2010–2019
Iotebwa Timiti
Okitobwa 2014


Iotebwa Timiti

Iesu Kristo e rinea te mwane ae tabu, mwane ae etieti, bwa e na kabwanina Kaokan Ana euangkerio. E rinea Iotebwa Timiti

Ni moan rokona nakon te Burabeti Iotebwa Timiti n ana ririki 17, te anera e wetea Iotebwa n arana ao e tuangnga bwa ngaia, Moronai, bon te tia uarongorongo are e kanakoaki mai iroun te Atua ao te Atua anne iai ana mwakuri ibukina ae e na karaoia. Iangoia bwa tera n ana iango Iotebwa ngke te anera e tuangnga bwa arana “e na kinaaki n te raoiroi ao te buakaka irouia aba nako, reeti, neewe.”1 Bon te kubanrou ni matan Iotebwa ngke e a manga kaoka are e taekinna Moronai, bwa te raoiroi ao te buakaka e na taekinaki iai irouia aomata nako.2

Taetae aika raoiroi ibukin Iotebwa Timiti a roko ni karaurau; taekana ni kabuakakaki e a moana ni waaki. E koreia Iotebwa, “E bon rang kamimi aron te ataeinimwane aron kakawakina … e riai n iangoaki … bwa e rangi kakawaki ao ni butimwaea … te bwainikirinaki ma te kabuakakaki.”3

Ngkai tabeman a rikirake n tatangira Iotebwa, tabeman aomata a rikirake aia kairiribai nakoina. N ana ririki ae 38, e tiringaki irouia taan iowawa aika 150 mwane ake a karabai ubuia.4 E ngae ngke e waekoa n toki maiun te Burabeti, taekinana n te raoiroi ao te buakaka e a tibwa tabe ni waaki.

Ti riai ni kubanako ibukin te buakaka ake a taekinaki ibukina? Te Abotoro Bauro e aranaki bwa te aomata ae baba ao e mino.5 Ara Tia Kamaiu ae tangiraki, Natin te Atua, e aranaki bwa e buabeka ae te tia nim wain, ao e niniaki iroun te anti.6

Te Uea e tuanga Iotebwa tokin kawaina:

“Te Uea e tuanga Iotebwa tokin te aonaaba ana ukoukora arana, ao naake a nanobaba a na ngareakinna, ao moone e na un ni kaitara;

“Ao naake a itiaki nanoia, … aika wanawana, … ao aika raoiroi, a na ukoukori … kakabwaia n tainako mai iaan baina.”7

Bukin tera te Uea e kariaia te taetae n aki akaka ana kaai n airi ma te raoiroi? Teuana bukina bwa kaitaraan bwai aika kaoti ake a kaitarai bwaai ake e kaunga te Atua bwa aomata ake a ukoukora te koaua a na tataro ibukin te kaeka.8

Iotebwa Timiti bon te Burabeti ibukin Kaokan bwai. Ana mwakuri n te maiu n tamnei e waaki ma kaotin te Tama ao te Nati, n rimwiaki ni kakawarana aika mwaiti mai karawa. Bon tabonibain te Atua ni uotarake koroboki aika tabu, kabuai reirei ake a tia ni katukaki ao ni mwanuokinaki, ao manga kaokakin te nakoanibonga. Kakaawakin ana mwakuri Iotebwa e kainnanoa riki iangoana n te aro ni wanawana; e kainnanoa are ngaira, n aron Iotebwa, “butiia te Atua.”9 titiraki n te maiu n tamnei ni karekei kaeka n tamnei mai iroun te Atua

Mwaitiia naake a aki kakoaua te mwakuri n Kaokan bwai a bon aki kakoaua bwa kain karawa a taetae nakoia aomata iaon te aba. A taku bwa e kanganga bwa bwatua ake koora ake e anga te anera bwa a na rairaki ni mwaakan te Atua. Ibukin aia aki kakoaua, a waekoa n aki butimwaea ana koaua Iotebwa, ao tabeman a kawa ni kabaeaki iroun te riaboro n aki kakoaua maiun te Burabeti ao ni kakewekewe n anuana.

Ti na rang n nanokawaki riki ngkana temanna are e a tia ni karinea Iotebwa man rairakin neienne ke teuanne ao imwiina e manga kabuakaka te Burabeti.10

Ni kataia n reiakina taekan te Ekaretia n ongora irouia aomata ake a tia ni kiitana te Ekaretia,” e taekinna n te taina Unimwane Neal A. Maxwell, kanga ai aron titirakinan Iuta ngkana e ata Iesu. Taan kamwane n tainako a tuangiira riki aroia nakon te bootaki are a tia ni kiitanna. 11

E taku Iesu, “Kam na taetae ni kakabwaiaia akana karereanti ngkami, … tataro ibukiia akana a bukini ngkami.”12 Tina anga te akoi nakoia ake a kabuakaka Iotebwa Timiti, ao n ataakina inanora bwa ngaia bon ana burabeti te Atua, ao n karaui nano bwa ni kabane a tia ni kaman taekinaki iroun Moronai.

Ti na kanga ni kaeka nakon te aomata ae kan kakae are e raraoma n taeka ni kabuakaka are teuanne ke neienne e a tia n ongo ke ni wareka taekan te Burabeti Iotebwa Timiti? E koaua, n tainako ti butimwaei, titiraki aika tabangaki man koaua.

N titiraki ibukin anuan Iotebwa, ti na kona n tibwa aia taeka nga ake a kina n arona n aomata ao ake a anga maiuia ibukin mwakuri are a buokii ni katiai. John Taylor, are e katiiaki aua te tai irouia taan iowawa ake a tiringa Iotebwa, a na taekinna imwiina: “I kakoaua imatan te Atua, anera, ao aomata, bwa [Iotebwa] bon te aomata ae raoiroi, karineaki, [ao] te aomata ae tamaroa—…[ao] bwa arona ibon irouna ao imataia te botanaomata e itiaki—ao e maiu ao e mate bwa ana aomata te Atua.”13

Ti na kauringa te aomata are e rang kan ata taekan [te ekaretia] bwa rongorongo iaon te intanete aki raumeai rongorongo aika kairua. Tabeua rongorongo, n aki taraia bwa katekenanora taraakiia bon tiaki te koaua.

Ririki aika a nako I wareka te rongorongo iaon te Time maekatiin are e ribootinaki iai kuneakin te reta, kaanga angkoa e koreaki iroun Martin Harris, are e itabarara ma ana rongorongo Iotebwa Timiti ni kuneakin batua n Ana Boki Moomon.14

Tabeman membwa a kiitana te Ekaretia ibukin te rongorongo anne.15

Te kananokawaki, bwa a waekoa n nako. Namwakaina imwiina taan rabakau a kunea (ao te tia kewe e kaotia) bwa te reta bon akea koauana.16 Kam bon bae n ota ao n titiraki n te bwai are kam ongo iaon te kaongora, ma kona aki kakewea ana kakoaua ana burabeti te Atua.

Ti na kauringiia taan kakaae bwa tabeua rongorongon Iotebwa, e ngae ngke e koaua, a kona ni kaoti taeka aika kairua nakon te tai ao arona.

Unimwane Russell M. Nelson e kabwarabwara te iango aei. E taku: “I riki bwa te tia taboniwiia ana tautaeka te United States n ana Tienta ni Katoki Aoraki i Atlanta, Georgia. N te taina ngke I tataninga te taekitii bwa e na katokaai nakon te marae imwiin motirawan ara bowi, I kawenea rabwatau iaon te uteute ni mwengaraoi n abuen otan tai imwain ae e manga oki nakon … tain te kamwaitoro i Utah. … Imwina I karekea te tamnei n te meeri are e raweaki iroun te tia rawetamnei n te korobanna mai kiraroa, n rawea te aua ni motirawa iaon te uteute. Iaana bon taekana, ‘te tia taboniwia te tautaeka n te Naetino Tienta.’ Te tamnei e koaua, taekana e koaua, ma te koaua, are e kabonganaaki e katerea te iango ae kairua.”17 Ti aki katuka te bwai ae ti ataia bwa e koaua ibukin te bwai ae ti tuai n ataia.

Ti na kona ni kauringiia taan kakae bwa Iotebwa bon tiaki ti ngaia are a kawaria anera.

Taan kakoaua n ana Boki Moomon a koreia: “Ao ti kaotia naba ma te koaua, bwa e ruo ana anera te Atua mai karawa, ao e uoti ma ni kawenei taian bwaatua i matara, ao … ao ti noori taian koroboki ake iaoia.”18 Ti kona n taekin aia taeka naba ake tabeman.19

Te tia ukeuke ni koaua e riai n noora butanakon te euangkerio are kaokaki bwa mwiin ana mwakuri te Uea rinanon te Burabeti.

Iai ngkai e raka iaon 29, 000 taan taromauri ao 88,000 mitinare ake a reirei te euangkerio ni kabuta te aonaaba. Mirion aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira a kakae n rimwiin Iesu Kristo, ni maiuakina te maiu ni karinerine, tararua ibukiia aika kainnano, ao n anga aia tai ao aia tarena ni buokiia tabeman.

E taku Iesu:

“E aki kona ni karika te ua ae buakaka te kai ae raoiroi, ao e aki kona ni karika te ua ae raoiroi te kai ae buakaka. …

“… Bwa ane kam na kinaia uakekei ni uaaia.”20

Kabwarabwara aikai a kona ni katika te nano, ma te tia ukeuke ni koaua e na aki katan iaon tii aikai ni katoka ana kakae teuanne ke neienne n kakae ibukin te koaua.

Taan kakoaua n tatabemaniia a kinnanoa te kamatoa n te maiu n tamnei n te mition mai karawa ao anuan te Burabeti ae Iotebwa Timiti. Aio e bon koaua ibukiia roro nako. Titiraki ni kaineti ma te maiu n tamnei e kainnanoa te kaeka mai iroun te Atua.

Bon taai aika tibwa nako ngke I mena n te aono are i Meangmainiku i Amerika, te mitinare ae tibwa oki e taetae nakoiu n taekina raraona ae minotaki n ana kakoaua n rongorongo ake e karekei are taekan te Burabeti Iotebwa Timiti. A tia n taekinna tabeua te tai, ao te mitinare are ea tibwa oki e tara n iai irouna te nanououa imwiin te maroro.

E ngae ngke I kantaningaia bwa e na kona ni kakorakora raraona, I namakina te raraoma n oin ana kakoaua. Tariu ao mwaneu, N na kauringii ngkami: ko na bon aki kona ni buokiia tabeman ngkana am onimaki e aki mwengaraoi ni nnena.

Tabeua te wiiki n nako I tokara te wanikiba n nako America Maiaki. Te tia ibuobuoki n te kiba e kaira matara nakon te witeo ni kamanomano. “E aki kantaningaki,” ti kauringaki, “bwa ngkana e bitaki te ea iaon te wanikiba, te kabwate i etan am kaintekateka e na uki, ni kaoti bwain te ubu ibukin te okititin. Ngkana e riki aei, teirake ao katika te ubu anne nakoim. Katoka te ubu iaon bwairim ao wiim. Karina te rabwa i etan atum ao kamwengaraoa te ubu ngkana e riai.” Imwin te kauring aei: “Kakoaua raoi bwa e mano ubum imwain ae ko buokiia tabeman.”

Bwaai aika buakaka ake a taekinaki ibukin te Burabeti Iotebwa Timiti e na rikirake ngkai ti waaki nakon te Kauaoki n Rokon te Tia Kamaiu. Taeka ni kewe ake akea raoi koauaia ao taekaia ni kakewekewe a na bon kerikaaki. A na iai kain te utu ao rao ake a kainnanoa am ibuobuoki. Ngkai bon te tai ni kaeta oin ubum n aokititin bwa ko aonga n tauraoi ni buokiia tabeman ake a ukoukora te koaua.21

Ana kakoaua te Burabeti Iotebwa Timiti e kona ni kakaokoro nakoira n tatabemaniira. E kona n roko ngkai ko kona n katorobubua n tataro, ni butiia te Atua ni kamatoa bwa bon te burabeti ni koaua. E kona n roko ngkai ko wareka rongorongon te Moan Kaotioti. Te kakoaua e kona n tiku inanom ngkai ko wareka ana Boki Moomon ni kaokiokia. E kona n roko ngkai ko kaota oin am kakoaua iroun te Burabeti ke ngkai ko tei n te tembora ao n ataia bwa rinanon Iotebwa Timiti te mwaaka ni kabaeaki ae tabu e kaokaki nakon aon te aba.22 Ma te onimaki n te koaua anne, am kakoaua iroun te Burabeti Iotebwa Timiti e na kakorakoraaki. Aomata ake a kataia ni kabua ana koaua ae matoatoa te aomata e kabotauaki nakon temanna are e kataia n tiringa te ai ma te ran ae uarereke, n aron are e kona n otinako man te kati te ran.

Nakoia te roronrikirake ake a ongora n te bong aei ke warekan taeka aikai ni bong aika imwaira, I angani ngkami te kakaewenako: Karekea oin am kakoaua iroun te Burabeti Iotebwa Timiti. Kariaia bwanaam bwa e na buoka kakoroan nanon ana taetae ni burabeti Moronai n taekina te Burabeti ae raoiroi. Aikai uoua iango: te Moan, kakaei koroboki aika tabu n ana Boki Moomon ake ko namakinna ao ko ataia bwa a bon koaua. Imwiina tibwaia ma am utu ke raraom n te kainutu n te tairiki, tieminarii, ao n am Bootaki n Ataenimwaane ke n Ataeinnaine, kaotia bwa Iotebwa bon ana tabonibai te Atua. Imwiina, wareka ana kakoaua te Burabeti Iotebwa Timiti n te Pearl of Great Price ke n te boki ae uarereke aei, ngkai inanon 158 taian taetae. Ko kona ni kunea iaon te rain n LDS.org ke irouia mitinare. Aio bon ana kakoaua Iotebwa n te bwai are e bon riki. Wawarekia n tainako. Iangoia n rawea ana kakoaua Iotebwa Timiti n oin bwanaam, n ongongora nako iai n tainako, ao n tibwaia ma raraom. Ongora nakon ana kakoaua te Burabeti n oin bwanaam e na buokiko ni karekea te kakoaua are ko ukoukoria.

Iai bong aika korakora man tamaroa imwaira. Beretitenti Thomas S. Monson e taekinna: “Te aro aei … e na reitinako ni waaki nako, ni bitii ao ni kakabwaiai maiu. … Akea te korakora n te aonaaba ae kona ni katoka ana mwakuri te Atua. N aki tarai bwaai ake a na kaoti, te aro aei e na reitinako ni waaki nako.”23

I anganingkami au kakoaua bwa Iesu bon te Kristo, ara Tia Kamaiu ao te Tia Kabooira. E rinea te mwane ae tabu, te aomata ae kokoaua, bwa e na kaira Kaokanbwai n bwaninin Ana euangkerio. E rinea Iotebwa Timiti.

I kakoaua bwa Iotebwa Timiti bon te aomata ae kokoaua ao e raoiroi, ana reirei te Uea Iesu Kristo. Te Atua te Tama ao Natina, Iesu Kristo a bon kaoti nakoina. E raira ana Boki Moomon man ana bwaintangira ao mwaakan te Atua.

Imwiina ngkana ti mate, ti na ota raoi n tabun te wewete ao te mition mai karawa iroun te Burabeti Iotebwa Timiti. Inanon te bong ae aki rang n raroa, ngai ao ngkoe ao “mirion [riki] a na manga ata ‘Te Tari Iotebwa.”24 N aran Iesu Kristo, amen.

Bwaai aika a na taraaki

  1. Joseph Smith—History 1:33.

  2. Tara Joseph Smith—History 1:29–46.

  3. Joseph Smith—History 1:23.

  4. Tara Doctrine ao Covenants 135:1.

  5. Tara M’akuri 26:24

  6. Tara Mataio 11:19; Ioane 10:20.

  7. Doctrine ao Covenants 122:1–2.

  8. Beretitenti Dieter F. Uchtdorf taku: “Te moan nanououa moa n am nanououa imwain ae ko nanououa n am onimaki. Ti riai n aki kariaia te nanououa bwa e na tautaekaniira ao ni kararoaira man te tangira mai karawa, rau, ao bwaintangira ake a roko rinanon onimakinan te Uea Iesu Kristo” (“Come, Join with Us,” Ensign ke Liahona, Nov. 2013, 23). Unimwane Jeffrey R. Holland e taku: “Aio te mwakuri mai karawa, ma te kakoaua ao kakabwaia a kabaeaki ni kawai nako, ngaia are taiaoka tai tabe ngkana te tai teuana ao teuana rongorongo a kaoti ake a kainnanoia bwa a na kamatebwaiaki, kaotaaki raoi, ao ni kabwaranakoaki. A na karaoia ao e na riki. Inanon te Ekaretia aei, ti ataia bwa e na taekina te bwai are ti aki ataia” (“Lord, I Believe,” Ensign ke Liahona,, Meei 2013, 94).

  9. Iakobo 1:5; tara naba Joseph Smith—History 1:11–13.

  10. Daniel Tyler e kauringa: “Tari Issac Behunin ao ngai [ti kawara te burabeti] n ana auti. Kabuakakaan bon atuun te maroro. E kaokia a mwaiti kairua, bwaai aika bibitaki ao maroro aika kautaba ake a karika te kekerikaki. …E taekina naba aroia taan mwakuri ake a … tia [tangiria] n ana maiuna, ngke e kabureaki, e bitaki nakon [kan kinaakina riki]. …

    “… Tari Behunin e taekinna: ‘Ngkana arona bwa N na kitana te Ekaretia aei N na bon aki karaoa ae a karaoia mwane akanne: N na nako nakon taabo aika raroanako are e tuai man tataekinaki iai taekan te Moomon, maeka iai, ao akea temanna e kona n ataia bwa I ata te bwai teuana n taekana.’

    “[Iotebwa] e waekoa ni kaeka: ‘Tari Behunin, ko tuai n ataia bwa tera ae ko na karaoia. Akea te nanououa bwa mwane aikai a tia naba n iangoa ae ko na karaoia. Imwain ae ko kaina te Ekaretia aei ao ko na tei i nuuka. … Ngkana ko kaaina te Ekaretia aio ko na tei ni beku ibukin te Atua. Ngkan ko karaoa anne koa kiitana nuuka, ao ko na bon aki manga oki nako iai. Ngkana ko kakea te Mwatita are ko na beku ibukina, e na bon riki mai iroun te riaboro, ao ko na ira ana wirikiriki ao n riki bwa ana toro” (n Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith [2007], 324).

  11. Neal A. Maxwell, “All Hell Is Moved” (Brigham Young University devotional, Nov. 8, 1977), 3; speeches.byu.edu.

  12. Mataio 5:44.

  13. Teachings of Presidents of the Church: John Taylor (2001), 83; tara naba Doctrine ao Covenants 135:3.

  14. Tara Richard N. Ostling, “Challenging Mormonism’s Roots,” Time, Meei 20, 1985, 44.

  15. Taara Ostling, “Challenging Mormonism’s Roots,” 44; tara naba Gordon B. Hinckley, “Lord, Increase Our Faith,” Ensign, Nov. 1987, 52; Neil L. Andersen, “Trial of Your Faith,” Ensign ke Riaona, Nov. 2012, 41.

  16. Tara Richard E. Turley Jr., Victims: The LDS Church and the Mark Hofmann Case (1992).

  17. Russell M. Nelson, “Truth—and More,Ensign, Tianuare 1986, 71.

  18. “Aia Koaua Taan Kakoaua ake Teniman,” ana Boki Moomon.

  19. Tara Joseph Smith—History 1:71, note; tara naba Doctrine ao Covenants 76:23.

  20. Mataio 7:18, 20.

  21. Beretitenti Henry B, Eyring, ngke e taetae ibukiia naake a nanououa, e taku: “N ami tangira ibukiia ko baireia ni kataia n anganiia te bwai are a bubuti. Ko kona n kaririiaki n iriia rinanon aia nanououa, ma te kantaninga bwa ko na kunea te kakoaua ke bukin aia nanououa. Aomata ake a nanououa a tangiria ni maroroakina te bwai are a iangoia bwa te koaua ke te kauntaeka are e atia ni karika te nanououa n aia iango, ao mwaitira kammarakina. …

    “Ngai ao ngkoe to kona ni karaoa ae tamaroa riki ngkana ti tiku n raoniia ataein ara reirei n noori boton aia nanououa. … Aia kanganga e aki mena ian te bwai are a iangoia bwa a nooria; e mena iaon te bwai are a tuai n noria. … E tamaroa riki ngkana ti bita te maroro ni waekoa nakon bwain te nano, bitaki n nako ake a kaurei mata” (Ao Nooria Ti Noori’ Buokaia Atain te Reirei n Taai n Nonouoa” [address to Church Educational System religious educators, Feb. 5, 1993], 3, 4; si.lds.org).

  22. Beretitenti Gordon B. Hinckley e taku: “Ririki aika bwakanako n au ririki ae tebwi ma uoua I katabuaki bwa te riikan, au karo, are e beretitenti n ara titeiki, e kairaki nakon te bootaki n te nakoanibonga n te titeiki n au moan tai. … [Te anene ni kaukuki bon “Neboa teuare.”] A anene te Burabeti Iotebwa Timiti, ao ngke a anene ao e roko inanou te tangira ae korakora ibukin koaua iroun te Burabeti ae korakora ni koron boong aikai. … I ataia mai ikanne, man mwaakan te Tamnei ae Raoiroi, bwa Iotebwa Timiti bon ana burabeti te Atua” (“Praise to the Man,” Ensign, Aug. 1983, 2; Tambuli, Jan. 1984, 1, 2).

  23. Thomas S. Monson, “As We Gather Once Again,” Ensign ke Liahona,, Meei 2012, 4.

  24. “Neboa Teuare,” Kuna n taromauri, nambwa 27.