Ti na Nako n Antai?
N te kabane, ngaira ni kabane ti na kaeka ana titiraki te Tia Kamaiu: “Ngkami kam kan nako naba?”
Tabeua te ririki nako, Ngai ma au utu ti kawara Iteraera. Teuana au ururing ae itiaki man mwanangara bon kawaran te ruu are ieta i Ierutarem, te tabo ae ana Kabanea ni Katairiki ma ana abotoro.
Ngkai ti tei n te tabo arei, I wareware nakoia man Ioane 17, ike e bubuti Iesu nakon tamana ibukiia Ana Reirei:
“I tataro i buki’a … bwa a na bane n riki n teuana, n ai arora. …
“I aki tataro i buki’a ti aikai, ma I tataro naba i buki’a ake a onimakinai n aia taeka;
“Ba a na bane n riki n teuana; n ai arora, ngkai Ko mena i nanou, Tamau, ao Ngai I nanom, ba a na mena naba inanora.”1
I rang n rootaki ngke I wareki taeka aikai ao ni kuneai n tataro n te tabo are e tabu arei bwa N na kona n riki n ti teuana ma au utu ao ma te Tama are i Karawa ao ma Natina.
Ara reitaki ae kakawaki ma utu, raoraora, te Uea ao Ana Ekaretia are e a tia ni kaokaki a mena ibuakon bwaai ake a kakawaki n te maiu. Ibukina ngkai a kakawaki reitaki aikai, a riai n tangiria, ni kamanoaki, ao ni kawakinaki.
Teuana mai buakon karaki aika kaangaanga n te namakin inanon booki aika tabu ngke “ana reirei [te Uea] aika bati” a kunea bwa e matoatoa butimwaean Ana reirei ao ana tua, ao a “kerikaki, ao a aikoa manga airiri ma Ngaia.”2
Ngkai a nako reirei aikai, e rairaki Iesu nakoia Tengaun ma Uoman ao n titiraki, “Ngkami kam kan nako naba?”3
E kaeka Betero:
“Te Uea, ti na nako n antai? E mena i Roum taekan te maiu are aki toki.
“Ao ti kakoauako ao ti ataiko, ba Teuare moan te Raoiroi Ngkoe, are Natin te Atua.”4
N te tai anne, ngkanne tabeman a kabanei nanoia iaon te bwai are aki kona ni butimwaea, Abotoro a rineia ni kabanei nanoia iaon baike a karaoi ni kakoauai ao n atai, ao n tokina, a teimatoa irarikin Kristo.
Imwiina, ni bongin te Bentekota, te Tengaun ma Uoman a karekea ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi. A ninikoria n aia kakoaua ibukin Kristo ao ni moanna n oota riki n ae bwanin n ana reirei Iesu.
Te bong aei akea kaokorona. Ibukiia tabeman, ana kakao Kristo ni kakoaua ao te teimatoa n reitinako e matoatoa—ke ni kaangaanga ni butimwaea. Tabeman reirei a korakai n oota n tuan ke n ana reirei te Ekaretia. Tabeman a kunei tabeiaianga n rongorongon te Ekaretia ke ni kairuaia tabeman kaain te aro ao taan kairiiri, ngkoa ao ngkai. Tabeman a teimatoa ni kunea bwa e kaangaanga ni maiuakina te aro are e kainnanoa te anganano. N te kabane, tabeman a taraa “ni kua ni karaoa ae raoiroi.”5 Ibukin baikai ao tabeua riki bukina, tabeman kaain te Ekaretia a aki koaua inanon aia onimaki, ni miimi ngkana tao a riai n iriiria naake a “kerikaki” ao aikoa manga airiri” ma Iesu.
Ngkana iai mai iroumi ae nanououa n ana onimaki, I titirakiniko n aron ana titiraki Betero: “[Ko] na nako n antai”? Ngkana ko rineia bwa ko na aki kakaonimaki ke ko na kitana ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ae e a tia ni kaokaki, ko na nakea? Tera ae ko na karaoia? Te babaire n “aki manga airiri” ma kaain te Ekaretia ao ana tia kairiiri te Uea ake a tia n rineaki ake iai korakoran mwiin aia anainano e aki kona ni karekeaki ngkai. E bae n iai tabeua reirei, tabeua tuua, tabeua rongorongo ake aki booraoi ma am onimaki, ao ko na namakinna bwa tii te kawai ni katoka te kaangaanga n te nano ngkai ko na “aki manga airiri” ma Aomata aika Itiaki. Ngkana ko maiu ni maan n aron ae I karaoia, ko na ataia bwa bwaai ni kabane iai kawai ni katokia i bon irouia. Te atatai ae kairaki ke te kaotioti e na buoka ni kamataata te kaangaanga. Uringnga, Kaokanbwai tiaki te bwai ae riki, ma e reitinako teutana imwiin teutana.
Tai bakataei koaua aika korakora ake a kaotaki rinanon te Burabeti Iotebwa. Tai katoka am wareware, iangoi raoi, ao maiuakin ana tua Kristo ake inanon ana Boki Moomon.
Kamatebuakaa n anga am tai ae ti te arona nakon te Uea rinanon konabwai aika koaua n ataia bwa tera are e a tia ni kaotia te Uea. Ngkai raoraou ae tangiraki ao raou ni mwakuri ngkoa Unimwaane Neal A. Maxwell e taku n tetaina, “Ti aki riai n iangoia … bwa a na iai te bwai ae ti na aki kona ni kamataata, bwa e aki kona ni kamataataki.”6
Ngaia are imwaain ae ko karaoa am rinerine n tamnei ane kaangaanga anne, I kaungako katokia ao iangoia raoi imwaain ae ko kabwara nanom ni baike a na kairiko nakon am koaua ibukin ana Ekaretia Iesu Kristo ae e a tia ni kaokaki n te moan tai. Tooki ao iangoa te bwai are ko a tia n namakinna ikai. Iangoi taai ngke te Tamnei ae Raoiroi e kaoti nakoim koaua aika akea tokiia.
Ko na nakea ni kakaeia tabeman ake iai aia koaua ae ti te arona ae onoti, Kaaro i Karawa aika tatangira, ake a reireiniira bwa ti na kanga n okira Mweengaia?
Ko na nakea ibukin reireinakim ibukin te Tia Kamaiu are bon ngaia raoraom ae tamaroa, are e aki tii korakai ibukin am bure ma e korakai naba ni “maraki ma te karawawataki ao te kariiriaki n aekaia nako” bwa e na on nanoia n te nanoanga ni kaineti ma te maiu n iriko, bwa e na ataia ni kaineti ma te maiu n iriko bwa e na kanga ni buokiia ana aomata ni kaineti ma mamaaraia,”7 ni kairaki ma anne, I kakoaua, mamaaran buan te onimaki?
Ko na nakea n reiakina riki taekan ana babaire te Tama are i Karawa ibukin kukureira ae akea tokina ao te rau, te babaire are e kaonaki ma konabwai aika kamiimi, reirei, ao kairiiri ibukin maiura n rabwata ao n akea tokina? Uringnga, te babaire ni kamaiu iai uaana n te maiu n rabwata, n iai bukina, ao kaetieti.
Ko na nakea ni kakaea rongorongon katean ma barongaan te Ekaretia ae kairaki n te tamnei rinanon reiakinam ao boutokakim irouia mwaane ao aine ake a motinnano ni beku ibukin te Uea ni buokakim ma am utu?
Ko na nakea ni kakaeia burabeti ao abotoro aika maiu, ake a weteaki iroun te Atua n anganiko bwaai n ibuobuoki ibukin te reirei, kamataataki, karaunano, ao ana kairi te tamnei ibukin kakaewenako n ara bong?
Ko na nakea ni kakaeia aomata ake a maiu man bonganan kainibaire ake ko tibwauai ao n tangiria n tibwai nakoia natim ao tibum?
A ko na nakea n rinanon te kimwareirei are e roko man otenanti ni kamaiu ao berita n te tembora?
Tariu ao mwaaneu, butimwaean ao maiuakinan ana euangkerio Kristo e kona ni kakaewenako. E bon aki toki ni kakaewenako, ao n te tai teuana naba. Te maiu e kona n ae kanga ai aroia taan nakonako n tamwarekea te kawai ae kabwatete. Bon te bwai ae taneiai te aba iai n tei iaon te kawai n anai ikeikera, ni manga moan tuoi kawaira, n iangoi mwanekara aika bure. Tiaki ni kabane aomata a na tei iaon te kawai, ma akea te bwai ae bure ni karaoana ngkana am kaangaanga e kainnanoia. Ni koauana, e kona n riki bwa te bwai ae tamaroa ibukiia naake a kabongana raoi te tai anne ni kanakoraoia ma ana ran ni kamaiu ana euangkerio Kristo.
E kaoti te kabuanibwai ngkana temanna e rineia n tionako man te kawai are e kairiira nakon te kai ni kamaiu.8 N tabetai ti kona n reiakina, ni kamatebwaia ao n ataia, ao n tabetai ti riai ni kakoaua, n onimakinna, ao ni kantaningaia.
N te kabane, ngaira n tatabemaniira nako ti riai ni kaekaa ana titiraki te Tia Kamaiu: “Ngkami kam kan nako naba9 Ti na bane n ukeuke ibukin ara kaeka nakon te titiraki anne. Ibukiia tabeman, e bebete te kaeka; ibukiia tabeman, e kaangaanga. I aki bakaea te kan atatai ibukin tera te onimaki ni kan kakoaua e roko ni bebete ibukiia tabeman nakoia temwaangina. I’ rang kakaitau n ataia bwa kaeka a mena ikanne n taainako, ao ngkana ti ukoukori—n ukoukori raoi ma nano aika koaua ao ma nanora ni kabanea n te tataro ae nako man te nano—n te kabane ti na karekea kaekaan ara titiraki ngkai te reitinako ni kawain te euangkerio. N au tai ni mwakuri, I kinaia naake a tia n tionako ao ni manga oki imwiin kataakin aia onimaki.
Au kantaninga ae koaua bwa ti na kunea ao ni kaoia mwaiitia aomata n reitinako iaon te kawai bwa a aonga naba ni kona n “ni kana uaan te aroka, ae moan te kangkang riki nakon uaanikai nako.”10
Au bubuti mai nanou bwa ti na kaungaia, ni butimwaiia, ao n oota, ao n tanigiriia naake a korakai n aia onimaki. Ti na riai n aki kaakeaia tarira ma mwaanera. Ti bane ni mena n te kawai n taabo aika kakaokoro, ao ti riai n ibuobuoki imarenara n ae riai.
N aron ae ti na tii katangainai baira inanon te tamnei ni butimwaiia ake a tibwa rairaki, ti na mwaneiia ao ni boutokaiia naake iai aia titiraki ao a tionako man kawai n onimaki.
Kabonganaan ana anga te utu teuana, I tataro bwa temanna are e iangoia ni kitana te “Ekaretia,” ike te Atua ma Kristo a tararua iai, a na toki ao n iango ni karaurau imwaain karaoana.
Taiaoka ataia bwa e ngae ngke iai kaangaanga, korakai, kakaitara nakon te Ekaretia, te Tia Kamaiu e mena ikai ao e kona ni katoka te angibuaka ma Ana taeka “Raoi, b’aka.” Ni karokoa ngkanne, ti na riai n aki maaku, ao ti na riai ni kamatoatoai ara onimaki ao n ataia bwa “e ongo I rouna te ang ma te nama.”11
Tariu ao mwaaneu, I berita nakoimi n aran te Uea bwa E na bon aki kaakea Ana Ekaretia ao bwa E na bon aki kaakea temanna mai ibuakora. Uringa ana kaeka Betero nakon ana titiraki ma ana taeka te Tia Kamaiu:
”Ti na nako n antai? e mena i Roum taekan te maiu are aki toki.
“Ao ti kakoauako ao ti ataiko, ba Teuare Moan te Raoiroi Ngkoe, are Natin te Atua.”12
I kakoaua bwa “a na akea te ara riki teuana ke te kawai riki teuana ke te anga are e na reke iai te kamaiuaki nakoia natiia aomata ma ti n aran ao rinanon Kristo.”13
I kakoaua naba Iesu Kristo e weteiia abotoro ao burabeti inanon ara bong ao e kaoka Ana Ekaretia ma reirei ao tua bwa “te nne ni katantan man te angibuaka, ao man te bono n nano” are e na roko ma tii ngkana a rairi nanoia aomata n te aonaaba ao n oki Nakoina.14
I kakoaua bwa te Uea “e kaoiia ni kabane bwa na nakoina ao ni katoonga raoiroina; ao akea temanna ae aki rawa n nakoina, ae bwatabwata ao ae mainaina, te bure ke te inaomata, te mwaane ao te aine; … ao ni kabane a katotonga te Atua.”15
Iesu Kristo bon ara Tia Kamaiu ao te Tia Kabooira, ao Ana euangkerio are e a tia ni kaokaki e na kairiira n oki nakon mweengaia ara Karo ake i Karawa ngkana ti teimatoa ni kawain te euangkerio ao n Iriiri mwanekana. Are I kakoaua n aran Iesu Kristo, amen.