Karekean te Kakoaua n te Ota ao te Koaua
Oin am koaua iaon te ota ao te koaua e na aki ti kakabwaiako ao am kariki ikai n te maiu ae mamate, ma e na raoniko naba ni karokoa akea tokina.
Ngke te bwairati n te wanikiba, I kiba n aoa aika mwaiti rinanon aba ao taari aika bubura inanon roon te bong. Ni matakuakin bwain ni karawa man au winto, riki te Milky Way, are e karika mimiu n aron buburan ao nanon ana karikibwai te Atua—te bwai ae kabwarabwaraaki ni booki aika tabu bwa te aonaaba ae aki reke warekana.”1
E kerikaki iaan te bubua te ririki n nako ngke a katautaua angiia aetitoronomwati bwa ara kurubu n itoi n te Milky Way bon tingaia te kurubu n itoi n te aonaaba.2 A kakoaua bwa bwaai ni kabane ake iaon ara itoi bon katautauan te bwai ae akea ae moan te bubura, te akea ae akea tokina—akea kanoana, mwaitorotoro, ao n akea itoi, te ota, ao te maiu iai.
Ngkai a moanna n rangin ni birirake korakoran bwaai ni kataratara—n raonaki ma teretikoubu ake a kona ni katukaki itinanikun te aonaaba—a moanna aetitoronomwati n ata te koaua ae kamimi, ae kanganga iangoana: e bon rangin ni bubura te aonaaba nakon ae a tia temanna ni kakoaua are e a karika te kanganga ibukira bwa ti na kakoaua, ao e kaonaki taian karawa ma itoi aika aki kona ni warekaki, n aki kakoauaki raroaia mai iroura, n iai inanoia n tatabeua nako tebubua te birion itoi.3
N te tai ae rangin ni uarereke, otara ibukin te aonaaba e bitaki n aki toki.
N te bong aei ao ti kona n noori tabeua itoi.4
Ti ataia bwa a mena ikekei.
A tia ni mena ikekei inanon te tai ae maan.
Ma imwain ae a reke aia bwai ni mwakuri aomata aika tau mwaakaia ni karekei oota n te teretio ao ni uoti kurubu n itoi aikai bwa ana nooraki, ti aki kona ni kakoaua bwa e na kona ni karaoia te bwai anne.
Buburan te aonaaba e aki bitaki n te tai ae waekoa, ma ara konabwai n nora ao n ata te koaua aei e bitaki n tai ae waekoa. Ao ma te rikirake n te atatai anne, e uotaki te aomata nakon te tabo ae ti tuai n iangoia mai imwaina.
E Kanganga Iroura Kakoauan te Bwai Ae Tiaki Kona n Noria
Iangoia ae ko kona n oki iaon te tai ao ni maroro ma aomata aika a maeka teuana tengaa ke tao tebubua te ririki n nako. Iangoia ni kataia ni kabwarabwara nakoia taekan rabakau aika boou are ngkoe ao ngai ti iangoia bwa e kakaraoaki n te bong aei. Te katoto, tera aia iango aomata aikai ngkana ti taekin nakoia karakinan wakiniba aika bubura, mwaikoroweiwu owen, bwaai ni mwakuri n te bai ake iai inanoia raiburari aika bubura, ao tamneia tibura n te witeo are ti waekoa n reitaki iai ma aomata aika mirion ni katobibiia te aonaaba?
Tabeman a na bae ni kakoauaira. Angiina a na kaenaenaira, a na rawa, ke tao ni katokira bwa ti na aki taetae ke ni kaikoakiira. Tabeman a na bae ni kataia ni karaoi tiribure, bukina, ao koaua n aron ae ataia ni kaotia bwa ti a tia kairaki n ae bure, nanobaba, ke ni kakamaku. A na bon aki kariaia ibukin katakin kababakiia tabeman.
Ma e koaua, aomata aikai a na bane ni kairua. A na bae ni kataia n ibuobuoki ao ni kokoaua. Ana bae n rangi n namakinna ae a koaua aia iango. Ma a na aki kona n noria raoi bukina bwa a tuai karekea te ota ae tabwanin riki anne.
Te Berita n te Ota
E tara n ae bon katein te aomata n iangoia bwa ti eti e ngae ngkana ti bure. Ao ngkana e koaua anne, tera te kantaninga ae mena ikekei ibukira? Ti na maiuakina maiura n akea atakin te koaua ibukina bwa e a rangin n rawata iango aika aki boraoi ao ti na ti kakoaua oin otara ao ara koaua?
E koaua ae ti kona ni kunea te koaua?
Te kantaninga ibukin au maroro bwa n na katanoata te rongorongo ae kakukurei are te Atua Irouna—te Uea ae Iehova Tabaota ae atai koaua ni kabane—e a tia n angania Natina te berita are a kona n ata te koaua bon ibukiia.
Taiaoka iangoa kakawakin te berita aei:
Te Atua ae Akea tokina ae moan te Mwaaka, te Tia Karika te aonaaba ae bubura aei, e na taetae nakoia naake a Kawaria ma te nano ae tangira ao ma nanoia ni koaua.
E na taetae nakoia n taian ni mii, taian kaotioti, taian iango, ao namakin.
E na taetae n te kawai are aki kona ni bure ao anne e riaon ana atatai te aomata. E na angania kaetieti mai ieta ao kaeka ibukin oin maiuia.
Eng, e na iai naake ana a kaenaena ao n taekina te bwai aei bwa e kangaanga, are ngkana arona bwa iai te Atua, E na iai riki bwaai aika a raraoi aika a na karaoaki nakon ti te ongora ao ni kaekaa ana tataro te aomata ae ti temanna.
Ma I tuangko te bwai aei: E tabeakiniko te Atua. E na kakauongo ao E na kaekai am titiraki. Te kaeka nakon am titiraki e na roko n oin Ana kawai ao n oin Ana tai, ngaia ae, ko kainnanoia n reirei ni kakauongo nakon Bwanana. E tangiriko te Atua bwa ko na kakaea oin kawaim n oki nako Ina, ao te Tia Kamaiu bon te kawai.5 E tangiriko te Atua bwa ko na reirei taekan Natina, Iesu Kristo, ao n rinanon te rau ao te kimwareirei ae korakora are e roko man irakin aia reirei burabeti.
Raoraou aika tangiraki, aio te kakatai ae rangin ni matata, ma te kabaeaki mai iroun te Atua, ae kuneaki man te boki n rongorongon booki aika tabu ngkoa aika a tauraoi nakoia mwane, aine, ao ataei ni kabane aika iai nanoia ni kan ataia bwa e koaua man katakina:
Te moan, ko riai ni ukoukora ana taeka te Atua. Are nanona warekan booki aika tabu ao kamatebwaiakan naba aia taeka kain rimoa n ikotaki ma burabeti n taai aikai ni kaineti ma ana euangkerio Iesu Kristo ae kaokaki— tiaki n te nano n raraoma ke ni kauntaeka ma te nano ae tangira ni ukoukora te koaua. Kabanea am iango ni bwaai aika ko namakin, ao ni katauraoa am iango ni karekea te koaua.6 “E ngae ngke akea te bwai ae kam tangiria bwa kam ti kan kakoaua, kamwakura te nano aio i nanomi … are e a kona n reke nnen [ana taeka te Atua].”7
Te Kauoua, ko riai n iangoia, kabanea am iango iai, kekeiaki n aki maaku,8 ni kakoauaao ni kakaitau ibukin ana nanoanga te Uea ae a tia ni karaoia nakoia Natina man ana tai Atam nakon ara bong man katauraoakia burabeti, taan mamata, ao taan kaotioti ni kaira Ana Ekaretia ao ni buokira ni kakaea te kawai n oki nako Ina.
Te Kateniua, ko riai n tuanga Tamam are i Karawa, n aran Natina, Iesu Kristo, bwa e na kaota koauan Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira nakoim. Titiraki ma te nano ae koaua ma nanomi raoi, ni karekea te koaua iroun Kristo.9
Iai naba te kaauani kawai, ae ti anganaki iroun te Tia Kamaiu: “Ngkana e kan toua mwiin ana taeka te [Atua], e na ata te reirei, ba tao mairoun te Atua, ke tao I taetae mai Rou.”10 N taekana teuana, ngkana ko kataia ni kakoaua koauan ana reirei te euangkerio, ko riai moa ni maiuakin. Katuka ana reirei te euangkerio ao reirein te Euangkerio nakon te kataaki ni maium. Karaoi ma te nano ae koaua ao te onimaki ae teimatoa iroun te Atua.
Ngkana ko na karaoi bwaai aikai, iai am berita mairoun te Atua—ae e kabaeaki man Ana taeka 11— are E na kaota te koaua nakoim man mwaakan te Tamnei ae Raoiroi. E na anganiko te ota ae korakora are e na kariaiakako bwa ko na kona n taratara rinanon te rotongitong ao ni kakoaua te taratara ae moan te tikiraoi ae akea kabotauana ae aki kona n nooraki ni kabonganakin oin ara taratara.
Tabeman ana kangai bwa a rangin ni matoatoa taian kawai ke a kangai bwa akea uaana. Ma I taku n au iango bwa te koaua n te euangkerio ao te Ekaretia aei bon te bwai ae te kabanea ni kakawaki ae ko kona ni karekea n te maiu ae mamate aei. E na aki ti kakabwaiako ao ni ka iriko n te maiu aei, ma e na iai mwiina naba nakon maium nakon te maiu are akea tokina.
Bwaai n Tamnei a Kona n Ataaki Ti Iroun te Tamnei.
A korakai Taan Rabakau ni kan ata ana tiaiti te aonaaba ni karokoa ae a moanna n nakoraoi riki bwaai ni mwakuri n tau ni kona ni booti n te ota ae korakora riki bwa aonga n ata te koaua ae tabwanin riki.
Te Abotoro Bauro e reiakina te reirei ae ti tebo ni kaineti ma te atatai n tamnei. “Ao te aomata ae bon te aro n aomata e aki kaki i nanona b’ai ake ana b’ai Tamnein te Atua,” e koroboki nakoia tenaan I-Korinto, “ba e taku ba te nanobaba: ao e aki kona n atai, ba a neneraki aroni baikai n te aro n tamnei.”12
N taekana riki teuana, ngkana ko tangiria ni kinai koauan te tamnei, ko riai ni kabonganai bwai ni mwakuri aika eti. Ko aki kona ni karekea te atatai ni koauan te tamnei ma bwai ni mwakuri ake aki kona ni kunei.
E a tia n tuangira te Tia Kamaiu n ara bong bwa te bwai anne are mairoun te Atua bon te ota; ao ane e karekea te ota, ao n teimatoa iroun te Atua, e na karekea riki te ota ae bati; ao te ota anne e na rikirake otana n rikirake ni karokoa te bong ni kororaoi.”13
Ngkana ti kabanea riki ara tai n rairi nanora ao ara iango nakon te Atua, ao e na rawata riki te ota ae ti na anganaki. Ao ni katoa te tai ngkana ti ukoukora te ota anne ma nanora ao te aki manikangare, ti kaotia nakon te Atua tauraoira ni karekei ota riki tabeua. Ni karaurau, bwaai ake a tara ni mabubu, n roo, ao n raroa nako a moanna n itiaki, n ota mwaaka, ao ni kinaki iroura.
N aron te kawai aei, ngkana ti kitana otan te euangkerio, ao oin otara e na mamara—tiaki n te bong ke n te wiiki ma n ni karaurau inanon te tai—ni karokoa ae ti tanrikaaki tiaki kona n ataia bwa bukin tera ti tuai ni kakoaua bwa e koaua te euangkerio. A kona ara atatai ake mai imwaina n tara ni burababa nakoira ibukina bwa tera are e a tia n itiaki e a tia ni manga aki itiaki, mabubu, ao n raroa.
Aio bukina ngkai e rangin ni matoatoa Bauro n ana koaua ae te rongorongo n te euangkerio e nanobaba nakoia naake a mate, “ma boni m’akan te Atua [i roura ngaira] aika ti a tia ni kamaiuaki.”14
Akea te Bwai n Tutuo Ibukin Bairean Taekan Temanna
Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira bon te tabo ibukiia aomata ma aekan kakoaua ni kabane. Iai tabeman kain te Ekaretia aika a kakoauaki bwa a rangin ni matoatoa aia koaua. Tabeman a teimatoa ni kekeiaki ni kan ataia bon irouia. Te Ekaretia bon te mweenga ibukiia ni kabane, n aki tabe ma aekakira korakoran ara koaua. Akea te kanikina iaon te mataroa n ara autinibootaki ae taekinna, “E riai am kakoaua ni matoatoa n aron aei ngkana ko na rin.”
Te Ekaretia tiaki ti ibukiia aomata aika kororaoi ma ibukiia ni kabane bwa a na “nakomai nakon Kristo, ma ni kakoroaki Irouna.”15 Te Ekaretia bon ibukiia aomata n arom ao ngai. Te Ekaretia bon te tabo ni butimwaai ao n tabeakinaki, tiaki ni kaokoroaki ke n tiribure aki. Bon te tabo are ti na karoko iai ni kaungaira, uotiira rake, ao ni kamatoa ira ngkana ti karaoa ara kakaae ibukin koaua aika tabu.
N tokina, ngaira ni kabane bon taan rianna ni ukoukora otan te Atua ngkana ti mwananga ni kawain te tia reirei. Tiaki taekinia tabeman ibukin mwaitin te ota ae iai irouia ke ae akea irouia, ma, ti karikirakei ao ni kaungai ni kabane oota ni karokoa e a rikirake ni itiaki, otanako, ao ni koaua.
Te Berita Nakoira Ni Kabane
Ti na kakoaua bwa n angiin te tai ao karekean te kakoaua ti aki te mwakuri ae e na kabanea teuana te miniti, te aoa, ke te bong. Ti aki te bwai ae ko kona ni katia n te taina ao e a tia naba. Aron karaoan ikoikotakin oota tiaki te kawai ae na maan.
Am koaua iroun Natin te Atua ae maiu ao ana Euangkerio ae kaokaki, Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira, e aki kona n roko n te tai ae waekoa ae ko iangoia, ma I berita nakoim te bwai aei: ngkana ko karaoa tabem, ao e na bon roko.
Ae e na karietaaki.
I anganiko oin au kakoaua bwa koaua n te tamnei e na kaona nanom ao ni uota te ota nakon tamneim. E na kaota nakoim te wanawana ae itiaki ma te kimwareirei ae kamimi ao te rau ma i karawa. I a tia ni kakoaua aei bon ibukiu man mwaakan te Tamnei ae Raoiroi.
N aron are e a tia ni beritanaki man booki aika tabu ngkoa, rokon Tamnein te Atua ae aki karongoa e na anganiko te namakin ni kan anenea kunan te tangira ni kaboomwi,16 e na tabeka matam nako karawa, ao ni ka rietata bwanaam n te kamoamoaaki nakon te Atua ae Moan te Rietata, am Tia Katantan, am Tia Kawakini ko, Tamam. E berita te Tia Kamaiu bwa ngkana ko ukoukoria, ko na kunea.17
I kakoaua bwa e koaua te bwai aei. Ngkana ko ukoukori ana koaua te Atua, are e tara ni mabubu, e ri tinanikun te kantaninga, ao te raroa nako e na kaokaki, ao ni kamatata aki raoi, ao n riki ni kaan nakon nanom man otan te Atua. E ka kimwareirei nakon ana taratara te tamnei, e aki kakoauaki n ana taratara te aomata, e na kaokaki nakoim.
Bon au koaua bwa otan te tamnei aei a tauraoi nakoia natin te Atua n tatabemania. E na kabebetea am iango, ao e na uota te kamaiuaki nakon nanom ao te kimwareirei nakon am bong. Tariu aika tangiraki, taiaoka n aki karimwiia te tai ni ukeuke ao ni kakorakora oin am koaua n ana mwakuri te Atua ae kamimi, riki n te mwakuri n te ota ao te koaua.
Oin am kakoaua n te ota ao te koaua e na aki kakabwaiako ao am kariki ikai n te maiu ae mamate, ma e na raoniko naba n akea tokina, ibuakoia aonaaba n akea tokina. N aei ao I kakoaua ao ni katikui iroumi au kakabwaia n aran Iesu Kristo, amen.