Ma Ti Aki Kan Mutiakiniia
Taian berita ao otenanti e kairiira nakon ao ni buokiira n tainako n uringa reitakira ma te Uea Iesu Kristo ngkai ti waaki nako ni kawain te berita.
Kainnabau, Susan, natira mwaane aika teniman ma buuia, ni kabane tibura, ao Unimwaane Quentin L. Cook, raou n tekateka n te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman ae kaniia 15 te ririki, a bane n tauraoi ni kakoaua te koaua ae I bwanabuaka. Ma e ngae ngke akea au taarena n te anene, I tatangiria n anenea kunan Kaokan Bwaai. Mwanewen te kuna ae reke te namakin iai ma tangiraoina e buokai n reiakina kakaawakin reirein te euangkerio ao ni kaunga tamneiu.
Teuana te kuna are e a kakabwaia maiu n aro aika kamimi bon “Waaki Nako.” Taai aika tibwa nako I a tia n iangoa ao n reiakina te kibu ae onoti ae okioki n te anene anne. “Ti na bon aki ongo n aia taeka ake a bubuaka, ma tina bon ongo iroun Iesu.”1
Ti na bon aki ongo.
Ngkai I anenea “Waaki Nako,” I iangoia n taainako aomata ni miin Riaai ake a waaki nako iaon te kawai are e kaineti nakon te kai ni kamaiu ake a aki ti “taua”2 ma a reitinako n “taua te kai te biti, ni karokoa ae a kitanna ao n roko ni katoonga uaan te aroka.”3 Riaai e taekiniia botannaomata aika a mwaiti ake inanon te kateitei ae korakora ao a “kotokoteai ni kaenaenaai ma aomata … ake a kana naba te uaanikai.”4 Ana kaeka nakoia taan kaenaena ao taan bwainingare e tamaroa man ururingaki.“Ma ti aki kan ongo irouia.”5
I tataro bwa te Tamnei ae Raoiroi e na kakabwaiaira ao ni kabebeteira n tatabemaniira ngkai ti ikotaki n iangoia bwa tina kanga ni kakorakoraki n “aki kan mutiakini” kairoro aika buakaka ao bwainingare n te aonaaba ae ti maeka iai ngkai.
Tai Mutiakiniia
Te taeka ae mutiakiniia e kabwarabwara bwa kona ataia ke ni kakauongo raoi nakon temanna ke n te bwai teuana. Ngaia are, mwanewen te kuna “Waaki Nako” e kauringiira bwa tina karaoi babaire n aki mutiakin “aia taeka.” Ao Riaai ma ana aomata ake a kana uaan te kai a kaota te banna ni katoto n aki kan ongo n aia bwainingare ao kaenaena ake a roko n tainako man te kateitei arei.
Ana reirei Kristo are e koreaki “ma Tamnein te Atua ae maiu … inanon baba aika iriko aika [nanora]”6 e karikirakea ara kona n “aki mutiakini” kariiri aika a bati, kakaniko, ao kakaokoro n ara aonaaba ae bwaka. Te katooto, te onimaki ae boboto inanon ao iaon te Uea Iesu Kristo e karikirakea korakoran tamneira. Onimakinan te Tia Kamaiu bon te tua n te mwakuri ao te korakora. Ngkai ti mwakuri n iira koauan Ana euangkerio, ti kakabwaiaki n ana konabwai te tamnei ni waaki nako rinanon kangaanga n te maiu n rabwata ngkai ti kabotoi ara iango iaon te kimwareirei are e anganiira te Tia Kamaiu. Ni koauana, “tina bon aki maaku n te koaua, te Atua buokara e boni kaan.”7
Am Reitaki rinanon Berita aika Tabu
Te rin n te berita ae tabu ao n tau ni karekei otenanti n te nakoanibonga e reitiira ao e kabaeira nakon te Uea Iesu Kristo ao Tamara are i Karawa.8 Aio are nanona bwa tina onimakina te Tia Kamaiu bwa ara Tia Tei Ibukira9 ao ara Tia Raoi10 ao ni katan rinanon Ana mwakuri aika raoiroi, ma ana nanoanga, ao ana akoi11 n te mwananga n te maiu. Ngkai ti waakinako nakon Kristo ao ti amoa Amona, ti na kaitiakaki, kamarurungaki, ao ni kakorakoraaki n taian kakabwaia man Ana mwakuri ni Kamaiu ae akea tokina.12
Maiuakinan ao tangiran berita aika tabu ake ti kabaeaki iai e karekea te reitaki ma te Uea ae nano inanora ao te kakorakoraaki ni maiura n tamnei. Ngkai ti karinei berita ao otenanti aika tabu, tina tabe n rikirake ni kaaniiaki riki nakoIna13 ao ni karekea te bitaki ni mwaakana mai karawa ao ni maiuakina te koaua inanon maiura. Ngkanne Iesu e na raka riki arona nakon ae ti te boto n rongorongo ni koroboki aika a tabu: Ana banna ni katooto ao ana reirei a na bitii nanora nako, ara iango, ao ara mwakuri.
Akea au kona ni kabwarabwara raoi arona ao mwaakan ara reitaki n te berita ae tabu ma Natin te Atua ae mangauti ao e maiu. Ma I kakoaua bwa bon iai te reitaki ma Ngaia ao Tamara are i Karawa ao bon aan te kakoaua, te rau, te kimwareirei, ao te korakora are e kakorakoraira bwa tina “aki maaku, ni ngareakinara.”14 Ngkai ana reirei Iesu Kristo aika taan karaoi ao ni kawakin berita, ti kona ni kakabwaiaki n “ninikoria, bwa bon raora te Uea”15 ao n aki mutiakin kairoro aika buakaka ao bwainingare.
Ngkai I kawariia kain te Ekaretia ni katobibia te aonaaba, I aki toki n titirakiniia te titiraki aei: tera ae e buoki ngkami bwa kam na “aki maaku” n ana kairoro, bwainingare ao ana riribai te aonaaba? Aia kaeka a karekea reireiara.
Membwa aika ninikoria a kamatatai n tainako bwa e kakawaki kaoakin mwaakan te Tamnei ae Raoiroi inanon maiuia rinanon kamatebwaian koroboki aika a tabu, tataro mwaaka, ao ni katauraoi n irii raoi otenanti n te toa. E aki toki naba n taekinaki te boutoka n te maiu n tamnei irouia membwa aika a kakaonimaki ao rao aika onimakinaki, kakawakin reirei rinanon mwakuri n ibuobuoki ao te beku n ana Ekaretia te Uea are e kaokaki, ao te konabwai ni kinai bwaai ake akea bonganaia man te kateitei ae bubura.
I a tia n ataia n aia kaeka membwa aikai te baeten ae kinaaki are e rang kakaawaki. Te moan ao ae moamoa riki, ana reirei aikai iai aia koaua ae matoatoa n ana baire ni kakukurei Tamara are i Karawa ao tibwangan Iesu Kristo bwa te Tia Kabooira ao te Tia Kamaiu. Ao te kauoua, aia atatai n tamnei ao rairakiia bon tii ibukiia, temanna nakon temanna, ao e onoti; tiaki aika tabangaki ke n nako man te iango. I ongora irouia aomata aika a kakaonimaki ae a taetae iaon berita bwa e karekea te korakora n tokanikai iaon kangaanga ao aia reitaki ma te Uea ae maiu are boutokaia inanon taai aika nakoraoi ao n nakobuaka. Nakoia aomata aikai, Iesu Kristo bon ngaia aia Tia Kamaiu.
Berita n te euangkerio ao otenanti a mwakuri inanon maiura n aron te kambwati. Te kambwati bon te bwai ni mwakuri ae kaota te kawai nako meang, maiaki, mainiku, ao maeao ibukin te boborau ao ataakin bwain te aonaaba. N aron naba anne, ara berita ao otenanti e kairiira ao e buokiira n tainako n uringa reitakira ma te Uea Iesu Kristo ngkai ti waaki nako ni kawain te berita.
Te kaetieti ibukira ni kabane n te maiu ae mamate bwa tina nakoina ao ni kakororaoaki iroun Kristo.16 Berita aika tabu ao otenanti a na buokiira ni kabotoi ara kantaninga iaon te Tia Kamaiu ao ni kataia, rinanon ana akoi,17 ni kona n riki n ai Arona. Ae kakoauaaki riki, “ma [mwaakan] te Uea e na buokiira ngkai ti tei n te koaua.”18
Taua ni Kamatoa te Kai te Biti
Ara reitaki n ara berita ma te Atua ao Iesu Kristo bon te kawai are ti kona ni karekea te kona ao te korakora n “aki muti.” Ao te reitaki aei e kakorakoraki ngkai ti reitinako n taua te kaibiti. Ma ngkai a titiraki tarin Nibwaai, “Tera ae e nanonaki n te kaibiti are e nooria tamara …?
“Ao [Nibwaai] e taku nakoia bwa bon ana taeka te Atua; ao ane e ongo n ana taeka te Atua, ao n taua ni kamatoa, a na bon aki maamate; ao a na aki kona naba n rootaki ni kariiri ao kanoan ana kai ni katebe aika ura teuare e buakaka ma ni kamatakiaki, ni kairia nakon te mate.”19
Taiaoka ataia bwa te konabwai n tinanikui kariiri ao ana kai ni katebe teuare e buakaka bon te berita nakoia aomata ake a “taua ni kamatoa” nakon are a ti “taua” ana taeka te Atua.
Ae kakaongora riki, te Abotoro Ioane e kabwarabwara Iesu Kristo bwa te Taeka.20
“Ngke a tuai karikaki bai ao bon iai te Rokou, ao te Rokou e memena iroun te Atua, ao te Rokou bon te Atua.…
“Bwaai ni kabane a karikaki irouna; ao ngke akea ngaia e na aki karikaki te bwai teuana ae e karikaki. …
“Ao te Taeka e riki n iriko, ao e maeka i buakora, (ao ti noora mimitongina, te mimitong n aron ana Rikitemanna te Tama,) ae onrake n te akoi ao te koaua.”21
Mangaia are, teuana aran Iesu Kristo bon “Te Taeka.”22
N reitana, te kawaniua n Taekan te Onimaki e kangai, “Ti kakoauaa te Baibara ae ana taeka te Atua ngkana e eti rairana; ti kakoauaa naba Ana Boki Moomon bwa ana taeka te Atua,”23
Ngaia are, ana reirei te Tia Kamaiu, ake a koreaki n te Baibara ae tabu, bon “te taeka,”
N na taekinna bwa tauan ana taeka te Atua e kaota (1) kauringana, karineana, ao kakorakoraan te reitaki are ti karekea ma te Tia Kamaiu ao Tamana rinanon berita aika tabu ao otenanti n te euangkerio are e kaokaki ao (2) te tataro mwaaka, ma te koaua, ao te teimatoa ni kabonganaan koroboki aika tabu ao aia reirei burabeti aika a maiu ao abotoro bwa aan koauan te koaua are e kaotaki. Ngkai ti kabaeaki ao ni “kamatoa” iroun te Uea ao ni bitaki man maiuakinan Ana reirei,24 I berita bwa n tatabemaniira nako ao n ikotaki ti na kakabwaiaki n “tei n tabo aika a tabu ao n aki kona ni kamwaingaki.”25 Ngkana ti maeka inanon Kristo, ngkanne E na maeka ao e nakonako ma ngaira.26 Ni koauana, “n te kanganga e na buokira, teimatoa n te koaua.”27
Kakoaua
Waaki nako. Taua kamatoa. N aki mutiakinia.
I kakoaua bwa te kakaonimaki anne nakon berita ao otenanti n ana euangkerio te Tia Kamaiu ake a kaokaki e karekea te kona ni waaki nako n ana mwakuri te Uea, n taua ni kamatoa ana Taeka te Atua, ao n aki mutiakina ana kariiri teuare e buakaka. Ni buaka ibukin te koaua, ti na buaka n tatabemanira n te koaua, riki “te kabaang ae te koaua,”28 n aran te Uea Iesu Kristo ae tabu, amen.