i Karawa ae tatangira ao Natina, Iesu Kristo, are bon mataniwiin Ana Ekaretia ae kaokaki, a tia n anganiira koroboki aika tabu ao burabeti ni katauraoira, kauringiira n kangaanga, ao n anganiira kairara ni katauraoi ao ni kamanoira. Tabeua kairiiri a kainnanoa karaoana n te tai ae tawe, ao tabeua a katauraoi kamanoara ibukin ririki aika mwaiti n taai aika a na roko. N ana moan taeka te Uea n Reirei ao Berita aika Tabu, mwakoro 1,e kauringiira bwa ti na “kakauongo raoi nakon aia taeka burabeti.”25
Mwakoro 1 e kauringiira naba, “Katauraoingkami, katauraoingkami nakon te bwai ae e nang roko.”26 E anganiia Ana aomata te Uea aia tai ni katauraoi ibukin kakaewenako ake a na kaitara ma ngaai.
E angan Beretitenti Brigham Young te kaotioti ae korakora te Uea n Tianuare 14, 1847 i Winter Quarters.27 Te kaotioti aei bon ngaia raoi te katooto n ana kawai ni katauraoi te Uea ibukiia ana aomata nakon te bwai ae nang roko. Aika Itiaki a moana mwanangaia nakon te maunga ni katantan i Salt Lake Valley. A tia ni katea te Tembora i Nauvoo n akea te kangaanga ao ni karekei otenanti ni kamaiu aika tabu. A tia ni kakionakoaki mai Missouri, ao taan kaitaraiia a tia ni kakionakoiia mai Nauvoo n tain te kamwaitorotoro ae korakora. Te kaotioti nakon Brigham e anga te reirei ae kona ni karaoaki bwa a na kanga ni katauraoi ibukin otinakoia. E katuruturua te kaetieti te Uea iaon kawakinaia aika a kainnano, aine aika akea buuia, ake akea tamaia, ao aia utu nake a kaaina te Mormon Battalion ngke te moan koraki irouia Aika itiaki a waaki iaon mwanangaia ae kakamaaku.
Irarikin taeka n reirei ni maiuakinan te maiu ae raoiroi, e katuruturui uoua tuua te Uea ake a kaeti naba nakon boong aikai.
Te moan, E kaungaia bwa a na “kamoamoa te Uea ma te anene, ma te katangitang, ma te mwaie, ao ma te tataro ni kamoamoa ao ni karabwarabwa.”28
Te kauoua, e tua te Uea bwa ngkana a “nanokawaki, wetea te Uea ae Atuam ma te bubuti, bwa aonga ni kukurei tamneimi.”29
Kauring aikai uoua aikai bon reirei aika a korakora ibukin ara bong. Te maiu ae onrake n te kakaitau, n te anene, ao te nano ni karabwarabwa e onoti kakabwaiakiia. N rangi ni kimwareirei ao ni katan n ana ibuobuoki karawa rinanon te tataro bon te kawai ae mwakaroiroi n riki bwa taan iriira Kristo aika a rau. Te kekeiaki ni kukukurei n tainako e ibuobuoki n totokoa reken te bwarannano.
Te kabanea n rain n te anene e kaota te kaeka raoi n teina ae tamaroa: Akea te rawawata ae aki konaa ni katokaki i karawa.”30
Ngkai ana Abotoro te Uea ae Iesu Kristo, I kaota au kakoaua ae “taan iriira Kristo aika a rau a na kunea te rau irouia n te maiu aei ao te ikotaki ae mimitong i karawa. I kaota au kakoaua iaon rikin te Tia Kamaiu ae bon mai iroun te Atua ao koauan Ana Mwakuri ni Kamaiu. Bon ara Tia Kamaiu ao te Tia Kabooi maiura. N aran Iesu Kristo, amen.