Tangiriia Tabeman ao Maeka ma Aika Kaokoro Ma Ngkoe
Iroun Unimwaane Dallin H. Oaks
Man te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman
Ngkai taan ririmwin Kristo ti riai ni maeka ma te rau ma tabeman ake a aki ibuokanbwai ma ara kainibaire ke ni kariaia reirei are ngaia a boboto mai iai.
I.
Ni banen bongin Ana mwakuri n te maiu ae mamate, Iesu e angania Ana Abotoro te bwai ae E aranna “te tua nabangkai” (Ioane 13:34). E kaokiokia teniua te tai, te tua anne e bebete ma e kaangaanga: “Kam na i tangitangiri, n ai arou ngkai I tangiri ngkami” (Ioane 15:12; taraa naba te kibu 17). Te reirei n i tangitangiri e a tia n riki bwa te kabanea n rietata ni kakawaki n ana reirei te Tia Kamaiu. Te kauoua n tua ae te kabanea ni korakora “ko na tangira raom n ai aron tangiram i bon i roum” (Mataio 22:39). E reirei naba Iesu, “Kam na tangiriia ami kairiribai” (Mataio 5:44). Bwa te tua n tangiria tabeman n aron are E a tia n tangiria Ana nanai bon nakoia Ana reirei—ao bon nakoira—te kakaewenako are e onoti. “Ni koauana,” E reireiniira Beretitenti Thomas S. Monson n Eberi ae nako, “te tangira bon te bwai ae moan te kakawaki n te euangkerio, ao Iesu Kristo bon ara Banna ni Katoto. Maiuna e kaota aron te tangira.”1
Bukin tera e rangin ni kaangaanga karekean aekan ana tangira Kristo ibukira n tatabemanira? E boni kaangaanga ibukina bwa ti maeka ibuakoia aomata aika aki ko na n tibwaua ara koaua ao tibwangara n te berita ae tabu. N Ana tataro ibukiia Ana reirei, e anga tabeua ana taeka imwain are E Tiringaki, Iesu e tataro ibukiia taan iriiria: “I a tia n anganiia am taeka; ao e ribai’a te aba, ba tiaki ana b’ai te aba ngaia, n ai arou ngkai ti aki ana b’ai te aba Ngai” (Ioane 17:14). Ngkanne, E bubuti nakon te Tama, “I aki tataro ba ko na uotia nako mai aon te aba, ma I tataro ba Ko na kawakinaki mai-roun teuare buakaka” (te kibu 15).
Ti na maeka n te aonaaba ma ti na aki kariaia ana kainibairete aonaaba. Ti riai ni maeka n te aonaaba ibukina, n aron are e reirei Iesu n te taetae ni kaikonaki, Abanueana “kanga ai aron te b’ai ni kariki,” are ana mwakuri bwa e na karikirakea kanoana ae bwanin man uaana (taraa Ruka 13:21; Mataio 13:33; taraa naba 1 I-Korinto 5:6–8). A aki kona taan iriiria ni karaoa anne ngkana a ti reitaki ma naake a tibwaua aia onimaki ao kateia. Ma e reirei naba te Tia Kamaiu bwa ngkana ti Tangiria, ao ti na tou mwin Ana tua (taraa Ioane Ioane 14:15).
II.
E rawata ana reirei te euangkerio iaon kawakinan taian tua ngkai ti maeka ibuakoia aomata aika a kakaokoro aia onimaki ao kateia. Reirei iaon te kakaitara a rangin ni kakawaki. Ngke e kuneia tenaan Nibwaite te Kristo ae e a tia n uti n uneaki iaon aron karaoan te bwabetito, E anga kaetieti aika ota bwa e na kanga aron karaoan te otenanti aei. Ngkanne E reireinia te reirei ae moan te tamaroa aei:
“Ao e na akea te ikakawi imarenami, n aron are e a tia n iai, ao a na akea naba te ikakawi imarenami ni kaineti ma aron nako au reirei, n aron are e a tia n reke.
“Bwa e koaua, e koaua, ae I tuangkami, bwa ane iai irouna tamnein te kakauntaeka ao bon tiaki mai irou, ma bon ma iroun te riaboro, are taman te kakauntaeka, ao e kakiriweei nanoia aomata bwa a na itabaraaraa ma te un, i marenaia.
“Nooria, bon aio … au reirei, bwa a na riai ni kakeaki bwaai aikai” (3 Nibwaai 11:28–30; e kairaki ma katuruturuana).
E aki tiana Ana kauring te Tia Kamaiu e kauringia bwa a naaki kaitara te kakauntaeka n ti kaineti nakoia aomata aika aki kawakin tuua ibukin te bwabetito. E aki kariaia te kakauntaeka mairoun te aomata. Riki nakoia naake a kawakin tuua a na aki kauni nanoia aomata bwa a na kakauntaeka ma te un. “Tamaia taan kakauntaeka” bon te riaboro; te Tia Kamaiu bon Uean te Raoi.
N aron naba anne, e reirei te Baibara “a raira nako te un aomata aika rabakau” (Taeka n Rabakau 29:8). Abotoro ake rimoa a reirei bwa ti riai ni “kaei b’ai [n] raoi” (I-Rom 14:19) ao n “[taetae] ni koaua n tangiriia” (I-Ebeto 4:15 4:15), “ba e aki kakaraoa a na raoiroi te Atua unin te aomata” (Iakobo 1:20). Inanon kaotioti ni boong aikai e tua te Uea bwa rongorongo aika raraoi n te euangkerio ae kaokaki e riai ni katanoataaki “nakoia aomata ni kabane nakoia kaain rarikiia, n te akoi ao n te nimamannei” (D&C 38:41), “ma te nanorinano ni kabane, … taetae aika aki riai tiaki ni kaitaraia taan taetae n ae aki riai” (D&C 19:30).
III.
E ngae ngkai ti ukoukora te nimamannei ao n totokoi kakauntaeka, ti riai n aki karekea te boraraoi ke ni kamamaraaki man kabaeakira n taian koaua aika ti atai. Ti aki riai ni kanakoi ara bwai ke kateira. Ana euangkerio Iesu Kristo ao berita aika ti a tia ni karaoi e karikira bwa taan buaka n te buaka ae akea tokina imarenan te koaua ao te kairua. Akea te bwai ae nakoraoi n te buaka anne.
E kaota te kawai te Tia Kamaiu ngke Ana tia kakaitara e katikuia ma te aine ae e “kuneaki ngke e wene ni bure, ngke e bon tabe iai” (Ioane 8:4). Ngke a kamaemaeaki ma aia kewe, taan kabuakaka a bubai ao a katuka Iesu n tingaia ma te aine. E buokia ma te tangira n aki tangiria ni kabuakaka n te tai anne. Ma E kamatoa n tuangnga neienne bwa e na “aki manga bure” (Ioane 8:11). Te tangira n akoi -e kainnanoaki, ma te tia iriira Kristo—n aron te Mwatita—e na matoatoa n te koaua.
IV.
N aron te Tia Kamaiu, taan iriria n tabetai a kaewenakoaki ma katei aika buakaka, ao n te bong ngkana a kamanoi bwaai aika eti ao a bure ake a bon ataia, N tabetai a tongaki bwa “taan kairiribai” ke “n rawata a na iango ibukin te aro.” A mwaiti atatai n te aonaaba katei ao bwaai aika kakaraoaki bon te kakaewenako nakoia Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira. E kakawaki Ae bwainaki riki ibuakon bwaai aikai n te bong aei bon te reitaki ae matoatoa are e a kariaia te mare ni mwaine n angiin aba n te United States ao Canada ao a mwaiti riki. Ti maeka naba ibuakoia tabeman aika aki kakoaua te mare. Tabeman aki kakoaua ae e na riai n iai natira. Tabeman a totokoi tamnei aika tangako ke turaki aika kakamaku. Te katooto riki teuana—e rangin n ataaki irouia angiia taan onimaki—bon te kakaewenako bwa kam na aki maeka ma te bu ae akea ana onimaki ke kaain te utu ke n irekereke ma tabeman ke taan ni mwakuri aika aki onimaki.
N taabo ake a tia ni katabuaki, n aron tembora, auti n nebonebo, ao oin mweengara, ti riai n reirei te koaua ao tuua n ae matata raoi ma te karaurau ngkai ti ota iai man te babaire ni kamaiu are e kaotaki n te euangkerio ae kaokaki. Inaomatara ni karaoia e kamanoaki man te kabaeaki n te tua iaon te inaomata n taetae n aro, n raonaki ma te tabo aika onoti ibukin te karineaki n aba aika akea aia oin tua ae tabangaki.
Ibuakon te botanaomata, tera ae a taekinna aomata aika taua te aro ao ni karekerekei iango riki tabeua. Kabonganaan inaomataia aaro e kaineti nakon angiin ana mwakuri te botanaomata, ma e nakon aia kona ni karin aia koaua ao kateia tabeman. A kona tuua n totokoi katei aika a kinaki bwa a bure ao aki butimwaeaki, n aron karaoan te wenenibure, te kakirewe ke katei n iowawa, riki ngkana e karaoaki irouia taan iowawa n aran te aro. Katei aikanne aki rangin ni buakaka, e ngae ngke aki butimwaeaki irouia taan onimaki tabeman, e na bae n tangiraki bwa e na reitaki nako ngkana e karinaki bwa te tua man te bwai ae aranna burabeti n Ana Boki Moomon “bwanaan te botanaomata” (Motiaea 29:26).
Iaon taekan te kabwarabwara nakon te botanaomata, ti kantaninga te iango ae korakora riki nakon reirein te euangkerio bwa ti na tangiria kaain rarikira ao n totokoa te kakauntaeka. A riai taan iriira ana katoto Kristo n riki bwa taan karinerine. Ti riai n tangiria aomata ni kabane, n riki bwa taan kakauongo aika tamaroa, ao ni kaota tabeaiangaia ibukin aia onimaki. E ngae ngke ti aki boraraoi iai, ma ti riai ni kukurei iai. N otara ao n ara reitaki iaon atun te rongorongo a aki riai ni karika te itabarara. Ti riai ni wanawana ngkana ti kabwarabwarai ao man ara kabwarabwara a na anai nanoia aomata tabeman. Ni karaoan aei, ti tuatua bwa a na aki rootaki tabeman man ara koaua n ara aro ao inaomatan ara aro ni karaoa te mwakuri. Ti kaungaira ngaira aikai ni kabane ni karaoi Ana Tua Aika Kakawaki te Tia Kamaiu: “Ma ngaia aei, ba b’ai ni kabane aika kam tangiri ba a na karaoaki nako imi irouia aomata, ao kam na karaoi naba nako ia” (Mataio 7:12).
Ngkana ara iango aika kinaaki ao ara tua a kaitara ara kainibaire, ti riai ni butimwaai mwiia aika aki tamaroa ma te karinerine, ao ni karaoi katei aika tamaroa ma ara kairiribai. N aki tabe bwa tera ae riki, ti riai n riki bwa aomata aika a akoi nakoia ni kabane, n aki kariaia te bwainikirinaki, n raonaki ma te bwainikirinaki ae boboto iaon te reti n aomata, katei, taan onimaki ke taan aki onimaki n te aro, ao iai kakaokoro n aron kabwarabwara n arona ni mwaane ke n aine.
V.
I a tia n taetae iaon reirei ni kabane. Ngkai N na taetae iaon ae a na kanga reirei aikanne ni kabonganaki n aron kaangaangan te utu aika kakaokoro aika ataaki ike e na kabonganaki iai ana reirei te Tia Kamaiu ma te onimaki riki.
I moanna man te bwai are a tia n reiakinna ara ataei ngke a takakaro. N taainako ao aika tiaki kaain te Moomon ikai i Utah a tia n aki kukurei ao n aki kataetaeaki irouia tabeman ara membwa ake aki kariaia aia ataei bwa a na iraorao ma ataei man aro ake tabeua. Ni koauana ti kona n reireinia ara ataei ao katei aika raraoi n aki kararoaia ao ke ni kaota te aki karinerine nakoia aika kaokoro.
A mwaiti taan reirei n te aro ao n taabo n reirei aika a tia ni kaota nanokawakiia ni kateia tabeman kairake aika 13 nakon 19 aia ririki ni maiu, n raonaki ma kairake irouia Aomata aika Itiaki, n tabeakinia i bon irouia. Te tua kam na i tangitangiri ni koauana iai inanona te tangira ao te karinerine imarenaia aaro aika kakaokoro ao ibukia naba reeti aika kakaokoro, katei ao rinanin kaubwai. Ti kaewenakoia kairake ni kabane bwa a na aki bure, kaunun, ke taetae n aki akaka ao kateia are e na aki karika te maraki iaoia tabeman. Bwaai aikai ni kabane a kaitara ana taeka te Tia Kamaiu are ti na bwaina te itangitangiri.
E reirei te Tia Kamaiu bwa te kakauntaeka bon ana bwai ni mwakuri te riaboro. Ni koauana raoi anne reirei ake a kaitarai tabeua taetae ao katei n te tautaeka. Tabeakinaia aomata ao ana baire te tautaeka ake aki ira am koaua e riai ibukin te tautaeka, ma kakaokoroia ibukin te tua e aki riai n irekereke ma te kaikuaki are e rin nako n ana waaki te tautaeka ao ni katuaaia kaaina. Ngaira ni kabane ti riai ni katoki taetae ao katei aika aki riai ibukin kaokoroia.
Te kawai ae moan te kakawaki ni kaitara te kakaitara ao karaoan te karinerine ibukin taian kaokoro bon inanon mwengara ao ara reitaki ma kaain ara utu. A kona ni kaman nooraki taian kaokoro—tabeua kaokoro a na uarereke ao tabeua a na korakora. Ni kaineti ma te kaokoro ae korakora, katautaua ngkana e maeka ma te aomata temanna ni karaoa te bure ma ngaia n tuai ni mare. Anne e uoti uoua bwaai aika rangin ni kakawaki nakon te kauntaeka—ara tangira ibukia kaain te utu ao katabeara nakon tuua. Irakin ana katooto te Uea, ti kona ni kaota te tangira n akoi ao n teimatoa ni matoatoa n te koaua man mwakuri ake imwaina are e kabebetea ke n tara ni mwaninga ae ti ataia bwa e bure.
I kainna ma katooto ake tabeua n te reitaki n te utu. N te maungatabu ni kabuta n te titeiki n te Midwest tao tebwina te ririki n nako, I kaitibo ma te aine ae tuangai bwa kainnabana ae tiaki te membwa e a tia n iriria nakon te taromauri n te maan ae 12 te ririki ma e tuai man kaaina te Ekaretia. Tera ae e riai ni karaoia neienne, e titiraki. I maroro ma ngaia bwa e na waaki nako ni karaoi bwaai aika eti ao n taotaona nanona ao n akoa kainnabana.
Tao teuana te namwakaina imwiina e korea ana reta nakoiu n aron aei: “Eng, I taku bwa te ririki ae 12 bon kaotan aron au taotaonaki n nano, ma I aki ataia ngkana I a tia n rangin n akoi nakoina. Ngaia ae, I mwakuri korakora n ae riaon teuana te namwakaina, ao e a bwabetitoaki.”
Te akoi e bon mwaaka, riki inanon te utu. E reitinako ana reta, “I rangin ni kataia ngkai ni karaoa aron te akoi nakoina ibukina bwa ti mwakuria aron kabaeakira n te mare n te tembora n te ririki aei!”
Onoua te ririki imwiina e a manga korea riki ana reta nakoiu: “E a [tibwa tia] ni weteaki kainnabau ao n riki ngaia bwa te bitiobi [n ara uoote].”2
VI.
Inanon te reitaki ao kaangaanga aika mwaiti inanon te maiu aei, ti riai n reitaki ma aomata aika kaokoro ma ngaira. Ae kakawaki, iteran kaokoro aikai aki riai n aki tabeakinaki ke ni kakeaki, ma a riai taan iriira Kristo n ata aron te maeka ma te rau ma tabeman aika aki tibwauai aroia ke ni butimwaai reirei are ngaia a bon boboto mai iai. Ana baire ni kamaiu te Tama, ae ti ataia man te kaotioti mairoun te burabeti, e katikuira n te kaangaanga n te maiu ae mamate ike ti na kawakin iai Ana tua. Anne e raonaki ma tangiraia kaain rarikira ma kateia ao aia onimaki aika kakaokoro ngkai E a tia n tangiriira. N aron ana reirei te burabeti man Ana Boki Moomon, ti riai ni waaki nako, ni karekea “tangiran te Atua ma aomata ni kabane”(2 Nibwaai 31:20).
Ni kaangaangan te maeka inanon te mangaongao ae katobibiira, ana tua ara Tia Kamaiu bwa ti na bwaina te itangitangiri n ai arona ngkai E tangiriira ao anne bon kakaewenakoara ae moan te kaangaanga. I tataro bwa ti aonga n ota n te bwai aei ao ni ukoukoria ni maiuakinna n ara reitaki ao ara waaki ni kabane, n aran Iesu Kristo, amen.