Ayóó’ó’ó’níinii Kwe’é Bee Yá’áti’
Dííjį́ kwe’é Bi ayóó’ó’óni’ bee yádeilti’ doo dóó dadidiits’į́į́ł, nihijéí dóó nihighan biyi’, dóó bá ndeilnishgo, áda’iil’įįłgi, łah diné biká’ánídeilwo’gi, dóó áká’anídeijahgi.
Niha’áłchíní díí yee ńdahatał, “Ayóó’ó’óni kwe’é bee yá’áti’.”1
Łah Sister Gong yoo’ baa nílá. dot-dot, dot-dot, dot-dot-dash bikáa’go saad bik’ininínil. Morse code bił béédahózinígíí éí saad I, I, U óolyéhígíí yaa ákodanízin. Ákondi saad ła’ bikáá’ ánáánééshdlaa. Ákohgo, “ai” éí “ayóó’ó’óní” éí Náá’ádaałts’ózí kót’áo ááłdeiłní. Áko, éí díí bíí’ą́ągo, “Ayóó’ánííníshní” silį́į́’. Susan, aháláane’, “Shí, ayóó’ánííníshní.”
Lą’ída éiyá díí saad ayóó’ó’ó’ní ał’ąąh át’éego bee yádeilti’. Adahwiis’áago hooghan dah ooldahgi éí 7,168 ał’ąąh át’éego saad bee yá’áti’ ha’ní.2 Sodizin biyi’jí 575 lą’í da diné bizaad ałąą ádaat’éego, bee yá da’ati’. Áłch’į’ yá’áti’ t’áá aaníigo, łah áánííłgo dóó na’ach’ąąh, sin, dóó azhish, dóó na’adzoh binahjį’ ntsáhákees nda’iiłnáago éí bee ał’ąą át’éego ałch’į’ yádeilti’.3
Dííjį́ éí, Diyin bits’ą́ą́dóó ayóó’ó’ó’ní táá’go ał’ąąh át’éego bee yádadiiltih: éí jooba’ dóó hodílzin saad bee, diné biká anéilwo’ dóó bá íít’į́įgo saad bee, áádóó Diyin bił ahada’diit’aahgo bił honiidlǫ́ǫ doogo éí saadígíí ałdó’.
Áłtséhígíí éí, jooba’ dóó hodílzin saad bee.
Jooba’ dóó hodílzin saad bee, Sister Gong áłchíní dóó nooséłí neiyídéíłkid, “Hait’áo éí nihił béédahózin nihimá dóó nihizhé’é dóó bił haojé’ígíí ayóó’ádanihóó’nínígíí?”
Guatemaladi, éí áłchíní kódaaní, “Shimá dóó shizhe’é éí íiyisíí naalnishgo nihaa ná’áłtso’.” North Americadi, éí áłchíní kódaaní, “Shimá dóó shizhe’é éí tł’éé’go naaltsoos shich’į’ níyółtah éí binahjį’ ná’iishwosh.” Kéyah Hodílzindi, éí áłchíní kódaaní, “Shimá dóó shizhe’é éí t’áá íiyisíí shaa áhályą́ągo shik’idéez’į́į́’.” Ghana, West Africadi, éí áłchíní kódaaní, “Shimá dóó shizhe’é éí Áłchíní dóó Nooséłí naaltsoos bits’ą́ą́dóó bóhodeesh’áłígíí yee shiká’anáhi’nilchééh.”
Ła’ at’ééyázhí ání, “Shimá azhą́ naalnishdi ch’ééhnídídááh ndi, hoghandi nináhádááhgo tł’óódi shił naanéii łeh.” Bimá yíchah jó bich’e’é éí díí t’áá ákwííjį́ yá át’ínígíí bił nilį́įgo yaa haadzíí’. Ch’ikę́ę́h ła’ ání, “Shimá łahda doo bił ahídinééshnáa da łeh, ákót’ée ndi ayóó ba’ ííníshłí.” Éí ałdó’ t’óó bimá yíchah.
Łahda kwe’é ayóó’ó’ó’ní bee ha’ádzihgo kwe’é dadohts’a’ dóó baa ahééh danohsin doo.
Éí jooba’ dóó hodílzin bee, Jesus Christ bá dahodíníílzingo tó dóó bááh ńdeidį́į́h dóó áłah ńdeidleeh. Dahódíníilzingo Jesus Christ bi’diisyį́įgo Nihá’niná’nídláhígíí baa yádeilti’, nanihiiłnáago dóó t’áá aaníigo, díí Jesus Christ bi’diisyį́įgo niná’nídlá éí doo t’óó át’ée da. Jesus Christ BiSodizin ninályáhígíí Bízhi’ bee deiyíníijí, éí Jesus Christ Bisodizin Dííjį́įdi Yá Naazínígíí. Sodadilzingo saad díníilzingo Diyin NihiTaa’ Yá’ąąshdi hólóonii bee bich’į’ yádeilti’ dóó hazhóó’ígo ahił’ídlį́įgo nááná ła’ bich’į’ yádeilti’. Diyin bighandi éí Jesus Christ t’áá íiyisíí nihijéí biyi’di bee ałhada’eest’áanígíí baa ákodaniidzin doo, “doo t’óó Diyin bighangóó ałnáádeikah da” ákondi “Jesus Christ biniyé Diyin Bóhólníihii bighangóó ałnáádeikah.” T’áá át’é diyingo ahada’deest’áanii éí hazhóó’ígo, “Ayóó’ó’ó’ní kwe’é bee yá’áti’” daaní.
Ániid Sodizin yidahidiikááhígíí éí Sodizindi saad yee yádaałti’ígíí łah át’éego ádaal’įįh. Díí sodizin biyi’ saad choideil’ínígíí łahda doo ákot’áo diné yik’idadiit’įįhgo t’óó baa dloh hasin łeh “Stake house” ha’niihgo éí atsį’ daadánídi ááhyiłní danízin; “ward building” ha’niihgo éí azee’ ál’į́ haz’ą́ądi ahoolyé danízin; “opening exercises” éí atsii’, awos, agod, dóó kétsoh áłchíní yázhí sodizindi sin yee dahataałígíí át’é danízin łeh. Ákondi, t’áá shǫǫdí, saad ániid bee ayóó’ó’ó’nínígíí bídahwiil’aahgo hazhó’ó dajiniiba’go ahaa ntsídeikees doo. Sodizindi ániid ízhdiiyáago, hotł’aakał ałt’íísí yee’ ho’dooniid. Ákondi bits’ą́ąjí t’áadoo hajoodzíí’ da, t’óó kót’áo hajoodzíí’, “Shijéí idiiyá; t’áá shǫǫdí ha’íínílní bíni’ shitł’aakał hodíína’go shikéé’ndoogááł.”4
Nihizaad da hózhǫ́ nihił danilį́ doodago hózhǫ́ ałts’ánihinił. Łahda na’nitinjí, Diyin bighan góne’ na’anish, nihokáá’ dine’é biká’a’ayeed dóó té’é’į́ bił na’anish łahda t’áá sáhí áda’iil’į́ daniidzin łeh. Haa’íyee’ áłahjį’ hazhóó’ígo dóó hodílzin bik’eh Diyin God baa ahééh niidzingo ndeilnish, dóó ayóó át’áo dóó Jesus Christ biyá’át’éehii, be’ajooba’, dóó bi a’ááh hwiinidzin dóó ti’hooznii’go Bi’diisyínígíí bee.5
Naaki góne’, Jesus bina’nitin bee diné biká anéilwo’ dóó bá íít’į́į doo.
Damóogo áłah néidleehgo, bááh dóó tó ndeidį́į́h Diyin Bóhólníihii bił ahandii’t’ááhgo dóó sodizinjí nihik’ih hodiinii’, k’é diiníigo, diné bitah neidáago, dóó ahiłka’anéíjahgo bee ałhada’diit’áahgo.
Sodizin yilą́ąjį’ naazinígíí ha’át’íí nihida’diił’á bidishniihgo, nihik’is dóó nihilahkéí kódaaní, “Ła’ idahidiikaaígíí éí Sodizinjí na’anish doo deinízin da.” Diyin Bóhólníihii dóó nihisodizin biyi’ ałk’a’iijeehgo jiiniiba’, anoolzééł, dóó hojooba’í niidlį́įgo dadíníílzééł. Nihi’diilzį́į́hgo, Diyin Bóhólníihii bizaad ílíinii bee de dóó nihidziilgo ádanihidoolííł. Áko da, łah áhoonííł dóó nihe’iina łahgo áánííł áká’anéíjahígíí łah íídoolííł, ákondi niidzinígíí éí łah íídoolííł da. Aláahdi Naat’áanii Benjamin bił, kódii’ní, “Shee hólǫ́ǫgo éí ádeeshłééł”6 dóó t’áá ałtsóní aadiilyééł.
Stake dóó ward binaat’áanii, łahdóó áká’adoohjah. Nihik’is (dóó ałtso ndaashnish ahéhee’ dabidii’níigo) dóó nihilahkéí naanish baa dahiilyéego Diyin Bóhólníihii bisodizin biyi’ yii’ ndaalnishgo, dahodiyingo dóó diyingo áda’oł’į́į doo. Ahéhee’ dabidii’níigo áko nizhónígo ła’ da’doolííł. T’áá shǫǫdí sáanii nihinaat’áanii danilį́įgo hazhó’ó bił ndahoh’á dóó deisínóołts’ą́ą́’. Béédeilniih, Naat’áanii J. Reuben Clark díí yee na’neezt’ą́ą́’, Diyin Bóhólníihii BiSodizin biyi’ t’áá anhi’dool’a’ígíí áká’adiilwoł, “éí áká’adiilwołgi doo bíká’íít’į́į da áádóó dooda doo dadidii’niił da.”7
Shich’ooní dóó shí ahidiit’aashgo, Elder David B. Haight kónihidííniid: “T’áá áłahjį’ Sodizinjígo naanishígíí yínóhtą’ doo Ts’ídá nihe’iina’ áłahjį’ ła’ ííl’į́į ndi,” ákódííniid, “ni dóó háishį́į́’ biká’anánílwo’ígíí Diyin Bóhólníihii be’ayóó’ó’ó’ní nanihiiłnáa doo.” Kwe’é t’áá aaníí ayóó’ó’ó’ní bee yá’áti’, dóó áádí, dóó t’áá ałtsogóó Sodizin binaat’áanii bich’į’ aoo’ didííniił éí Diyin Bóhólníihii Bisodizin Bi’Ii’ Sizíinii bik’ehgo BiSodizin bii’ neiilnish dooleeł.
Diyin Bóhólníihii Bisodizin ninályáhígíí biyi’ éí Zion dah ooldah hodooleełgo bidahwiil’aah. Be’ayóó’ó’ó’ní dadíníilzingo, bee áká’anéíjahgo, baa nihił dahózhǫ́ǫgo, dóó ahił daniidlį́įgo ídahwiil’aahgo, yéego Bina’nitin bee yisdá’iildéehii bee nsiidzį́ deidleeh. Washingdoonjí na’anish da doodago diné yee ałts’ą́ą́jí danilínígíí da bee ałtsą́ą́jí niidlįį ndi sodizin góne’é dahataał biyi’ atah hwiitaał ahidadínílnáa doo. Ahił daniidlínígíí daníílzééł dóó doo t’áá sáhí nił haz’ą́ą da doo nihijéí bee ał’ąą danihighan góne’ ahiłka’anéijahgo.
Stakejí naat’áanii idahidiikaiígíí yitaakaigo, t’áá ałtso idahidiikaiígíí yéego ayóó ádeiyóní t’áá bił ádahoot’éedi. Bistake idahidikai dabighan bitah nihił oolwołgo, ła’ Stake binaat’áanii kóní hoghan bii’ nda’alkǫ́’í doodago hooghan łeesht’ah bee hólǫ́ǫgo, Sodizinjí áká’aníjílwo’go éí diné bá ájít’į́į doo. Ákó’tée ndi, hóyą́ągo yaa ákoniidzį́į́’, Jesus bina’nitin bee yisdá’iildéehii bee áká’anéíjah dóó diné bá íít’į́įgo, doo háida áłahjį’ baa ndahwiilghaał da doo áádóó hózhǫ́ k’é nihii’ dahólǫ́ǫgo baa ákóniidzįįh. Jesus Christ baa da’diniit’aahgo, kwe’é be’ayóó’ó’ó’ní bee yéilti’go nihíká’iilwo’.
Shį́į́dą́ą́’, shí dóó sha’áłchíní Loughborough dóó Oxford, Englanddi sodizin da’atahígíí dóó danihik’is bił dahózhǫ́ǫgo bił áłah siidlį́į́’. Díí ahił daniidlį́įgo áłah dasiidlį́’ígíí ward ahinéíkah dóó áká’a’ayeed ádeił’ínígíí ániid dóó nízaadgóó dina’ Diyin ahił ídlínígíí bee deiyíniilzééł. T’áá ałk’idą́ą́’, Sodizinjí naaznilgóó, ward ahínéíkah, dóó diyingo biniyé áda’ał’į́įgo, hózhǫ́ da’ahííníidzin dóó ła’ daniidlínígíí nihił dahólǫ́ǫ doo.
T’áá łá’í ward diyingo ahínéikahgo t’áá łá’í niidzínígo áko diijį́įdi da’atahígíí daníílzééł doo. T’áá łá’í daniidzį́įgo nizhónígo ahi’iildééh bindahat’áago, atah niidlį́, dóó bee áká’adiilwołígíí bee lą́ dadiiníigo nihi’dinidzin. Díí ałah néídleehgo honídááhaiígíí doo bóhólníihgo, nízaadgóó bééhániih doo, dóó áłch’į́į́dígo doodago doo bik’e azláágóó bindoonish. T’óó ak’éí áłk’is daniidlį́ nahalingo ahił ndeilnish doo.
Ahił áká’anéijahígíí dóó ahínéikahígíí nizhónóo t’áá ahii’ silá nahalingo ádeil’į́. Ániid ndaakaiígíí háida béédahodiilzįįł nohsingo, áko ahił ndaałnishgo haaz’éí ałhąąh sinilgo kin daohdleesh.
Áko, doo háida dóó hooghan haz’ą́ągi doo hadaałt’ée da. T’áá ánííltso ayóó’ó’ó’ní bee yá’deilti’ doogo daniidzin. “Ayóó’ó’ó’ní haałt’éii éí yéé’ baa yóó’ahijeeh.”8 Nihe’oodlą’, dóó diné bíká’anéijahgo dóó bá ádeit’į́įgo Yisdá’iiníiłii hózhǫ́ bik’idiidááł. Aa jiniiba’, dóó nihe’oodlą’ bee, Bí bíká’ anéijahgo bá íít’į́į doo, áko Jesus Christ bibee ajooba’ dóó a’ááhwiindzin yee nihá ti’hooznii’go niná’nídláhígíí yéego bik’i’dadiitįįh dooleeł.
Díí kót’áo saad ałha’deet’aah atah ayóó át’áo ahił honiidlǫ́ǫ dooleeł.
Áádóó tł’óojigo dadíníit’į́įgo éí t’áá-shí t’éiyá hwiinidzingo iiná ádaal’į́. Lą’ígo ádaaní “T’áá Shí” t’éiyá daaní. T’áá nihí niidzinígíí t’áá íídą́ą́’ nihił béédahózin daniidzingo deiniidlą́ dóó hait’áo bik’ídiidááłígíí.
Ndi éí ts’ídá doo ákót’ée da. Jesus Christ éí díí t’áá aaníí ha’nínígíí, be’iina’ yee ninánídláago yee sizį́:
“Háálá t’áá háiida be’iina’ yaa hą́ą́h nízinígíí éí bits’ą́ą́’ ńdidoolyééł: háálá t’áá háiida shá naalnishgo éí be’iina’ yik’í doogááł.
“Diné [doodago asdzání] ha’át’íí yidoołbįįł, t’áá ałtsoní nahasdzáán bikáágóó néidiiláago, ndi bi’ii’ sizíinii t’áadoo choyoos’įįdgóó?”9
Jesus Christ éí ts’ídá yá’át’éhígíí nihich’į’ kwííł’į́—diyingo aha’dit’ááh bee ahił daniidlį́įgo, anoonééł bitł’óól bilááh át’éego bitsxe’. Diyin God bił dóó t’áá nihí ahada’diit’aahgo nánihidoołdzih dóó ahił daniidlínígíí éí ts’ídá haałt’éego íídoolííł. T’áá aaníigo, nihí nihilááh ts’ídá yéego Nihééhósin dóó ts’ídá yéego ayóó’ánihóó’ní. T’áá aaníigo, bee aha’dit’aah t’áá át’é ádiih yiilyéehgo, k’ad ániit’éhígíí bilááh ániit’éego ánihiił’įįh. Diyin God bibe’adziilii dóó bibee hódzáanii éí a’iilyéi t’áá ałtso yá’ádaat’éhígíí yee nihik’ihozhdoodliił, t’áá Bí bihoogááł dóó íínízinígíí bik’ehgo.
Béésh ntsékeesí ídahooł’aahígíí (AI) éí saad bee ata’ hane’ bina’anishjí hozhǫ́ bidziilgo ádeiyiilaa. Áłk’idą́ą́ shį́į́ béésh ntsékeesí díígi’ át’áo atah’ náhálnih ńt’ę́ę́’ “Ii’ sizíinii éí íínízin, ákondi ats’íís éí doo bichįįn da” éí kóníi łeh ńt’ę́ę́’ “Tó diłhił éí yá’át’ééh, ákondi atsi’ éí díík’ǫsh.” Bíhoneedlį́įgo, béésh ntsékeesí saad hááhált’éehgo bee nanitingo hózhǫ́ yik’ediit’į́į́h áádóó saad hait’áo ałkéé’ sinilígíí bee nanitingo éí t’áá a’ohgo yik’ediit’į́į́h.
T’áá ákót’éego, t’áá nihí, dóó bii’ nisiidzáhígíí éí shį́į́ bee diyin bina’nitinjígo saadígíí bóhwiidiil’ááł éí jooba’ dóó hodílzin, diné biká anéilwo’ dóó bá íít’į́įgo, áádóó Diyin bił ahada’diit’aahgo bił honiidlǫ́ǫ doo éí saadígi’ át’áo.
Áko shą’, háadi dóó hait’áo Jesus Christ be’ayóó’ó’ó’ní yee nich’į’ yáłti’?
Kwe’é éí hait’áo Be’ayóó’ó’ónínígíí dinits’a’?
Kwe’é Be’ayóó’ó’óní bee yádeilti’ doo dóó dadiits’a’ doo, nihijéí dóó nihighan biyi’, áádóó Diyin bina’nitin bee ndeilnishgo, ahíneikahgo, ałhaanéikahgo, dóó áłka’anéijahgo.
Diyin God binahat’a’ biyi’ éí, t’áá aniiltso díí k’ad hinii’nánígíí ałtsogo éí náásgóó iinánígíí biih diikah. Diyin Bóhólníihii baa niidzáago, Kónihididooniiłgo baa ntséskees, saad na’nitinígíí dóó bee ałhada’deest’ánígíí bee, “Shi’ayóó’ó’ó’ní kwe’é bee yá’áti’.” Jesus Christ bízhi’ dílzinígíí binahjį́, amen.