Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi
Ndaanan no Ekyir
Ebɔbira 2023 wiadze mfɛndzanan ehyiadzi


Ndaanan no Ekyir

Ber a yɛdze gyedzi wɔ Jesus Christ mu kɔ kan no, ndaanan no bɛba daa. Ɔbɛba abɔboa hɛn dabaa.

Dɛ ma wɔakaakaa hɛn anapa yi, ndɛ yɛ Mbrɛkɔnson Kwesida, a yɛdze kaa Agyenkwa no ne Jerusalem konyimdzi nhɛn mu na dapɛn krɔnkrɔn a Ɔbɛyɛ No Werdambɔ kɛse no wɔ mu no n’ahyɛse, a N’amandzehu, Mbeamuduabɔ, na Wusoɛr no kã ho.

Mber kakraabi ana Orobotu No Nkɔnhyɛ anamɔn akɔ kurow no mu no, nna Jesus Christ dze Noho nyina ahyɛ No somdwuma mu ber a Ɔtsee amandzɛɛ fii n’anyɛnkofo adɔfo Mary na Martha hɔ dɛ hɔn nua Lazarus yar.1

Nna Lazarus ne yarba no no mu yɛ dzen dze, eso Ewuradze “tsenaa mbrɛ ɔwɔ no ara nda ebien. Na n’ekyir no, ɔsee n’esuafo no dɛ, Hom mma yɛnkɔ Judea bio.”2 Ansaana Ɔrokɔ n’anyɛkofo no hɔn fie wɔ Bethany no, “Jesus kãa kyerɛɛ [N’esuafo no] kotoo dɛ, Lazarus ewu.”3

Ber a Jesus baa Bethany no Odzii kan hyiaa Martha nna nkyii Mary, bi a ɔnam dɛ Ɔammba ntsɛm ho atseetsee ntsi, nkyia a hɔn mu kor biara dze hyiaa No nye, “Ewuradze, sɛ ewɔ ha a, nkyɛ mo nuabanyin ennwu.”4 Martha kɔr do kãa dɛ, “Sesei dze ɔasɛe: na oedzi nda anan.”5

Nna ndaanan no ho hia ma Mary na Martha. Rabbi adwenkuw binom se, nna gyedzi bi wɔ hɔ dɛ nyimpa a oewu no sunsum tsena nyimpadua no mu ndaansa, a ɔma enyidado dɛ wobotum asan aba nkwa mu. Naaso, nda a otsĩa anan no nna dɛm enyidado no apa, osiandɛ bɛyɛ na nyimpadua no ahyɛ ase roprɔw na “ɔasɛe.”6

Nna Mary na Martha wɔ abagura tsebew mu. “Na Jesus hun dɛ [Mary] rusũ no, … osii nkrum wɔ no sunsum mu, na ɔyɛɛ no awerɛhow,

“Na ɔsee dɛ, Hom dze no ato hen? Wɔsee no dɛ, Ewuradze, bra bɔhwɛ.”7

Ɔyɛ dɛm aber yi na yehu anwanwadze akɛse a Agyenkwa no yɛɛ no wɔ No ɔnnkyebɔ asetsena somdwuma mu no mu kor. Odzi kan Ewuradze see dɛ, “Hom nyi ɔbo no.”8 Afei, Ɔdze ndaase ma N’Egya ekyir no, “ɔdze ndze kɛse tsẽaa mu dɛ, Lazarus, fir bra.

“Na nyia owui no firii bae: nda mu atam kyekyer ne nan nye ne nsa, na duukuu kyekyer n’enyim. Jesus see hɔn dɛ, Hom nsan no, na hom mma ɔnkɔ.”9

Tse dɛ Mary na Martha, yɛwɔ kwan dɛ yebenya ɔnnkyebo asetsena mu sũahu nyina, mpo awerɛhow10 na mberɛwyɛ.11 Hɛn mu kor biara benya akomayaw ho sũahu a ɔba sɛ yɛhwer hɛn dɔfo bi a. Dza obotum akã hɛn ɔnnkyebo asetsena akwantu yi ho nye ankorankor yarba anaa dɔfo bi ne ɔsɛɛ yarba; bahawtɔ, dadwen, anaa adwen mu haw binom; sikasɛm ho dzen; nyi ma; bɔn. Na ɔyɛ a dza ɔkã iyinom ho nye atsenka dɛ enyidado asã. Ɔnnson me. Tse dɛ ɔwo, mehyia haw dodow pii a yebotum enya no wɔ abrabɔ yi mu. Motow kɔ dɛm asɛm yi a ɔfa Agyenkwa no ho no na dza ɔkyerɛ me fa Ɔno na hɛn ntamu nkitahodzi ho.

Hɛn adwenhaw akɛse ber mu no, hɛn, tse dɛ Mary na Martha no, hwehwɛ Agyenkwa no anaa yɛserɛ Egya no No ɔsor mboa. Lazarus n’asɛm no ma hɛn nkyerɛkyerɛ a yebotum dze ato hɛnara hɛn abrabɔ ho ber a ankorankor biara hyia ne haw horow.

Ber a Agyenkwa no dur Bethany no, nna obiara n’enyidado asã dɛ wobotum agye Lazarus—nda anan nye yi, na ɔkɔ. Ɔtɔfabi a wɔ hɛnara hɛn haw horow mu no, yebenya atsenka dɛ Christ akyɛr koraa dodow, na hɛn enyidado nye hɛn gyedzi ato taferbanyinmbɔmu. Me dasegye nye dɛ ber a yɛdze gyedzi wɔ Jesus Christ mu kɔ kan no, ndaanan no bɛba daa. Ɔbɛba abɔboa hɛn dabaa anaa obekenyan hɛn enyidado aba nkwa mu bio. Ɔabɔ hɛn anohoba dɛ:

“Mma hom akoma nntutu.”12

“Mirinngya hom ngyanka, mebɛba hom nkyɛn.”13

Ɔtɔfabi a ɔyɛ dɛ ma Ɔmmba hɛn nkyɛn da kesi dɛm ndaanan no, ɔyɛ dɛ enyidado nyinara asã no. Naaso ebɛnadze ntsi na ɔkyɛr dɛm? President Thomas S. Monson kyerɛkyerɛɛ dɛ, “Hɛn Ɔsor Egya, a Ɔma hɛn dodow a ɔma enyigye no, nyim so dɛ yenya adzesũa na yenyin, na yenya ahoɔdzen, ber a yehyia nsɔhwɛ horow a otwar dɛ yɛfa mu no, na yedzi do konyim no.”14

Nkɔnhyɛnyi Joseph Smith mpo nyaa ndaanan sũahu kɛse bi. Ekaa no ntotɔserɛ no? “O Nyankopɔn, ewɔ hen? Hen na wo ntamadan a ɔkata wo sumabew do no wɔ?”15 Ber a yɛdze hɛn werɛ hyɛ No mu no, yebotum enya mbuae bi dɛ: “Me ba, asomdwee nkã wo kra; w’akotorka na w’amandzehu na ɔnnkɛkyɛr.”16

Asɛm kor so a yebotum esũa efi Lazarus n’asɛm no mu nye hɛnara so hɛn asodzii wɔ ɔsor mboa a yɛrohwehwɛ no ho. Ber a Jesus bɛn nda no, Odzii kan see hɔn a wɔwɔ hɔ no dɛ, “Hom nyi ɔbo no.”17 Tum ara a Agyenkwa no kitsa, nnkyɛ Onnkotuum eyi ɔbo no efi hɔ anwanwadze mu ara a ɔberɛ biara nnyi mu? Iyi bɛyɛ enyika papaapa dɛ wobohu na ɔbɛyɛ adze a hɔn werɛ nnkefir da, eso Ɔsee binom dɛ, “Hom nyi ɔbo no.”

Otsĩa ebien, Ewuradze “dze ndze kɛse tsẽaa mu dɛ, Lazarus, fir bra.”18 Nkyɛ ɔnnkɛyɛ enyika dodow sɛ Ewuradze noara anwanwadze mu ara dze Lazarus besii nda no ano hɔ ama nkyɛ woyii ɔbo no ara no, dɔm no ehu no amonmu hɔ ara?

Otsĩa ebiasa, ber a Lazarus firii bae no, nna “nda mu atam kyekyer ne nan nye ne nsa, na duukuu kyekyer n’enyim. Jesus see hɔn dɛ, Hom nsan no, na hom mma ɔnkɔ.”19 Megye dzi dɛ nna Ewuradze wɔ tum dɛ ɔma Lazarus begyina nda n’ano hɔ, a noho tsew dada a wotum bɛn no a ɔabobɔw ne nda mu tam no fɛɛfɛɛfɛw.

Botae no nye dɛn ntsi a merehyɛ dɛm afã a ɔwɔ asɛm no mu no nsew? Dɛm ndzɛmba baasa yi nyina wɔ adze kor—nna no mu biara nnhia dɛ wɔdze Christ no sor tum yɛ. Dza N’esuafo botum ayɛ no, Ɔhyɛɛ hɔn ma wɔyɛe. Ampaara esuafo no hɔn ankasa botum epĩa ɔbo no; Lazarus, woenyan no ewie no, botum asɔr dze noho aba nda no ano; na hɔn a wɔdɔ Lazarus no bɔboa no ma oeyiyi nda mu atam no ampaara.

Mbom, Christ nko na ɔwɔ tum na tumdzi dɛ onyan Lazarus fi ewufo mu. Me nkenyan nye dɛ Agyenkwa no hwɛ hɛn dɛ yɛbɛyɛ dza yebotum biara, na Ɔno bɛyɛ dza Ɔno nko tum yɛ.20

Yenyim dɛ “gyedzi [wɔ Jesus Christ mu] yɛ dwumadzi nkyerɛkyerɛ”21 na “anwanwadze mma gyedzi, mbom gyedzi a ɔyɛ dzen fir setsie ma Jesus Christ asɛmpa no mu ba. Anaaso dɛ, tseneneeyɛ na ɔdze gyedzi ba.”22 Sɛ yɛper dɛ yɛbɛyɛ tsenenee ber a yɛreyɛ na yerisie ahyɛmudzi krɔnkrɔn na yɛdze Christ ne nkyerɛkyerɛ ridzi dwuma wɔ hɛn abrabɔ mu no, nnyɛ ndaanan no mu nko na hɛn gyedzi dze hɛn bodur, mbom yɛdze Ewuradze no mboa no yebotum so eyiyi abo a wɔdeda hɛn kwan mu, yɛasoɛr efi abagura mu, na yesansan adze biara a ɔkyekyer hɛnho. Ber a Ewuradze hwɛ hɛn kwan dɛ “[yɛ]nyɛ ndzɛmba nyina a hɛn ahom botum [no],”23 kaa dɛ Ɔbɛma mboa biara a ohia wɔ ndzɛmba yinom mu ber a yɛdze hɛn werɛ hyɛ No mu.

Yebesi dɛn beyiyi abo na yɛatow wɔ No ɔbo do?24 Yebotum edzi nkɔnhyɛfo hɔn afotu do.

Mfatoho, Ɔbɛsɛ a etwa mu yi, President Russell M. Nelson totɔɔ serɛɛ hɛn dɛ yensuo hɛnara hɛn dasee wɔ Agyenkwa No na N’asɛmpa ho mu, yɛnyɛ hɛn dasee ho edwuma na yɛnyɛn no no, yɛmfa nokwar nyɛn no, na yengyaa dɛ yɛdze ekyingyefo hɔn ator adwenkyerɛ bogu ho fĩ. Ɔbɔɔ hɛn mu kor biara anohoba dɛ, “Ber a ekɔ do yɛ wo dasegye wɔ Jesus Christ ho w’ahwehwɛdze kɛse no, hwɛ anwanwadze a ɔbɛba w’abrabɔ mu.”25

Yebotum ayɛ!

Yebesi dɛn na ngyinahɔmadze mu ara yɛasoɛr na yefir aba? Yebotum enu hɛnho enyigye mu ara na yɛasan mu eyi dɛ yebedzi mbrasɛm no do. Ewuradze kãa dɛ, “Nyia ɔwɔ me mbrasɛm na odzi do no, ɔno nye nyia ɔdɔ me, na nyia ɔdɔ me no, m’Egya bɔdɔ no, na mo so mobɔdɔ no, na mibeyi moho makyerɛ no.”26 Yebotum aper dɛ yebonu hɛnho dabiara na enyigye mu ara yɛakɔ kan a yɛdze ɔpɛ akoma a Ewuradze ho dɔ ahyɛ no mã.

Yebotum ayɛ!

Yebesi dɛn, dze Ewuradze no mboa, esansan dza ɔkyekyer hɛnho nyina? Yebotum enyidaho mu ara edua ahyɛmudzi do dze hɛnho edzi kan akyekyer hɛn Ɔsor Egya na Ne Ba, Jesus Christ. Elder D. Todd Christofferson kyerɛkyerɛe: “Hɛn su na sunsum mu tum fi hen ba, na hɛn nsa yɛ dɛn kã? Ne fibea nye Nyame. Hɛn ahyɛmudzi a yɛnye No dzi no na ɔma hɛn kwan wɔ dɛm tum no ho. … Nhyehyɛɛ krɔnkrɔn yinom mu no, Nyame kyekyer Noho dɛ Ɔbɔboa, atsew hɛnho, na Ɔama hɛn nkwagye ntowdo ber a yesi no pi dɛ yɛbɔsom No na yedzi Ne mbrasɛm do.”27 Yebotum ayɛ ahyɛmudzi krɔnkrɔn na yedzi do.

Yebotum ayɛ!

“Hom nyi ɔbo no.” “Fir bra.” “Hom nsan no, na hom mma ɔnkɔ.”

Afotu, mbrasɛm, ahyɛmudzi. Yebotum ayɛ!

Elder Jeffrey R. Holland bɔɔ anohoba dɛ, “Nhyira binom ba ntsɛmara, binom ka ekyir, na binom mmba kesi dɛ ɔsor bɛba; naaso ma hɔn a wofua Jesus Christ asɛmpa no, wɔba.”28

Na ewiei, “Dɛm ntsi, hom enyi ngye, na mma hom nnsuro, na emi, Ewuradze, menye hom wɔ hɔ, na mibegyina hom afã.”29

Iyi nye me dasegye, wɔ Nyia Ɔbɛba dabaa no Ne dzin krɔnkrɔn no mu, Jesus Christ mpo, amen.

Nsɛnsin

  1. Hwɛ John 11:3.

  2. John 11:6–7.

  3. John 11:14.

  4. John 11:21, 32.

  5. John 11:39.

  6. Jewfo gyedzi kyerɛ dɛ, ɔkra no tsena bea a nyimpa dua no wɔ no ndaansa wɔ owu ekyir. Ma Jewfo gye dzi no kyerɛ dɛ, ibenyan obi a oewu ndaanan no nnkotum aba mu, osiandɛ ɔkra no rennhɛn nyimpadua no a ɔasesa ne tsenabew no mu bio. Iyi nyina maa ɔyɛɛ enyika soronko maa hɔn a wohun anwanwadze no dɛ Jesus nyaan Lazarus wɔ ndaanan no mu. Nna tserɛ ndaanan no wɔ nkyerɛasee soronko wɔ ha na ɔkyerɛwfo no hyɛɛ da ara fae dze kyerɛɛ wunyan anwanwadze no mu dza ɔkrɔn koraa” (Ernst Haenchen, John 2: A Commentary on the Gospel of John, Chapters 7–21, ed. Robert W. Funk na Ulrich Busse, kyerɛɛ ase. Robert W. Funk [1984], 60–61).

  7. John 11:33–34.

  8. John 11:39.

  9. John 11:43–44.

  10. Hwɛ Moses 4:22–25.

  11. Hwɛ Ether 12:27

  12. John 14:1.

  13. John 14:18.

  14. Thomas S. Monson, “I Will Not Fail Thee, nor Forsake Thee,” Liahona, Ɔberɛfɛw 2013, 87. President Monson kɔr do kyerɛkyerɛɛ mu dɛ: “Yenyim dɛ mber binom bɛba a yɛbɛtse awerɛhow a obubu akoma no, mber bi a yebedzi yaw, nye ber a wɔbɔsɔ hɛn ahwɛ ara yie. Naaso, nkõdzen yinom ma hɛn kwan ma yɛsesa tu mpon, ma yɛtoto hɛn abrabɔ yie, wɔ kwan a Ɔsor Egya kyerɛkyerɛ hɛn no, na yɛbɛyɛ abɔdze soronko—yɛkyɛn mbrɛ yɛtse no, yenya ntseasee mbordo kyɛn ma yɛwɔ no, tsema mbordo kyɛn mbrɛ yɛtse no, nye dasegye a ɔyɛ dzen kyɛn ma nna yɛwɔ no.” (“I Will Not Fail Thee, Nor Forsake Thee,” 87). Hwɛ Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 84:119so: “Na emi, Ewuradze matsen me nsa dze ekenyan sor etumfo; hom runntum nnhu no sesei, na mbom ɔnnkɛkyɛr na hom ehu, na hom nhu dɛ Emi nye mara, na mebɛba.”

    Hwɛ Mosiah 23:21–24 so:

    “Naaso, Ewuradze hu dɛ oye dɛ ɔtsẽa no nkorɔfo; nyew, na ɔsɔ hɔn abotar na hɔn gyedzi hwɛ.

    “Naaso, obiara a ɔdze no werɛ twer no no, ɔnoara so na wɔbɛmaa no do wɔ da a odzi ewiei no mu. Nyew, na dɛm na ɔdze yɛɛ nkorɔfo yi.

    “Na hwɛ, mebɛkyerɛ wo dɛ wɔdze hɔn baa nkowaasom mu, na obiara enntum anngye hɔn, gyedɛ Ewuradze hɔn Nyankopɔn, nyew, nyia ɔyɛ Abraham na Isaac na Jacob Nyankopɔn no.

    “Na ɔbaa dɛ ɔgyee hɔn, na ɔdaa no tum kɛse no edzi kyerɛɛ hɔn, na hɔn enyigye yɛɛ kɛse.”

  15. Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 121:1.

  16. Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 121:7.

  17. John 11:39.

  18. John 11:43.

  19. John 11:44.

  20. President Russell M. Nelson kãa dɛ, “Mpɛn pii na, emi na m’apamfo, gyinabew a ɔyɛ ɔhaw kɛse ber mu no, na yɛayɛ dza yebotum nyina na yenntum nnyɛ bio nkã ho no yɛdze enyiwa a nyinsuwa ahyɛ mu mã no hwɛ ber a Ɔnoara sian mu besiesie. Yegyina ahobow mu ampaara” (“Welcome Message,” Liahona, Esusow Aketseaba 2021, 6).

  21. Bible Dictionary, “Faith.”

  22. Kyerɛwsɛm no Kwankyerɛ, “Gyedzi,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org.

  23. Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 123:17.

  24. Hwɛ 3 Nephi 11:32–39.

  25. Russell M. Nelson, “Overcome the World and Find Rest,” Liahona, Ɔberɛfɛw 2022, 97.

  26. John 14: 21.

  27. D. Todd Christofferson, “The Power of Covenants,” Liahona, Esusow Aketseaba 2009, 20.

  28. Jeffrey R. Holland, “An High Priest of Good Things to Come,” Liahona, Sanda 2000, 45.

  29. Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 68:6.