Bwa E Na Kakorakoraaki Naba
I tataro bwa ti na teirake nakon ara wewete n tabekiia rake tabeman ni katauraoia ibukin aia mwakuri aika nakoraoi.
I namakina te kakabwaiaki ni mena n te bootaki aei ma naake iai irouia ana nakoanibonga te Atua. Te tangira, te onimaki, ao te mwakuri ae karaoaki irouia mwaane aikai bon kakai n taai aikai. I taetae n te tairiki aei nakoia kaain te nakoanibonga, aika ikawai ao n uarereke, katiteuanaaki n te mwakuri nakon te Uea Iesu Kristo.
E anga Mwaakana te Uea nakoia ni kabane kaain te aobiti n te nakoanibonga aika a kororaoi ni mwakuri n nakoia n te nakoanibonga.
Wilford Woodruff, ngke te Beretitenti n te Ekaretia, e kabwarabwara ana atatai n te nakoa n te nakoanibonga:
“I ongo te moan taetae ae I tuai man ongongo n te Ekaretia. Te bong are imwiina I bwabetitoaki. … I katabuaki bwa te Tia Reirei. E waekoa ni wakinaki au mition. … I mwakuri rinanon te mition anne bwa te Tia Reirei. …N te maungatabu I katabuaki bwa te Ibonga. … Imwiin are I katabuaki bwa te Ibonga I kanakoaki … ni mitinare n iteran te United States are i maiaki. Anne n tain te autumn n te 1834. Iai toau ae raonai ao ti katukaki ni wakina ara mition, n akea ara buua-ni-mwane ao n nen ara boki. I mwananga n ti ngai inanon kiromiita aika mwaiti ao n tataekina te Euangkerio, ao I bwabetitoia aomata aika mwaiti ae I aki kona ni kamatoaia n te Ekareita, bukina bwa ti Ngai te Ibonga. … I mwananga tabeua te tai n tataekina te Euangkerio imwain ae I katabuaki bwa te Unimwaane. …
“[Ngkai] I a tia n riki bwa kaain te Abotoro ake Tengaun ma Uoman tao nimabwi ma aua te ririki. I a tia ni mwananga ma anne ao kooram ake tabeua inanon onobwi te ririki, ao I tangiria n taekinna nakoia aomata aikai bwa I katabuaki ni mwaakan te Atua ngke I taua te nakoa n Tia reirei, riki ngke I tararua te Ekaretia bwa te Ibonga, n tainako ngke te Abotoro ngai. Akea te kaokoro n te bwai aei ngkana ti karaoa tabera.”1
Te bwai ae karaoaki anne n tamnei ae akea kaokorona e iangoaki n ana kabwarabwara te Uea n te Nakoanibonga ae te Aaron bwa te “reitaki” n te Nakoanibonga ae te Aaron.2 Te taeka ae te reitaki e nanonaki ae bwaai aikana uoua a reitaki. Te reitaki aei e kakawaki nakon te nakoanibonga n riki bwa te korakora ao te kakabwaia ae kona n riki, n te aonaaba aei ao n aki toki, bukina bwa akea moan ana bong ke tokin ana ririki.3
Te reitaki e bebete. Te Nakoanibonga ae te Aaron e katauraoia ataeinimwaane ibukin te onimakinaki riki ae tabu.
Te Nakoanibonga ae te Merekitereka e tau kiing ni kabane n ana kakabwaia ni kabane te Ekaretia—
Ana kakabwaia n tamnei te Ekaretia e irianaki ma reken te tai ni karekea ataakin bwaai aika raba aika bwain karawa, bwa e na kaukaki karawa nakoia, n reitaki ma te bootaki ni maungatabu ao ana ekaretia te Moan Nati, ao ni kukurei n ana reitaki ao ana iraorao te Atua te Tama, ao Iesu are te tia raoi n te berita naba ngkai.”4
Kiing n te nakoanibonga aikanne a kamwakuraki raoi iroun te aomata ae ti temanna n te taina, te Beretitenti ao ana nakoanibonga ae rietaata ana Ekaretia te Uea. Ngkanne, man ana babaire te Beretitenti, aomata ni kabane ake iai irouia te Nakoanibonga ae te Merekitereka a kona ni katabuaki ma te kariaiakaki ao te tai n taetae ao n onomwi n aran ae Moan te Mwaaka. Akea tokin te mwaaka anne. E reitaki ma te maiu ao te mate, ma te utu ao te Ekaretia, ma aron te Atua Irouna ae korakora ao Ana mwakuri ae akea tokina.
Te Uea e katauraoia naake iai irouia te Nakoanibonga ae te Aaron n riki bwa te unimwaane ae mwakuri ma te onimaki, mwaaka, ao te kakaitau n te Nakoanibonga ae Rietaata ae tamaroa.
Ibukiia unimwaane, te kakaitau ae korakora e na kakawaki nakon kakoroan nanon tabem n te mwakuri n ibuobuoki n te nakoanibonga ae bwanin. Ko na uring am tai ngke ko riikan, tia reirei, ke n Ibonga ngke naake iai irouia te nakoanibonga ae rietaata riki a oki rikaaki n tabekiko rake ao ni kaungako ni kawaim n te nakoanibonga.
Iai irouia kaain te Nakoanibonga ae te Merekitereka te aekaki n ururing anne, ma te nano ni kan kakaitau e na kona ni bua inanon te tai. Au kantaninga bwa N na kabooua te namakin anne n irianaki ma te nano ae korakora n anganiia aomata ae ko kona te aekaki naba n ibuobuoki ae ko a tia ni karekea anne.
I uringa te bitiobi ae e karaoai kanga I a tia ni kaman karekea te konabwai n riki bwa te nakoanibonga ae mwaaka. E weteai n te Tabati teuana ngke te Ibonga ngai. E taku bwa e kainnanoai bwa n na raonna ni kawariia tabeman kaain te Ekaretia n ara uoote. E karaoia ae kanga ti ngai ana kantaninga ibukin te tokanikai. E aki kainnanoai. Iai ana kauntira aika rangin n nakoraoi n ana bitiobiriki.
Ti kawara te aine ae akea buuna ae aki tau ana mwane ke kanana. E tangirai bwa N na buokia ni kaunga ana namakin ao ana iango are irouna, kaewenakoa bwa e na karaoa ao ni kabongana ana kataumwane, ao ni berita nakoina bwa e kona n tokanikai iaon ana kaangaanga ni kona n ibuobuoki nakoia tabeman.
Ti nako imwiina ni buokiia uoman ataeinnaine aika a maiu n te maiu ae kaangaanga. Ngke ti kitaniia n aia auti imwiin ara kakawari, e taetae te bitiobi ni karaurau nakoiu, “Ataei aikanne a na aki kona ni mwaninga ae ti kawariia.”
N te auti are imwiina, I nooria bwa ko na kanga ni kaoa te mwaane ae aki kakaonimaki bwa e na oki nakon te Uea man tuangnga bwa a kainnanoia kaain te uoote.
Te bitiobi anne bon iai irouna te Nakoanibonga ae te Merekitereka ae buokai n atai au konabwai ao ni kaungaai man te katooto. E reireinai bwa N na karekea te mwaaka ao ni kaungaai bwa N na nakon taabo ni kabane ni mwakuri ibukin te Uea. E a tia ni mate ao n tia ni karekea kaniwangana mai i karawa, ma I teimatoa n uringnga ibukina e ruo rikaaki n tabekai rake ngke Ngai kaain te Nakoanibonga n te Aaron ae I aki rangin n atatai. I reiakinna imwiina bwa e norai ni kawain te nakoanibonga n nakoana ae kakawaki n taai aika ana roko, are I aki kona n ota iai n te tai anne.
E karaoa naba anne tamau ibukiu. Bon te aomata ae iai irouna te Nakoanibonga ae te Merekitereka ae atatai ao ni wanawana. Ngkana e tuangaki iroun te Abotoro bwa e na korea te rongorongo ae uarereke n aia kukune taan rabakau bwa ai maanra rikin te aonaaba. E koroia ma te karaurau, n ataia bwa antai ae na warekia iai nanoia ae korakora ae te aonaaba e uarereke riki nakon aia koaua taan rabakau.
I teimatoa n uringa tamau n anganai te bwai ae e a tia ni koroia ao n taekinna nakoiu, “Beretitenti Eyring, iai iroum te atatai n tamnei n ataia ngkana N na riai ni kanakoa te bwai aei nakoia abotoro ao burabeti.” I aki kona n uringa te bwai ae taekinaki n te beeba, ma N na teimatoa n ururinga te kakaitau ae I namakinna ibukin te Nakoanibonga ae te Merekitereka are e noora irou te atatai n tamnei ae I aki kona n nooria.
Te tairiki teuana, ririki aika mwaiti imwiina, imwiin are I a tia ni katabuaki bwa te Abotoro, e weteai ana burabeti te Atua ao e tuangai bwa N na wareka te bwai ae a tia ni koreaki iaon reirein te Ekaretia. E a tia ni kabanea te tairiki ni wareki mwakoron te boki. E taku ma te ngare, “I aki kona ni wareki bwaai aikai ni kabane. Ko aki riai ni motirawa ngkai I mwakuri.” Ao e kabonganai taeka aika e a tia tamau ni kabonganai ririki aika nako: “Hal, ngkoe temanna ae ko riai ni wareka aei. Ko na ataia ngkana e eti bwa e na booretiaki.”
Te baeten naba anne n te Nakoanibonga ae te Merekitereka e karikirakei taratara ao n anga te koaua ae roko n te tairiki teuana n te kauaba n te taetae ae mwanenaki iroun te Ekaretia. Ngke e a koro 17 au ririki, I tuangaki bwa N na taetae nakoia taan ongora aika korakora. Akea au iango bwa tera ae kantaningaaki mai irou. I aki tuangaki atuun au taetae, ai ngaia are I a katauraoa te taetae ae riaon ae I ataia ibukin te euangkerio. Ngke I taetae, I ataia ae I a tia ni karaoa te kairua. I teimatoa n uringnga, bwa imwiin ae I taetae, iai te namakin ae bua ae I a tia ni kabwaka iai.
Te tia taetae are imwiina ao te kabanea n tia taetae bon Unimwaane Matthew Cowley man te Kooram n Abotoro ake Tengaun ma Uoman. Te tia taetae ae korakora—ae tangiraki irouia kaain te Ekaretia ni kabuta. I teimatoa n uringa n tararake nakoina man au kaintekateka irarikin te tabo n taetae.
E moanna n te bwanaa ae korakora. E taekinna ae e a tia au taetae ni karika ana namakin ae e mena n te maungatabu ae korakora. E ngare ngke e taekinna. Au namakin ni kabwaka e bua ao n rimwiiaki ma te koaua ae n te bong teuana N na riki n aron ae e a kaman nooria.
Uringakin te tairiki anne e kairai bwa N na kakauongo raoi ngke e taetae temanna ae iai irouna te Nakoanibonga ae te Aaron. Ibukin te bwai ae a tia ni karaoia Unimwaane Cowley ibukiu, I kantaningaia n tainako bwa N na ongo ana taeka te Atua. E kaangaanga ae N na un ao ni miimi n taainako, ao I aki kona n ibuobuoki ma I ngare n aron ae karaoia Unimwaane Cowley.
A mwaiti bwaai aika a kona n ibuobuoki ni kakorakoraia tarira aika kairake bwa a na waaki nako ma te nakoanibonga, ma akea te bwai ae na mwaaka riki nakon buokaia ni karikirakea te onimaki ao te koaua ae a kona n onimakina mwaakan te Atua n aia mwakuri n te nakoanibonga.
Te onimaki ao te koaua e na aki tiku ma ngaiia man te atatai ae ti teuana n tabekaki rake mairoun ae iai irouna te Nakoanibonga ae te Merekitereka. Te konabwai n onimakin mwaaka aikanne a riai ni karikirakeaki man kaotan koaua mai irouia naake a mwaatai riki n te nakoanibonga.
Ake iai irouia te Nakoanibonga ae te Aaron a kainnanoa te kaunganano ao kaetakiia ni katoa bong ao riki ni katoa aua mairoun te Uea rinanon te Tamnei ae Raoiroi. E na reke anne irouia ngkana a rineia n teimatoa n tau iai. E na bon kaineti iaon rinerine aika a karaoi.
Anne bukina ngkai ti riai n reirei ma te katooto ao n te kakoaua ae ana taeka aika koaua te tia kairiiri n te Nakoanibonga ae te Merekitereka ae te Uea Beniamina.5 Bon taeka n tangira aika taekinaki n aran te Uea, are ngaia aei ana nakoanibonga. E reirei te Uea Beniamina te bwai ae tangiraki mai iroura n teimatoa n itiaki ni karekea te kaunganano ao te reitaki ma te Uea:
“Ao ni kabaneana, I aki kona n tuangkami bwaai ni kabane ake kam na bure iai; bwa bon moan te mwaiti aanga ma kawai, ao a mwaiti ake I aki kona n uring.
“Ma I kona n tuangko, bwa ngkana kam aki taratarai ngkami, ami iango, ao ami taeka, ma aroaromi, ao n aki ongeaba nakon ana tua te Atua, man aki teimatoa n te onimaki n aron are kam a tia n ongo ibukin rokon ara Uea, ni karokoa tokin maium, ao ana bua tamneimi. Ao ngkai, aomata ni kabane, uringnga, ao kam na aki bua.”6
Ti bane n ataa ana kai ni bakarere ana kairiribai te raoiroi ae kanakoaki kanga te ang ae kakaiaki ni kaitaraia kairake aika iai irouia te nakoanibonga aika ti rangin n tangiri. Nakoira, ti tebo ma tautia n rorobuaka n ataeinimwaane, ake araniia bwa natin Ereman mwaane. A kona n teimatoa, n aron ae a karaoia kairake n tautia aikanne, ngkana a kawakiniia, n aron are e kauringiia te Uea Beniamina bwa a na karaoi.
Aki raraoma natin Ereman mwaane. A un ma te ninikoria ao ni karekea te tokanikai ibukina bwa a kakoauai aia taeka tinaia.7 Ti oota ni mwaakan ana onimaki te tina ae tangira. Tiina a katauraoi boutoka aika korakora nakoia natiia mwaane n te bong aei. Ngaira aika iai iroura te nakoanibonga, ti kona ao n riai ni kairia ma te boutoka anne ma nanora ae korakora ni kakoroa nanon te katabeaki anne ngkai ti a rairaki, ti na karoko irouia ni buokiia tarira.8
Au tataro e kangai bwa ni kabane naake iai irouia te Nakoanibonga ae te Merekitereka a na butimwaea te tibwanga are e anga te Uea:
E taku bwa ngkana iai te aomata ae na kakorakoraaki n te Tamnei, kariaia bwa e na airi ma te aomata anne ae mamaara, bwa e na kakorakoraaki n ana nanorinano ni kabane, bwa e na kakorakoraaki naba.
E taku bwa ti na kairiia naake a katabuaki nakon te nakoanibonga are e rinano riki, ao ni karimoaia bwa a na kabaea aia tai, ao ni katauraoa te kawai, ao ni kanoai taai aika ti aki kona ni kanoai.
E taku aio te kawai are Ana abotoro, n taai ake rimoa, a katea Ana ekaretia Nakoina.9
Ngkami taan kairiiri n te nakoanibonga ao kaaro aika iai iroumi te Nakoanibonga ae te Aaron kam kona ni karaoi kakai. Kam kona ni buoka te Uea ni mena ibuakoia unimwaane aika onimaki ma ataeinimwaane aika a butimwaea te wewete n tataekina te euangkerio ao ni karaoia ma te aki nanokokoraki. Ko na noriia aika mwaiti aika ko a tia n tabekiia rake ao ni kaungaia n teimatoa n onimaki, mare n te tembora, ao i mwiina, tabekiia ao ni katauraoia tabeman.
E na aki anai burokuraem ibukin waaki ni kakukurei aika boou, bwaai n reirei aika a nakoraoi riki, ke bwaai ni kareke rongorongo aika a nakoraoi riki. E na aki tangira te mwakuri are riaon ae iai iroum ngkai. Te taeka n tuea ao te berita n te nakoanibonga e anganiko te mwaaka, te tuea ao te berita n te nakoanibonga, ae kuneaki n Doctrine ao Covenants tiekition 84.
Ngaira ni kabane ti kantaningaia a na mwaiti ataeinimwaane aika a na karekei atatai n aron Wilford Woodruff, are ngkai iai irouna te Nakoanibonga ae te Aaron, e reirei ana euangkerio Iesu Kristo ma te mwaaka n rairairi.
I tataro bwa ti na kakoroi bukin weteara ni kaungaia tabeman ni katauraoia ibukin aia mwakuri aika kakukurei. I kaitauia aomata aika tikiraoi aika a tia n tabekai rake ao ni kaotia nakoiu bwa ko na kanga n tangira ao ni uotia rake tabeman.
I kakoaua bwa Beretitenti Thomas S. Monson e taui kiingin te nakoanibonga ni kabane n te aonaaba n te tai aei. I kaota au koaua bwa, inanon maiuna n ana mwakuri n ibuobuoki, e a tia ni karoko ni buokiia tabeman ngkai ngaia te Nakoanibonga ae te Merekitereka. I rangin ni kakaitau ibukin te kawai ae tabekai rake ao ni kaota nakoiu bwa ko na kanga n tabekiia rake tabeman.
E maiu te Atua te Tama. Iesu bon te Kristo. Aio Ana Ekaretia ao aba n uea. Aio Ana nakoanibonga. I ataa aei i bon irou man mwaakan te Tamnei ae Raoiroi. N aran te Uea Iesu Kristo, amen.