Θρήνοι του Ιερεμία: Προσέξτε τη σκλαβιά

Από τον Πρεσβύτερο Κουέντιν Κουκ

Της Απαρτίας των Δώδεκα Αποστόλων

Η δυσκολία μας είναι να αποφύγουμε τη σκλαβιά οιασδήποτε μορφής, να βοηθήσουμε τον Κύριο να συγκεντρώσει τους εκλεκτούς Του και να κάνουμε θυσίες για την ανερχόμενη γενεά.

Νωρίς στον γάμο μας, η σύζυγός μου, Μαίρη, και εγώ αποφασίσαμε ότι στον δυνατότερο βαθμό θα επιλέγαμε δραστηριότητες στις οποίες θα μπορούσαμε να παρευρισκόμαστε μαζί. Θέλαμε επίσης να είμαστε συνετοί με τον προϋπολογισμό μας. Η Μαίρη αγαπά τη μουσική και χωρίς αμφιβολία ανησυχούσε μήπως υπερτόνιζα τις αθλητικές εκδηλώσεις, επομένως διαπραγματεύθηκε ότι θα παρευρισκόμασταν σε δύο μιούζικαλ, όπερες ή πολιτιστικές δραστηριότητες για κάθε πληρωμένο παιχνίδι με μπάλα.

Αρχικώς, αντιστεκόμουν στο μέρος της όπερας, αλλά με τον καιρό άλλαξα άποψη. Συγκεκριμένα έφθασα στο σημείο να απολαμβάνω τις όπερες του Τζουζέπε Βέρντι¹. Αυτήν την εβδομάδα θα είναι η 200η επέτειος από τη γέννησή του.

Κατά τη νεανική του ηλικία ο προφήτης Ιερεμίας κίνησε την περιέργεια του Βέρντι και το 1842 σε ηλικία 28 ετών απέκτησε φήμη με την όπερα Nabucco, ένας συντετμημένος τύπος του ονόματος Ναβουχοδονόσορ, βασιλιά της Βαβυλώνος. Αυτή η όπερα περιέχει έννοιες παρμένες από τα βιβλία του Ιερεμία, τους Θρήνους και τους Ψαλμούς στην Παλαιά Διαθήκη. Η όπερα περιλαμβάνει την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ και την αιχμαλωσία και σκλαβιά των Ιουδαίων. Ο Ψαλμός 137 είναι η έμπνευση για το συγκινητικό και γεμάτο έμπνευση “Chorus of the Hebrew Slaves” [«Επωδός των Εβραίων σκλάβων»] του Βέρντι. Η επικεφαλίδα αυτού του ψαλμού στις γραφές μας είναι πολύ δραματική: «Ενόσω σε αιχμαλωσία, οι Ιουδαίοι έκλαιγαν στους ποταμούς της Βαβυλώνος -- λόγω λύπης, δεν μπορούσαν να αντέξουν να τραγουδούν τα τραγούδια της Σιών».

Σκοπός μου είναι να επανεξετάσω πολλά είδη σκλαβιάς και υποδούλωσης. Θα συγκρίνω ορισμένες συνθήκες της εποχής μας με εκείνες κατά τις ημέρες του Ιερεμία, πριν από την πτώση της Ιερουσαλήμ. Ενώ παρουσιάζω αυτήν τη φωνή προειδοποίησης, είμαι ευγνώμων που τα περισσότερα μέλη της Εκκλησίας εναρέτως αποφεύγουν τη διαγωγή που ήταν τόσο προσβλητική προς τον Κύριο κατά την εποχή του Ιερεμία.

Οι προφητείες και οι θρήνοι του Ιερεμία είναι σημαντικές για τους Αγίους των Τελευταίων Ημερών. Ο Ιερεμίας και η Ιερουσαλήμ της εποχής του αποτελούν το περιβάλλον για τα εναρκτήρια κεφάλαια στο Βιβλίο του Μόρμον. Ο Ιερεμίας ήταν σύγχρονος του προφήτη Λεχί². Ο Κύριος ενημέρωσε εντυπωσιακά τον Ιερεμία για τον προ-διορισμό του: «Πριν σε μορφώσω στην κοιλιά, σε γνώρισα· και πριν βγεις από τη μήτρα σε αγίασα· σε κατέστησα προφήτη στα έθνη»³.

Ο Λεχί είχε μία διαφορετική κλήση, αποστολή και ανάθεση από τον Κύριο. Δεν εκλήθη κατά τη νεανική του ηλικία αλλά στην ωριμότητά του. Αρχικώς, δική του ήταν η φωνή προειδοποίησης, αλλά αφού διακήρυξε με πίστη το ίδιο μήνυμα όπως ο Ιερεμίας, ο Λεχί προστάχθηκε από τον Κύριο να πάρει την οικογένειά του και να αναχωρήσει για την ερημιά⁴. Κάνοντάς το αυτό, ο Λεχί δεν ευλόγησε μόνο την οικογένειά του, αλλά επίσης όλους τους ανθρώπους.

Κατά τη διάρκεια των ετών πριν από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ⁵, τα μηνύματα τα οποία έδιδε ο Κύριος στον Ιερεμία ήσαν λυπητερά ή όμορφα με έναν τρόπο που είναι δύσκολο να ξεχαστούν. Είπε:

«Όμως, ο λαός μου άλλαξε τη δόξα του με πράγμα ανωφελές…

»…εγκατέλειψαν εμένα, την πηγή των ζωντανών νερών, και έσκαψαν… λάκκους συντριμμένους, που δεν μπορούν να κρατήσουν νερό»⁶.

Μιλώντας για τις συμφορές που θα επέρχονταν επάνω στους κατοίκους της Ιερουσαλήμ, ο Κύριος θρηνούσε: «Πέρασε ο θερισμός [γι’ αυτούς], τελείωσε το καλοκαίρι, κι δεν σ[ώθηκαν]»⁷.

Ο Θεός είχε σκοπό οι άνδρες και οι γυναίκες να είναι ελεύθεροι να κάνουν επιλογές ανάμεσα στο καλό και το κακό. Όταν οι άνομες επιλογές γίνονται το κυρίαρχο χαρακτηριστικό μίας κουλτούρας ή ενός έθνους, υπάρχουν σοβαρές συνέπειες τόσο σε αυτήν όσο και στην επόμενη ζωή. Οι άνθρωποι μπορούν να υποδουλωθούν ή να τεθούν σε σκλαβιά όχι μόνον σε επιβλαβείς, εθιστικές ουσίες, αλλά επίσης σε επιβλαβείς, εθιστικές φιλοσοφίες που αμαυρώνουν τον χρηστό τρόπο ζωής.

Το να απορρίπτει κανείς τη λατρεία του αληθινού και ζώντος Θεού και να λατρεύει ψεύτικους θεούς σαν τον πλούτο και τη φήμη και να εμπλέκεται σε ανήθικη και αχρεία διαγωγή έχει ως αποτέλεσμα τη σκλαβιά με κάθε τρόπο που επηρεάζει τους ανθρώπους. Αυτό συμπεριλαμβάνει πνευματική, σωματική και διανοητική σκλαβιά και ενίοτε φέρνει καταστροφή. Ο Ιερεμίας και ο Λεχί επίσης δίδαξαν ότι όσοι είναι ενάρετοι πρέπει να βοηθήσουν τον Κύριο να εδραιώσει την Εκκλησία και τη βασιλεία Του και να συγκεντρώσει τον διασκορπισμένο Ισραήλ⁸.

Αυτά τα μηνύματα έχουν επαναληφθεί και ενισχυθεί διαμέσου των αιώνων σε όλες τις θεϊκές νομές. Είναι στην καρδιά της αποκατάστασης του Ευαγγελίου του Ιησού Χριστού σε αυτήν την τελική θεϊκή νομή.

Η αιχμαλωσία των Ιουδαίων και ο διασκορπισμός των φυλών του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των δέκα φυλών, αποτελούν προεξέχοντες παράγοντες διδαχής στην αποκατάσταση του Ευαγγελίου. Οι δέκα χαμένες φυλές σχημάτισαν το Bόρειο Bασίλειο του Ισραήλ και οδηγήθηκαν αιχμάλωτες στην Ασσυρία το 721π.Χ. Πήγαν στις βόρειες χώρες⁹. Το δέκατο άρθρο της πίστεως διατυπώνει: «Πιστεύουμε στην κυριολεκτική συνάθροιση τού Ισραήλ και στην αποκατάσταση των Δέκα Φυλών»¹⁰. Πιστεύουμε επίσης ότι ως μέρος της διαθήκης την οποία συνήψε ο Κύριος με τον Αβραάμ, δεν θα ευλογείτο μόνο η σειρά κατιόντων του Αβραάμ, αλλά επίσης όλοι οι άνθρωποι της γης. Όπως έχει δηλώσει ο Πρεσβύτερος Ράσελ Νέλσον, η συνάθροιση «δεν είναι θέμα υλικής τοποθεσίας· είναι θέμα ατομικής δεσμεύσεως. Οι άνθρωποι μπορούν να έλθουν στη γνώση του Κυρίου [Νεφί Γ΄ 20:13] χωρίς να αφήσουν την πατρίδα τους»¹¹.

Η διδαχή μας είναι ξεκάθαρη: «Ο Κύριος διασκόρπισε και έπληξε τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ εξαιτίας της ανομίας και της ανταρσίας τους. Εντούτοις, ο Κύριος [χρησιμοποίησε] επίσης αυτόν τον διασκορπισμό του εκλεκτού λαού του ανάμεσα στα έθνη του κόσμου, προκειμένου να ευλογήσει αυτά τα έθνη»¹².

Μαθαίνουμε πολύτιμα μαθήματα από την τραγική αυτή περίοδο. Θα πρέπει να κάνουμε τα πάντα στο πλαίσιο των δυνάμεών μας, προκειμένου να αποφεύγουμε την αμαρτία και την ανταρσία που οδήγησε στη σκλαβιά¹³. Αναγνωρίζουμε επίσης ότι ο ενάρετος τρόπος ζωής αποτελεί προαπαιτούμενο για να βοηθήσουμε τον Κύριο στη συνάθροιση των εκλεκτών Του και στην κυριολεκτική συνάθροιση του Ισραήλ.

Σκλαβιά, υποδούλωση, εθισμοί και δουλεία υπάρχουν σε πολλές μορφές. Μπορεί να είναι κυριολεκτική σωματική υποδούλωση, αλλά μπορεί να είναι επίσης απώλεια ή εξασθένηση της ηθικής ελευθερίας επιλογής που μπορεί να παρακωλύσει την πρόοδό μας. Ο Ιερεμίας είναι ξεκάθαρος ότι η ανομία και η ανταρσία ήσαν οι δύο κύριοι λόγοι για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ και την αιχμαλωσία στη Βαβυλώνα¹⁴.

Άλλα είδη σκλαβιάς είναι εξίσου καταστρεπτικά για το ανθρώπινο πνεύμα. Η ηθική ελευθερία επιλογής μπορεί να «κακοποιηθεί» με πολλούς τρόπους¹⁵. Θα αναφέρω τέσσερις που είναι ιδιαιτέρως ολέθριοι στη σημερινή κουλτούρα.

Πρώτον, οι εθισμοί οι οποίοι εξασθενούν την ελευθερία επιλογής, αντικρούουν ηθικά πιστεύω και καταστρέφουν την υγεία, προκαλούν σκλαβιά. Ο αντίκτυπος ναρκωτικών και οινοπνεύματος, ανηθικότητας, πορνογραφίας, τζόγου, οικονομικής υποδούλωσης και άλλων βασάνων επιβάλλει σε όσους είναι σε σκλαβιά και στην κοινωνία ένα βάρος τέτοιου μεγέθους που είναι σχεδόν αδύνατον να προσδιορίσουμε την ποσότητα.

Δεύτερον, μερικοί εθισμοί ή τάσεις, ενώ δεν είναι εγγενώς άνομοι, μπορούν να εξαντλήσουν τον πολύτιμο καταμερισμό του χρόνου μας, ο οποίος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί διαφορετικά για την επίτευξη ενάρετων αντικειμενικών στόχων. Αυτοί μπορούν να περιλαμβάνουν υπερβολική χρήση των κοινωνικών μέσων, βίντεο και ψηφιακών παιχνιδιών, αθλημάτων, ψυχαγωγίας και πολλά άλλα¹⁶.

Το πώς διατηρούμε χρόνο για την οικογένεια είναι ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζουμε στις περισσότερες κουλτούρες. Κάποτε, όταν ήμουν το μόνο μέλος της Εκκλησίας στη νομική μας εταιρεία, μία γυναίκα δικηγόρος μού εξήγησε πώς αισθανόταν πάντοτε σαν ταχυδακτυλουργός προσπαθώντας να κρατήσει τρεις μπάλες στον αέρα ταυτοχρόνως. Μία μπάλα ήταν η νομική της εξάσκηση, μία ήταν ο γάμος της και μία ήταν τα παιδιά της. Είχε σχεδόν παρατήσει τον χρόνο για τον εαυτό της. Ανησυχούσε που μία από τις μπάλες ήταν πάντοτε επάνω στο έδαφος. Πρότεινα να συναντηθούμε ως ομάδα και να συζητήσουμε τις προτεραιότητές μας. Αποφασίσαμε ότι ο κύριος λόγος που εργαζόμασταν, ήταν για να υποστηρίζουμε την οικογένειά μας. Συμφωνήσαμε ότι το να βγάζουμε περισσότερα χρήματα δεν ήταν σχεδόν τόσο σημαντικό όσο η οικογένειά μας, αλλά αναγνωρίσαμε ότι το να εξυπηρετούμε τους πελάτες μας στο μέγιστο των ικανοτήτων μας ήταν ουσιώδες. Η συζήτηση πέρασε μετά σε όσα κάναμε στην εργασία που δεν ήταν απαραίτητα και ήταν ανακόλουθα με το να αφήνουμε χρόνο για την οικογένεια. Υπήρχε πίεση να περνάμε χρόνο στον χώρο εργασίας που δεν ήταν ουσιώδης¹⁷; Αποφασίσαμε ότι στόχος μας θα ήταν ένα φιλικό προς την οικογένεια περιβάλλον τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες. Ας είμαστε στην πρώτη γραμμή για την προστασία του χρόνου για την οικογένεια.

Τρίτον, το πιο κοινό είδος υποδούλωσης στην εποχή μας, όπως ήταν σε όλη την Ιστορία, είναι η ιδεολογία ή τα πολιτικά πιστεύω που είναι ανακόλουθα με το Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού. Η αντικατάσταση των φιλοσοφιών του ανθρώπου για την αλήθεια του Ευαγγελίου μπορεί να μας οδηγήσει μακριά από την απλότητα του μηνύματος του Σωτήρος. Όταν ο Απόστολος Παύλος επισκέφθηκε την Αθήνα, προσπάθησε να διδάξει για την ανάσταση του Ιησού Χριστού. Διαβάζουμε για τις προσπάθειές του στις Πράξεις: «Όλοι δε οι Αθηναίοι, και οι ξένοι που έμεναν εκεί, σε τίποτε άλλο δεν ευκαιρούσαν, παρά στο να λένε και να ακούνκάτι νεότερο»¹⁸. Όταν το πλήθος συνειδητοποίησε την απλή θρησκευτική φύση του μηνύματος του Παύλου, το οποίο δεν ήταν καινούργιο, το απέρριψαν.

Αυτό είναι παρόμοιο στην εποχή μας, όπου οι ευαγγελικές αλήθειες συχνά απορρίπτονται ή διαστρεβλώνονται, για να γίνουν διανοητικώς πιο ελκυστικές ή συμβατές με τις τρέχουσες πολιτιστικές τάσεις και διανοητικές φιλοσοφίες. Αν δεν είμαστε προσεκτικοί, μπορούμε να αιχμαλωτισθούμε από αυτές τις τάσεις και να τεθούμε σε διανοητική σκλαβιά. Υπάρχουν πολλές φωνές τώρα που λένε στις γυναίκες πώς να ζουν¹⁹. Συχνά έρχονται σε αντίφαση μεταξύ τους. Θα πρέπει να ανησυχούμε περισσότερο για τις φιλοσοφίες που επικρίνουν ή μειώνουν τον σεβασμό για τις γυναίκες, οι οποίες κάνουν τις απαραίτητες θυσίες για να γίνουν μητέρες, δασκάλες, τροφοί ή φίλοι των παιδιών.

Πριν από λίγους μήνες, οι δύο μικρότερες εγγονές μας μάς επισκέφθηκαν -- καθεμία κάθε εβδομάδα. Ήμουν σπίτι και άνοιξα την πόρτα. Η σύζυγός μου, η Μαίρη, ήταν σε ένα άλλο δωμάτιο. Και στις δύο περιπτώσεις, ύστερα από μία αγκαλιά, είπαν σχεδόν το ίδιο. Κοίταξαν τριγύρω και μετά είπαν: «Μου αρέσει που είμαι στο σπίτι της γιαγιάς. Πού είναι η γιαγιά;» Δεν τους το είπα, αλλά σκεπτόμουν: «Δεν είναι και το σπίτι του παππού αυτό;» Όμως συνειδητοποίησα ότι όταν ήμουν μικρός, η οικογένειά μας πήγαινε στο σπίτι της γιαγιάς. Τα λόγια ενός οικείου τραγουδιού ήλθαν στον νου μου: «Πέρα από τον ποταμό και μέσα από το δάσος πηγαίνουμε στο σπίτι της γιαγιάς».

Λοιπόν, επιτρέψτε μου να πω κατηγορηματικώς ότι είμαι κατενθουσιασμένος με τις εκπαιδευτικές και τις άλλες ευκαιρίες που είναι διαθέσιμες για τις γυναίκες. Εκτιμώ το γεγονός ότι το σωματικώς δύσκολο έργο και η σκληρή δουλειά για να κρατάς ένα σπίτι σε τάξη που απαιτείται από τις γυναίκες, έχει μειωθεί σε μεγάλο μέρος του κόσμου χάρη στις σύγχρονες ευκολίες και ότι οι γυναίκες κάνουν τέτοιες σημαντικές συνεισφορές σε κάθε τομέα εργασίας ή σπουδών. Όμως αν επιτρέψουμε στην κουλτούρα μας να μειώσει την ξεχωριστή σχέση που έχουν τα παιδιά με τη μητέρα, τη γιαγιά και άλλους που τα γαλουχούν, θα φθάσουμε στο σημείο να το μετανιώσουμε.

Τέταρτον, δυνάμεις που παραβιάζουν ειλικρινώς διατηρημένες θρησκευτικές αρχές μπορούν να καταλήξουν στη σκλαβιά. Ένα από τα πιο φθονερά είδη είναι όταν οι χρηστοί άνθρωποι, οι οποίοι αισθάνονται υπόλογοι στον Θεό για τη διαγωγή τους, εξαναγκάζονται σε δραστηριότητες που παραβιάζουν τη συνείδησή τους -- για παράδειγμα, οι πάροχοι υγείας εξαναγκάσθηκαν να επιλέξουν ανάμεσα στο να βοηθούν με τις αμβλώσεις εις βάρος της συνειδήσεώς τους ή να χάσουν τη δουλειά τους.

Η Εκκλησία αποτελεί μία μικρή σχετικώς μειονότητα, ακόμη και όταν διασυνδέεται με άτομα που έχουν την ίδια συμπεριφορά. Θα είναι δύσκολο να αλλάξει η κοινωνία ευρέως, αλλά πρέπει να εργασθούμε για να βελτιώσουμε την ηθική κουλτούρα που μας περιβάλλει. Οι Άγιοι των Τελευταίων Ημερών σε κάθε χώρα θα πρέπει να είναι καλοί πολίτες, να συμμετάσχουν στα κοινά, να ενημερώνονται για ζητήματα και να ψηφίζουν.

Η πρωταρχική μας έμφαση, ωστόσο, θα πρέπει να είναι πάντοτε να κάνουμε οιεσδήποτε απαραίτητες θυσίες για να προστατεύουμε την οικογένειά μας και την ανερχόμενη γενεά²⁰. Η τεράστια πλειονότητα δεν είναι ακόμη σε σκλαβιά από σοβαρούς εθισμούς ή ψευδείς ιδεολογίες. Πρέπει να βοηθήσουμε να τους προετοιμάσουμε από έναν κόσμο που ακούγεται πολύ σαν την Ιερουσαλήμ την οποίαν βίωσαν ο Λεχί και ο Ιερεμίας. Επιπροσθέτως, πρέπει να τους προετοιμάσουμε να συνάψουν και να τηρήσουν ιερές διαθήκες και να είναι οι κύριοι υπηρέτες, για να βοηθήσουν τον Κύριο να εδραιώσει την Εκκλησία Του και να συγκεντρώσει τον διασκορπισμένο Ισραήλ και τους εκλεκτούς του Κυρίου παντού²¹. Όπως λέει όμορφα στο Διδαχή και Διαθήκες: «Οι δίκαιοι θα συναθροιστούν μακριά από όλα τα έθνη, και θα έλθουν στη Σιών, τραγουδώντας τραγούδια αιώνιας αγαλλίασης»²².

Η δυσκολία μας είναι να αποφύγουμε τη σκλαβιά οιασδήποτε μορφής, να βοηθήσουμε τον Κύριο να συγκεντρώσει τους εκλεκτούς Του και να κάνουμε θυσίες για την ανερχόμενη γενεά. Πρέπει πάντοτε να θυμόμαστε ότι δεν σωζόμαστε. Απελευθερωνόμαστε από την αγάπη, τη χάρη και την εξιλεωτική θυσία του Σωτήρος. Όταν ετράπη σε φυγή η οικογένεια του Λεχί, οδηγήθηκαν από το φως του Κυρίου. Αν είμαστε πιστοί στο φως Του, ακολουθούμε τις εντολές Του και βασιζόμαστε στα ελέη Του, θα αποφύγουμε την πνευματική, σωματική και διανοητική σκλαβιά καθώς και τον θρήνο από την περιπλάνησή μας στη δική μας ερημιά, διότι Εκείνος είναι ισχυρός στο να σώζει.

Ας αποφεύγουμε την απόγνωση και τη λύπη όσων πέφτουν σε αιχμαλωσία και δεν μπορούν πλέον να αντέχουν να τραγουδούν τα τραγούδια της Σιών. Στο όνομα του Ιησού Χριστού, αμήν.