Naanish Bąąh Ndáhaasyáago Biyi’ Atiinígíí
Dííjíidi nihinaanish nhaadahaasyáhígíí bee deinółnishígí bee Yisda’iiníiłii Bina’nitin bee Yisda’iildeíhii ninályáhígíí yee bidziil.
II’sizį́ Diyinii t’áá íyisí biká sodiszin shíká’ adoolwoł ayóó ánhííníshninígíí, shił yá’ánóht’éhígíí, dóó nihaa ahxeehnisin t’áá ánółtso nahaasdzáán t’áá náház’áánt’éé’ Jesus Christ Bisodizin yá Naazínígíí bee da’nohtahígíí.
Tsin Naabąąs Akée’di Yee Yikahígíí
Neeznádiin náhááh 1947 yę́ędą́ą́’ ałtsé Sodizin Yá Naazínígíí Salt Lake haz’áníjį’ yíkai. Lą’ígóó bee béé hániihígíí deiyiił’a’ iidą́ą́’, dóó lą’ígóó baa ahééhwiinzinígíí yee hadahaasdzíí’ Jesus Christ yikéé’naazíinii ts’ída áłtsé ndahaaznánígíí, dóó bighan ádayiiláagíí, dóó dzígaigo k’ida’diizláhígíí, dóó lą’í yił kéédahat’íín nt’éé’.
President J. Reuben Clark, Ałtsé Naat’áanii Dahnaháaztánígíí Akéé’góne’ Dahsidahígí nilį́įgo, Ghąąjį’ 1947 yę́ędą́ą́’ ntsaago ałah azlį́į́’di t’áá baa jóchaaígi át’ao oodlą́ąnii danlį́įgo áłtsé neheeznánáa yaa nahasne’.
President Clark díí yaa halne’, díí kéyah bikáá’go naat’áanii danlį́įgo e’e’aahjigo bik’ehgo bikéé’ aheezná, Brigham Young lá, dóó Heber C. Kimball, dóó Wilford Woodruff, dóó Parley P. Pratt, dóó t’óóahayoi ałdo’. Akondi, doo éí t’áá ła’í nízinígo bohónéedzą́ągo áda’iilaaígí doo binyé yitaa’iizhi’ da. Jó, diné yaa hoolne’ígí éí Diyin God yik’ehdahółíigo dabidziilgo dabízhi’ doo bee béé daho’dóólzin da doodai’ Bóhól’níihii Bisodizin Báhooghan biyi’ ádahoodzaaígíí doo bizhi’ atah daasdzoh da. Bizhi’ yee yaahoolne’ígí éí “Akee’di Tsinaabąąs Yee Yíkaiígí .”1
President Clark éí akee’di tsinaabąąs bik’e’est’ígíí ałkéé’iit’i’go yee kéyah nteel tsé’naa niheeskai yęę bee bich’į’ndahwiisna’ígí t’áá ałtso akéé’honi’ą́ągo yaanahasne’. Doo béé daho’dólzinda ndi yaahaniihgo yáhaadzíí’, t’áá áhwííjį́, t’áá damóona’oodleeł bik’eh, dóó t’áá náhidizííd bik’eh, tsinaabąąs bilą́ąjį’ deibąąsígí bileezh haa’aággo yiłdahididziihgo—dóó lą’ígo bich’į’ ndahwiis’náá’ndi yilaoskai.
President Clark áníílá, “Tsinaabąąs akée’di yee yikahígíí t’áá naasyikai, azhą́ ch’ééhdeeskai ndi, bikee’ daneezgai ndi, łahda doo náás náázhdóda’da danízin ndi, be’oodlą’ yinahjį’ Diyin God ayóó’ádabó’ninígíí bił béédahózin, dóó sodizin ninályáhígí t’áá aaníigo bił béédahózin, dóó Bóhólníihii yada’ólíigo Bik’isóó alą́ąjį’ daboo’ishígí yikéé’yíkai.”2
Díí na’iiłnáago yaa haniihígíí baa hane’ yee ałch’į’ ánáyiidlaa kóníigo: “Hajooba ádeinízin yę́ę bá ádishní, ayóó át’ao Diyin God dayoodlą́, ayóó át’ao nidaalnish, ayóó át’ao yá’át’ééhgo dahináago, ayóó át’ao yee nda’nitinígí yik’ehgo dahináá nt’éé’, shee’ajooba’ bee ayóó ádeinishní, be’iina’ shiłnilį́, dóó ayóó át’ao shił danlį́.”3
Naanish Doo Bi’oh Da
1990 yihayę́ę dą́ą́’, President Howard W. Hunter, íídą́ą́’ Naakits’áadah Diyin Yánaazíinii yá Naat’áanii nilį́įgo, Sodizin Báhooghan da’atahígíí lą’ígo baa hane’ ndaháasdzoóígíí doo baa hidiyoo’nah da níigo yaahoolne’
President Hunter áníílá:
“Díí baa hane’ [Captain Moroni ániinaagháago dóó doo náldzidgo]:
“Diné t’áá áłtsogóó kódaat’éi dooyę́ę, dóó ádaat’éhąąh, dóó t’áá áłahjį’ ákódaat’éego, Moroni át’éhąąhgi ádaat’ao, jó, ch’į́įdiitah doo hool’ágo hólǫ́ǫda doo nt’éé’; aoo’, ch’į́į́dii bee iiníziinii t’áá óolyéego doo bidziila doo nt’éé’ niha’áłchíní bijéí yee ádaat’éhígíí bik’ijį’”(Alma 48:17).
“Dooládo’ hastiin baaha’niih da bidziilgo ntsékeesígíí dóó yéego béé ho’dólzin. … Wólta’ígíí naaki akee’di dasdzohígí éí Helaman dóó bik’isóó baa hane’, éí doo Moroni bee ho’dólzinígí’ át’ao bee ho’dólzin da, wolta’ígí kóní:
“‘Áko k’ad, Helaman dóó bik’isóó diné yitahgóó ndaalnishgo Moroni át’ináagi át’ao’ (Alma 48:19).”
President Hunter áníílá, “Kót’ao áłdishní, azhą́ Helaman doo Moroni bee ho’dólzinígí át’ao bee ho’dólzin da ndi, t’áá ákót’ao ayóonaalnish nt’éé’; éí Moronigi’ at’ao ayóo bich’í’ chohoo’íínt’éé.”4
President Hunter t’áá ánółtso yéego ndaołnish nihiłníigo nihich’į’ yááłti’. Áníílá: “Díí yihahígí doodai’ náasdi áka’anánlwo’ígí t’áadoo bee néého’doszįįd da ndi, t’áadoo baah níni’í. Diné yá’ádaat’éehii ałdo binaanish t’áadoo bee béé daho’dooszįįd da. Nanilnishgo bee níísééł, t’áadoo íits’a’í dóó yá’át’éehgo i’iłį́.”5
Naanish Bąąh Ndáhaasyáago Yee Ndaalnish
Dimííl yilt’éego Sodizin Báhooghan da’atahígíí dííjį́įdi Yisda’iiníiłii yich’į’ nehekáhígíí baa shił hózhǫ́6 dóó naas ałha’deet’aah bee atiinígí bikáá’go ałkéé’ nt’i’go da’íłbąąs nahalin—dóó t’áá aaníigo yéego ndaalnish. NihiZhé’é Yá’ąąshdi Hólóonii dóó Bóhólníihii Jesus Christ biziilgo dainohdlánígí dóó t’áá aaníí át’ao, nihe’iina’ dadínósingo bee nihinísh’į́įgo binahjį’ hastiin yá’át’éehii nishłį́ dóó Diyin God bikéé’sézį́.
Ayóó’anhíínish’ní. Shił yá’ánót’ééh. Ahéhee’ nihidishní. Dóó nihaahashniih.
Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí biyi’ Samuel Lamanite nilį́įgo kódííniid yę́ę shído’ ákót’ao nihaantséskees.
“Jó lą’í yilt’éego éí naanish bąą ndáhaasyáago yee ndaalnish, dóó yee ádaadaasdzidgo Diyin God yikéé’ deíkááh, dóó bibee haz’áanii dóó bik’ehgo ó’ool’įįłii yik’ehdahól’į́. …
“Aoo’, ánhidishní, lą’í yiilt’éego éí ákót’éego ádeił’į́, dóó bididine’é t’áá’ałtso t’ahdoo t’áá’aaníinii deidiits’į́į́hígíí yich’į’ dabidziil dóó yéigo ádaat’į́į.”7
Díí ánínígi yinishdlą́ “naanish bąą ndáhaasyáago yee ndaalnish” yaayáłti’ígíí shik’iské dóó shilahkei Sodizin báhooghandi áłah na’ádleehgo hada’asííd t’áá haida t’áá sáhí dasidahígí bił dahdínéeshkeeł danízingo. T’áá áłahjį’ bidziilgo yee ndaalnish éí “yik’idadéez’į́į́’go bá yá’áhoot’éehgo yá ádayósin,”8 azhą́ doo ahéhee’ dabi’diníida ndi doodai doo bee baa daha’niihda ndi ádaat’į́.
Díí saadígí “naanish bąą ndáhaasyáago yee ndaalnish” yaa halne’ígíí éí asdzáání dóó bahastiin ahínaaskéhígíí dóó ba’áłchíni biká andaalwo’ígíí, amá dóó azhé’é doodai’ áłchíni ła’ áká andaajahígí naat’áanii danlį́įgo Bóhóníihii bina’nitin bee yisda’iildeíhii ninályáhígíí biyi’di. T’áadoo ni’ kódaanéhé, t’áadoo ííts’a’í, dóó doo béého’dólzinígí bee bik’ehgo ádaat’éego binahjí’ lą’ídah dóó hooghan nahaz’ą́ą́dóó inda t’áá ałtsojį’ yee ndaashnishígíí áadi inda hool’áágo baa ha’niih do.
Díí saad “naanish bąą ndáhaasyáago yee ndaalnish” níigo yaayáłti’ígí, éí Diyin God yits’ą́ąjį’ kódaadzaayee, jooba’ ádadiilyaago ná t’ą́ą́’ Diyin God yich’į’ nináhákááh,9 bąąhígí ádaadzaayée ádaa nda’ookąąhgo, Yisda’iiníiłii Be’iina’ yeena’nídláhígíí yee ńdadoodzih dóó niłtwólígo ádabidoołííł. Christ bich’į’ ni’iildééhígíí10 binahjį’ ałha’deet’aah bee atiinígí bikáá’jį’ nádzáago “bąąhígí át’éí” yits’ą́ąjį’ dahdiiyáago”11 éí ii’sizíinii k’ehgo aláahdi át’é dóó t’áá ííyisí yá’át’éehgo dahdiiyáadoo. Áko oodlą’ yee náás dahdiikai dóó doo yaa ch’éédikááhgo yá’át’éehgo yee dahdiikai, naanish aláahdi ayóó’át’éhígíí yá hasht’e’ dahoolaa,12 “hool’áágóó náás’oochíłígíí bá.”13
Díí ánínígi “naanish bąą ndáhaasyáago yee ndaalnish” éí t’áá aaníinii yee yá’át’éehgo dahinánígí Bóhól’níihii bibee haz’áanii dóó bibee ó’oolįįłii bee bikéé’yishááłdoo ch’ééh danízinígí—áko bee haz’áanii binahjį’ biniinaanígí bee hólǫ́ǫgo dooda bi’didoo’niił ndi t’áá náás yee yá’át’éehgo dahináádoo. Áko anhidishní azhą́shíí doo nábííghahda nahalin ndi éí nahjį’ kódoonííł dóó Diyin God bik’ehoníł’ínígíí bee náasdi niha’doolyééł “Bóhólníihii bik’ehgo oolkiłígíí beiníłką́ągo.”14 “Tł’éé’ bííghah jichandi, abííndą́ą́’ hołózhǫ́ǫgo nizhdii’nah.”15
Díí ánínígi “naanish bąą ndáhaasyáago yee ndaalnish” nát’áá’yaandahalne’ígí dóó ata’dahalne’ígíí nahaasdzáán bikáá’go Bóhól’níihii yá ndaalnishígí bik’is danlínígíí dóó sodizinjí da’atahígíí éí “t’áá [bí] bizaadjí Jesus Christ bina’nitin bee yisda’iildeíhii binahat’a’ deidiits’a’, dóó t’áá [bí] bizaad yee yik’ida’diitįįh.”16 Bizhí yee, doodai’ bíla’ yee ata’dahalne’ígíí, dóó naaltsoos bikáá’jį’ hool’áagóó t’áá aaníinii yee nát’áá’yaandahalne’ígí, éí t’áá dikwíí’í niil’t’éigo bizhi’ bee dahoniilzin doodei’ łahda ahéhee dabidii’níi łeh. Saad bee ya’áti’ígí éí baa dahasyáago bee bik’i dahojidlí, nát’áá’yaandahalne’ígí dóó ata’dahalne’ígíí yéego bindaanish, dóó diné t’áá ałtsoní yaantsídaakeesgo, dóó, t’áá áłahjį’, doo áda’doojíígo diné álílee k’ehgo a’íílyee bee oodlą’ binahjį’ Diyin God bizaad dahóółta’ dóó dayíists’ą́ą́.17
Díí ánínígi “naanish bąą ndáhaasyáago yee ndaalnish” éí hastiin dóó asdzání ahínaaskéhígíí be’oodlą’ dahólóigo naanish yee ała’da’deest’ánígí nahasdzáán bikáá’góó naas oochiiłdo dóó bik’idahojidlíigo yee dabidziil dóó doo bąąh daatééhgo bááh dóó tó dilzingo yidánígíí baa áłah na’ádleehgo ba’áłchíní deidéesyéél. Nihinaagóó bíighahí áhoonííł dóó ła’ bik’ee yó’ahikáá, baa hajoobá’ígí ádaat’ao doo t’áá bít’eii ádaantsídaakees da; Nihizhé’é Yá’ąąshdi Hólóonii iiná baa hózhóonii ba’áłchíní yee neintingo ayoo biłdanlį́.
Lą’í hastiin dóó asdzání ahínaaskéhígíí ałdó’ Diyin God yada’ólíigo bijéi biyi’doo iiná yá’át’ééhii deinízingo yaa ntsidaakees yęę doo bá ánééhda łeh łahda. Ákohgo “Bóhól’níihii bika’adoolwołgo yiba’ ałch’e’ádólzin”18 dóó doo t’áá k’ad nisinígí shá áníleeh Yididoo niiłda. “Háálá nahasdzáán t’óó bee hahoolzhiizhdóó wóshdę́ę́’ doo ła’ kótao da’diiz’ts’ą́ą́’ da, doodei’ doo ła’ kótao da’iiłtsą́ą da’, O Diyin God, Ni ant’éhígí át’ao, aláahdi ádaat’éhígíí [bá] hasht’e iinlaago nba’ hasht’e’ ádadólzinígíí.”19
Díí ánínígi “naanish bąą ndáhaasyáago yee ndaalnish” yaa yáłti’ígí éí dimííl yázhí dóó biláahgo yilt’éego áłchíní yázhí yánaat’áanii danlínígíí dóó Primary yá nda’nitiní áłchíní yázhí ayóó’ádayó’níigo ndeintin t’áá Damóo na’oodleeł bik’eh Sodizinjí yah ańdaajah.
Baa ntsidaokees Bóhólníihii yikéé’ naazíinii hool’áágóó áká ííjéé’doo—dóó t’áá haishį́į́h áłchíní yázhí yíka’análwo’ígíí t’áá íyisí nizhónígo bik’ihojidlíi doo bee ha’oodzíí’ yę́ę bik’ehgo.
Áádóó [Jesus] áłchíní ła’ neidiiłtí, dóó naháaztą́nę́ę al’níi’gi yinesdah: dóó dahyoołtéeł yę́ę dą́ą́’, kóníigo yich’į’ haazíí’,
“Táá háíida áłchíní yázhí shízhi’ binahjį’ bee ayóó’íínóhníigíí, ayóó’áshíínóhníidoo: dóó táá háíida ayóó’áshó’nínígíí, doo t’áá shí t’éiyá da, ndi shiníł’a’ígí ałdo’ ayóó’áyó’níidoo.”20
Díí ánínígi “naanish bąą ndáhaasyáago yee ndaalnish” éí áłchíní danyéhgo bimá dóó bizhé’é náásdaazlį́į’go yaa dajooba’go yaa ádahalyą́, éí amá doo ałhoshgóó be’awéé’ bitah doo hats’íídgo ya’áhal’yą́ągo “yaanchį’go ya’áhályą́ą łeh” t’áá bighanídi,21 Sodizinjí da’atahígíí t’áa bítséedi aká andaajahgo hast’éé dahool’įįhïgí dóó aké’di aná iildahgo hast’éé dahool’įįhïgí, dóó ła’ yá’ádaat’éehii bik’ehgo ádeił’ínígíí hooghan nahaz’ą́ą́doo nihaadíí nááł deiłní, bik’is danlínígíí ałdo’, dóó yił ndaalnishígíí kodi nihaanínaah dóó nihił honílǫ́ deiłní, dóó kodi nihaanínaahgo łahdoo anilyeed deiłní, dóó kodi nihaanínaahgo nihił keehót’į́ deiłní.22
T’áá dikwíigo bee nhił hweeshne’ aha’deet’aah-jidósingo dóó Jesus Christ ayóó’ádayó’níigo yikéé’naazinígíí nigi át’ao ayóo nanilnishgo náás bee yínááł “naanish [nąąh] ndáhaasyáago bee nanilnish.” Dimííl yilt’é biláahgo Dííjį́įdi Jesus Christ-yikéé’ Naazínígí “be’iina’ yaa deideez’ą́”23 Diyin God yich’į’ éí Jesus Christ-bina’nitin bighan biyi’dóó yee nda’nitin Sodizin Bighan bił hadahwiisdzohgóó nahasdzáán t’áá náhaz’áán nt’éé’ bikáá’góó.
Ni éí ne’ayóó’ó’ni’ hólǫ́ dóó ayoo áká ananlwo’, ayoo íísinłts’ą́ą́’ dóó íhooł’aah, ayoo aa’áhólyą́ dóó ayoo aajiiníba’, dóó ayoo na’nítin dóó t’áá aaníinii baa hólne’ Ii’sizį́ Diyinii bee adziilii bee nanlnish. Bá nahoot’aahgo ch’iyáán ádaahdaot’į́į łeh dóó t’áá áłahjį’ sodadołzin, danhidziilgo ntsídaaokees dóó danhidziilgo jooba’ádeinohsin, dóó yéego bidziilgo danóosééł Jesus Christ deinohdlánígíí bee, “[nihi]yi’ sizíinii t’áá nisoozíínt’éé’ bee iłhózhóonii dóó nihee ajooba’ nihee dahólǫ́, aoo’, t’áá íyisí [nihi]jéíí biyi’di doo bąąh chinígo dóó hadaałt’éégo ídeínósin, éí hadaałt’éhígíí bits’ą́ą́doo … [nihi]jei Diyin God baa dahsidoo’ánígíí bee át’é.”24
T’áá Aaníinii Bee Ha’oodzíí’ dóó T’áá Aaníinii Hołbéé Hózinígíí Baa Hane’
Akéé’di tsin naabąąs yee yikahígíí nahalinígí, t’áá ałtso ndaalnishgo áká andaajah, dóó dííjíidi náásgóó beewokah naanish nihąąh ndáhaasyáhígí bee ndaalnishgo Yisda’iiníiłii bina’nitin bee yisda’iildeíhii ninályáhígíí yee dabidziil. Dóó Bóhólíihii t’áá aaníinii yee haadzíí’ kóníigo, “t‘áá ałtso naat’áanii adleeh dóó bee óhólníihii hąh niilyéego, bee haz’áanii dóó beda’adziilii, ííshjáán ádoolnííł dóó baa dadidoot’ááł t’áá ałtso Jesus Christ bina’nitin doo ndaaldzidgóó yik’eh dahół’ínáa bee nahodool’zhish.”25
Shił hózhǫ́ǫgo shił bééhózin nihiZhé’é Yá’ąąshdi Hólónii dóó Biye’ Ayóó’ó’níinii t’áá aníí hiná dóó t’áá aaníí áníigo hahadziih, bízhi’ dólzinígí bee ádishní Bóhólíihii Jesus Christ, amen.